Eski Anadolu Tarihi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Frig Krallığının etki alanı neresidir?

Frig Krallığı’nın etki alanı, Ankara çevresi merkez olmak üzere, Kızılırmak Nehri’nin (Halys) doğusundan, kuzeyde Samsun’a; güneyde Niğde ve Elmalı Ovası’na; batıda Eskişehir, Kütahya ve Bandırma yakınlarına kadar yayılıyordu.

Friglerin köylere ilk yerleşme zamanlarındaki konut özellikleri nasıldır?

Gordion’da küçük bir alanda ortaya çıkarılabildiği için detaylarını tam olarak bilemediğimiz köy niteliğindeki bu ilk Frig yerleşmesinde halk, çamur sıvalı, ağaç
dallarından yapılmış duvarlara sahip, yarı yarıya toprağa kazılmış çukurlar içindeki ilkel konutlarda barınmaktaydı. Tek ya da çok odalı olan bu yapıların içinde ocak, fırın ve hububatın saklandığı depo çukurları vardı. Konut ve açık alanlarda ele geçen el yapımı, koyu renkli kaba çanak çömleklere daha sonraları eklenen elde ya da çarkta yapılmış devetüyü renkli çanak çömlekler, sürdürülen basit gündelik yaşamın somut kanıtları idi.

Assur kaynaklarında Kral Midas'ın adı nasıl geçmektedir?

Kral Midas, Assur kaynaklarında Muşki adıyla geçen Friglerin kralı olup “Muşkili Mita” adı ile tarihi bir kimliğe sahiptir.

Yassıhöyük'te binaların sanatsal süslemesinde rastlanılan ortostat ne demektir?

Duvarların alt kısımlarında kullanılan, dikine yerleştirilmiş düz ya da kabartmalarla
bezeli taş levha ya da blok.

Antik Batı kaynaklarına göre ilk Demir Çağı kralı ünvanına sahip olmasının nedenleri nedir?

Bu kaynaklara göre kral Midas, Orta Yunanistan’daki Delphoi kehanet merkezine, üzerinde oturup adalet dağıttığı, görülmeye değer güzellikteki tahtını yollayarak Kıta Yunanistan ile iyi ilişkiler kurmuştu. Ayrıca bir Aiol kenti olan Kyme’nin (Aliağa - Nemrut Kale) prensesi ile evlenerek Batı Anadolu sahillerindeki Yunanlı yöneticilerin güvenini kazanmıştı. Midas, bir yandan Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Urartu, Kuzey Suriye ve Assur ile diğer yandan batıda Batı Anadolu sahilleri ve Kıta Yunanistan ile siyasi ve kültürel ilişkiye giren Anadolu’nun ilk Demir Çağı kralı olarak haklı bir üne sahipti.

Eski Frig dili ve yazısı kaçıncı yüzyıla kadar kullanılmıştır?

Eski Frig dili ve yazısı en azından MÖ dördüncü - üçüncü yüzyıla kadar kullanılmıştır.

Frig alfabesinin oluşumunda etkili olan alfabeler nelerdir?

Fenike alfabesinden alınmış, Eski Yunan, Lidya ve Likya alfabesine benzeyen Frig alfabesi 19 harften oluşmaktaydı.

Frig yazıtlarında kullanılan boustrophedon stili nedir?

Eski Yunancada öküz dönüşü anlamına gelmektedir. Bu sisteme göre yazının bir satırı soldan sağa, sonraki satırı sağdan sola yazılıyordu.

500 yıllık bir suskunluktan sonra MS ikinci - üçüncü yüzyıllarda ortaya çıkan Yeni Frigçe'nin özelliği nedir?

Yunan alfabesi ile Frig dilinde yazılmış olan belgelerdir.

Frig ülkesindeki meslek sınıfları nelerdir?

Frig ülkesinde, tarım ve hayvancılıkla geçinen köylü sınıfının yanında madencilik, ahşap işçiliği, dokumacılık, seramik gibi farklı endüstri kollarında çalışan zanaatkârlar ve tüccarların varlığı bilinmektedir. Kent niteliğinde büyük yerleşmelerde ise merkezi yönetimden sorumlu bürokratlar ve rahipler ayrı birer sınıfın temsilcileriydi.

Friglerin siyasi ve kültürel olarak en etkili oldukları kesim nereleridir?

Friglerin siyasi ve kültürel olarak en etkili oldukları kesim, Yukarı Sakarya Vadisi’nde Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illeri arasında Dağlık Frigya/Frigya Yaylası olarak tanımlanan bölgedeki Frig vadileridir. Yazılıkaya/ Midas Vadisi, Kümbet Vadisi, Köhnüş Vadisi bu vadilerin en önemlileridir.

Gordion şehrinin mimari yapısı nasıldır?

Friglerin kentleşme ve mimarlık alanında ulaştıkları düzeyin şimdilik en iyi izlenebildiği yerleşim merkezi başkent Gordion’dur. Sakarya ile Porsuk (Tembris) nehirlerinin birleşme noktasına yakın bir yerde kurulmuş olan Gordion, yönetici sınıfın oturduğu, höyük üzerindeki sitadel ile bunun doğu ve güney eteklerindeki aşağı şehir ve Sakarya
Nehri’nin batı kıyısındaki dış mahalleden oluşmaktaydı. Hem sitadel hem de aşağı şehrin etrafı güçlü bir sur sistemi ile korunmaktaydı. Özgün yüksekliğinin 14 - 15 m olduğu tahmin edilen güçlü surlarla çevrili sitadele güneydoğudan, iki yanı kulelerle korunan, rampalı yolun sonundaki kapıdan geçilerek girilmekteydi. Bu giriş eski
Anadolu mimarlığından bugüne ulaşabilmiş kent kapılarının en ihtişamlısı ve en etkileyicisidir. Kapının hemen içerisinde kalın ve uzun duvarlarla bölümlere ayrılmış üstü açık iki avlu ve bu avluların çevresine dizilmiş megaron planlı yapılardan oluşan saray alanı yer alıyordu.

Eskişehir'in güneyindeki Frig kalelerinin en özgün örnekleri hangileridir?

Eskişehir’in güneyinde Yazılıkaya/ Midas Kenti, Pişmiş Kale, Akpara Kale, Kümbet Asar Kale, Yapıldak Asarkaya Frig kalelerinin en özgün örneklerini oluşturur.

Frig mimarisinde fasadların ön cephesinde en önemli kısım neresidir?

Bu cephenin en önemli bölümü, içinde tanrıça heykelinin ya da kabartmasının bulunduğu kapı biçimindeki merkezi kaya nişidir.

Yazılıkaya'da yer alan Frig fasadlarının en büyük ve görkemli anıtı nedir?

Midas Anıtı

Aslankaya anıtında epifani olayını hissettiren yapının hangi özelliğidir?

Aslankaya Anıtı, kaya fasadlarının gizemini bir ölçüye kadar anlamamıza yardımcı olan niş içindeki iki kanatlı kapı konstrüksiyonu ve iki aslan arasında duran tanrıça kabartmaları ile özel bir yere sahiptir. Sanatkâr, kutsal odanın kapısını ardına kadar açmakla aslında, Frig tapınaklarının gizemini de bir anlamda gözler önüne sermektedir. Burada anlık değil, devamlı bir epifani olayı söz konusudur. Odanın arka duvarına işlenen Ana Tanrıça kabartması inananlara varlığını devamlı olarak hissettirmektedir.

Friglerde kullanılan ölü gömme gelenekleri nelerdir?

Friglerde inhumasyon ve kremasyon olmak üzere iki tip ölü gömme geleneği uygulanmıştır.

Frig mezar tiplerinden "tümülüs" nasıl bir yapıya sahiptir?

Kral ve soylu kişiler için yapılmış, çoğu kez altında ahşap ya da taştan bir mezar odası bulunan tepe şeklinde yığma toprak ya da ataş mezar anıtı.

Köhnüş Vadisi’ndeki Aslantaş Mezarı'nın nekropol olmasının sağlayan özelliği nedir?

Köhnüş Vadisi’ni batı ve güney yönden sınırlayan yüksek kayalıklarda 39 adet kaya mezarı daha vardır. Burası bilinen en büyük Frig kaya mezarı nekropolüdür. Nekropol, bir kentin dışında yer alan mezarlık alanıdır.

Tamamen bir Frig buluşu olan kase tipi nedir?

Tamamen bir Frig buluşu olan makara kulp eklentili kâseler en önemli sanat eserleridir.