Spor Bilimlerine Giriş Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim
Spor Felsefesi Ve Etiği
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Oyunun kendi içerisinde yer alan öğeleri ve her bir öğenin açıklamaları nelerdir?
Özgürlük ilkesi: Bir oyuna katılma tamamen kişinin isteğine bağlıdır. Belirsizlik İlkesi: Bir oyunun sonucu önceden kestirilemez ya da bilinemez. Kurallılık İlkesi: Her oyunun önceden saptanmış belirli kuralları vardır ve oyun bu kurallara göre oynanır. Üretken Olmama İlkesi: İnsanların güncel yaşamlarındaki birçok etkinlikleri belli bir ürünü ortaya koymaya yönelik üretken etkinlikleridir. Oysa oyun oynama belirli bir ürün üretmekle sonuçlanmaz. Geçicilik İlkesi: Oyun, insanın yaşamı boyunca sürebilen bir etkinlik olmasına karşın, yer ve süre bakımından sınırlıdır.
Spor etiği özetle bireyin spor olayı içerisinde en iyi ve en doğru davranış biçimlerini sergilemesidir. Bu davranışların belirli normlar şeklinde ifade edilmesine ne denmektedir?
Etik kodlar
Hareket, Sosyal, Oyun, Etik, Perfornmans, Estetik neyin Temel Alanlarıdır?
Spor Felsefesinin
Spor kelimesinin kökeni nereden gelmektedir?
Spor uluslararası bir olgu olmasına rağmen tanımına ilişkin yaklaşımlar çeşitli bilim dallarına göre farklılık göstermektedir. Spor İngilizlerin yardımı ile dünyaya tanıtılmış olmasına rağmen kökeni İngilizce olan bir sözcük değildir. Latince “dağıtmak, birbirinden ayırmak” anlamına gelen “disportare ve deportare” sözcüklerinden türemiştir. İlk yıllarda Disport veya Desport biçiminde rastlanan sözcükler 17. yy.’dan sonra çok kullanılması nedeni ile tek heceli bir kelime haline dönüştüğü düşünülmektedir.
Kişinin kendi doğrusu (ruh) ile evrensel doğru (mantık) arasında kalması ve karar vermekte zorlanması hali neyin tanımıdır?
Etik İkilem
“Erdemli spor felsefesi çalışmalarında bir dizi sorular sorarak işe koşulmak gerektiğini belirtmiştir. Bu sorular ve soruların yönü nasıl olmalıdır?
Erdemli öncelikle spor felsefisi çalışmaları öncesinde “spor nedir? Sorusundan başlayıp başka biri dizi sorular sorarak işe koşulmak gerektiğini belirtmiştir. Bunun yanında bu soruların spor olgusunun anlam ve önem, ilke ve kuramlarını kavramaya yönelik olmalıdır. Spor olgusu ile ise her spor olayında değişmeden ortaya çıkan spor olayları değişse bile değişmeden kalan, göz ardı edildiği zaman spor olayı bozulan hatta ortadan kalkan, sporun özü ve hakikati” kastedilmektedir. Yukarıdaki sorulara yanıt verebilmek için öncelikle bilimsel bilgi alt yapısına sahip olmak gerekmektedir. Başka bir deyişle spor bilimlerine hakim olmak gerekir. Bir bilim dalına özgü felsefe yapabilmek o bilim dalına hakim olmaktan geçer.
Laczniak ve Murphy 1985 yılında ortaya koyduğu temel prensipleri tartışınız?
Laczniak ve Murphy 1985 yılında bazı temel prensipler ve kurallar ortaya koymuştur. Bunlardan en önemlisi ilk sırada olan “altın kural”dır. “Kendinize nasıl davranılmasını istiyorsanız karşınızdakine de o şekilde davranın”. Spor etiğinin de temelinde bu kural vardır. Sportif yarışmanın olduğu her alanda içinde bulunan katılımcılar rakiplerine karşı olan davranışlarında; kendilerine nasıl davranılmasını istiyorlarsa o şekilde davranmalıdırlar.
Spor olgunun tanımını çeşitli tanımlara göre tartışınız?
Özoğlu’na göre spor güdümlü ve amaçlı belirli kurallara ve teknik yöntemlere, diğer bir deyişle belli bir eğitime bağlı olan aynı zamanda yapanlarda olduğu kadar izleyenlerin de zevk ve heyecan gibi gereksinimlerini doyuran, kişileri psikolojik açıdan bağlayan bir hareket kümesidir. Özbaydar’a göre spor, az ve çok dakikalık, incelik isteyen beden hareketlerinin doğrudan kendisinden zevk alınırken eğlendiren hatta dinlendiren ve genellikle bazı kurallara uyularak yapılan bir eylemdir. Erkal’a göre spor ferdin tabii çevresini beşeri çevre haline çevirirken elde ettiği kabiliyetleri geliştiren belirli kurallar altında araçlı veya araçsız ferdi veya toplu olarak serbest zaman kapsamı altında veya tam zamanını alacak şekilde meslekleştirerek yaptığı, sosyalleştirici, toplumla bütünleştirici, ruh ve fiziği geliştiren rekabetçi dayanışma ve kültürel bir olgudur. Armağan’a göre spor, kısa vadeli, belirli amacı olmayan ve belirli kurallara göre bireysel veya ortaklaşa oyunlar şeklinde ortaya konan fiziksel hareketlerin bütünüdür. Lorenz’e göre spor ise, insanın doğasında bulunan saldırganlık için sağlıklı ve barışçı bir emniyet sübabı, saldırganlık güdümü denetim altına alan bir dostça rekabet ortamı, savaşında barışçı ikamesidir.
Spor felsefesi nedir ve çalışma alanları nelerdir?
Sporun çok boyutluluğuna bağlı olarak kendisine çalışma alanlarıbelirlemektedir. Bu alanların hepsi spor bilimleri çerçevesinde bilimsel bilgi temeline dayanmaktadır. Spor felsefesi; spor kavramından dile gelen hakikati, sporun özünü sürekli bir çaba ile araştıran; kavramı spor bilimlerinden ve felsefelerinden her yeni bilgi ile yeniden yorumlayan, aydınlatan bir bilgi alanıdır. Spor felsefesi; spor ile ilgili teknik, bilimsel, felsefi hatta mitolojik tüm bilgiler ışığında sporun özünü spor kavramının anlamın, spor kavramında dile gelen hakikate ilişkin bilgiler ortaya koyma amacındadır. Bu bilgiler doğrultusunda spor felsefesinin çalışma alanları, Eğitim Felsefesi, Sporda Yönetim Felsefesi, Sporda Sağlık Felsefesi, Performans Felsefesi ve Rekreasyon felsefesidir.
Bireysel ve örgütsel seviyede sporun karşılaştığı etik durumlar nelerdir?
Cinsel taciz, saldırgan davranışlar, ayrımcılık.) • Kötü alışkanlıklar, kumar, hile, teşvik primi. • Etik olmayan yönetimler (babadan oğula, ayrımcılık vb.). • Oyuncu seçmelerinde şeffaf olmayan yönetimler. Ctrl+T (Seçili metni italik yap) • Sözlü ve fiziksel taciz – Saygısızlık (yöneticiler, hakemler, antrenörler vb.). • Açık sözlü olan ya da yanlış bir şeyi görüp açıkça ifade etmeye çalışanlara karşı mağduriyet. • Sporcuların hem sahada ki hem de dışarıda ki davranışları ve beklentileri. • Performans arttırıcı maddeler ve metotlar (doping). • Cinsiyet ayrımcılığı. • Kabadayılık. • Seyirci şiddeti ve sözlü taciz. • Çocuklara taciz. • Velilerin uygun olmayan davranışları.
Bilim ve felsefe tarihi süreci içerisinde her aşamada felsefe ve bilim ilişkisi kurulmuştur. Bilimsel bilgi temeline dayalı olmadan bir felsefe üretmek ya da felsefesiz bilim yapmak ne değildir?
Mümkün değildir.
Etik ikilem kavramını açıklayın?
Kişinin kendi doğrusu (ruh) ile evrensel doğru (mantık) arasında kalması ve karar vermekte zorlanması halidir.
Çocuklara yönelik sportif etkinliklerin artması insanların psiko-sosyal gelişiminde spor önemini tartışınız?
Çağımızda çocuklara yönelik sportif etkinliklerin artması bu alanda yapılan çalışmaların fazlalaşması insanların psiko-sosyal gelişiminde sporun ne kadar önemli bir yere sahip olduğunun bir göstergesidir. Çocukların psikolojik ve sosyal açıdan gelişmelerinde oyunla birlikte sporun önemli bir yeri vardır. Bunun sebebi çocukların bu etkinliklere katılırken aynı zamanda grup içerisinde hareket etmeyi, kazanmayı veya kaybetmeyi, kurallara uymayı öğrenmektedir. Bunlardan en önemlisi kendine güven duygusunu kazanmakta ve o toplumun bir ferdi olduğunu anlamaktadır. Bu doğrultuda çocukların büyütülüp geliştirilmesinde hazırlanan sportif programlar onların gelişim özelliklerine uygun şekilde hazırlanarak, sosyal bakımdan yetişmelerine yardımcı olmalıdır. Sağlıklı bir toplum oluşturmanın yolunun çocukların ve gençlerin eğitiminden geçtiği unutulmamalıdır. Sporun kişilerin psiko-sosyal gelişiminde önemli bir yeri olduğu insanların sosyal ve psikolojik bakımdan aktif kılmanın en kolay yolunun spordan geçtiği unutulmamalıdır. Çünkü insanlar spor sayesinde birçok farklı ortamda, farklı düşünceden ve farklı kültürden insanlarla bir araya gelerek etkileşimde bulunabilmektedir. Bu bakımdan gerek insanların sosyalleşmesinde gerekse kendini ifade edebilmesinde kullanabilecekleri en kolay yollardan birisi oyun ve spordur.
Bir etik ikilem ile karşı karşıya olup olmadığımızı fark etmemiz için sormamız gereken sorular nelerdir?
1. Problem hakkında konuşurken, “iyi ve kötü”, “siyah ve beyaz”, “alt sınır”, “çelişki”, ya da “değer” gibi kelimeleri insanlar kullanıyor mu? 2. Hareketlerim/hareketsizliklerim ya da kararlarım sonucunda insanlar zarar görecek mi? 3. Verdiğim karar adil mi? 4. Mesleki değerlerim ile kişisel değerlerim arasında bir çelişki hissediyor muyum? 5. Kararım ile ilgili tartışmaya yol açacak bir sonuç söz konusu mu? 6. Durum ile ilgili “tam olarak doğru olmayan” bir nokta var mı?
Spor etiği dendiğinde akla gelen aklımıza neler gelmektedir?
Spor etiği denildiği zaman aklımıza, saygı, temel haklar, adil olma, haksız avantajı reddetme, hukuk ve kurallara göre hareket etme isteği, objektiflik, güvenirlilik ,dürüstlük, şeffaflık, işe kendini verme, önemsenme gibi etik davranışların sporda uygulanması hatırla gerekmektedir. Bu tür davranışların belirli bazı normlar çerçevesinde ifade edilmesine etik kodlar adı verilmektedir.
Etik ikilemlerin çözümünün zor olmasının nedenini tartışınız?
İnsanların etik karar verme sürecinin sistematik bir biçimde uygulamaması etik ikilemlerin çözümünü zorlaştırmaktadır. Sportif konuların karmaşıklığı ve uyandırdığı ilgi ise bir kişinin yargılarını kolayca bastırabilir ve yine etik ikilemleri çözmesini oldukça zorlaştırır. Aslında spordaki temel prensip tüm sporcuların yarışma sırasındaki dürüstçe olan çabasıdır. Eğer sporcular spor içindeki dürüst çabalarını bırakırlarsa sporun esasları tehdit edilmiş olur. Ancak dürüst olan çabanın dışında spor yarışmalarının amacı kazanmaktır. Bu sportif yarışmanın doğasındadır ve kazanmak için farklı taktikler, stratejiler geliştirilebilir. Evrensel etik değerlere bakıldığında toplumsal yaşamda aldatmak, kandırmak etik değildir. Ancak sportif yarışmanın doğası gereği kazanmak için bazen farklı oyun stratejileri, aldatmacalar kullanılabilir.
“Avustralya Spor Birliği” Etik Kod Örneklerinin 5 maddesini yazınız?
• Spor yöneticisi her koşulda en yüksek etik standartları göz önünde bulundurmalı. Sadece yasal gerekliliklere uyarak değil; dürüst, eşit ve sosyal sorumlulukları yerine getirerek etik davranışlar sergilemelidir. • Spor yöneticisi performans arttıran maddelerin kullanımını tamamen yasaklamalı. Dopinge izin vermemeli; sadece doktor tarafından onaylanmış maddelerin kullanımına izin verilmelidir. • Spor yöneticisi her zaman çalışanlarının ve yöneticisi olduğu tüm kişilerin ilgi ve isteklerini toplum kuralları ve yasaları doğrultusunda yerine getirmeye çalışmalı. Göz ardı etmemelidir. • İşi en iyi şekilde yapacak olan kişiyi işe almalı. Cinsiyet, medeni durum, yaş, ırk, etnik köken, din, engel, eşcinsellik göz önünde bulundurularak ayrımcılık yapılmamalıdır. • Spor yöneticisi her koşulda en yüksek etik standartları göz önünde bulundurmalı. Sadece yasal gerekliliklere uyarak değil; dürüst, eşit ve sosyal sorumlulukları yerine getirerek etik davranışlar sergilemelidir.
Tarihsel süreç içerisinde spor felsefesi hangi sorulara yanıt aramak üzere ortaya çıkmıştır?
Tarihsel süreç içerisinde spor felsefesi bazı sorulara yanıt aramak üzere ortaya çıkmıştır. Bu sorular, “Sporun ortaya çıkışı nasıldır? Sporun anlam ve önemi nedir? Sporun ilke ve hedefleri nelerdir?” gibi sorular sporun tarihsel süreç içerisinde spor felsefesinin ortaya çıkış nedenleri olarak gösterilmektedir.
Olimpizm kavramını tanımlayıp amacını belirtiniz?
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK)’nin tanımına göre ise Olimpizm; bir ruh halidir, hayat tarzıdır, insanlık görüşüdür. Bir “çıkarsız ideal” inancıdır”. Pierre de Coubertin’ e göre Olimpizm; çaba ve bedensel uyum sayesinde yaratılmış bir düşünce biçimidir. Ayrıca, “Olimpizm bir sistem değil bir ‘düşünce biçimidir” diyerek daha özel bir tanım vermiştir. Pek çok farklı duruma adapte edilebilen ve hiçbir ırkın, kişinin ya da zamanın tekelinde olmayan Olimpizm; çaba ve uyum kültürünün yarattığı bir düşünce biçimidir. Olimpizmin amacı, sporun her yerde uyumlu insan gelişmesine hizmet etmesini sağlamak, bu yolla insan sağlığını titizlikle koruyan barışçıl bir toplumun yaratılmasında özendirici bir rol oynamaktır.
Olimpizm bir yaşam felsefesidir; bedene, iradeye ve zihne özgün nitelikleri yücelterek, dengeli bir biçimde bütünleştirir. Kimin tanımına göre Olimpizm; bir ruh halidir, hayat tarzıdır, insanlık görüşüdür?
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesinin tanımına göre
Oyun nedir tartışınız?
Genel anlamda oyun sözcüğü belirlendiği özgül bir etkinliği değil aynı zamanda bu etkinliği gerçekleştirebilmek için gerekli olan simgeleri ve araçları kapsar. Oyun her oyuncuya göre farklı nitelikleri ve kendine özgü eylemlerini kapsar. Güncel yaşantıda rastlantıyı, tehlikeyi, şansı, cesaret, çekimserliği, mutluluğu, mutsuzluğu, kazancı, zararı, haz ve üzüntüyü kapsayan karmaşık bir kavram, olgudur. Oyun bir kurallar bütününden oluşmaktadır ve kurallar olmadan bir oyundan söz edilemez. Oyun bir özgürlük belirtisidir ve hareket kolaylığıdır. Oyun kavramı çok geniş bir kavram olup toplumsal yaşamımızın değişik alanlarına girmiş bulunmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki her oyunun özünde başarılı olma ve kazanma güdüsü vardır.
Bilim ve felsefe tarihi çerçevesinde bilim ve felsefe ilişkisini nasıl kurulmuştur?
Felsefesiz bilim sağır ve dilsiz, bilimsiz felsefe de kör ve dayanıksızdır ifadesi bilim ve felsefe arasındaki ilişkiyi özetlemektedir. Bilimindeki yeni gelişmeler ve yeni bilim dallarının ortaya çıkmasın yanı sıra felsefenin doğasında yer alan sorgulama ve gerçeği arama çabalarından, felsefenin gelişmesi de bilimsel bilgi temellerinden ve gerçek doğrulardan etkilenir. Bu durum, bilimsel bilgi temeline dayalı olmadan bir felsefe üretmek yada felsefesiz bilim yapmak çokta olası olmadığını ortaya koymaktadır.
Olimpizm kavramının değerler ve ideallerini yazıp bun değerleri ve idealleri açıklayınız?
Olimpizm spor yarışmalarından daha öte bir kavramdır. Değerler ve idealler bütünüdür (arkadaşlık, Olimpizm spor yarışmalarından daha öte bir kavramdır. Değerler ve idealler bütünüdür (arkadaşlık, insanlara saygı, dürüstlük). Bu değer ve idealler kolaylıkla eğitim sistemi ile şekillenebilir. Olimpizm kültürleri; ideolojileri, dinleri ve politik inançları aşan; insanları tüm geçmişlerinden ayrı, onları spor ve yarışma ruhu ile birleştiren bir güçtür. Olimpik Hareketin sahip olduğu değerlerinin sporda, okulda ve hayatın diğer yönlerinde eğitimidir. Bireylere kendini geliştirme ve yaşamlarında ilerleme fırsatı verir. Bu sayede de topluma bir bütün olarak pozitif gelişme sağlar. Bir başka deyişle; ayrımcılık göstermeden spor ve fiziksel aktiviteler yolu ile insani değerleri öğrenme yoludur. Cueva’ ya göre Olimpizm değerleri arasında en önemlileri; küresel uyum, büyüklük, doğruluk, Kalos Kagathos (güzellik, sağlık, denge), mükemmellik, doğaüstü güçler, felsefe, yaşamın anlamı; aşk, barış, uyum, sakinlik, basitlik, işbirliği; fairplay, saygı, adalet, çabalamak ve arayış olarak sayılabilir.
Fairplay kavramını tarihsel çerçevesi bağlamında tartışınız?
Fairplay, aslında İngilizce bir deyimdir. Ama sporla ilgili olan herkesin artık yabancısı olmadığı bu kavram, İspanya’dan Almanya’ya, Hindistan’dan Kore’ye, Afrika ülkelerinde küçük Avustralya şehirlerine kadar hemen her yerde sporcular tarafından “centilmenlik” olarak bilinmektedir. Bu kavram “Sporda erdemliliği” içeren her kelime ile açıklanabilir. Ama en sağlam karşılıkları herhalde “hakça, dürüstçe bir oyun”dur. Ya da “kurallara bağlılık, rakibe saygı”dır. İnsanlığın ilk yıllarında “savaş” ya da “avcılıkla” başlayan bedensel faaliyetlerin, zamanla bunların taklidi olarak spora dönüşmesi aşamasının bile artık gerilerde kalmakta olduğunu gösteren yeni bir kavramdır fairplay. “Rakibi yenmekten değil, rakiple bir arada oynanmaktan zevk alın. Takımınızın attığı gol kadar, takımınıza atılan golün güzelliğini de takdir edin.” Evet Baron Pierre de Coubertin’in dediği gibi önemli olan kazanmak değil, mücadele etmektir. Fairplay, bu mücadelenin de çağdaş sportif anlayışla çerçevesini çiziyor: “Kurallara ve rakibe saygı ve anlayış gösterin. Rakibinizi düşman olarak değil, arkadaş olarak görün!”.
Etik kelimesini tarihsel çerçevesi bağlamında tartışınız?
Etik kelimesi Yunanca’da ‘ethos’dan gelir ve anlamı ‘bir kişinin karakterinin özü’dür. Neyin iyi ve kötü, doğru ve yanlış, zorunluluk ve seçenek olduğu ve davranışların kuralları ile ilgilenir. Günümüzdeki anlamı; insan tutum ve davranışlarının iyi (doğru) ya da kötü (yanlış) yönden değerlendirilmesidir. İnsanlar arasındaki ilişkilerin temelinde yer alan değerlerin, ahlaki bakımdan doğru ya da yanlış olanın niteliğini araştıran bir felsefe dalıdır. Kişilerin etik olarak nasıl düşünmeleri ve bu düşüncelerini nasıl davranışa dönüştürmeleri konusunda Laczniak ve Murphy 1985 ortaya koyduğu temek prensipleri belirtiniz?
Spor felsefesi ve etiği konusu spor bilimlerinde yeni çalışma alanları arasında yer almaktadır. Spor felsefesi, içinde neleri barındıran, spor ile ilgili olan felsefe çalışmasıdır?
Hem sporu hem de felsefeyi barındıran felsefe çalışmasıdır.
Word Uygulamasında Karakter ya da sözcüklerde kullanılan yazı tipi stilleri ve efektleri ekleyebilmek için hangi işlemler yapılır?
Sayfada yazılı olan bir metin parçası seçilir “GİRİŞ” sekmesindeki ilgili düğmeye tıklayarak işlem yapmak yeterlidir.
Kime göre spor güdümlü ve amaçlı belirli kurallara ve teknik yöntemlere, diğer bir deyişle belli bir eğitime bağlı olan aynı zamanda yapanlarda olduğu kadar izleyenlerin de zevk ve heyecan gibi gereksinimlerini doyuran, kişileri psikolojik açıdan bağlayan bir hareket kümesidir?
Özoğlu’na göre
Spor teknik, estetik ve fiziksel bir süreçtir ifadesi size ne ifade etmektedir tartışınız?
Futbol’da iyi uygulanmış bir ver-kaç’ın, basketbolda kurulan iyi bir set oyununun, jimnastikte iyi uyumlu bir denge hareketinin şiirsel bir güzelliği vardır. Diğer taraftan belirli hareketlerin belirli kalıplar ve uyum içinde yapılması, bedensel güç ve yeteneklerin harekete geçirilmesini gerektirir. Bu da bize sporun teknik ve fiziki yönlerini açıklar.
İnsanlar spor sayesinde birçok farklı ortamda, farklı düşünceden ve farklı kültürden insanlarla bir araya gelerek etkileşimde bulunabilmektedir. Bu bakımdan gerek insanların sosyalleşmesinde gerekse kendini ifade edebilmesinde kullanabilecekleri en kolay yollardan birisi nedir?
Oyun ve spordur.
“Kendinize nasıl davranılmasını istiyorsanız karşınızdakine de o şekilde davranın”. Spor etiğinin de temelinde bu kural vardır. Sportif yarışmanın olduğu her alanda içinde bulunan katılımcılar rakiplerine karşı olan davranışlarında; ne şekilde davranmalıdırlar?
Kendilerine nasıl davranılmasını istiyorlarsa o şekilde davranmalıdırlar
Etik kodlar her yapıya özgü olması gereken ne ilkelerinin tanımlamasıdır?
Davranış ilkelerinin tanımlamasıdır.
Birçok ülke spor örgütlerinin ve spor etkinliği içinde bulunan tüm katılımcılar etik olarak nasıl davranmaları gerektiği konusunda bazı davranış standartları geliştirmişler ve bu davranış standartlarına neler olarak adlandırmışlardır?
“Etik kodlar” olarak adlandırmışlardır.
Olimpizm; çaba ve bedensel uyum sayesinde yaratılmış bir düşünce biçimi olduğunu söyleyen ayrıca, “Olimpizm bir sistem değil bir ‘düşünce biçimidir” diyerek daha özel bir tanım veren kimdir?
Pierre de Coubertin’dir.
Bir oyunun sonucu önceden kestirilemez ya da bilinemez denildiğinde hangi ilkeden bahsedilmektedir?
Belirsizlik İlkesi
Sporun ahlaki ilkesini yazarak kökenini açıklayınız?
Sporun ahlaki ilkesi fairness’dir. Bilindiği gibi fairness sözcüğü, İngilizce kökenli olup, dilimizdeki karşılığı doğru, dürüst, hakça, tarafsız, hoş, latif v.b. gibi birçok anlama gelen “fair” sözcüğünden türetilmiştir. Fairness ise; girişilen uğraşta dürüst davranmak, hak gözeterek eylemek, şövalyece, mertçe, insana yaraşır biçimde yaşamak anlamına gelmektedir. Spor bağlamında “fair” oyunu düzenleyen kuralların üstünde bulunan, fakat oyuna özgü ve onun özelliklerinden kaynaklanan kurallar sistemi ve bütünüdür. “Fair” oyun kuralları içinde kavranamayan, fakat bireyin spor yapanları göz önünde bulundurarak, onları bir gereksinim, bir değer olarak görüp kabul ettiği, sözcüklerle dile getirilemeyen, fakat yarış ortamında ve bütün koşullarda eşit görme isteğidir. Kısaca ahlaki norm sistemi fairplay; sporda ahlak olarak doğruyu ve iyiyi geliştirmek için nasıl davranmamız gerektiğini gösterir. Bu anlamda sportif erdem, oyunun kurallarına uyma, herhangi bir nedenle kurallardan sapmamaktır.
Sporda üst ahlak kavramını nasıl ifade edilir bunu ifade eden kavram açık anlamı nedir?
Sporda üst ahlak kavramı, fairplay anlayışı ile ifade edilebilir. Bu anlamda fairplay, oyun ve spora katılan oyuncu ve taraftarların, oyunun kurallarına uymasının ötesinde, genel ve evrensel bir ahlakı temsil eder. Bu ilkenin açık anlamı şudur: Spor olayına katılan oyuncuların, oyunun gerilimli ortamında, avantaj ve çıkarlardan bilinçli bir şekilde vazgeçerek, rakibinin kişiliğine, genel ahlaka saygı göstermesi ve uyum içinde en iyisini yapmasıdır. Bu anlamda fairplay’in ölçeği, insanın içsel yaşamında bulunan bir ses ve vicdandır. İnsanın içsel yaşamında bulunan bu seste hak ve sorumluluk duygusu birlikte oluşur. Bu da yaptırımlarından kaynaklanan biçimsel anlamda kurallara uymanın ötesinde, insanın salt iyiye, doğruya ve güzele uygun hareket etmesi ile söz konusudur. İnsanın bu eylemini dışardan sınırlayan ve yönlendiren bir etmen yoktur, kişinin serbest iradesine dayanan özgürlük vardır. Özgürlük bilincinin içerisinde insanın onuruna, onun maddi ve manevi varlığına saygı yatar.
Spor felsefesi, toplumu, değerlerine katkıda bulunduğundan haberdar eder. Sporun insan performansına, hayatın kalitesine ve üretime olan katkıları ve toplumsal değerlerin önemi hakkında topluma mesajlar verir. Bu alanlarda yapılan çalışmalara ve nelerin yapılmasına destek verir?
Programların yapılmasına destek verir.
Ahlaki norm sistemi fairplay; sporda ahlak olarak doğruyu ve iyiyi geliştirmek için nasıl davranmamız gerektiğini gösterir. Bu anlamda sportif erdem, oyunun kurallarına uyma, herhangi bir nedenlenelerden sapmamaktır?
Kurallardan sapmamaktır.
Kime göre spor insanın doğasında bulunan saldırganlık için sağlıklı ve barışçı bir emniyet sübabı, saldırganlık güdümü denetim altına alan bir dostça rekabet ortamı, savaşında barışçı ikamesidir?
Lorenze göre
Spordan farklı olarak oyunun kendi içinde belirli öğeleri bulunmaktadır. Her oyunun önceden saptanmış belirli kuralları vardır ve oyun bu kurallara göre oynanır tanımı bize ne ilkesini anlatmaktadır?
Kurallılık İlkesi
Spor etiği denildiğinde; hemen hemen dünyanın her yerinde spor denildiği zaman akla gelecek olan sporun nelerine atfen kullanılır?
Evrensel değerlerine atfen kullanılır.
İnsanların güncel yaşamlarındaki birçok etkinlikleri belli bir ürünü ortaya koymaya yönelik üretken etkinlikleridir. Oysa oyun oynama belirli bir ürün üretmekle sonuçlanmaz. Oyun başlar ve biter tanımı bize ne ilkesini anlatmaktadır?
Üretken Olmama İlkesi
Fairplay, aslında İngilizce bir deyimdir. Ama sporla ilgili olan herkesin artık yabancısı olmadığı bu kavram, İspanya’dan Almanya’ya, Hindistan’dan Kore’ye, Afrika ülkelerinde küçük Avustralya şehirlerine kadar hemen her yerde sporcular tarafından ne olarak bilinmektedir?
“centilmenlik” olarak bilinmektedir.