Sosyal Davranış ve Protokol Dersi 5. Ünite Özet

Davet ve Ziyafetlerde Genel Kurallar

Davet ve ziyafetler sosyal ve kurumsal etkinlik olarak protokolün en önemli bölümünü oluştururlar. Kokteyl parti, resepsiyon ve oturmalı yemek biçiminde düzenlenirler. Kokteyller daha çok sosyal (yarı resmî); resepsiyonlar ve oturmalı yemekler ise resmî davet ve ziyafetlerdir. Davet ve ziyafetlerle ilgili bilinmesi ve uygulanması gereken genel kurallar aşağıdaki gibidir:

• Kokteyl, resepsiyon ve yemek daveti olarak düzenlenir; kahvaltı, branç ve açık büfe olarak düzenlenemezler.
• Bir davetin resmi bir davet olabilmesi için hem resmi bir amacının olması hem de resmi kişilerin davet edilmesi gereklidir. Davet basılı davetiye kartla yapılmalı ve davet giderleri kurum bütçesinden karşılanmalıdır.
• Davet en az on beş gün öncesinden haber verilmeli ve gelemeyecek olanlar en geç üç gün önce mazeretleriyle birlikte gelemeyeceklerini bildirmelidirler.
• Yönetici bekarsa prensip olarak eşsiz davet verir. Ancak onur konuğu eşli ise eşli davet verilir. Bu durumda bekar olan yönetici bir yakınını eş olarak refakatine alır.
• Karşılama ve kabul hattında sırayla kurum amiri, eşi, birinci yardımcısı ve onun eşi şeklinde durulur. Davete başlangıç saatinden en geç yirmi dakika içinde gidilmelidir. Onur konuğu bulunuyorsa salona ondan önce girilmelidir.
• Kıyafet belirtilmemişse, akşam davetlerinde koyu renk takım elbise giyilmelidir.
• Bir davete davet edilmeden gidilmez ve davet edilmeyen bir kişi götürülmez.
• Davetliler, davet edildikleri yere ulaştıklarında ceketlerinin önü açık, elleri cebinde olmamalı; ellerinde sigara, puro, pipo, cep telefonu, çanta, şemsiye, anahtarlık vb. bulunmamalıdır. Davetliler, karşılama hattında evsahiplerinin ellerini sıkmalı; tanışmıyorlarsa kendilerini tanıtmalı, saygı ve memnuniyetlerini sunmalı; fakat sözü uzatmamalıdır.
• Resmi davetlerde evli çiftler salona girerken davet edilen makam veya unvan sahibi önden eşi arkadan girmelidir. Sosyal davetlerde ise hanım önden girer.
• Akşam yemeklerinden ayrılış zamanı, normal olarak saat 23.00’tür. Davetiyede ayrılış saati bildirilmişse o saatten 15-20 dakika önce salondan ayrılmak gereklidir. Davetliler ayrılırken önce evsahibi hanım sonra evsahibi erkek ile tokalaşmalı ve teşekkürlerini belirtmelidir.
• Onur konuğu olan davetlerde ayrılış saatini onur konuğu belirler. Daha önce kalkmak isteyenler mazeret belirterek özür dileyerek salondan ayrılmalıdır.
• Yemek davetlerinde konuklar iç kapıda, onur konuğu aracına kadar eşlik edilerek uğurlanır. Evsahibi olan kurum personeli davet saati başlamadan gelmeli bittikten sonra salondan ayrılmalıdır.

Davetiyeler

Genellikle kart ya da mektupla gönderilen davetiyeler saygılı ve kibar bir üslupla yazılmalıdır. Yazım ve noktalama kurallarına uyularak davetin amacı açıkça belirtilmelidir. Davetiyeler posta ya da kurye yoluyla gönderilmelidir.

Kurumsal bir davetiyede kurumun ve davet sahibi yetkilinin adı, soyadı; davet eşli ise kurum ve yetkilinin adı ve soyadıyla beraber refakat eden eşi bay ya da bayan olarak yalnızca soyadı yazılır. (...A.Ş GENEL MÜDÜRÜ ALİ BALCI); davet eşli ise, kurumun ve yetkilinin adı ve soyadıyla birlikte refakat eden eşi bay ya da bayan olarak yalnızca soyadı yazılır. (...YÖNETİM KURULU BAŞKANI KEMAL YİĞİT VE BAYAN YİĞİT). Yabancı konuklara verilen resmi ve eşli bir davette davet sahibinin eşi bay ya da bayan olarak davet sahibinin isminden daha önce yer alır.

Davetiyede davet edilecek kişinin adı ve soyadı için boş bir satır bırakılır. Bu satıra siyah mürekkepli dolmakalem ile davet edilecek kişinin resmi sıfatı ve ismi yazılır. Resmî sıfatı olanlara resmî unvanıyla (Sayın Vali ve Bayan Öztürk), resmî unvanı olmayan evli kişilere bay ve bayan sözcükleriyle davetli erkeğin ya da bayanın adı ve soyadı (Sayın Tufan Demir ve Bayan Demir) yazılır. Çok sayıda davetliye gönderilecek kartlarda, metin içinde basılı olarak “eşinizle birlikte teşriflerinizi” demek ve davet edilen kişinin adını, soyadını yalnızca zarf üzerine yazmak yeterlidir. Yabancı konuklara verilen resmî (diplomatik) ve eşli bir davette, davet sahibinin eşi davetiyede “bay” ya da “bayan” olarak davet sahibinin adından önce yer alır (...Genel Müdürü ve Bayan Turgut Yıldız). Resmî davetlerde eş refakatçidir. Özel bir davette, davet sahibi hanımın adı önce, erkeğin adı sonra (Gülşen ve Nihat Aydınoğlu) yazılır. Davet edilenlere de “Sayın Nuray ve Ali Koçak” şeklinde hanımın adı önce yazılır.

Davete kaç kişinin katılacağını bilmek için davetiye altına “L. C. V.” (Lütfen Cevap Veriniz) kısaltması ile telefon numarası eklenir. Eğer sadece gelemeyecekleri bilmek istiyorsak davetiyeye “Mazeret” ibaresi ve telefon numarası eklenir. Gönderilen davetiye şahsa mahsustur.

Kokteyl Partiler ve Resepsiyonlar

Kokteyl ve resepsiyon ayakta verilen bir davettir. Bu nedenle yaşlı olanlar dışında konukları oturtmak gibi bir zorunluluk yoktur. Kokteyl parti sosyal ya da yarı resmî; resepsiyon ise daima resmî bir davettir. Alkollü ve alkolsüz içkiler eğer varsa onur konuğu geldikten sonra yoksa konuklar gelmeye başladığında servis görevlileri tarafından ikram edilir.

Kokteyl ve resepsiyonlarda sağ elle tokalaşmak için içki sol elle tutulur. Elde içki bardağı ile gezilebilir ancak meze sabit durulan bir yerde yenmelidir. Evsahipleri sık sık yer ve grup değiştirerek hiçbir misafirin yalnız kalmamasına özen göstererek konuklarla ilgilenmelidir. Kokteyl ve resepsiyonlardan ayrılmak için en uygun zaman bitiş saatinden 15-20 dakika öncesidir.

Kokteyl Partiler

Kokteyl parti, kurumsal ve toplumsal yaşamda konukları resmî veya sosyal vesilelerle bir araya getiren ve onların ayaküstü görüşmelerini sağlayan; bu sırada kendilerine alkollü ve alkolsüz içecekler ve hafif çerezler (ordövr) ikram edilen; kışın saat 17.00-19.00, yazın saat 18.00- 20.00 arasında konutta, işyerinde, otelde veya sosyal tesislerde düzenlenen yarı resmî veya sosyal bir davettir. Kokteyl parti, kamusal ve özel kuruluşlarda, kuruluş yıldönümü, anma ve kutlama günü, açılış töreni, diploma töreni, kurumda bir yöneticinin göreve başlaması veya görevden ayrılması gibi sosyokültürel nedenlerle düzenlenir. Sosyal yaşamda doğum ve evlenme yıldönümlerinde, nişan ve nikâh törenlerinde kokteyl parti düzenlenebilir. Resmi kokteyle davet basılı davetiye ile yapılırken yanıt istenmez. Kokteyller yarı resmi olduğu için kıyafet zorunluluğu olmasa da yine de spor kıyafetle gidilmemelidir.

Kokteyl partilerde soğuk yiyecekler (kuru pasta, kuruyemiş, bisküvi gibi) konurken sıcak börek, sandviç gibi atıştırmalıklar da açık büfede ya da servis elemanları tarafından sunulur. Çalışma saatleri içinde düzenlenen kokteyllerde alkollü içki sunulmaz.

Resepsiyonlar

Resepsiyon; millî ve resmî vesilelerle kutlamalarda, kuruluş günlerinde, her türlü yıldönümde, üst düzeydeki atamalarda ve görevden ayrılmalarda, yabancı resmî konuk veya seçkin bir ziyaretçi onuruna düzenlenen kabul törenidir. Resepsiyonların katılım açısından akşam üzeri (18.30-20.30 saatleri arasında) düzenlenmesi daha uygundur. Gerektiğinde, yarı resmî nitelikte, öğleyin saat 12.30-14.00 arasında da düzenlenebilir. Self servis esastır. Resepsiyonda zengin ve kaliteli büfe hazırlanır. Önceden hazırlanmış yemeklerin bulunduğu büfede çatal, bıçak, tabak ve peçete bulunur. Yiyeceklerde self servis varken içecekler servis elemanı tarafından sunulur. Resepsiyonun sonuna doğru sadece onur konuğu evsahibi tarafından uğurlanırken diğer davetliler evsahibi yöneticinin yardımcısı ve eşi tarafından uğurlanır.

Yemek Davetleri

Özel olarak evde verilen yemek davet ve ziyafetleri özel (gayriresmî); sosyal yaşamda restoranda veya sosyal tesiste düzenlenen yemek davet ve ziyafetleri sosyal; kamusal ve kurumsal yaşamda düzenlenen yemek davet ve ziyafetleri de resmîdir.

Resmî Yemek Davetleri

Cumhurbaşkanı ve bakanların, kurum amirleri başkan ve genel müdürlerin; il ve ilçelerde vali ve kaymakamların, müstakil bütçesi olan bölge ve il müdürlerinin; özel kuruluşlarda yönetim kurulu başkanlarının ve genel müdürlerin resmî (kurumsal) amaç ve nedenle verdikleri, ücretini kurum bütçesinden ödedikleri yemek davetleri resmî davet ve ziyafettir. Resmî davet ve ziyafetler kurum adına basılı davetiye kartıyla kurumun kuruluş yıldönümü münasebetiyle, kurumun elde ettiği bir başarı ya da aldığı ödül vesilesiyle, kuruma onur veren bir devlet veya hükûmet adamının ya da yabancı bir konuğun gelişi nedeniyle verilir. Resmî davet ve ziyafetler resmî konutta, restoranda, otelde, sosyal tesiste veya kurumda verilse de protokol kurallarına uygun olarak düzenlenir. Resmî davet ve ziyafetlere çağrılan kurum personelinin sayısı, konuk sayısından çok az ya da çok fazla olmamalıdır. Başlangıç saati 20.00 ya da 20.30’dur. Evsahipleri, konukları başlangıç saatinden beş dakika öncesinden itibaren salon girişinde karşılamalıdır. Davetliler, varsa, onur konuğundan önce davet yerinde olmalıdır. Bir davete onur konuğundan sonra gelmek doğru değildir. Yemek davetinde, davet saatinden en geç otuz dakika sonra sofraya geçilir. Bu yüzden davete geç kalma süresi en çok yirmi dakikadır.

Resmî Yemek Davetlerinde Masa ve Oturma Düzenleri

Başkentte verilen resmî davetlerde masa ve oturma düzeninde devlet protokol listesi; il ve ilçelerde il protokol listesi dikkate alınmalıdır. 8-14 kişilik yemekler orta merkezli uzun masada; 18-32 kişilik yemekler U masada; eşit düzeydeki kişiler oval veya yuvarlak masada; kalabalık karışık gruplar protokol masasına bakan yuvarlak masalarda düzenlenir. Resmî yemeklerde tek uzun masa, U masa veya baş merkezli yuvarlak masa düzenleri tercih edilmelidir. Masa ve sandalyeler ile masa örtüleri ve peçeteler uyumlu olmalı; masada her konuğa 60-80 cm yer ayrılmalı; sıkışık oturulmamalıdır. Onur konuğu ve evsahiplerinin oturduğu masanın önü açık olmalıdır.

Resmî davette personelin ayrı, konukların ayrı masalarda oturmaları ya da hanımlar ile erkeklerin ayrı masalarda oturmaları doğru değildir. Resmî yemeklerde davetli sayısı sekizden fazla ise davetlilerin oturma düzeni salon girişine konan masa planında gösterilmeli; davetlilerin unvan ve soyadları küçük kartlara yazılarak servis tabakları içine dikdörtgen biçimde konan peçete üstüne veya tabağın baş tarafına konmalıdır. (Müsteşar BİRCAN, Tuğgeneral YİĞİT, Prof. Dr. EKER; unvanı olmayanlara Bayan BİLGİN, Bay HANÇER yazılır.) Diplomatik davetlerde karı koca eşler, karşı karşıya ve yan yana olmamak koşuluyla hanım ve erkek, konuk ve evsahibi olmak üzere aynı sırada dönüşümlü otururlar. Yemekte davet sahibinin eşi bulunmuyor ise evsahibi karşısına en yüksek derecedeki davetliyi veya başka bir hanımı alabilir. Eşli yabancı konuk bulunan diplomatik davetlerde, U masa düzeninde, evsahibi yabancı konuğu sağına alarak yan yana otururlar. Bu durumda, evsahibi hanım yabancı konuğun sağına, yabancı konuğun eşi hanım da evsahibinin soluna oturur. Kurumsal eşli yemek davetinde evli her erkek, eşini sağına alır.

Evde verilen davetlerde dikdörtgen masa düzeninde önemli konuklar, üst yöneticiler ve aile büyükleri masa başlarına oturtulurlar. Dikdörtgen ve U masada hanımların masa sonlarına oturtulmamasına dikkat edilmelidir. Bir davette ev sahibinin “burada protokol yok” demesi, “Burada önemli kişi yok” ya da “Kimin önemli olduğu önemli değil” demektir.

Tek Uzun Masalar; 8-14 kişilik yemek davetlerinde orta merkezli olmak üzere tek uzun masa kullanılır.

U Masalar ; ortası dolu ve ortası boş olmak üzere iki şekilde uygulanır. Masa uçları boş kalır. 24 - 34 kişilik ortası dolu masada evsahibi ve evsahibesiyle I. hanım ve 1. erkek konukların karşısı boş bırakılır, masanın iç ve dış iki yanında konuklar otururlar.

Yuvarlak ve Oval Masalar; Yuvarlak ve oval masa düzeni iki şekilde uygulanır: (1) 8-10 kişilik davetlerde tek oval/yuvarlak masa. (2) Kalabalık davetlerde başmasa ile yeteri sayıda yuvarlak masalar.

Başmasa Merkezli Yuvarlak Masalarda Oturma Planı Hanım ve erkek konukların davetli olduğu 40’tan fazla konuklu resmî yemeklerde uygulanır.

Tek Oval ya da Yuvarlak Masada Oturma Planı: 8-10 kişinin davetli olduğu özel, sosyal ve resmî yemek davetlerinde (ziyafetlerde) uygulanır.

Menü Hazırlama, Menü Sunma ve Menü Örnekleri

Menü, yemek davet ve ziyafetlerinde onur konuğunun ve konukların yemek tercihleri, zevkleri, dinî inançları ve sağlık durumları dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Yemek restoranda verildiğinde ve davetli sayısı altı kişiden fazla olduğunda, davet sahibi daha önceden restoran sahibi ile görüşerek sunulacak menüyü saptar. Davetli sayısı altı ve daha az kişi ise restoranda davetliler yiyecek ve/veya içeceklerini menüden seçerler.

Menü Hazırlama; Menüde yabancı konuklara verilen ziyafetlerde ulusal nitelikli yemekler ve içecekler; özel ev davetlerinde yöresel yemekler sunulmalıdır. (Örneğin Aydınlı evsahibinin Kayserili konuğuna mantı ikram etmesi doğru değildir. Öte yandan, Kayserili bir evsahibinden de mantı ikramı beklenir.) Menü hazırlamasında mevsim yemekleri ve meyveleri göz önünde bulundurulmalı; konserve yerine taze sebze, meyve tercih edilmeli; balık mevsimine göre seçilmelidir. Resmî yemeklerde menü listesi hazırlanmalı, masaya konmalıdır. Yemek servisi menüdeki sıraya göre yapılmalıdır. Serviste hafif lezzetli yemekler (çorba, zeytinyağlı sebzeler, beyaz etler) önce; ağızda tat bırakan ağır yemekler (kırmızı sıcak etler) daha sonra verilmelidir. Akşam yemeği davetinde menü içkili ise ordövr (soğuk yiyecek) tabağı hazırlanmalı, ikram edilen içkiler ile yemek uyumlu olmalıdır. Beyaz etle beyaz şarap, kırmızı etle kırmızı şarap servis edilmelidir.

Menü Servis Sırası ; Resmi yemek davetlerinde servis sırası aşağıdaki gibidir:

1. Antre: Alkollü içki ikram edilen yemeklerde zeytinyağlı enginar, deniz ürünleri ya da ordövr tabağı ikram edilirken alkolsüz yemeklerde çorba antre olarak sunulur.
2. Arasıcak: Antreden sonra ikişer adet sigara böreği gibi sıcak yiyecekler ikram edilir.
3. Anayemek: Resmi davetlerde sıcak et yemeğidir. Sosyal ve özel davetlerde balık da esas yemek olarak verilebilir.
4. Salata: Sosyal ve özel yemek davetlerinde ana yemekten önce iştah açıcı olarak; resmi yemek davetlerinde esas yemek ile birlikte ya da sonra verilir.
5. Tatlı ve/veya Meyve: Öğle yemeklerinde ikisinde biri akşam yemeklerinde ikisi birden ikram edilebilir. Eğer her ikisi de ikram edilecekse önce tatlı, 15-20 dakika sonra meyve ikram edilir.
6. Kahve ve/veya Likör: İçkisiz davetlerde sadece kahve ikram edilirken içkili davetlerde kahve ardından likör de ikram edilir.

Menü Örnekleri;

Resmi davet yemeklerinde öğle yemeği dört veya beş, akşam yemeği beş veya altı çeşitten oluşur. Yedi çeşit yemek yalnızca Cumhurbaşkanı tarafından verilen yemek davetlerine mahsustur.

• Mantar çorbası, talaş böreği, dana külbastı, mevsim salatası, baklava, meyve.
• Düğün çorbası, zeytinyağlı enginar, dana file (mantar soslu, pilavlı), mevsim salatası, şekerpare, meyve.
• Mercimek çorbası, zeytinyağlı fasulye, dana madalyon bademli pilavlı, mevsim salatası, çikolata soslu dondurma.

Yemek Servis Kuralları

Resmi ve yarı resmi yemek davetlerinde yemek servis kuralları aşağıdaki gibidir:

• Masa üstü sofra ve servis düzeni konuklar gelmeden önce hazırlanmış olmalıdır.
• Kaşık ve bıçaklar servis tabağının sağına, çatallar sola yerleştirilir. Bu yerleştirme, servis sırasına göre dıştan içe doğru sıralanır.
• Su bardakları davetliler masaya oturmadan doldurulur. İçki ve meyve suları önceden servis edilmez, arzuya göre yemek sırasında servis edilir.
• Ekmek masaya servis başlayınca konur.
• Servis herkes masaya oturunca, ev sahibinin sağındaki birinci konuktan başlar ve atlamadan sağdan devam eder.
• Türkiye’de özel ve sosyal davetlerde servis İngiliz yöntemiyle (servis elemanı veya hizmetkârlar tarafından tabaklara konulması şeklinde) resmi yemeklerde ise Fransız yöntemiyle (servis elemanı ya da hizmetkârlar tarafından servis tabağının konuklara yaklaştırılması ve yemeği konukların kendilerinin alması sağlanması) yapılır.
• Çorba kâsesi doğrudan masa üzerine konmaz, ağzına kadar doldurulmaz. Çorba içildikten sonra kâse çorba kaşığıyla birlikte kaldırılır.
• Herhangi bir yemek servis edilmeden içki servisi yapılmaz.
• Salata ufak salata tabağı ile herkese ayrı servis edilir, ana yemek tabağının soluna konur.
• Masada herkes yemeğini bitirmeden ikinci servise geçilmez.
• Kullanılmış tabak konuğun sağından alınır, temiz tabak konuğun solundan konur.
• Salona, masaya getirilen her şey tepsi içinde sunulur.
• Elle yenen yiyecek ikram edildiğinde içinde limonlu ılık su bulunan parmak yıkama kasesi ve peçete ya da kolonyalı mendil servis edilir.
• İçecek servisi konuğun sağından yapılır, boş kadeh ve fincanlar solundan alınır.

Davet ve Ziyafetlerde Görgü ve Nezaket Kuralları

• Yemek esnasında dik ve masaya iki-üç parmak mesafede oturulmalıdır.
• Evsahibi ya da onur konuğu kumaş peçeteyi aldıktan sonra almalı, sağ üst köşesinden açmalı ve dize koyulmalıdır. Yemek bittikten sonra bu peçete sandalyeye bırakılmalıdır.
• Peçeteyle ter silmek ya da çatal, bıçak, kaşık gibi şeyleri silmek yanlıştır.
• Ev sahibi “buyurun, afiyet olsun” demeden yemeğe başlanmamalıdır.
• İkram edilen yiyecekler koklanmamalı ve geri çevrilmemelidir.
• Ağızda yemek varken konuşulmamalıdır.
• Yemeğe hep birlikte başlanmalı ve hep birlikte bitirilmelidir.
• Tatlı ikramından sonra evsahibi kadehine ya da bardağına çatalın kenarıyla hafifçe vurarak davetlilerin dikkatini çeker ve konuklarını ağırlamaktan onur ve mutluluk duyduklarını ifade eder. Teşekkür konuşması onur konuğu ya da evsahibinin sağındaki birinci konuk tarafından yapılır.

Yemek Yeme Kuralları

• Çorba ekmekle ya da içine ekmek doğranarak içilmez. Kâsenin orta kısmından kaşığı 2/3 oranında dolduracak şekilde alınır ve kaşığın uç kısmından kaşığın tamamını ağza sokmadan bir defada içilir. İçerken kaşık kâse içinde bırakılır ve bittikten sonra alttaki servis tabağının alt kısmına konur. Resmi davette kâsenin dibindeki çorba içmek için kâse eğilmez.
• Ekmek sepetin içinden çatalla alınır; varsa yemek tabağının solundaki servis tabağına konur, yoksa yemek tabağının kenarına ya da yemek tabağının soluna konan peçetenin üzerine konur. Isırılarak ya da bıçakla kesilerek değil lokma lokma elle koparılarak yenir. Yemeklere kesinlikle ekmek banılmaz.
• Bal, reçel, tereyağı, ketçap ya da hardal gibi yiyecekler önce servis kaşığı ile tabağa alınır daha sonra yenir.
• Limon sıkmak için çatal ya da kaşık kullanılmaz. Sağ el baş ve işaret parmağıyla sıkılan limonun etrafa sıçramaması için sol elle kapatılır.
• Yumuşak köfte, sebze ve salata yenirken bıçak kullanılmaz; çatalın kenarı ile küçük parçalara bölünür.
• Balık özel bıçak ve çatalıyla yenir. Önce balık başından kuyruğuna kadar orta kısmından bıçakla yarılır, iskeletinden ayıklanarak ikiye bölünür. Üstte kalan parça bıçakla kılçıktan ayıklanır; bu kısım yendikten sonra diğer parça kılçıktan ayrılarak yenir. Balık et gibi bıçakla kesilerek değil kılçıktan ayrıldıkça çatalla parça parça yenir.
• Çatal ve bıçak aynı anda kullanılıyorsa, çatal sol elle bıçak sağ elle kullanılmalıdır. Bıçakla ağza yemek alınmaz. Sadece çatal kullanılıyorsa sağ elle yenmelidir. Kişi solaksa bunu daha önceden çevresindekilere söylemelidir.
• Bisküvi, kek, kanepe, kuru pasta ve küçük sandviç elle yenir. Tatlı olarak ikram edilen kek ve pasta çatalla, eğer bıçak servis edildiyse çatal ve bıçakla yenmelidir. Sütlü tatlılar ile dondurma ve yoğurt servis edilen kaşıkla yenmeli; yerken kaşık tabağın içine, bittikten sonra ise tabağın kenarına bırakılmalıdır.

Şerefe Kadeh Kaldırma Kuralları

Şampanya, şarap, rakı, votka, cin ve viski gibi içeceklerde kadeh kaldırılırken bira, likör, konyak ve meyve suyu içerken kadeh kaldırılmaz. İlke olarak onur konuğu veya konuklarının “şerefine”, özel ve sosyal davetlerde dostların “sağlığına”, nişan ya da nikâh törenlerinde ise “çiftlerin mutluluğuna” kadeh kaldırılır. Kadeh kaldırma içki kadehini göğüs hizasında kadeh kaldırılan kişi ya da kişilere uzatıp ardından bir yudum almayla gerçekleşir.

Resmi yemeklerde meyve her konuk için ayrı tabaklarda servis edilir. Özel ve sosyal davetlerde ise büyük ve özel meyve tabağı içinde ortaya konulabilir. Meyve ne ile servis edilmiş ise onunla yenir.

Meyve Servis Etme ve Yeme Kuralları

Çekirdekli bir yiyecek ağza ne ile götürülürse çekirdeği de onunla çıkarılmalıdır. Örneğin zeytin çatalla yenir ve çekirdeği çatalla çıkarılır, üzüm elle yenir ve çekirdeği elle çıkarılır, komposto kaşıkla içilir ve çekirdeği kaşıkla çıkarılır.

Çay/Kahve Servis Etme ve İçme Kuralları

Türkiye’de demleme çay ve Türk kahvesi milli içecektir. Poşet çay, bitki çayları ve neskafe kulplu fincanla, demleme çay ince belli cam bardakla ve Türk kahvesi kahve fincanıyla servis edilir.