aofsoru.com

Siyaset Sosyolojisi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Siyaset Olgusunun Doğası

1. Soru

Aristotelesçi bir perspektiften hareketle yapılan siyaset tanımı nedir?

Cevap

Aristotelesçi bir perspektiften hareketle yapılan siyaset tanımı, ortak yaşamın ortak iyiye göre düzenlenmesi olduğu biçimindeki tanımdır.


2. Soru

Machiavelli’in düşünceleri çerçevesinde yapılmış olan siyasetin en geniş tanımı nedir?

iktidar mücadelesi oldu¤u biçimindeki tan›m

Cevap

Machiavelli’in düşünceleri çerçevesinde yapılmış olan en geniş tanım, siyasetin iktidar mücadelesi olduğu biçimindeki tanımıdır.


3. Soru

Süreci dikkate alan bir perspektifle yapılmış olan siyasetin tanımı nedir?

Cevap

Süreci dikkate alan bir perspektifle yapılmış olan siyasetin tanımı, toplumdaki değerlerin otorite yoluyla bölüştürülmesi olduğu biçimindeki tanımdır.


4. Soru

Siyaset sosyolojisinin temel konusu nedir?

Cevap

Siyaset sosyolojisi, siyaset-toplum ilişkisini konu olarak alır.


5. Soru

Siyasetin devletle, siyasal faaliyetlerin ise devlet faaliyetleriyle özdeşleştirilmesi en sık karşımıza çıkan yanlışlardan biridir. Bu yanlışın çeşitli nedenlerden kaynaklandığı söylenebilir. bu nedenler en temelde nelerdir?

Cevap

Bu nedenlerden biri, siyaseti anlamaya çalışırken politika kavramının etimolojisinin çıkış noktası olarak alınmasıdır. Diğer neden ise, modern dönemde devletin toplumsal yaşam üzerindeki etkisidir.


6. Soru

Politika kavramının etimolojik kökeni nedir?

Cevap

Politika kavramının etimolojik anlamını polis sözcüğünden alır. Etimolojik olarak polis; site, kent, yöre veya vatandaşların toplantısı anlamlarına gelir. Polis söcüğü ile yakın anlama sahip bir sözcük olan politeia ise; siyasal yapı, siyasal rejim, cumhuriyet ve vatandaşların hakkı anlamlarını içerir. Nihayetinde, politicos’un çoğulu olan politika; siyasal şeylere, vatandaşlık hakkına ilişkin şeylere, polis’in yapısını ve rejimini ilgilendiren şeylere gönderme yapar.


7. Soru

Weber’e göre, modern devletin ortak yaşam üzerindeki hâkimiyetinin sebebi nedir?

Cevap

Weber’e göre, modern devletin ortak yaşam üzerindeki hâkimiyetinin sebebi, onun yönetim araçlarının yoğunlaştığı alan olmasından kaynaklanmaktadır.


8. Soru

Weber’in devlet kavramlaştırmasını göz önünde bulundurarak modern devleti karakterize eden özellikler hangi başlıklar altında toplanabilir? 

Cevap

  • Modern devletin en temel özelliği, meşru olarak şiddet kullanma ya da fiziki zora başvurma tekelini elinde bulundurmasıdır.
  • Modern devletin bir diğer özelliği ise, sınırları kesin bir biçimde belli olan belirli bir toprak parçası üzerinde kurmuş olduğu hâkimiyettir.
  • Faaliyetlerini hukuk temelinde gerçekleştirmesi, modern devletin bir başka özelliğini oluşturur.
  • Nihayetinde modern devlet, toplumsal yaşam üzerindeki hâkimiyetini hayata geçiren bürokrasisi yoluyla da, diğer siyasal organizasyonlardan ayrılır.


9. Soru

Bürokrasiyi oluşturan kişilerin temel nitelikleri nelerdir?

Cevap

Bürokrasi, belirli amaçlar doğrultusunda eğitim alan, yetişen ve uzmanlaşan, belirli kurallarla iş başına gelen ve yine belirli kurallar doğrultusunda faaliyetlerini yürüten kamu görevlilerinden oluşur.


10. Soru

Weber, teknolojik gelişme ile toplumsal yaşam arasındaki bağdan yola çıkarak bürokrasinin geleceğini nasıl yorumlamıştır?

Cevap

Weber, teknolojik gelişmeye bağlı olarak toplumsal yaşamın daha karmaşık hale geleceği ve bu karmaşıklığı düzenleme ihtiyacı ile birlikte bürokrasinin toplum üzerindeki etkisinin daha da artacağı kanaatindeydi.


11. Soru

Evans-Pritchard ve Fortes'in ortaya koydukları iki toplum biçimi nedir?

Cevap

Evans-Pritchard ve Fortes, iki toplum biçiminden bahseder: Bunlardan biri merkezi bir otoriteye, bir iktidar aygıtına ve hukuksal kurumlara sahip toplumlar, yani devletli toplumlar; diğeri ise belirli bir siyasal organizasyonun bulunmadığı toplumlar, yani devletsiz toplumlardır.


12. Soru

Toplum sözleşmesi düşüncesine göre, siyasal toplum ya da devletin ortaya çıkma dinamikleri nelerdir?

Cevap

Toplum sözleşmesi düşüncesine göre, siyasal toplum ya da devlet, insanların özgürlüklerinin bir kısmını bir üçüncü şahsa devrettikleri bir anlaşma yoluyla bir araya gelmeleri ile birlikte ortaya çıkar.


13. Soru

"Siyaset, insanların kuralsız bir şekilde yaşadıkları bir dönemin (doğal durum ya da doğa hali) sonunda, bu dönemde karşılaşılan zorluklara ilişkin deneyimin bir ürünü olarak doğan yapay bir şeydir" düşüncesinin en önemli temsilcisi kimdir?

Cevap

Bu düşüncenin en önemli örneğini Hobbes’un siyaset felsefesinde bulunabilmektedir.


14. Soru

Abélès’in toplum sözleşmesi düşüncesine yönelik eleştirileri nelerdir?

Cevap

Abélès’in toplum sözleşmesi düşüncesine yönelik eleştirilerinde altını çizdiği şey, toplumun varlığının devletin varlığına bağlı olmadığı ve bununla bağlantılı olarak da, siyasal ilişkinin devletin öncesinde ya da devletin dışında da olabileceğidir.


15. Soru

Marx'a göre siyaseti şekillendiren temel unsur nedir?

Cevap

Marx önemsemiş olduğu toplumsal ilişkiler içerisinde belirleyici olanın üretim ilişkileri olduğu yönündeki kabulü nedeniyle, siyaseti bütünüyle ekonomiye bağımlı bir değişken olarak ele alır.


16. Soru

Marx'a göre toplumsal yaşamda belirleyici olan faktör nedir?

Cevap

Marx, toplumsal yaşamda belirleyici olan faktörün ekonomi olduğunu kabul eder.


17. Soru

Marx’a göre, toplumsal değişim nasıl işlemektedir?

Cevap

Marx’a göre, toplumsal değişim sürekli devinim halinde olan üretim güçlerinin belirli bir gelişme düzeyine ulaşması ile vuku bulan çatışmalar yoluyla işler


18. Soru

Marx için ilerlemenin ölçütü, özgürlüktür. Bu anlamda, Marx’a göre ideal toplumsal düzen nedir?

Cevap

Marx’a göre ideal toplumsal düzen, tarihsel sürecin sonunda ulaşılan ve içerisinde özgürlüğün evrensel anlamda gerçeklik kazandığı ortak yaşam biçimine karşılık gelir. Marx, bu ortak yaşam biçiminin komünist toplum olduğunu düşünür.


19. Soru

Marx'a göre özgürlüğün ön koşulu nedir?

Cevap

Marx, bireyin kendi üzerinde kontrole sahip olmasının, ortak yaşamın kolektif kontrolü ile doğrudan bağlantılı olduğunu kabul etmiş ve ekonominin, ortak yaşamın temeli olduğu yönündeki düşüncesine uygun olarak, üretim araçları ve üretim süreci üzerindeki kolektif kontrolü, özgürlüğün ön koflulu olarak görmüştür.


20. Soru

Gramsci’ye göre tarihsel blok neye karşılık gelmektedir?

Cevap

Gramsci’ye göre tarihsel blok, tarihin belirli bir evresine denk düşen alt yapı ile üst yapı arasındaki bütünlüğe karşılık gelir.


21. Soru

Gramsci devleti iki anlamda düşünür. Bunlar nelerdir?

Cevap

Dar anlamıyla devlet siyasal toplum demektir. Bu anlamıyla devlet sivil toplumdan ayrı bir üstyapı kurumudur. Geniş anlamıyla devlet ise, siyasal toplumun yanı sıra sivil toplumu da içeren bir bütünlüğe karşılık gelir.


22. Soru

Althusser humanizmi neden reddetmektedir?

Cevap

Althusser, insanın kendisini verili olan birtakım yapılar içerisinde bulduğunu ve insani yaşamın bu yapılarca belirlendiğini kabul ettiği için hümanizmi reddeder.


23. Soru

Althusser, devlet aygıtını, devletin baskı aygıtları ve devletin ideolojik aygıtları olmak üzere ikiye ayırır. Buna göre devletin baskı aygıtlarını ve ideolojik aygıtlarını oluşturan unsurlar nelerdir?

; hükümet, idare, ordu, polis, hapishaneler gibi unsurlardan oluşurken, devletin ideolojik aygıtları; dini kurumlar, öğrenim kurumları, aile, hukuk kurumları, sendikalar, siyasal partiler, iletişim ve haberleşme araçları, kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar gibi unsurları içerir.

Cevap

Buna göre devletin baskı aygıtları; hükümet, idare, ordu, polis, hapishaneler gibi unsurlardan oluşurken, devletin ideolojik aygıtları; dini kurumlar, öğrenim kurumları, aile, hukuk kurumları, sendikalar, siyasal partiler, iletişim ve haberleşme araçları, kültür, sanat ve spor faaliyetlerinin yürütüldüğü kurumlar gibi unsurları içerir.


24. Soru

Beck’e göre, bugünün dünyasını karakterize eden şey nedir?

Cevap

Beck’e göre, bugünün dünyasını karakterize eden şey, belirsizlik ve öngörülemezliktir.


25. Soru

Beck günümüz toplumunu nasıl nitelemektedir?

Cevap

Beck günümüz toplumunu risk toplumu olarak niteler. Risk toplumu geleceğin öngörülemediği, eylemlerin sonuçlarının kestirilemediği bir toplumsal yaşam biçimine işaret eder.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email