aofsoru.com

Örgütsel Davranış Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Örgütlerde Güç ve Politika

1. Soru

Yetki nedir?

Cevap

Yetki, emir verme ve emirlerine itaati bekleme hakkıdır.


2. Soru

Günümüzün yöneticilerine yetki yetmemektedir. Bu durumun nedeni olarak ne söylenebilir?

Cevap

Bunun en temel nedeni, yöneticinin başarısını belirleyen ancak emri altında olmayan kişiler ve örgütlerin olmasıdır. Bunlar; üstler, çalışma arkadaşları (diğer yöneticiler), tedarikçiler, müşteriler, rakipler, çeşitli kamu kurumları ve sendikalardır.


3. Soru

Chester Barnard'a göre yetkinin kabul görmesi için dört şart vardır. Bunlar nelerdir?

Cevap

Chester Barnard (1938), astlar tarafından kabul görmedikçe yetkiden söz edilemeyeceğini belirtmiş ve yetkinin kabul görmesini dört koşula bağlamıştır. Bunlar: (a) astın kendisine verilen emri anlaması, (b) verilen emri yerine getirecek zihinsel ve fiziksel kapasiteye sahip olması, (c) emrin kişisel çıkarları, amaçları ve değerlerine uyması (d) emrin, kuruluşun amaçlarına ve temsil ettiği değerlere uymasıdır.


4. Soru

Hangi davranışlar politik davranış olarak adlandırılır?

Cevap

Bir kişinin istediği sonuçları elde etmek üzere güç kazanmak, gücünü
kullanmak ve geliştirmek için giriştiği tüm faaliyetler (stratejiler, taktikler, oyunlar ve davranışlar) politika veya politik davranış olarak adlandırılmaktadır.


5. Soru

Gücü, iç içe geçmiş düzeyleri itibarıyla dışarıya doğru yayılan halkalar gibi düşünecek olursak en başta hangi güç gelmektedir?

Cevap

En başta kişisel güç gelmektedir.


6. Soru

Gücün tanımı nedir?

Cevap

Gücü, temelde tüm bölümde de ele alacağımız üzere; ikinci düzeyde, bir
ikili ilişki içerisinde basitçe tanımlamak gerekirse, bir kişinin bir başkasına, onun
normal koşullar altında yapmayacağı bir şeyi yaptırmasına güç deriz (Dahl, 1957: 202-203).


7. Soru

Gücü etkileyen koşullar nelerdir?

Cevap

Gücü etkileyen koşullar ise çalışanın veya örgütsel birimin (ör. departmanın)
ikame edilemezliği, merkeziliği, takdir hakkı, görünürlüğü ve sosyal ilişki ağıdır.


8. Soru

Meşru güç nedir?

Cevap

Meşru güç, belli rolleri üstlenmiş olan kişilerin başkalarından belli davranışları talep edebilmeleri üzerine örgütün üyeleri arasında oluşmuş bir anlaşmadır.


9. Soru

Meşru gücü bir örnekle nasıl açıklarsınız?

Cevap

Örneğin, astından fazla mesaiye kalmasını isteyen amir, bu gücü, gerek astının gerekse diğer çalışanların da kabullenmiş olduğu yetkisinden almaktadır.


10. Soru

“Dediğimi yap, yoksa...!” diyen bir amir astına karşı hangi gücünü kullanmaktadır?

Cevap

Zorlayıcı gücünü kullanmaktadır.


11. Soru

Örgütlerde çalışan hangi kesimin bilgi  gücü daha yüksektir?

Cevap

Genelde yöneticilerin ve sekreterlerin bilgi gücü daha yüksektir
çünkü onlara diğer çalışanlara göre daha fazla bilgi akışı vardır. Ayrıca, İnsan Kaynakları ve Bilgi-İşlem birimlerinde çalışanlar da bu güç itibarıyla örnek olarak verilebilir çünkü örgütte çalışanların tümü hakkında tutulan kayıtlar, özel bilgiler ve aralarındaki elektronik haberleşmeler ellerinin altındadır.


12. Soru

Uzmanlık gücü nasıl görünür hale gelir?

Cevap

Uzmanlık çeşitli vesilelerle görünür hâle gelmedikçe, göze çarpan bir performans ile ortaya dökülmedikçe uzman gücünden söz etmek mümkün olmayacaktır. Amirler, tüm astlarının performansını her yönüyle ve devamlı olarak takip edemezler. Bu yüzden, işgörenlerin çeşitli başarılarını, bunları gözleme olanağı bulunmayan başka kişilere anlatmaları, onları bilgilendirerek dikkati üzerlerine çekme çabası içinde olmaları, kısaca tanınmaları, uzman gücü geliştirmek için önem arzetmektedir.


13. Soru

“Hatır için çiğ tavuk bile yenir” atasözünün  özetlediği güç türü hangisidir?

Cevap

Özdeşlik gücünü “Hatır için çiğ tavuk bile yenir” atasözü özetlemektedir.


14. Soru

Gücün ortaya çıkmasının koşulları nelerdir?

Cevap

Gücün ortaya çıkmasının koşulları kişinin veya bir grup insanın (ör.
bir departmanın) ikame edilemezliği, merkezîliği, takdir hakkı, görünürlüğüdür ve içinde bulundukları sosyal ilişki ağıdır.


15. Soru

İkame edilemezlik nedir?

Cevap

İkame edilemezlik, alternatif­lerin azlığı veya olmamasıdır. Belli bir kişi veya
grubun çok değerli bir kaynağı tekelinde bulundurması onları müthiş güçlü kılan
bir durumdur.


16. Soru

Görünürlüğü arttırmanın yolları nelerdir?

Cevap

Görünürlüğü arttırmanın çeşitli pratik yolları vardır. İş yerinde tek kişilik bir ofiste çalışan birinin, zaman zaman ofisinden dışarı çıkıp çalışma ortamında sosyalleşmeye, örneğin, zaman zaman başkalarının ofislerine kısa sürelerle uğramaya, öğle yemeklerine yalnız çıkmamaya özen göstermesi yerinde bir tavır olacaktır.



17. Soru

Kaizen kavramını nasıl açıklarsınız?

Cevap

Çalışanları güçlendirme uygulamalarında yaygın bir yaklaşım kaizen kavramı
etrafında şekillenmektedir. Kaizen, “sürekli iyileştirme” anlamına gelen Japonca
bir terimdir ve Toplam Kalite Yönetimi felsefesi içerisinde önemli bir kavramdır.


18. Soru

Kaynak-bağımlılığı modeli ve stratejik koşullar modelleri nedir?

Cevap

Bu iki model, insanların gruplar hâlinde (örneğin, takım veya belli bir departman) diğer insan gruplarına göre nasıl daha güçlü hâle gelebildiklerini açıklar.


19. Soru

Stratejik koşullar modelini geliştiren araştırmacılar hangi üç temel stratejik koşulu öne sürmüşlerdir?

Cevap

Stratejik koşullar modelini geliştiren araştırmacılar (Hickson vd, 1981)
üç temel stratejik koşulu öne sürmüşlerdir: Belirsizliği azaltma yeteneği, örgüt
içindeki merkezilik ve eylemlerin ikame edilemezliği.


20. Soru

Klasik örgüt kuramcıları, örgütleri nasıl tanımlarlar?

Cevap

Klasik örgüt kuramcıları, örgütleri, yetkinin titizlikle emir-komuta zincirini
takip ettiği ve yöneticilerin meşru güce sahip olduğu, yüksek düzeyde akılcı yapılar olarak tanımlamaktadırlar.


21. Soru

Örgütlerde politik eylemleri nasıl açıklarsınız?

Cevap

Kapsamlı bir tanımla örgütlerde politika, birbiriyle çelişen birtakım olası eylemlerin bulunması hâlinde, bireyler veya gruplar tarafından, özçıkarlarını koruma veya arttırma amacıyla girişilen etkileme eylemlerinden oluşmaktadır (Gray ve Ariss, 1985: 707).


22. Soru

Kişilerin akılcı olmaktan çok politik olmayı tercih ettikleri alanlar nelerdir?

Cevap

Kişilerin akılcı olmaktan çok politik olmayı tercih ettikleri belli alanlar vardır (Miles, 1980: 82-84):Bunlar kaynaklar,kararlar,amaçlar, teknolojik ve dış çevre ve  değişim dir.


23. Soru

Yukl ve arkadaşlarının sekiz gruba ayırmış oldukları politik taktiklarden hangileri daha sıklıkla kullanılmaktadır?

Cevap

Günümüz örgütlerinde yaygın olarak kullanılan politik taktiklere gelince, Yukl
ve Falbe’nin (1990), yaptıkları araştırma sonunda sekiz gruba ayırmış oldukları taktiklerden söz edilebilir (Bkz Tablo 7.1). Yukl ve arkadaşları (Yukl ve Falbe,
1990; Yukl ve Tracey, 1992) bu taktik grupları arasında danışmanlık ve akılcı ikna taktiklerinin daha sıklıkla kullanıldığını, bu iki tür taktiğin heveslendirme taktikleriyle bir arada kullanılmasının etkili olduğunu belirlemişlerdir.


24. Soru

"Çıkarlarını korumak veya daha fazla çıkar elde etmek amacıyla uygulanabilen bir başka strateji, oluşmuş veya oluşabilecek koalisyonları bozmak üzerine kuruludur."

Yukarıda  DuBrin’in stratejilerinden hangisi anlatılmaktadır?

Cevap

Böl ve yönet


25. Soru

DuBrin’in stratejilerinden "Bir kriz çıkmasını bekleme" stratejisini nasıl açıklarsınız?

Cevap

Bir şey yolunda gidiyor görünürken onun iyileştirilmesini sağlamak çok zordur.
Ancak o alanda bir sorunun çıkması ilgililerin dikkatini çeker ve meselenin
halledilmesi (düzeltilmesi) yönünde güçlü bir istek doğurur.


26. Soru

Politikanın örgütsel yaşamda yaratabileceği olumsuz etkileri azaltmaya yönelik  ilkeler nelerdir?

Cevap

Politikanın örgütsel yaşamda yaratabileceği olumsuz etkileri azaltmaya yönelik olarak aşağıdaki ilkeler (Velasquez vd, 1982) örgüt yönetimlerine yol gösterebilir:
1. İletişim kanallarını açık tutun.
2. Etik ve politik olmayan davranışları gösteren rol modelleri olun.
3. Sadece kendi çıkarları için politik oyunlar oynayan kişilere karşı uyanık ve
tedbirli olun.
4. Bireysel mahremiyeti koruyun.
5. Her zaman “Bu adil mi?” sorusunu sorun.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email