Örgütsel Davranış Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Stresle ilgili tanımların ortak noktası nedir?

Günümüzde stresle ilgili pek çok tanım yapılmaktadır. Bu tanımların genelde ortak noktaları stresin zararlı olduğu ve bireyleri olumsuz etkilediği doğrultusundadır.

Hans Selye stresi nasıl tanımlamıştır?

Stresle ilgili pek çok araştırmalar yaparak stresi kuramsal açıdan tanımlayan
Hans Selye stresi “bünyenin baskı ve isteklere karşı gösterdiği belirgin olmayan
tepki” olarak tanımlamıştır.

Stresin olumlu özelliği nedir?

Stres muhakkak kötü, bireye zarar veren ve kaçınılması gereken bir şey de değildir (Quick ve Quick, 1984). Belli bir düzeye kadar olan stres, bireyi hedefine
odaklar, motivasyonunu yükseltir.

Stresle yakından ilgili ve strese neden olabilecek üç kavram nedir?

Stresle yakından ilgili ve strese neden olabilecek üç kavramdan söz edilebilir.
Bunlar; engellenme, endişe ve çatışma kavramlarıdır.

Doyurulması gereken bir gereksinimin engellenmesi bireyin davranışlarını nasıl etkiler?

Bu amacın engellenmesi bireyin davranışlarını değişik biçimlerde etkileyebilir; örneğin böyle bir engel ya bireyin amaca yönelik tepkilerine ket vurur ya da tam tersine bu tepkileri güçlendirir; bazen de canlının, engelleyici uyaranlardan kaçınmayı ya da bu tür uyaranların üstesinden gelmeyi öğrenmesini sağlar.

Engellenmenin kaynağı iç etkenlerini nasıl örnekleyebilirsiniz?

Bireyin zihinsel ya da fiziksel yetersizliği, özellikle kendi yeteneklerini aşan amaçlara yöneldiğinde bir engellenme nedeni olabilir; çocukluk çağından kalma aşılmamış sorunlar, kişinin benliğine sinmiş yasaklar ve korkular da engellenmeyle sonuçlanan iç etkenlerdir.

Engellenmenin tanımı nedir?

Engellenme; bireyin bir amaca ulaşmasına mani olunma davranışına denir.

Bireysel engellenme nedir?

Bireysel engellenme, bireyin bir amaca ulaşmasına engel olan faktörlerin bireyin kendisinden kaynaklanmasıdır.

Bireysel engellenmeyi nasıl örneklersiniz?

Örneğin dersine çalışmayan bir bireyin başarılı olmaması, yeteneği olmayan bireyin spor müsabakalarında yenilmesi ya da gözü bozuk bireyin sağlık raporu alamadığı için subay olamaması gibi engeller, bireysel engellerdir.

Çevresel engellenmeyi nasıl örneklersiniz?

Örneğin referansı olmadığı gerekçesi ile bireyin işe alınamaması, parasızlık nedeni ile evlenememesi, işi ile evinin mesafesinin uzak olması nedeni ile işe geç kalması, trafik sıkışıklığı nedeni ile randevusuna yetişmemesi gibi durumlar çevresel engellerdir.

Endişeyi nasıl tanımlarsınız?

Açık bir şekilde açıklanamayan, ancak bireylerde gerilim yaratabilecek konulara endişe denir.Endişe, ne olduğu belirsiz, niteliği kestirilemeyen bir fenalık duygusu hâlinde ortaya çıkan hoş olmayan duygu şeklinde de ifade edilmektedir. 

Korkuyla endişe arasındaki fark nedir?

Bazı psikologlar korkuyla endişe arasında üç önemli fark bulunduğunu söylerler. Bu farklar aşağıda açıklanmaktadır.
• Kaynak: “Ben arıdan korkarım!” örneğinde olduğu gibi, korkunun kaynağını biliriz,
• Şiddet: Korku endişeden daha şiddetlidir,
• Süre: Korku daha kısa sürelidir, endişe ise uzun süre devam edebilir.

Çatışmayı nasıl örneklersiniz?

Örneğin ders çalışması gerektiği bilincinde olan bir öğrencinin ders çalışmak
ile arkadaşları ile gezmek arasında kalması durumunda ortaya çıkan durum ya da
amirinden etik dışı istek gelen çalışanın, bu isteği yerine getirmekle getirmemek
arasında kalması gibi bir durum çatışma olarak düşünülebilir.

Örgüt açısından çatışmayı nasıl tanımlarsınız?

Örgüt açısından ise çatışmayı, iki veya daha fazla kişi veya grup arasındaki çeşitli kaynaklardan doğan anlaşmazlık olarak tanımlamak mümkündür. Bu durumda genelde örgütsel ortamlarda strese yol açan bir kavram olarak yer almaktadır.

Çatışmaların yarattığı olumsuz sonuçlar nelerdir?

Örgütsel çatışma, bireylerin ruh ve beden sağlıklarını bozabilir.
• Çatışma düşmanlık ve saldırganlık hislerinin yoğunlaşmasına ve somutlaşmasına sebep olabilir.
• Yıpratıcı mücadeleler örgüte zaman ve kaynak kaybettirebilir.
• Çatışma, örgütü amaçlarından saptırabilir.
• Çatışma, taraf­ların kendilerini diğerlerinden, amaçlarını da örgütün amaçlarından üstün görmelerine yol açabilir.
• Çatışma, bireylerin morallerini ve iş tatminlerini düşürerek örgütün etkinliğini ve verimliliğini olumsuz etkileyebilir.
• Çatışma, insanların güven duygularının kaybolmasına sebep olabilir.

A tipi kişilikli bireyler hangi özellikleriyle kendilerini ifade ederler?

A tipi kişilikli bireyler

. Çok uzun zaman, kendine bir zaman limiti koyarak çalışan ve aşırı yük
alanlar,
• Eve genellikle iş getiren, geceleri ve haf­ta sonları çalışan dinlenmeyenler,
• Kendisiyle devamlı rekabet içinde olan başarı için yüksek standartlar belirleyen ve bunu devam ettirenler,
• Çalışma koşullarından dolayı engellenen, başkalarını rahatsız eden, danışmanları tarafından yanlış anlaşılan insanlardır.

B tipi kişiliği nasıl tanımlarsınız?

B tipi kişilik ise sabırlı, rahat, daha az rekabetçi, zaman sınırlılıklarına karşı
daha esnek olabilen bireylerdir.

Makro boyuttaki örgütsel stresörler nelerdir?

Makro boyuttaki örgütsel stresörler genelde dört kategoride toplanır. Bunlar;
• Yönetim Politikaları ve Stratejileri,
• Örgütsel Yapı ve Dizayn,
• Örgütsel Süreçler ve
• Çalışma Koşullarıdır (Özkalp, 2010; 104-110).

Rol çatışması hangi durumlarda ortaya çıkmaktadır?

Rol çatışması genelde; kişilerin birbirinden farklı ve tutarsız görevler nedeniyle
baskı altında kalmaları durumunda yaşanmaktadır.

Rol belirsizliği nedir?

Rol belirsizliği en basit bir ifadeyle bireyin ne yapacağını bilememesidir. İki tip rol belirsizliği vardır. Bunlardan ilki görev belirsizliğidir. Bunun anlamı, kişinin yapacağı, iş hakkında bir belirsizlik olmasıdır. İkincisi ise sosyal duygusal belirsizliktir.

Genel Uyum Sendromu’na (GUS) göre stresle ilgili sırasıyla hangi aşamalar vardır?

Stres kaynağıyla karşılaşma ve onunla başa çıkma süreçlerini anlamak amacıyla
genel uyum sendromu adı verilen bir mekanizma ortaya atılmıştır. Genel Uyum
Sendromu’na (GUS) göre alarm aşamasında bireyin stresi yaşamaya başlamasıyla birlikte fizyolojik değişimler bedeni uyarır. Bir sonraki aşama; direnme aşamasıdır. Son aşama ise tükenme aşamasıdır. Bu aşama gerçekte strese yenik düşme aşamasıdır. 

Uyku Problemleri ve yabancılaşma stresin hangi sonuçlarındandır.

Stresin en temel psikolojik sonuçlarından biri uyku problemleridir.

Stresi önlemede uygulanılan bireysel yöntemler nelerdir?

Stresi önlemede uygulanılan bireysel yöntemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir.
• Dinlenme ve meditasyon
• Biyolojik geri beslenme
• Düzenli tatil ve sağlık kontrolü
• Düzenli spor
• Dengeli besleme
• Hobiler bulma
• Kendini eğitme ve geliştirme
• Kendini tanıma ve anlama

Stresi Önlemede Kullanılabilecek Örgütsel Yöntemlerden Katılımlı yönetimin amacı nedir?

Katılımlı yönetimde güdülen amaç, bir yandan işletmelerin etkinlik ve verimlilik düzeyini yükseltmek, öte yandan çalışanları sosyo-psikolojik doyuma yöneltmektir. Katılımlı yönetimin diğer bir amacı çalışanlara sorumluluk ve otorite vererek, onlara işin bir parçası olduklarını hissettirmektir.

Stres önleyici programlardan  amaç belirleme programları nasıl uygulanır.

İşyerinde stresi azaltmada kullanılan amaç belirleme programları iki aşamada
uygulanır.
Bunlardan birincisi amaçların belirlenmesidir. Belirlenecek amaçlar, açık ve
tutarlı olmalıdır. Çünkü işletme politikalarındaki açıklık ve doğru yönetim, stresi
minimum düzeyde tutabilecektir. Amaç belirleme programlarının ikinci aşaması performansı inceleme ve geri bildirimden yararlanmadır.

Sosyal destek sağlayıcılar nelerdir?

İş yerlerinde kurulan yakın arkadaşlık ilişkileri, iş dışındaki aile toplantıları, belirli derneklere olan üyelikler, komşuluk ilişkileri sosyal destek sağlamaktadır.

Kişinin temel sosyal ihtiyaçları nelerdir?

Kısaca kişinin temel sosyal ihtiyaçlarının başka bireylerle etkileşim sonucunda tatmin edilmesine sosyal destek denilmektedir. Bu temel ihtiyaçlar ise sevgi, kendine güven, ait olma duygusu, kişiliği bulma, güvenlik ve onaylanmadır.

Stres yönetimi eğitimi (SMT)'nin içeriği nedir?

Stres yönetimi eğitimi (SMT), bireylerin stresle başa çıkma yollarını öğretme
eğitimidir. Bu eğitimde, çalışanlardan oluşan bir gruba, onların yaptıkları işin içeriğine bağlı olarak yaygın ve kapsamlı bir eğitim programı verilir. Bu programda öncelikle bireylere stresin sonuç ve nedenleri hakkında eğitim verilir. Ayrıca bireylere stresin psikolojik ve fizyolojik sonuçlarını nasıl azaltacakları öğretilir.