aofsoru.com

Siyaset Bilimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Siyasal Güçler

1. Soru

Siyasal parti nedir?

Cevap

Siyasi partiler seçimlerde halkın oylarını alarak iktidara gelme amacıyla örgütlenmiş, genellikle belli bir ideolojik uyum gösteren örgütlerdir. 


2. Soru

Siyasal partilerin amacı nedir ve neler yaparlar?

Cevap

Siyasi iktidara sahip olanları etkilemek değil, rekabetçi ve hür seçimler yoluyla o pozisyonlara gelebilmektir. Fakat siyasal partiler, iktidarın bir parçası değillerdir. Siyasal partiler devlet ile toplum arasındaki bağlantı noktalarından birini temsil ederler ve bir sarkaç gibi düşünülebilirler. Siyasal partiler iktidar olduklarında devletin en üst karar alma mevkilerini işgal etmiş olurlar. Muhalefette iken ise topluma yakınlaşırlar. Anayasal, şekli ya da resmi olan ile, toplumsal ve resmi ya da şekli olmayan arasındaki net bir biçimde belirlenmesi kolay olmayan sınırlar üzerinde faaliyet gösterirler. Toplumsal taleplerin toplandığı bir havuz olan siyasal partiler bu talepleri birbirleriyle bağdaştırmayı denerler.  


3. Soru

Bir seçim ve temsil örgütü olarak modern siyasi partiler nerede ve ne zaman ortaya çıkmışlardır? 

Cevap

1820'de ABD'de ortaya çıkmıştır.  


4. Soru

Şiddet yoluyla iktidara gelmeyi amaçlayan yasa dışı örgütlerin iktidara geldikten sonra parti hâline dönüştüğü duruma örnek veriniz.

Cevap

Eski Sovyetler Birliği Komünist Partisi bu duruma örnek teşkil etmektedir. 


5. Soru

Geleneksel siyasal partiler nelerdir?

Cevap

Kadro partileri ve Kitle Partileri'dir. 


6. Soru

Kadro partisi nedir? Örnek veriniz.

Cevap

Genellikle seçim zamanı aktif olan ve dar bir kitle ile faaliyet gösteren seçmen tabanını genişletme ve dönüştürme işlevine öncelik vermeyen partiler kadro partileri olarak bilinir. Amerika Birleşik Devletlerindeki Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti Kadro Partileridir.  


7. Soru

Hâkim parti sistemi nedir? örnekleyiniz.

Cevap

Hâkim parti sisteminde hür ve serbest seçimlere rağmen seçimleri ağırlıklı olarak aynı parti kazanır ve hükümeti kurar. Japonya'daki Liberal Demokrat Parti    (1955-1993), İsveç'te Sosyal Demokratik İşçi Partisi (1950-1991) hâkim parti sistemine örnektir. 


8. Soru

"Kamuoyu böyle düşünüyor" sözü ne anlatmaktadır?

Cevap

Kamuoyu böyle düşünüyor denildiğinde, ortak, herkesi ilgilendiren, kamuya ilişkin meselelerde hâkim olan fikirler akla gelmektedir.  Ancak milyonlarca insanın aynı fikirde olması mümkün olmadığından kamuoyu, daha çok örgütlü ve sesini duyurabilen kesimlerin önemli gördükleri meseleler hakkında oluşturdukları ve diğerlerine benimsetmeye çalıştıkları fikirler bütünü olarak görülebilir. 


9. Soru

Kamuoyunun önem kazanma süreci ne zaman ve nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

Kamuoyu, 19. yüzyıldan itibaren önem kazanmaya başlamıştır. Bu noktada üç önemli faktör bulunur. Siyasi iktidarın meşrutiyetini halktan alması gerektiğini savunan halk egemenliği fikrinin yaygınlaşması, okuryazarlık oranının yükselmesi ve nihayet basım/yayın ve iletişim olanaklarının genişlemesi. 


10. Soru

Önemli olduğu düşünülen meselelerde kamuoyu oluşturan kişileri sayınız.

Cevap

Siyasi partiler, baskı grupları, fikir adamları ve bürokratlar. 


11. Soru

Kanaat Önderi ne demektir?

Cevap

Okuryazarlık oranının düşük, kitle iletişim araçlarının çok sınırlı kaldığı ülkelerde, siyasal fikirlere sahip olma anlamında küçük topluluklar içinde öne çıkan, ne dediğine bakılan kişiler kanaat önderleri olarak nitelendirilir.   


12. Soru

Kanaat Önderleri grubunun içinde yer alan kişiler kimlerdir?

Cevap

Dini liderler, ekonomik güç sahipleri, öğretmenler ya da köy muhtarları bu grup içerisinde yer alır.  


13. Soru

Baskı gruplarının amacı nedir?

Cevap

Baskı grupları toplumsal kesim ya da grupların taleplerini örgütlü bir biçimde siyasal alana taşımayı amaçlarlar. Bu yönleriyle tıpkı siyasal partiler gibi devlet ile toplumu birbirine bağlayan ilişkiler ağının bir parçasıdırlar. Siyasi partilerden farklı olarak baskı gruplarının amacı iktidara gelmek değil, kendilerini ilgilendiren konularda lehlerine kararlar aldırmak için iktidardakileri etkilemeye çalışmaktır.  


14. Soru

Baskı gruplarına örnek teşkil eden topluluklar nelerdir?

Cevap

İşçi ve işveren örgütleri, çevre ya da hayvanları koruma grupları, herhangi bir dini ya da inancı yaymak için kurulan gruplar baskı grupları olarak bilinirler.  


15. Soru

Bürokrasi nedir?

Cevap

Devlet, üzerine almış bulunduğu hizmetlerini yerine getirmek, alınan kararları uygulamak için memurlara ihtiyaç duyar. Bu yapılanma bürokrasi olarak bilinir. 


16. Soru

Devlet bürokrasinin temelini oluşturan teşkilatlar nelerdir?

Cevap

İç ve dış güvenlikten sorumlu olan ordu ve polis teşkilatı, vergi toplamadan sorumlu maliye teşkilatı ve uyuşmazlıkları karara bağlayan yargı teşkilatı.  


17. Soru

Otoriter rejimlerde bürokrasi nasıldır?

Cevap

Tek bir kişiyi öne çıkaran otoriter rejimlerde, bürokratların ağırlığı diktatörün tercihlerine, siyaset yapma tarzına ve gücüne bağlıdır. Bürokrasi tamamen lidere kişisel olarak bağlı isimlerden oluşan, ganimet dağıtım sisteminin parçası hüviyetinde olabilir. Özellikle doğal kaynak zenginliğine dayalı devletlerde bir bürokratik yönetim geleneği gelişmemiştir.  


18. Soru

Bürokrasi gücünün kaynağında, bürokratın rolü nedir?

Cevap

Bürokrasinin gücünün kaynağında bürokratın hem kendi konusuna hakimiyeti hem de devletin işleyişine ilişkin hukuki/teknik bilgiye sahip olması önemli rol oynar.  


19. Soru

Klasik bürokrasi nasıl bir tavır sergiler?

Cevap

Klasik bürokrasi, işe alım, ilerleme ve hiyerarşi konularında Weber’in ideal tip bürokrasi kavramlaştırmasını andırır. Klasik bürokrasilerde soyut bir devlet anlayışı ve o devlete hizmet etme kavramı çok kuvvetlidir. Klasik bürokraside devlet ile özdeşleştirilen mutlakıyetçi hükümdarlara hizmet için bir araya getirilmiş uzmanlar geleneğinden esinlenme söz konusudur. Klasik bürokrasi geleneğine sahip olan ülkelerde bürokratların seçimlerle gelen siyasetçilerin otoritesini küçümseme eğilimleri yüksek olabilir.  


20. Soru

Türkiye'de "Kamu Denetçiliği" olarak bilinen müessese nedir?

Cevap

Vatandaşların hiç bir aracıya gerek kalmadan bürokrasiye yönelik şikayetlerini iletebilecekleri bir örgütlenmedir.  


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email