Engellilerle Sosyal Hizmet Dersi 8. Ünite Özet

Giriş

Tüm dünyada engellilerin bakıma muhtaçlık sorunu giderek artmakta ve bakım hizmetleri ön plana çıkmaktadır. Bakım, hayati önem arz eden fiziki, psikolojik, sosyal aktivitelerin ve fonksiyonların sağlanmasında, yeniden yerine getirilmesinde ve uyumunda bakıma muhtaç kişiye yardımcı olmak anlamına gelmektedir.

Bakım hizmetleri, uygulamalı?bir disiplin ve meslek olan sosyal hizmetin önemli hizmet birimlerinden birisidir. Engelli bireylere yönelik yürütülen bakım hizmetleri mesleki, sağlıklı yaşam ve hayat şartlarını iyileştirme açısından önemli bir boşluğu doldurmaktadır.

Evde bakım üç ayağı olan dinamik bir kavramdır. Tıbbi hizmetleri kapsayan sağlık bakımı hizmetleri, sosyal hizmetlerle bütünleşen sosyal bakım hizmetleri ve toplumun değerleriyle örtüşen manevi hizmetlerdir.

Engelli Bakım Hizmetlerine Genel Bakış

Bakım hizmetleri ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre sosyal devlet anlayışının toplumlarda yaygınlaşmasından sonra gündeme gelmiştir. Amacı, bireylerin yaşadıkları toplumda sağlıklı, kaliteli ve mümkün olan en uzun süre başkalarına bağımlı olmadan yasayabilmelerini sağlamaktır. Bakım hizmetleri kapsamında bakıma muhtaç kişilere evde veya kurumda profesyonel destek hizmetleri sunulmaktadır.

Engellilerin bakım ve korunması 1982 Anayasa’nın bazı maddeleri, 52 maddeden oluşan ve 2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması

Hakkındaki kanun ve Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan 2005 yılında yürürlüğe giren 25751 sayılı Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik tarafından yürütülmektedir.

Türkiye’de bakım hizmetleri Sağlık Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı, yerel yönetimler ve özel kuruluşlar (şirket vs.) tarafından verilmektedir. Sağlık Bakanlığı evde ve kurumda sağlık hizmetleri verirken, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı psikososyal hizmetler sunmaktadır. Her iki hizmetin tamamlayıcı özelliği dolayısıyla evde bakım hizmetleri bu iki bakanlığın eşgüdümü ile verilmektedir.

Bakım; temel ihtiyaçlarını yeterince karşılayamayan, hayat kalitesinden uzaklaşan, şahsi tercihlerini kullanmada ve hayatının devamının sağlanmasında kişinin aile, akraba veya uzmanların desteğine ihtiyaç duymasıdır. “Bakıma muhtaçlık, kişinin bedensel hareket edebilirliğinin engellenmesi veya kısıtlanması sonucunda gerek beden temizliği, gerek beslenme, gerekse ev idaresinde değişik yoğunlukla bir bakıcının bakımına ihtiyaç duyma hâlidir.

Hayatın idamesi için yapılması gereken temel iş ve görevleri, kendi kendine yapma kabiliyetine ve gücüne sahip olmayan bir birey bakıma muhtaçtır.

Bakım; hayati önem arz eden fiziki, psikolojik ve sosyal aktivitelerin ve fonksiyonların sağlanmasında, yeniden yerine getirilmesinde ve uyumunda bakıma muhtaç kişiye yardımcı olmaktır.

• Bakım hizmetlerinin verildiği yerler:
• Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri
• Resmi Kurum ve Kuruluşlara Ait Bakım Merkezleri
• Özel Bakım Merkezleri
• Evde Bakım Hizmetleri

Evde bakım, bakım hizmeti bakıma muhtaç engellinin yakını veya bakıcı personel tarafından ikametgâhında verilir.

Engelli Kurum Bakımı

Kurum bakımı, evde verilecek desteğe rağmen bakılamayacak derecede yardıma ihtiyaç duyan, bakacak ailesi ve yakını bulunmayan veya aile yanında bakılması mümkün olmayan bireylerin bireysel, sosyal, psikolojik ihtiyaçlarının giderildiği, boş zamanlarını değerlendirici etkinliklerin yapıldığı, sosyal ilişkilerinin ve aktivitelerinin arttırıldığı bakım türüdür. Başka bir ifadeyle kurum bakımı, evde bakımı mümkün olmayan engelli ve yaşlı bireyler için uygulanan klasik bir bakım hizmetidir.

Kurumsal bakım hizmetleri devlet kurumları ve özel bakım merkezleri tarafından yürütülmektedir. Özel bakım merkezlerinde bakılan engelli ve yaşlılar için ilgili kuruma devlet iki asgari ücret tutarında ücret ödeyerek bakılan kişilerin bakım masraflarını karşılamaktadır. Elbette devletin desteklediği bakıma muhtaç kişiler ekonomik yetersizliği olan bireylerdir. Ekonomik imkânları yeterli olan bireyler ise bakım masraflarını kendileri karşılamaktadır. Bu hizmet ağırlıklı olarak engelli bireylere verilen bir hizmet olmakla birlikle yaşlı olup bakıma muhtaç tüm bireyleri de kapsamaktadır.

Rehabilitasyon hizmetleri bakımın bir ayağını oluşturmaktadır. Engellilerin bakım, rehabilitasyon ve toplumsal hayata katılmalarına ilişkin sosyal hizmet programları oluşturmak, geliştirmek ve uygulamakla yükümlü kurum Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığıdır.

Bakım hizmetlerinin temel esasları ise şunlardır:

1. Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç engellinin veya ailesinin tercihine göre; Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde, Genel Müdürlüğün izni ile açılan diğer resmî kurum veya kuruluşlara ait merkezlerde, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait özel bakım merkezlerinde veya bakıma muhtaç engellinin ikametgâhında verilir.
2. Bakım hizmetini verecek olan bakım merkezleri, bakım hizmetleri değerlendirme heyetince hazırlanan bakım raporu doğrultusunda bakıma muhtaç engellinin bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planını hazırlar.
3. Bakım hizmetinin bakıma muhtaç engellinin akrabaları tarafından verilmesi durumunda bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bireysel bakım planının uygulanması konusunda bakım hizmetini verecek kişiye rehberlik eder.
4. Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.

Engelli rehabilitasyon merkezleri; engelliliğin olumsuz tezahürlerini ve etkilerini özel, tıbbi, teknik, pedagojik yardımlar ve destekler aracılığı ile olabildiğince asgariye indirmeyi hedefleyen, engellilerin, engellilikleriyle birlikte mesleki ve sosyal hayata katılabilmelerini sağlayan, özel tıp (fizik tedavi) ve engelli dostu meslek alanlarında ihtisaslaşmış kurum ve kuruluşlardır. Bu hizmet; engelli insanların toplumsal yaşama uyumlarının ve katılımlarının sağlanması için bireysel gelişim ve ihtiyacına önem verilen sosyal destek hizmetleridir.

Resmî kurum bakım hizmetleri 2006 yılında 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürülüğe giren “Bakıma Muhtaç Engellilere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği” kapsamında açılan bakım merkezlerinde verilmektedir. Bakıma muhtaç engellilerin bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esaslar bu yönetmeliğe göre yürütülmektedir. Bu bakım merkezlerinden ağır düzeyde engelli bireyler yararlanmaktadır. Bakacak kimsesi olmayan hafif ve orta düzeydeki engelliler de bu hizmetten yararlanmaktadır.

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri İl Müdürlüğüne bildirimi yapılan ve Yönetmeliğin 6. maddesinde belirtilen belgeleri tamamlanan engelli ve ailesi hakkında, sosyal inceleme raporu düzenlenir. Sosyal inceleme raporu, sosyal çalışmacının, engelli ve ailesinin bulundukları ortamda yapacağı gözlem, görüşme ve inceleme sonucunda hazırlayacağı; engellinin fiziksel, zihinsel, psikososyal özelliklerini ve engeline ilişkin önceki ve şimdiki durumunu, engelli ve ailesinin psikososyal ve ekonomik koşullarına ilişkin değerlendirmeleri içeren raporu ifade eder. Kurum bakım hizmetlerinde her engel grubu için ayrı hizmet binaları ve hizmet üniteleri kullanılır. Bu merkezlere, zihinsel, bedensel ve ruhsal engel grupları yaş ve cinsiyet durumları dikkate alınarak ayrı gruplar hâlinde kabul edilir. Merkez açılış izin belgesinde de bu gruplardan hangilerine hizmet sunulacağı belirtilir.

Resmî Kurum Bakım Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre resmî bakım merkezlerinde bakıma muhtaç engellinin bakımına yönelik olarak “kişisel bakım hizmetleri”, “psikososyal destek hizmetleri” ve “sağlık bakımı hizmetleri” olmak üzere üç tip bakım hizmeti sunulur. Psiko-sosyal destek hizmetleri mesleki personel, sağlık hizmetleri sağlık personeli ve kişisel bakım bakıcı personel tarafından yerine getirilir ve bakıcı personel tarafından yerine getirilir. Tüm bu bakım hizmetlerinin sevk ve organizesi sosyal çalışmacılar tarafından yapılır.

Özel bakım merkezi; bakıma muhtaç engelli bireylerin bakımı için yatılı veya gündüzlü hizmet veren, gerçek kişi ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından açılan sosyal hizmet kuruluşu statüsündeki özel bakım kurumlarının adıdır. Bu kurumlar; özel sektörün kurumda ve/veya evde (sosyal) bakım hizmetleri sunmak maksadıyla açtığı bakım merkezidir. Bu merkezler 16.08.2013 tarih ve 28737 sayılı “Bakıma Muhtaç Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği” çerçevesinde hizmet vermektedir.

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığının izni ile açılan ve bu yönetmelik ve yönerge kapsamında hizmet veren özel bakım merkezleri; bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve özel bakım merkezinin kabul etmesi durumunda kurumsal bakım hizmeti verirler

Gerçek kişi ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından tarafından yürütülen bu özel bakım merkezine, her bir engelliye sunduğu bakım hizmeti karşılığında, il müdürlüğü tarafından aylık olarak iki asgari ücret tutarında bakım ücreti ödenir. Bu hizmetten bakıma muhtaç engelli sınıfına giren her engelli yararlanabilir.

Bakım hizmetinin planlanması mesleki personel tarafından yapılır. Ayrıca, her engelli için bireysel bakım planı oluşturulur ve bu plan, engellinin ihtiyaç ve yeteneklerine göre bakım ekibi tarafından uygulanır. Bireysel bakım planı, bakıma muhtaç engelli bireyin bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebeplerini, hangi alanlarda bakıma ihtiyacı olduğunun belirlenmesini, bu alanda yapılabilecek çalışmaları içeren plana denir.

Bakım planının genel çerçevesi bakanlık tarafından ilgili mevzuatla belirlenir. Bu plan; bakıma muhtaç engelli bireyin bakımına ilişkin fiziksel, psikososyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebeplerini ve tespit edilen veriler doğrultusunda hangi alanlarda ve kapsamda bakıma ihtiyacı olduğunun belirlenmesini ve belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içerir. Sorumluluk mesleki personeldedir. Ayrıca bu ekibin içinde hemşire, ebe, acil tıp teknisyeni ve teknikeri ile yaşlı ve evde hasta bakım teknikerinden oluşan sağlık personeli görev yapmaktadır.

Özel bakım merkezlerinde görev yapacak sorumlu müdürü, mesleki personel, sağlık personeli ve bakıcı personelin tanımları, yetki ve görevleri ile merkezin her türlü iş ve işlemleri ilgili yönetmeliğe göre yürütülür.

Evde Bakım ve Önemi

Evde bakım hizmetleri, bakıma muhtaç engelli ve yaşlıların ailelerine verilen her türlü desteği kapsamaktadır. Bakım hizmetinin evde bakım hizmeti olarak verilmesi, bireylerin rutin yaşam tarzlarını sürdürülebilmelerini ve kendi sosyal ortamlarında bakım alabilmelerini mümkün kılan, daha çağdaş ve daha insani bir yaklaşımdır. Önceleri engelli ve kronik hastaların bakımı büyük ölçüde aile üyeleri ve/veya gönüllü bakıcılar tarafından yürütülmekte iken, günümüzde aile bireyi bakıcılar mali açıdan devlet bütçesinden desteklenmektedirler. 10. Kalkınma Planı bakım hizmetlerinin evde bakım olarak güçlendirilmesini ve geliştirilmesini ön görmektedir. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığının 2015 Stratejik Planı da bu doğrultuda görüşler ifade etmektedir.

Evde bakım; engelli, yaşlı, süreğen hastalığı olan veya nekahet dönemindeki bireyleri bulundukları ortamda destekleyerek, sosyal yaşama ayak uydurabilmelerini sağlamak, yaşamlarını mutlu ve huzurlu bir biçimde sürdürerek toplumsal entegrasyonlarını gerçekleştirmek, bakıma ihtiyaç duyan bireyin aile üyeleri ve özellikle de ailedeki kadın üzerindeki yükünü hafi etmek için birey ve aileye sunulan psiko-sosyal, fizyolojik ve tıbbi destek hizmetleri ile sosyal hizmetleri içeren bir bakım modeli şeklinde tanımlanmaktadır. Evde bakım hizmetleri; tıbbi hizmetlerin, sosyal hizmet müdahalesi ile bütünleşerek ekip üyelerinin iş birliği ve eşgüdümü ile sürekli, kapsamlı ve organize bir çalışma sonucu sunulan koruyucu, önleyici ve tedavi edici hizmetler bütünüdür.

Bakıma muhtaç bireylerin evde bakımları yakınları tarafından ve kurumlar tarafından bakım olmak üzere iki ayaklı bir hizmettir. Aile bireyleri tarafından bakılan bakıma muhtaçların yakınlarına devlet evde bakım aylığı adı altında aylık ücret ödeyerek bakılan kişilerin daha kaliteli, daha ekonomik ve psikolojik açıdan daha rahat bakımlarını hedeflemektedir.

Evde bakım hizmetleri, bakıma ihtiyaç duyan bireylerin kendi evlerinde ya da çevrelerinde bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilmelerini hedefleyerek, yaşam kalitelerini arttırmayı amaçlamaktadır. Temel hedefi, muhtaç bireyin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayarak aileye destek vermek ve ailenin işlevselliğini artırmak, nihai hedefi ise bakıma muhtaç bireylerin kendi evlerinde olabildiğince uzun, bağımsız, rahat ve huzurlu bir şekilde yaşamalarını ve kurum bakımının olabildiğince geciktirilmesini sağlamaktır.

Evde bakım hizmetleri, tıbbi, sosyal ve manevi olarak üç temel perspektifte sunulmaktadır. İlk olarak sağlık merkezli hizmetler olarak sunulmaya başlanan bu hizmetler engelli ve ailelerinin mutlu olmasına yetmemiştir. Çünkü sağlık alanındaki sorunları körükleyen unsurlardan birisi de sosyal sorunlardır. Bu kanaatten hareketle sosyal bakım hizmetleri gündeme gelmiş ve bu ihtiyaçların giderilmesi de programa dâhil edilmiştir. Sosyal bakım hizmetleri teknik olarak ADLs (Activities of Daily Living) olarak adlandırılan yemek yeme, banyo, tuvalet, giyinme, soyunma, hareket etme gibi günlük yaşam aktiviteleri ile IADLs (InstrumentalActivities of Daily Living) olarak adlandırılan ev işleri, yemek yapma, alışverişe gitme gibi yardımcı günlük yaşam aktiviteleri desteğini içermektedir.

Tıbbi sosyal hizmet, hastalığı ve tedavisi sırasında hastayı etkileyen sosyal ve duygusal sorunların çözümüyle uğraşmak amacıyla sosyal vaka çalışması ve grup çalışması yöntemlerinin kullanıldığı sosyal hizmet mesleğinin bir uygulama alanıdır.

Manevi bakım , Bakıma muhtaç kişilerin kişisel gelişimlerini, morallerini güçlendirmeyi, hayata bağlılıklarını artırmayı, iç dünyalarıyla barışık olmalarını, manevi sapma ve korkularını gidermeyi amaçlayan sosyal nitelikli ve insan odaklı bakım hizmetidir.

Evde bakım hizmetlerini gerekli kılan sebepler ise şunlardır:

• Toplumsal yapıda meydana gelen değişiklikler
• Bilim ve teknolojide meydana gelen değişiklikler
• Sosyal haklarda meydan gelen değişiklikler
• Uzun süreli kurumsal bakım hizmetlerindeki yetersizlikler
• İnsani gerekçeler
• Sağlık hizmetleri harcamalarında meydana gelen maliyetler
• Sosyal güvenlik sistemindeki değişiklikler
• Kurum bakımının verimsizliği ve yetersizliği

Evde bakım hizmetlerinin faydaları:

• Bakıma muhtaç kişileri ailesinden ve sosyal çevresinden ayırmadan hayatlarını devam ettirmelerini sağlama ve hayat kalitelerini yükseltme
• Bakım hizmetlerini kişiye özgü olarak tasarlama
• Hastanede kalmanın getirdiği enfeksiyon riskini azaltma
• Kişinin ve ailenin mahremiyetini koruma
• Hastanede kalış süresini kısaltma
• Kişiyi aktif olarak bakım planına dahil ederek iyileşmeyi hızlandırma
• Hastaneden taburcu olan kişinin tekrar hastaneye yatma riskini azaltma
• Hasta yakınlarının tükenmişliklerini minimuma indirme
• Bakım maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlama

Evde bakım hizmeti, aile bütünlüğünün korunmasına, stresin azaltılmasına, bireyin alışık olduğu çevrede yaşamına devam edebilmesine, alışık olduğu hobi ve sosyal etkinlikleri sürdürebilmesine imkân tanımaktadır.

Evde bakım parası alınabilmesi için gerekli şartlar şunlardır:

• Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun bakım raporu ile tespit edilmesi
• Engelli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı engelli sağlık kurul raporunun ağır engelli kısmında mutlaka “Evet” yazan bir ibarenin bulunması
• Engelli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi

Evde Bakım Hizmetinin İçeriği ve Sunumu

Türkiye’de evde bakım hizmetlerinin sunumu Sağlık Bakanlığı ve Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı tarafından yerine getirmektedir. İlk kez 1994 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından verilmeye başlanan evde bakım hizmetlerini, 2001 yılında İstanbul ve 2005 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyeleri takip etmişttir. Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 10.03.2005 tarih ve 25751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik” ile evde sağlık bakımı hizmetleri Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmeye başlanmıştır.

Evde bakım hizmetleri, birey ve ailesinin fiziksel, duygusal, sosyal, ekonomik ve çevresel tüm boyutları ile dikkate alınmasını gerektirdiğinden ekip çalışmasını zorunlu kılmaktadır. Bakım ihtiyacına göre hekimler, hemşireler, ev ekonomistleri, eczacılar, sosyal çalışmacılar, psikologlar, fizyoterapistler, konuşma terapistleri, uğraşı terapistleri, bakım elemanları gibi farklı meslek grupları bakımda rol alır. Evde bakım hizmetlerinin sevk, organizasyon ve sunumunda sosyal çalışmacılar aktif rol alırlar ve birtakım işlevleri yerine getiriler.

Evde bakım hizmetinden yararlanan grupları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Diyabet, böbrek hastalığı veya felç gibi sıkı takip gerektiren kronik durumları olan hastalar
• Özel bakım, ağrı kontrolü ve psikolojik desteğe ihtiyacı olan hastalar
• Hastalıklarının son dönemindeki kronik hastalar (terminal dönemi hastaları)
• Hareket kısıtlılığı olan hastalar veya günlük faaliyetlerinde yardıma ihtiyaç duyan yaşlılar
• Uzun süredir kronik hasta aile bireyinin bakımını sağlayan ve bir süre yardımcıya,refakatçiye ihtiyacı olan aileler
• Yaşam destek aletlerine bağlı ve yakın hemşire bakımıyla günlük yaşamlarına devam edebilecek yetişkin ve çocuklar
• Hastaneden yeni taburcu olmuş, nekahet dönemini tam atlamamış cerrahi ve doğum hastaları

Engellilerin aile yanında bakımı iki ayrı şekilde değerlendirilebilir. Birisi aile içinde bakım parası karşılığında yakınları tarafından bakım, diğeri ise ailenin yanında bakım ekibi tarafından (mobil ekip) verilen kurum bakımı. Her iki bakımda evde bakım hizmetlerine girmektedir.

Evde bakım hizmetlerinin ailevi amacı, hizmetten yararlanan bireylerin yaşam kalitelerini yükseltmek ve aileyi destekleyerek aile üyelerinin işlevselliğine katkı sağlamaktır.

Evde bakım kapsamında verilen hizmetler şunlardır:

• Evde koruyucu bakım
• Kişisel (Öz) bakım
• Ev idaresi
• Evde hemşirelik ve sağlık bakımı
• Beslenme ve sağlık destek hizmetleri
• Sosyal destek ve danışmanlık hizmetleri
• Rehabilitasyon
• Evde rehabilite edici bakım
• Evde manevi rehabilitasyon hizmetleri
• Eve yemek götürme hizmetleri
• Ulaşım
• Evde sosyal bakım
• Bakım yönetimi
• Evde tam gün bakım hizmetleri
• Evde manevi bakım
• Eve yardımcı hizmetler
• Ev tadilatına maddi yardım
• Psikiyatrik evde bakım
• Ev tamiri, tadilatı ve onarım hizmetleri

Evde bakım hizmetleri kapsamında tıbbi ve sosyal bakımın engellilerin tüm sorunlarını çözememesi, evde manevi bakım hizmetlerini gündeme getirmiştir.

Bakım Elemanları ve Görevleri

Bakım ekibinde en önemli elemanlardan birisi bakıcı personeldir. Bakıcı personelin özellikle bakımla ilgili teknik donanıma sahip olması ekip ve hizmet alan birey için çok önemlidir. Özellikle kişisel bakım hizmetleri yürüten bakıcı personelin engelli ile mesaisi daha uzundur.

Bakıcı sorumluluğu; bakıcı personelde olması gereken mesleki bilgi, bilinç, vicdani mesuliyet duygusu ve görev bilincini içselleştirerek ve benimseyerek yerine getirme hâlidir.

Mesleki etik, belirli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup, koruduğu, meslek üyelerine emreden, onları belli bir şekilde davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür. Ahlaki Sorumluluk, toplum değerlerine ve ahlaki kaidelere saygı gösterme, özellikle ahlaki konularda duyarlı olma hâlidir. Bakım kültürü, bakıcı personel arasında sağlıklı bir sosyal ilişki kurulmasını, bakıcı personelin bakım merkezine uyumunu, kimlik kazanmalarını ve iyi bir çalışma atmosferinin oluşmasını sağlamaktadır.

Profesyonel anlamda evde bakım hizmeti multidisipliner mobil ekip tarafından yerine getirilmesi gereken ve kurum bakımına alternatif bir hizmet modelidir. Gündüzlü bakım hizmeti veren kurumların yetersiz olması nedeniyle evde bakım hizmeti çoğunlukla aile bireyleri, yakın akraba ya da komşular tarafından yerine getirilmektedir. Aile bireyi bakıcı sorunları ise, tükenmişlik sendromu, psikolojik sorunlar, sosyal dışlanma sorunu, ekonomik yoksulluk sorunu ve fiziksel sorunlardır. Ailenin ve bakıcı bireylerin psikososyal destek hizmetlerinden yararlandırılması engelin diğer bireylere sıçramamasına yardımcı olmaktadır.