İnsan Davranışı Ve Sosyal Çevre 2 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sosyal Hizmet mesleği nedir?

Sosyal hizmet mesleği, toplumsal değişimi, insan ilişkilerinde sorunların çözümünü, insanların güçlendirilmesini ve özgürleştirilmesini destekleyerek, iyilik hâllerinin gelişmesine yardımcı olur. İnsan davranışı ve toplumsal sistemlerle ilgili kuramlardan yararlanarak, insanların etkileşimde bulundukları sosyal çevreye yönelik müdahalelerde bulunur. İnsan hakları ilkeleri ve toplumsal adalet, sosyal hizmetin temellerini oluşturur.

Sosyal hizmet, genellikle “yardım” olarak adlandırılan müdahale sürecine ilişkin bilimsel, politik ve ahlâki bir otorite olarak konumlandırılır.

Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu'na göre sosyal hizmet müdahalesinin kapsamı nedir?

Sosyal hizmetin kapsamı şöyle belirlenmiştir: “Sosyal hizmet müdahalesi, birey odaklı psikososyal hizmetlerden sosyal politika yapım süreçlerine katılıma, planlama ve geliştirmeye kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu; danışmanlık, klinik sosyal hizmet, grup çalışması, sosyal pedagojik çalışma, aile tedavisi ve terapisi gibi çalışmalarla birlikte insanların toplum içindeki kaynak ve hizmetlerden yararlanabilmesi için yapılacak çalışmaları içerir. Ayrıca müdahale, kuruluş yönetimi, toplum örgütlenmesi, sosyal politika ile ekonomik gelişmeyi etkilemek üzere toplumsal ve politik eylemlerde bulunmayı içerir. Sosyal hizmetin bu bütüncül yaklaşımı evrenseldir, ancak sosyal hizmet uygulamasının öncelikleri kültürel, tarihsel ve sosyoekonomik koşullara bağlı olarak ülkeden ülkeye, dönemden döneme farklılaşmaktadır”

Sosyal hizmet programı insan davranışını değerlendirmek için “tıbbi model” yaklaşımını hangi yıllarda kullanmıştır?

1920’lerden 1960’lara kadar çoğu sosyal hizmet programı insan davranışını de-ğerlendirmek için “tıbbi model” yaklaşımını kullanmıştır.

Sosyal hizmetler uygulamasında tıbbi model yerine hangi sistem geliştirilmiştir?

Tıbbi modelin yerine, sosyal hizmetler uygulamasında ön değerlendirme, planlama, müdahale ve izleme aşamaları geliştirilmiştir

Homer'e göre müdahale nedir?

Homer’e göre, müdahale soruna çözüm üreten basit bir eylem olarak değil, “birbiriyle sıkı şekilde bağlantılı ihtiyaçların tespit edilip değerlendirildiği ilk sözleşme aşamasından, mesleki eylemin temellerini ve müdahale şeklini oluşturmaya dek uzanan planlı bir dizi eylem” olarak görülmelidir.

Planlı değişim süreci nedir?

Müdahalenin sosyal hizmet sürecindeki aşamalardan biri olduğunu vurgulamak gerekir. Müdahaleyi sürecin içinde görebilmek, yani bütünlüğün içinde ele alabilmek için müdahaleden önceki ve sonraki aşamalara yer vermek gerekir. İşte bu aşamalara Planlı Değişim Süreci denir.

Planlı Değişim Süreci hangi aşamalardan oluşur?

1. Tanışma/Bağlantı Kurma/Kabul

2. Veri Toplama ve Ön Değerlendirme

3. Planlama

4. Müdahale

5. Değerlendirme/Gözden Geçirme

6. Sonlandırma/ Bağlantıyı Kesme

7. Son Değerlendirme

Sosyal Hizmet ve süreç kavramları neyi ifade etmektedir?

Genel anlamda, sosyal hizmetin bütünü bir süreçtir. Süreci dikkate almak sosyal hizmeti bir bütün, tek bir etkinlik hâline getirir. Süreç, içerikten ve çıktıdan farklıdır. Bu üçü birbiriyle bütünlük gösterir; sosyal hizmet de bu bağlamda sorunun tamamıyla ilgilenir. Sürece dayalı sosyal hizmet anlayışı, örneğin engellilik, yaşlanma, aile içi çatışma gibi sadece içeriğe atıf yapmaz ama bu içeriği de kapsayan süreci genel olarak tarif eder. Bu ise sosyal hizmetin tüm boyutlarıyla birlikte anlamlı olduğunu göstermektedir. Süreci gözden kaçırmak uygulamaya ilişkin analizin de gözden kaçmasına yol açar. Hedefler ve içerik ancak sürecin nasıl ve neyin üzerinde işlemekte olduğu (eleştirel diyalog, anlama, beceri, planlama ve düzenleme isteği, engelleri aşma becerisi vb.) işin içine katılarak anlaşılabilir.

Sosyal hizmetlerde müdahale hangi düzeylerde gerçekleşmektedir?

Birey, aile, grup, toplum veya topluluk çalışması düzeylerinde gerçekleşmektedir.

Sosyal hizmetlerde çok yaygın olarak kullanılan müdahale yöntem ve teknikleri hangileridir?

Bunlar:Görev Odaklı Uygulama, Krize Müdahale, Bakım Yönetimi, Rol Değiştirme, Yeniden Çerçeveleme, Ev Ödevleri, Yüzleştirme, Danışmanlık, Arabuluculuk, Savunuculuk şeklindedir.

Sosyal hizmet uzmanı rol değiştirme tekniğini uygular-ken hizmeti alandan ne ister?

Sosyal hizmet uzmanı rol değiştirme tekniğini uygular-ken hizmeti alandan, karşısındaki kişiyi daha iyi anlayabilmesi için geçici olarak o kişinin bakış açısına uygun olarak davranış sergilemesini ister.

Sosyal hizmetlerde beş önemli tehlikeli uygulama biçimi hangileridir?

(1) Rutinleşmiş uygulama
(2) Savunmacı uygulama
(3) Yenilgiyi kabullenici uygulama
(4) Kaotik uygulama
(5) Baskıcı uygulama

Sosyal hizmet uygulamasında değerler konusunda öne çıkan isimler hangileridir?

Thompson, Biestek, Shardlow, Dalrymple ve Burke, Clark bu isimlerin başında gelir.

Sosyal hizmetlerde mesleki değer ve ilkelein dönem özellikleri nelerdir?

“Değerler dönemi” olarak adlandırılan 1950-60’lı yıllardaysa, Hristiyanlık dininde dayanağını bulan ahlâki buyrukların meslek bağlamında listelenmesidir.

1970 ve 1980’li yılları kapsayan üçüncü dönem, yani “etik kuram ve karar verme dönemi”, Kant’ın etik anlayışına dayanmıştır; hizmet alanlara birey olarak saygı gösterilmesinin altını çizer.

Son olarak, 1990’lardan itibaren başlayan ve hâlen içinde olduğumuz dönemde, yani “etik standartlar ve risk yönetimi” döneminde, etik standartların gittikçe önemli hâle geldiğine tanık olunmuştur.

Thompson'a göre sosyal hizmetlerde değerler nelerdir?

Thompson (2013), bu listelerde yer alan sosyal hizmet değer-lerini geleneksel ve özgürleştirici değerler olarak ikiye ayırır. Geleneksel değerler bireyselleştirme, duyguların dışavurumu, kontrollü duygusal katılım, kabul, yargılayıcı olmayan tutumlar, hizmet alanların kendi kaderini tayini, gizlilik, kişiye saygı, uyum, empati, koşulsuz olumlu kabul olarak sayılabilir. Thompson’ın özgürleştirici değerler listesinde bireysellikten uzaklaşma, eşitlik, sosyal adalet, birlikte çalışma, yurttaşlık, güçlendirme ve otantiklik yer almaktadır.

Thompson'a göre sosyal hizmetlerde eşitlik değeri nasıl algılanmalıdır?

Bu konuda yapılan en yaygın hata bireylerin ya da toplu-lukların ihtiyaçları, kapasiteleri, kaynakları, sosyal yapı içindeki konumları vb. açısından farklılıkların ve eşitsizliklerin yok sayılarak herkese aynı davranmanın eşitlik olduğunun düşünülmesidir. Böyle bir eşitlik anlayışı, uygulamada özgürleştirici değil, baskıyı yeniden üreten sonuçlar doğurur. Dolayısıyla eşitlik, uygulamada, hizmeti alanların etnisite, toplumsal cinsiyet, cinsel yönelim, toplumsal sınıf, yaş, sakatlık gibi toplumsal kategori aidiyetlerinin dikkate alınması anlamına gelir

Eleştirel sosyal hizmet yaklaşımın amacı ve ilgi alanı nedir?

Genel olarak amacı, sosyal adaleti teşvik etmek olan eleştirel sosyal hizmet yaklaşımı, içerici ve katılımcı yollarla teori ve pratik geliştirmekle ilgilenir

Eleştirel sosyal hizmet yaklaşımı içinde hangi anlayışlar mevcuttur?

Feminist sos-yal hizmet, ırkçılık karşıtı sosyal hizmet, radikal sosyal hizmet ve yapısal sosyal hizmet gibi anlayışar mevcuttur.

Sosyal hizmet uygulaması için geliştirilen eleştirel teorilerhangi yaklaşımlardan etkilenmiştir?

Hem modernist hem de postmodernist yaklaşımlardan etkilenmiştir.

Toplumsal yaşamdaki çoklu ezilme biçimlerinin (toplumsal cinsiyet, etnisite/milliyet, cinsel yönelim, sakatlık vb.) ve farklılıkların görülmesini ve dikkate alınmasını sağlayan durum nedir?

Küreselleşme ve ona eşlik eden sosyal, ekonomik ve kültürel değişikliklerle birlikte postmodern akımlar, modernizmi eleştirmiş, eşitsizliği sonlandıracak büyük yapısal değişimlere olan inancı sarsmıştır. Öte yandan modernitenin bilim anlayışına da karşı çıkarak, bilimsel açıklamaların evrenselliğini ve kesinliğini sorgulamıştır. Bu durum yukarıdaki önermenin gerekçesi kapsamındadır.

Modernizm ve postmodernizm arasındaki gerilim ve çatışmalara rağmen, Allan'ın eleştirel sosyal hizmet yaklaşımında kullanılabilecek ortak ilkeleri nelerdir?

Bu ilkeler: (1) Baskıyı üreten ve sürdüren yapı ve süreçlerin dönüştürül-mesi fikrine bağlılık,
(2) Baskı altına alınmış ve marjinalize edilmiş topluluklarla birlikte çalışmaya bağlılık,
(3) Uygulamada özgürleştirici kişisel ve sosyal değişim, sosyal adalet ve sosyal eşitlik yönelimi
(4) Sosyal hizmet uzmanları ile hizmet alanlar arasında diyalog temelli bir ilişki

Baskı Karşıtı Sosyal Hizmet Uygulaması nasıl bir yaklaşımdır?

Eleştirel sosyal bilim teorilerinden yararlanan, insancıl değerler ve sosyal adalet değerleri tarafından yönlendirilen ve baskıya maruz kalan insanların deneyim ve görüşlerini dikkate alan eleştirel bir sosyal hizmetyaklaşımıdır.

Baskı karşıtı sosyal hizmet uygulamasında güçlendirme nedir?

İnsanların tek tek, gruplar ve topluluklar içerisinde güçlerini ortaya çıkartarak hayatlarının kontrollerini ellerine almalarında, başkalarıyla paylaşılan ya da belirlenen hedeflere ulaşmalarında kendilerine yardımcı olma kapasitesidir.

Baskı karşıtı sosyal hizmet uygulamasının üç temel bileşeni hangileridir?

Güçlendirme, Katılım ya da Birlikte Çalışma, Minimal Müdahele'dir.

Thompson'a görebirlikte çalışma ne anlama gelmektedir?

Thompsonbirlikte çalışmanın “ ‘müracaatçıya’ ya da ‘müracaatçı için’ bir şeyler yapma değil, müracaatçı ile ‘birlikte çalışma’” anlamına geldiğini vurgulamaktadır. Katılım veya birlikte çalışmanın ne olmadığı açıksa da, ne olduğu aynı derecede açık değildir.

Baskı karşıtı uygulamanın üç temel bileşeninden biri olan minimal müdahale ne anlama gelmektedir?

Müdahalenin mümkün olduğu kadar hizmet alanların yaşamlarına karışmadan, yaşam alanla-rını ihlâl etmeden yapılması anlamına gelir. Ancak bir yandan da müdahale, incinmiş ya da incinebilir durumda olan kişi ya da gruplara yardım etme anlayışını içerir.