Sosyal Hizmet Yönetimi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yatırım karaları nasıl kararlardır?

Yatırım karaları para ya da fonların nerede, ne zaman ne şekilde kullanılacağı, yatırılacağına ilişkin kararlardır.

Sosyal hizmetler alanında çok başlılığın giderilmesi için çalışan bakanlık hangisidir?

Sosyal hizmetler alanında ülkemizde ki çok başlılığın giderilebilmesi ve hizmetlerin daha etkin bir şekilde yürütülebilmesi için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sorumluluk sahibidir.

Anadolu da ilk kayıtlı vakıf hangi tarihte kurulmuştur?

Anadolu’da ilk vakfın 1048 tarihinde kurulduğu kayıt altındadır.

Bağışları nasıl sınıflandırabiliriz?

• Kişi-Grup-Kurum bağışları • Sürekli-Dönemlik-Tek Seferlik bağışlar • Şartlı-Şartsız bağışlar olarak sınıflandırabiliriz.

Stratejik finansal planlama nasıl olmalıdır?

Stratejik finansal planlama bütünüyle stratejik hizmet planlamasıyla entegre edilmiş olmalıdır ve bu planlar uzun dönem perspektifi ile hazırlanış olmalıdır.

İşletmecilik biliminde finansal yönetimin ana amacı nedir?

İşletmecilik bilimine finansal yönetimin ana amacı optimal finansal ve yatırım karaları alarak işletmenin değerini, dolayısıyla işletmenin ortaklarının servetini maksimum kılmaktır.

Sosyal toplum kuruluşunda ticari faaliyet varsa nasıl bir yol izlenmelidir?

Sosyal toplum kuruluşunda ticari faaliyet varsa işletmede finansal yönetimin tüm ilkeleri uygulaması, bunu için gerekiyorsa yönetim kurulunda finansa hakim bir üye veya profesyonel bir finans yöneticisi atanmalıdır.

Finansman karaları çerçevesinde kullanılan analiz ve araçlar nelerdir?

• Faiz hesaplamaları • Finansal analiz • Finansal planlama ve bütçeleme • Alternatif fon kaynakları analizi.

Finansal planlamanın geleceği öngörmek aşamasında izlenen adımlar nelerdir? Açıklayınız.

Geleceği öngörmek aşamasında,

• Ulusal politikaların ve stratejilerin olası etkilerini göz önünde bulundurma,
• Muhtelif fon akımlarının özelliklerini belirleme ve büyüklüklerini tahmin etme,
• Yerel politika inisiyatiflerinin ve önceliklerinin etkilerini inceleme,
• Talebe ve harcama alanlarına ilişkin bilinen trendlerin olası gelecek etkilerini tanımlama ve
• Beklenen demografik trendlerin ve sosyal hizmet talebini etkileyebilecek, yönetimin kontrolü dışındaki diğer faktörlerin finansal etkilerini tanımlama adımları izlenmektedir.

Yatırım karaları çerçevesinde kullanılan analiz ve araçlar nelerdir?

• Nakit yönetimi • Stok yönetimi • Alacak yönetimi • Sermaye bütçelemesi.

Sosyal hizmet kuruluşlarının elde ettikleri özel gelirler nasıl elde edilir?

• İdarelerin kamu görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarla belirtilen faaliyetlerinden, • Fiyatlandırılabilir nitelikteki mail ve hizmet teslimlerinden sağlanan gelirlerdir.

Türkiye de sosyal hizmet alanında faaliyet gösteren yerel yönetim kuruluşları nelerdir?

• Valilikler • Belediyeler • İl Özel İdareleri • Köy Özel İdareleri’dir.

Sosyal hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kanuna göre sosyal hizmetlerde bulunan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme kurumunun gelirleri nelerdir?

• Genel bütçeden yapılacak hazine yardımı, • Döner sermaye gelirleri, • Kuruma ait taşınır ve taşınmaz mallardan elde edilecek her türlü gelir, • Kurum tarafından veya kurum yararına başka kuruluşlar ya da gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenecek sosyal faaliyetler ile her türlü teşebbüs gelirleri, • Gerçek ve tüzel kişilerle uluslararası resmi ve özel kuruluşlar ve yabancı benzer kuruluşlar tarafından kuruma yapılacak ayni ve nakdi taşınır ve taşınmaz her çeşit bağışlar ve bunların gelirleri, • Türk Hava Kurumunca toplanacak kurban derisi, fitre, zekat gelirlerinde kuruma ayrılan paylar, • Belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde düzenlenen fuar, sergi, festival ve benzeri yerlere giriş biletlerine, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek miktarda yapıştırılacak sosyal yardım pulu gelirleri, • Kanunla kurulmuş olan Spor-Toto, Milli Piyango gibi şans oyunları tertip eden kuruluşların aylık hasılatlarının %1’inin kuruma aktarılması ile elde edilecek gelirler, • Kanunla kurulan döner sermaye işletmelerinin (Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve Orman Genel Müdürlüğüne ait olanlar hariç), yıllık brüt hasılatlarının %1’ inin kuruma aktarılmasıyla elde edilecek gelirler.

Finansal yönetimin iki temel karar alanı ya da fonksiyonları nelerdir?

• Finansman kararları • Yatırım kararları.

İnsani hizmetler boyutunda finansal yönetimin amacı nedir?

İnsani hizmetler boyutunda finansal yönetimin amacı yaratılan insani ve sosyal değeri maksimum kılmak olarak ifade edilebilir.

Finansal yönetimin anlamı nedir?

Finansal yönetim; • Fonların yönetimi ile ilgili çalışan bilim ve paranın dolaşımı, kredi uygulamaları, yatırım kararları ve bankacılığı da içeren sistemde fonların yönetimi olarak, • Para, fon ya da sermayenin temini anlamında, • Karar alıcılar ve politika belirleyiciler için finansal faaliyetlerin anlamlı ve ilişkili bilgilere tercüme edilmesi, • Parasal kaynakların kullanımı ve tahsisinde ekonomi, etkinlik ve verimlilik arayışı faaliyeti olarak, • Örgütsel amaçları gerçekleştirmede hukuk, etik ve toplumsal standartlara uyumlu bir şekilde para ve kıt kaynakların kullanım ve kontrolü gibi farklı anlamlara gelmektedir.

Finansman karaları nasıl kararlardır?

Finansman kararları para ya da fonların nasıl, ne zaman ve nerede sağlanacağına dair kararlardır.

Sosyal toplum kuruluşları için başlıca finansman kaynakları nelerdir?

• Bağışlar • Aidatları • Vergiler • Döngüsel katkılar • Ücretler • Piyango • Mali yatırımlar • Ticari faaliyetlerle elde edilen gelirler • Uluslararası kuruluşlardan sağlanan fonlardır.

Finansal planlamanın aşamalarında olan stratejileri ve planları konumlandırmak kapsamında atılması gereken temel adımlar nelerdir?

• Bir işletmede bakış açısı ile alternatif senaryo analizlerini de içerecek şekilde stratejik planlama yapma alternatifini değerlendir • Finansal planlamayı hizmet insan kaynakları ve varlık yönetimi ile ilişilendir • Örgütün tüm seviyesindeki yetkililere etkin bütçe yönetimi için gerekli yeterlilik ve bilgileri sağla • Özellikle hizmet kullanıcılar ve sunucular olmak üzere tüm paydaşları stratejik finansal planlama ile ilişkilendir.

Bağış nedir?

Bağış kişiler, gruplar ya da kurumlar tarafından ayni ya da nakdi bir kaynağın, büyüklük şekil ve sıklık olarak pek çok farklı şekilde olmak üzere sosyal hizmet kuruluşlarına aktarılmasıdır.

Günümüzde sosyal hizmet kuruluşları rekabet sonucu nasıl etkilenmektedirler?

Günümüzde rekabetten dolayı sosyal hizmet kuruluşları da etkilenmektedir. Şöyle ki: sonuç olarak kar amaçlı işletmelerin sosyal hizmetler alanına girmesine hem de faaliyetlerini finansa edebilmek için sosyal hizmet kurumlarının ticari faaliyette bulunması şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

Sosyal hizmet kuruluşlarında verilen hizmetlerin cüzi ücretler karşılığında verilmesinin kazanımları nelerdir?

Sosyal hizmet kurumlarının sunduğu hizmetlerin tamamen ücretsiz verilmesi yerine cüzi bir ücret karşılığı verilmesi sonucu hem belli ölçüde faaliyetlerin finansmanı sağlanırken hem de verilen hizmetlerin istismarı belli ölçüde engellenmekte ayrıca hizmet kullanıcılarında kurumlara bağlılığın ve özgüven kaybının önüne geçilmektedir.

İyi bir bütçe yönetimi ve finansal planlama hangi etkileri ile verimli bir hizmet sunumunu güvence altına alır?

• Yönetim kurulları ve yöneticilere hizmet politikaları ve önceliklerinin ne ölçüde iyi yerine getirildiği hakkında bilgi sağlar • Yerel ve merkezi otoriteler tarafından istenenler yönünde hizmetlerin değiştirilmesi ve dönüştürülmesine olanak sağlar, • Karmaşık hizmet değişim ve dönüşüm programlarının dengeli bir finansal ortamda yapılmasını sağlayarak riski en aza indirir, • Yönetimlere hizmetlere ilişkin taleplerdeki değişimlere cevap verebilme ve kaynakların gerçekten ihtiyaç duyulan alanlara tahsis edildiğini güvenceye alma konusunda yardım eder.

Ülkemizde sosyal hizmet faaliyetlerini yerine getiren örgütler nasıl sınıflandırılmaktadır? Açıklayınız.

Ülkemizde sosyal hizmet faaliyetlerini yerine getiren örgütler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Korunmaya, bakıma veya yardıma muhtaç aile, çocuk, özürlü, yaşlı ve diğer kişilere sosyal hizmet sunan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesindeki beş genel müdürlük, Darülaceze Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.
• 3294 sayılı kanuna göre fakr-u zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlar ile gerektiğinde her ne suretle olursa olsun Türkiye'ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere yardım etmek, sosyal adaleti pekiştirici tedbirler alarak gelir dağılımının adilane bir şekilde tevzi edilmesini sağlamak, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik etmek hizmetleri Valilik ve Kaymakamlıklarca yürütülmektedir.
• 5272 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 14. maddesi a bendine göre Belediye, mahallî müşterek nite likte olmak şartıyla; imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, evlendirme, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000’i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar.
• 2762 sayılı Kanunla kurulan Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı STK hükmündeki Özel ve Tüzel Vakıflar eliyle götürülen hizmetler,
• 5253 sayılı Dernekler Kanununca Valilikler bünyesindeki Dernekler İl Müdürlüğüne bağlı dernekler eliyle götürülen hizmetler,
• 5302 sayılı İl Özel İdareler Kanunu 6. maddesi a fıkrasına göre: İl Özel İdareleri “Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, yapmakla görevli ve yetkilidir.”

Finansal planlamanın aşamaları nelerdir?

1. Geçmişi gözden geçirmek 2. Geleceği öngörmek 3. Strateji ve planları konumlandırmak 4. Yıllık bütçeleri oluşturmak olmak üzere finansal planlamanın dört aşaması vardır.

Ülkemizde belediyelerin sosyal hizmet yükümlülükleri nelerdir? Açıklayınız.

5272 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 14. maddesi a bendine göre Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; imar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, evlendirme, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000’i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar.

Finansal planlamanın aşamalarında olan geleceği öngörmek kapsamında atılması gereken temel adımlar nelerdir?

• Ulusal politikaların ve stratejilerin olası etkilerini göz önünde bulundur • Muhtelif fon aktarımlarının özelliklerini belirle ve büyüklüklerini tahmin et • Yerel politika inisiyatiflerinin ve önceliklerinin etkilerini incele • Talebe ve harcama alanlarına ilişkin bilinen trendlerin olası gelecek etkilerini tanımla • Beklenen demografik trendlerin ve sosyal hizmet talebini etkileyebilecek yönetimin kontrolü dışındaki diğer faktörlerin finansal etkilerini tanıla.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonunun gelirleri nelerdir?

• Kanun ve kararnamelerle kurulu bulunan veya kurulacak olan fonlardan bakanlar kurulu kararı ile %10’ a kadar aktarılacak miktarlar, • Gelir ve kurumlar vergisi tahsilat toplamının %2.8’ i, • Trafik para cezalarının %50’ si, • RTÜK gelirlerinin %15’ i, • Bütçeye konulacak ödenekler, • Her nevi bağış ve yardımlardır.

Finansal planlamanın aşamalarında olan geçmişi gözden geçirmek kapsamında atılması gereken temel adımlar nelerdir?

• Talepteki ve harcamalardaki mevcut trendleri incele • Fon akımlarında ki trendleri ortaya koy • Cari performansı ve çıktıları ölç ve raporla • Yıl sonu durumu ve sosyal hizmetler için kritik performans kriterleri karşısındaki durumu belirle • Güncel maliyetler ve maliyetleri belirleyen faktörler hakkında karşılaştırmalı bilgileri topla • Dış inceleme ve denetim otoriterlerinin raporlarını değerlendirerek gerekli değişiklileri yap.

Sosyal toplum kuruluşlarının etkin bir finansal yönetim kurabilmesi için izlemesi gereken temel kurallar nelerdir?

• Nakit yönetiminde etkinlik oldukça kritiktir. • Gerektiğinde profesyonel danışmanlardan bilgi desteği ve fon bulmada destek alınmalıdır. • Ticari bir faaliyet varsa işletmede finansal yönetimin tüm ilkeleri uygulanmalı, bunun için gerekiyorsa yönetim kurulunda finansa hakim bir üye veya profesyonel bir finans yöneticisi atanmalıdır. • Kurumun varlıklarının likit olma özelliğini koruması kritik önemde olabilir. Varsa işletmenin menkul kıymetleri alacakları ve stoklarının likidite düzeyleri yakından takip edilmeli, likidite problemi varsa etkinliği artırıcı önlemler alınmalıdır. • Finansal planlama ve kontrol ilkeleri doğrultusunda mutlaka projelere özgü iş planları ve daha detaylı sayısal veriler içeren bütçeler nakit bütçeleri hazırlanmalıdır. • Finans işlerinden sorumlu bir yönetici ya da yönetim kurulu üyesinin olması kurumun finansal etkinliğini artıracaktır.

Sosyal toplum kuruluşunda Etkin bir nakit yönetimi nasıl olmalıdır?

Etkin bir nakit yönetiminde nakit girişleri istenen zamandadır ve böylece gerekli nakit çıkışları da gerektiğinde aksamadan gerçekleştirilebilir. Yani iyi bir nakit yönetimi nakit akışlarının iyi zamanlamasını gerektirir.

Sosyal toplum kuruluşunda Likidite problemini önlemek amaçlı etkinliği artırıcı önlemler nelerdir?

Likidite problemini önlemek amaçlı etkinliği artırıcı önlem olarak alacakların takibini daha sıkı yapmak ve vadeleri kısaltmak, daha etkin bir stok yönetimi ile stokların likiditesini arttırmak yani varlık devir hızlarını arttırmak yoluna gidilebilir.

Sosyal toplum kuruluşunda Finansal planlama ve kontrol ilkeleri doğrultusunda projelere yönelik iş planları hazırlamanın önemi nedir?

Finansal planlama ve kontrol ilkeleri doğrultusunda projelere yönelik iş planları hazırlaması sayesinde yönetimde etkinliğin dönem içerisinde kolayca izlenmesine ve gerekli tedbirlerin alınmasında gerekse de bağışçılar ve diğer finansörlerin kurumun durumunu daha kolay takip edebilmesi için ve kurumun daha kolay finansman sağlayabilmesi için önem taşımaktadır.

Stratejik finansal planlamanın bütünüyle stratejik hizmet planlamasıyla entegre bir uzun dönemli yaklaşım uygulamak nasıl yararlar sağlayacaktır?

• Muhtemel fon kaynaklarının seviyeleri üzerine tahminler yapılabilir. Bu da hizmet geliştirme ve azaltma planlamalarını yapmaya elverecek şekilde bütçe tahsisleri yapılabilmesini olanaklı kılar. • Hizmetlere olan talepteki bilinen ve gerekli taahhütler ile demografik değişikliklerin yapacağı etkiye ilişkin trendler tahmin edilebilir ve gelecek bütçe planları ile karşılaştırılabilir. • Karmaşık hizmet değişikliği programları yıllar sürebilir ve bu programların finansal etkileri ancak programın öngörülen süresi üzerinden planlanabilir. • Büyük ölçekli değişim programları, başlangıç aşamalarında gelir akımı oluşmadan belli ölçüde harcama yapmayı ve aynı anda hem kaldırılmakta hem de yeni oluşturulmakta olan iki programa da fon aktarmayı gerektirebilir. Bu harcamalar daha sonra geri dönüşü olacak şekilde finansal planlara konulabilir. • Büyük ölçekli değişim programları hizmeti sunan kişilerle ilgili olarak insan kaynaklarında önemli değişiklikler ortaya çıkarırlar. Sadece finansal planlamanın entegre yürütüldüğü detaylı bir insan kaynakları planlaması yeni durumun ortaya çıkaracağı maliyetleri ortaya koyarak bunları finansal planlamaya uygun bir şekilde dahil eder.

Finansal planlamanın aşamalarında olan yıllık bütçeleri oluşturmak kapsamında atılması gereken temel adımlar nelerdir?

• Bütçe oluşturmak için bir işletme gibi düşün • Bütçelerin finansal planlardan gelen bilgilerle oluşturulduğundan emin ol • Mümkünse konunun uzmanı bütçe yöneticileri ile çalış • Mevcut kaynaklar ile taahhütler ve talepte beklenen değişimleri karşılaştır • Beklenmeyecek değişimlere cevap verecek şekilde hazırlan • Bütçe oluşturmada kısa vadeli kararların uzun vadeli öncelikler ve stratejilerle çelişmediğinden emin ol.

Kamu gelirleri nelerdir? Sıralayınız.

Kamu gelirleri şu şekilde sıralanabilir:

• İlgili kanunlara dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay ve benzeri gelirler,
• Faiz, zam ve ceza gelirleri,
• Taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler,
• Hizmet karşılığı elde edilen gelirler,
• Borçlanma araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler,
• Sosyal güvenlik primi kesintileri,
• Alınan bağış ve yardımlar,
• Diğer gelirler.

Sivil toplum kuruluşlarının finansal kaynakları arasında olan "sürekli-dönemlik ve tek seferlik bağışlar" nelerdir? Açıklayınız.

Bir sosyal hizmet kurumuna yapılan bir bağış, sürekli, dönemlik ya da tek seferlik olabilir. Sürekli bir bağışa örnek bir kişi ya da bir kurum çalışanlarının maaşlarının belli bir oranını sürekli olarak bir sosyal hizmet kurumuna bağışlaması şeklinde olabilir. Dönemlik bir bağış, yukarıdaki örnekteki bağışçıların bu bağışı söz gelimi iki yıl için yapmaları durumunda ortaya çıkar. Kurumların istikrarlı bir gelir kaynağına kavuşmasını temin etmek amacıyla gelişmiş ülkelerde belli bir sürenin üzerinde bağış yapmayı vaat eden bağışçılara vergi avantajı sağlanmaktadır. İngiltere’de bu süre 3 yıldır. Tek seferlik bağış ise sıklıkla miras yoluyla ya da yapılan bir sözleşme ile bir kişinin mal varlığının belli bir miktarını ya da tamamını bir sosyal hizmet kurumuna bırakması şeklinde ortaya çıkar. Bunun yanında son yıllarda ülkemizde çokça gördüğümüz, medya kuruluşlarının ve sanatçıların katılımıyla gerçekleşen süreli kampanyalarla bağış toplanması da kampanyaya katılan bağışçılar açısından tek seferlik bağışlar kapsamında değerlendirilebilir.

Türkiye de sosyal hizmet alanında faaliyet gösteren merkezi yönetim kuruluşları nelerdir?

• Aile ve sosyal politikalar bakanlığı • Vakıflar genel müdürlüğü • Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı • Mili eğitim bakanlığı • Adalet bakanlığı • Sağlık bakanlığı • İçişleri Bakanlığı’dır.

Alternatif fon kaynakları analizi nasıl gerçekleştirilir? Açıklayınız.

Alternatif fon kaynakları analizinde, farklı avantaj ve dezavantajlar taşıyan alternatif fon kaynakları analiz edilerek, fonların nereden sağlanacağı kararlaştırılır. Örneğin özkaynağa karşın yabancı kaynak.

Sosyal toplum kuruluşunda Nakit giriş çıkışlarının bütçelenenden sapmaması için nasıl tedbirler alınabilir?

Alacakların sıkı izlenmesi veya bu konuda uzman faktöring şirketleri gibi işletmelerle işbirliğine gidilmesi, bağış ve aidat ödemelerinin aksamaması için mümkünse bu ödemelerin kredi kartlarına ya da otomatik ödeme talimatlarına bağlanması gibi önlemler nakit akışında aksamaları en aza indirecektir.

Finansal yönetimin temel fonksiyonları nelerdir? Açıklayınız.

Finansal yönetim, hem fonların en optimal kaynaklardan sağlanmasını hem de bu fonların en optimal alanlarda kullanılmasını ifade eder. Finansal yönetimin iki temel karar alanı ya da fonksiyonu olduğu söylenebilir:

• Finansman Kararları
• Yatırım Kararları

Finansman kararları, para ya da fonların nasıl, ne zaman ve nereden sağlanacağına ilişkin kararlardır. Yatırım kararları ise fonların; nerede, ne zaman ve ne şekilde kullanılacağına, yatırılacağına ilişkin kararlardır.

Finansal yönetimi önemli kılan faktörler arasında sayılan "sosyal verimlilik ve ekonomik büyüme" faktörünü açıklayınız. 

Bugün gelişmiş ülkelerin ekonomilerinde üretim sektörü yerini hizmetler ve bilgi teknolojileri sektörlerine bırakmaktadır. Benzer bir eğilim gelişmekte olan ülkelerde ve Türkiye’de de gözlenmektedir. Bu alanlardaki “daha iyi, daha hızlı ve daha ucuz” savaşı, sosyal verimliliğin önemini ve ekonomik büyümedeki payını daha da artıracaktır. Dolayısıyla sosyal hizmet kurumlarının yöneticileri daha iyi yönetici olmalarının yanında daha iyi finans yöneticisi de olmalıdırlar.

Sivil toplum kuruluşlarının finansal kaynakları arasında olan döngüsel katkılar ne anlama gelmektedir? Açıklayınız.

Belli olaylara ya da belli vaatlere bağlı olarak ya da kanuna dayalı olarak sosyal hizmet kurumlarına finansman sağlanabilir. Bunun ülkemiz için en tipik örneği kurban bayramlarında kurban derisi toplama yetkisinin verildiği Türk Hava Kurumunun, kurban derilerinden elde ettiği gelirlerden Kızılay gibi sosyal hizmet sunan kurumlara aktardığı paydır. Sosyal hizmetlerde STK’ların ağırlığının artmasına paralel, STK’lar bu tür döngüsel gelirlerden pay almak amacıyla lobi faaliyetleri yürütmelidirler. Bunun dışında Türkiye’de zorunlu hâli görülmemekle birlikte gönüllü uygulamasına rastlanabilen, bazı gelişmiş ülkelerde ise zorunlu örnekleri bulunan maaş ve ücretlerden sosyal hizmetlere aktarılan fonlardan da söz edilebilir. Örneğin bir işyerinin çalışanlarının belli bir süre ya da sürekli olarak maaşlarının belli bir kısmının sosyal açıdan muhtaç bir kesime, bir kamu ya da özel kurum eliyle aktarılmasını istemesi gibi bir durum bu tür bir kaynağa örnek teşkil eder.

İyi bir bütçe yönetimi ve finansal planlamanın etkileri nelerdir? Açıklayınız.

İyi bir bütçe yönetimi ve finansal planlama aşağıdaki etkileriyle etkin ve verimli bir hizmet sunumunu güvence altına alır:

• Yönetim kurulları ve yöneticilere hizmet politikalarının ve önceliklerinin ne ölçüde iyi yerine getirildiği hakkında bilgi sağlar.
• Yerel ve merkezî otoriteler tarafından istenenler yönünde hizmetlerin değiştirilmesi ve dönüştürülmesine olanak verir.
• Karmaşık hizmet değişim ve dönüşüm programlarının dengeli bir finansal ortamda yapılmasını sağlayarak riski en aza indirir.
• Yönetimlere hizmetlere ilişkin taleplerdeki değişimlere cevap verebilme ve kaynakların gerçekten ihtiyaç duyulan alanlara tahsis edildiğini güvenceye alma konusunda yardım eder.

İl özel idarelerinin sosyal hizmet yükümlülükleri nelerdir? Açıklayınız.

5302 sayılı İl Özel İdareler Kanunu 6. maddesi a fıkrasına göre: İl Özel İdareleri “Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları içinde, yapmakla görevli ve yetkilidir.”

Finansal yönetimi önemli kılan faktörlerden "sosyal hizmetlerin ulaştığı düzey" faktörünün ne olduğunu açıklayınız.

Muhtemelen finansal yönetimin artan öneminin arkasında yatan en önemli sebeplerden birisi sosyal hizmetlerin ulaştığı dev boyuttur. Daha önce Türkiye’de ve bazı gelişmiş ülkelerde sosyal hizmetler için yapılan harcamaların ulaştıkları düzeyden ve bu düzeyin özellikle son yıllarda hızlı bir artış gösterdiğinden söz edilmişti. ABD’de de 2000’li yıllara gelindiğinde hükümet ve STK’lar kanalıyla sosyal hizmetlere yapılan harcamaların düzeyi ayrı ayrı 200’er milyar dolar düzeyine ulaşmıştır. Bu miktar dünyadaki ülkelerin yarısından çoğunun gayri safi millî hasılasından bile yüksektir. Sosyal hizmet sektörünün ve kurumlarının ulaştıkları bu finansal büyüklük, ileri derecede finans uzmanlığına olan ihtiyaçlarını da artırmaktadır.

Finansal yönetimi önemli kılan faktörlerden birisi olan "paydaş güvenini korumak" faktörü ne anlama gelmektedir? Açıklayınız.

Araştırmalara göre insanların önemli bir oranı STK’ların ve hayır kurumlarının etik ilkelere uygun ve dürüst bir finansal anlayışla çalıştıklarına inanmamaktadır. Bunun Türkiye’de de güncel örnekleri mevcuttur. Bu türden bir güven kaybı, sosyal hizmet kurumlarının faaliyetlerini toplumun ilgili tüm taraflarıyla yani paydaşlarıyla işbirliği içinde sürdürmesine; daha da kötüsü fon kaynağı bulmakta daha da zorlanmasına yol açacaktır. Uygun finansal kontrol, tam ve zamanında finansal bilgi akışı olmaksızın sosyal hizmet kurumlarının paydaşlarını bütünüyle belirlenen misyon doğrultusunda çalıştıklarına tam anlamıyla ikna etmeleri güçleşecektir.

Sosyal hizmet bütçeleri üzerinde daha fazla harcama yapma baskısı oluşturan etmenler nelerdir? Açıklayınız.

Son yıllarda sosyal hizmet bütçeleri üzerinde daha fazla harcama yapma baskısı oluşturan bazı etkenler vardır. Sıklıkla aşırı harcama sonucunu doğuran bu etkenler özellikle şu unsurlardan kaynaklanmaktadır:

• Çocuk bakım maliyetlerindeki artış,
• Yaşlı nüfus oranındaki artışa paralel bu alana ilişkin taleplerdeki artış,
• Karmaşık ihtiyaç ve talepleri bulunan yetişkin insanların bakım ve destek maliyetlerindeki artış.

Finansal planlamanın temel aşamaları nelerdir? Açıklayınız.

Finansal Planlamanın, her birine süreç içinde eşit önem verilmesi gereken dört anahtar
aşaması vardır:

• Geçmişi gözden geçirmek,
• Geleceği öngörmek,
• Strateji ve planları konumlandırmak,
• Yıllık bütçeleri oluşturmak.

Sosyal hizmet kuruluşlarının elde ettikleri kamu gelirleri nelerdir?

• İlgili kanunlar dayanılarak toplana vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay ve benzeri gelirler, • Faiz zam ve ceza gelirleri, • Taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler, • Hizmet karşılığı elde dilen gelirler, • Borçlanma araçlarının primli satışı sureti ile elde edilen gelirler, • Sosyal güvenlik primi kesintileri, • Alınan bağış ve yardımlar şeklinde sıralanabilir.

Sosyal hizmet kuruluşlarının bütçeleri üzerinde daha fazla harcama yapma baskısı oluşturan etkenler nelerdir?

• Çocuk bakım maliyetlerindeki artış • Yaşlı nüfus oranındaki artışa paralel bu alana ilişkin taleplerdeki artış, • Karmaşık ihtiyaç ve talepleri bulunan yetişkin insanların bakım ve destek maliyetlerindeki artıştır.

Finansal analiz aşamasında ne tür eylemler gerçekleştirilir? Açıklayınız. 

Finansal analiz ile birlikte kurumun geçmiş verileri ışığında mali performansı, yönü, güçlü ve zayıf yönleri belirlenir.

Stok yönetimi nasıl gerçekleştirilir? Açıklayınız.

Stok yönetiminde kurumun stok miktarı, fazlalık nedeniyle istenmeyen stok maliyetlerine ya da eksiklik nedeniyle faaliyetlerin aksamasına yol açmayacak şekilde yönetilir.

Sivil toplum kuruluşlarının finansal kaynakları nelerdir? Sıralayınız.

Sivil toplum kuruluşlarının finansal kaynakları;

• Bağışlar,
• Üye aidatları,
• Vergiler,
• Döngüsel katkılar,
• Ücretler,
• Piyango, 
• Mali yatırımlar,
• Ticari faaliyetle elde edilen gelirler,
• Uluslararası kuruluşlardan sağlanan fonlar şeklide sıralanmaktadır.

Finansal planlamanın geçmişi gözden geçirmek aşamasında izlenen adımlar nelerdir? Açıklayınız.

Geçmişi gözden geçirme aşamasında; 

• Talepteki ve harcamalardaki mevcut trendleri inceleme,
• Fon akımlarındaki trendleri ortaya koyma (örneğin; ücretlendirmeden gelen gelirlerin seyri),
• Cari performansı ve çıktıları ölç ve raporlama,
• Yıl sonu durumu ve sosyal hizmetler için kritik performans kriterleri karşısındaki durumu belirleme,
• Güncel maliyetler ve maliyetleri belirleyen faktörler hakkında karşılaştırmalı bilgileri toplama ve
• Dış inceleme ve denetim otoritelerinin raporlarını değerlendirerek gerekli değişiklikleri yapma adımları izlenmektedir.

Finansal planlama aşamaları arasında sayılan stratejileri ve planları konumlandırmak aşamasında izlenen adımlar nelerdir? Açıklayınız.

Stratejileri ve planları konumlandırmak aşamasında;

• Bir işletme bakış açısı ile alternatif senaryo analizlerini de içerecek şekilde stratejik planlama yapma alternatifini değerlendirme,
• Finansal planlamayı hizmet, insan kaynakları ve varlık yönetimi ile ilişkilendirme,
• Örgütün tüm seviyelerindeki yetkililere etkin bütçe yönetimi için gerekli yeterlilik ve bilgileri sağlama ve
• Özellikle hizmet kullanıcılar ve sunucular olmak üzere tüm paydaşları stratejik finansal planlama ile ilişkilendirme adımları izlenmektedir.