Yaşlı ve Hasta Bakım Hizmetleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaşlılık sonucu ortaya çıkan ruhsal değişiklikler nelerdir?

Yaşlanma sonucu yaşlılarda; uyku sorunları, kendini mutsuz hissetme, dikkat ve konsantrasyon güçlükleri, günlük hayattaki aktivitelere karşı bir isteksizlik, gergin ve sinirli olma, kendini yorgun ve halsiz hissetme, öz bakımını sağlamada güçlükler yaşama gibi ruhsal değişimler görülür.

Yaşlılarda depresyona neden olabilecek durumlar nelerdir?

Kendini değersiz hissetme, ölüm korkusu ile yaşama, her şeyden ümidini kesme, hiçbir işe yaramama duygusu, fiziksel hastalıklar, yakının kaybı, hastaneye yatmak gibi durumlar yaşlılarda depresyona neden olabilir.

Depresyonla birlikte gelen hastalıklar nelerdir?

Kanser, beyin kanaması, romatizmal hastalıklar, parkinson ve demans hastalığı, hipertiroidizm ve hipotiroidz, diyabet, viral enfeksiyonlar ve hepatit, gibi hastalıklar depresyonla ortaya çıkan hastalıklardır.

Yaşlılarda ortaya çıkan depresyonda hangi tedavi yöntemleri kullanılmaktadır?

Depresyon tedavisinde ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Kullanılan ilaçların hasta başka ilaçlar kullanıyorsa o ilaçlarla iyi geçinecek ilaçlar olmasına dikkat etmek gerekir. Ayrıca bireysel ve grup tedavileri de uygulanmaktadır. Depresyonun tedavisinde, depresyonun nedenlerini bilmek depresyon tedavi yöntemleri geliştirmede önemlidir.

Anksiyete(bunaltı) nedir?

Devamlı kötü bir şey olacakmış gibi düşünerek korku, endişe , gerginlik hislerine kapılmaktır.

Anksiyete bozukluğu yaşayan hastalarda hangi rahatsızlanmalar görülür ve hangi tedavi yöntemleri kullanılır?

Anksiyete hastalarında; uyku bozukluğu, baş ağrıları, karın ağrısı ve ishal, kendini bitkin hissetme, hızlı soluk alıp verme, gerginlik, nedensiz korku hissine kapılma gibi durumlar görülür. Anksiyete tedavisinde ilaç tedavisi uygulanır, kullanılan ilaçların hastanın kullandığı başka bir ilaç varsa o ilaçla uyumlu olması gerekir.

Yaşlılarda uyku bozukluğunun nedenleri nelerdir?

Psikiyatrik hastalıklar, primer uyku bozuklukları, ilaç kullanımı, tıbbi hastalıklar, psikososyal nedenler yaşlılarda uyku bozukluklarına neden olabilir.

Yaşlılarda uyku düzeni nasıldır?

Yaşlılarda uyku düzeni gençlerin uyku düzeninden farklıdır. Yaşlılar gece daha çok uyanırlar ve uykuları derin değildir. Yaşlılık döneminde gündüz uyumaları kestirmeleri daha çok olur. Geceleri erken uyurlar ve sabahları erken kalkarlar. Gençlere göre daha az uyudukları söylenebilir.

Yaşlılarda uyku düzeni gençlerin uyku düzeninden farklıdır. Yaşlılar gece daha çok uyanırlar ve uykuları derin değildir. Yaşlılık döneminde gündüz uyumaları kestirmeleri daha çok olur. Geceleri erken uyurlar ve sabahları erken kalkarlar. Gençlere göre daha az uyudukları söylenebilir. Yaşlılardaki bu durum uyku bozukluğu olarak kabul edilebilir mi?

Bu durum uyku bozukluğu olarak kabul edilemez. Uyku bozukluğu olarak kabul edilebilmesi için uyku ile ilgili sorunların kişinin günlük aktivitelerini yerine getirmesine engel olması gerekir. Günlük hayatını etkilemesi gerekir. Uyku bozukluğu olarak kabul etmek için tüm bunların kişinin yaşam kalitesini bozması gerekir.

Uyku bozukluğunun tedavisi için neler yapılmalıdır?

Uyku bozukluğu yaşayan hasta gündüz uyumamalıdır. Uykuyu kolaylaştıran ilaçlar almalı. kafein içeren içeceklere dikkat etmeli, hafif müzik dinlemelidir.

Beyin kanamasının tanısında tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?

Beyin kanamasının tansında bilgisayarlı beyin tomografisi (BBT) ve magnetik rezonans görüntüleme (MRG) yöntemleri kullanılır. Ayrıca damar ultrasound ve anjiyografi de çekilebilir.

Beynin gelişiminin diğer organlardan farkı nedir?

Doğum sırasında pek çok organ gelişimini tamamlar .Oysa beyin bu organlardan çok farklıdır. Beynin gelişimi uzun yıllar sürer. Beyin zihinsel yetenek ve beceriler açısından gelişimini 15/20 yaşlarda tamamlar. Beyin en verimli çağını ise 20 ile 30 yaşları arasında yaşar. Bu yaşlar beynin en verimli olduğu yaşlardır. Beyin 30’lu yaşlardan sonra yaşlanmaya başlar ve en erken yaşlanmaya başlayan organdır.

Yaşlanma ile birlikte ilk azalan duyular nelerdir?

Yaşlanma ile birlikte ilk azalan duyular; görme, duyma, tatma, koklama duyularıdır.

İleri yaş depresyonu yaşayan kişilerde hangi depresif belirtiler görülür?

Üzüntü, tahammülsüzlük, yeme içme alışkanlıklarında değişiklik, uyku alışkanlıklarında değişiklik, ümitsizlik ve korku, karamsarlık duygusu, ölüm düşünceleri ya da intihar düşüncesi, daha önceden zevk aldığı günlük hayat aktivitelerinden keyif, zevk alamama, enerjisiz bitkin hissetme, karar vermede güçlükler, değersizlik ve çaresizlik duyguları, aşırı ağlamalar, ağır dikkat sorunları ve unutkanlık gibi belirtiler yaşanır.

Toplumdaki yaşlılık döneminde görülen psikiyatrik hastalıklarla ilgili yanlış düşünceleri yenmenin yöntemi nedir?

Öncelikle yaşlanmanın kaçınılmaz olduğu bilincine varılmalı ve sağlıklı bir şekilde yaşlanmanın da mümkün olabileceği inancına sahip olunmalıdır. Ayrıca toplumdaki yanlış inanışlardan etkilenmemek gerekir. Toplumdaki yaşlanan kişinin bir işe yaramayacağı düşüncesinin aksine, sağlıklı bir şekilde yaşlanan kişi kendini zihinsel faaliyetlerini zinde tutabilir. Böylelikle kendini toplumda ihtiyaç duyulan biri haline getirebilir. Burada yaşın çok önemi yoktur önemli olan kişinin sağlıklı bir şekilde yaşlanması ve toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek durumda olmasıdır.

Yaşlılık döneminde görülen ruhsal hastalıklarla ilgili yanlış inanışlar nelerdir?

Depresyonu yaşlılığın doğal bir parçası görmek, ruhsal hastalığı olan kişilerin tehlikeli olduğuna inanmak, yaşlanan hiç kimsenin yeni bir şeyler öğrenemeyeceğine inanmak, ruhsal hastalığa yakalanan yaşlının asla tedavi olamayacağına inanmak, ciddi sağlık sorunlarının illaki yaşlılık döneminde yaşanacağına inanmak gibi yanlış inanışlardır.

Tedavisi olmayan demans nedenleri nelerdir?

Alzheimer hastalığı, damarsal (vasküler) demans, Frontotemporal demans, parkinson hastalığı demansı

Yaşlanmayla birlikte beyindeki kan miktarında nasıl bir değişim yaşanır?

Yaşlanmayla birlikte beyindeki kan miktarı da azalmaya başlar. Örneğin 80 yaşındaki sağlıklı bir kişinin beynine gelen kan miktarı, sağlıklı bir gençten yüzde 20 daha azdır.

Tedavisi olan demans nedenleri nelerdir?

Vitamin eksikliği, troid horon bozukluları, tümör, beyin kanaması, beyin damar tıkanıkları tedavisi mümkün olan demans nedenleridir.

Parkinson hastalığının sebebi nedir ve parkinson hastalığı için risk oluşturan etmenler nelerdir?

Parkinson hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Parkinson hastalığı için risk oluşturan etmenler ise yaş, çevresel toksinler, kişisel yatkınlık olarak sıralanabilir.

Alzheimer hastalarına tanı nasıl konur?

Hastanın zihinsel işlevleri nöropsikolojik testlerle incelenerek, hastanın beyin tomografisi çekilerek, ya da manyetik resonans bulguları, kan ve gerektiği durumda beyin omurilik sıvısında incelemeler yapılarak hastaya tanı konulmaktadır.

Hastalara Alzheimer tanısı koymadan önce yapılacak olan işlemler nelerdir?

Hastanın hastalık süresini, tiroid fonksiyonlarını, vitamin B12 düzeylerini, AIDS gibi enfeksiyon nedenlerini, aldığı maddeleri ve kullandığı ilaçları mutlaka gözden geçirmek gerekir.

Kas hastalıkları, (miyopati) hastanın günlük aktivitelerinde ne gibi zorluklar yaşamasına neden olur?

Kas hastalıkları hastanın; günlük hayatında otrop kalkarken zorlanmasına. merdiven çıkarken zorlanmasına, yüksek bir yerde herhangi bir şeye uzanırken zorlanmasına neden olur.

Kas hastalıkları yaşlılarda nasıl ortaya gelişir ve hastalığa nasıl tanı konur?

Yaşlılarda kas hastalıkları; enfeksiyonlar, romatizma ve benzeri hastalıklar, bağışıklık sistemi hastalıkları, tiroid bezinin az ya da fazla hormon üretmesine bağlı olarak gelişir. Kas hastalıklarında tanı, hasta muayene edilerek, hastaya kan testleri yaparak, elektrofizyolojik tetkikler yapılarak ve biyopsi ile tanı konur.

Normal sağlıklı yaşlanan birey için kas gelişimi nasıl ilerler açıklayınız?

Normal yaşlanan kişilerde kas gelişimi yaşlanmayla birlikte kas kütlesinde azalma görülür. 30’lu yaşlarda kas kütlesi vücut ağırlığının yüzde 45’iken 70’li yaşlarda bu oran yüzde 27’ye düşer. Kas kütlesinin azalması sonucu kol ve bacaklarda inceleme görülür ve 80’li yaşlarda kas kütlesinin azalmasına bağlı olarak kas kuvveti yüzde 30/40 oranında azalmaya uğrar.

Alzheimer hastalığının belirtileri nelerdir?

Konuşurken kelime bulmada zorlanma, karasızlık, kişinin psikolojisinde değişiklik, sorumluluktan kaçınma, günlük yaşama işlevlerini yerine getirmede zorlanma, hafıza kaybı, eşyaların yerlerini sık sık değiştirme gibi davranışlar ya da durumlar Alzheimer hastalığının belirtileri arasında yer alır.

Alzheimer hastalığına yatkın olan nedenler nelerdir?

Öncelikle yaş faktörü etkilidir.60’lı yaşlarda olanlar Alzheimer hastalığı riski altındadır denilebilir. Ailede Alzheimer hastalığı olan kişiler, Alzheimer hastalığı ile ilgili gene sahip kişiler, kalp hastalığı olanlar, şeker hastalığı olanlar hipertansiyon ve yüksek kolesterole sahip olanlar bu hastalığa yatkın kişiler olarak sıralanabilir

Alzheimer hastalığının tedavisinde hangi tedavi yöntemleri kullanılmaktadır?

Bugüne kadar Alzheimerin bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Alzheimer tedavisinde kullanılan ilaçlar (memantin, inhibitöri, asetilkolinesteraz) hastalığın zararlarını en aza indirmede etkilidir. Bu ilaçlar hastanın hafızasına ve davranış bozukluklarına yararlı olmaktadır.

Damarsal(vasküler) demans hastalığı hakkında bilgi veriniz.

Vasküler demans, beyin damarlarının tıkanması ya da yırtılması ile beyin dokusu kaybı sonucu ortaya çıkar. Hastalarda, ani rahatsızlanmalar, kötülenmeler bu hastalığın belirtileridir. Bu şikayetlerle gelen hastaya tanı beyin görüntüleme yöntemleri ile konulur. Alzheimer hastalığında olduğu gibi vasküler demansında kesin tedavisi yoktur. Kullanılan ilaçlar hastalığın zararını en aza indirmede etkilidir. Kanın pıhtılaşmasını azaltan asprin, kumadin gibi ilaçlar vasküler demansın tedavisinde kullanılır. Hastalığın kesin tedavisi olmadığı için bu hastalıktan korunmak en iyi tedavi yöntemidir. Vasküler demanstan korunmak için, yüksek tansiyona dikkat etmek, yüksek şeker ve kolesterolü kontrol altında tutmak, kalp hastalığına dikkat etmek gerekir.

Frontotemporal ne anlama gelir, Frontotemporal demans hastalığının hastalar üzerindeki etkisi nelerdir?

”fronto” ön , “temporal” yan lob anlamlarına gelir. Frontotemporal yani beynin konuşma ve davranışların düzenlenmesi ile ilgili bölümleri olan bu bölgedeki lobların sinin hücrelerini zamanla zarara uğraması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Frontotemporal hastalığında unutkanlıktan ziyade konuşmada ve davranışlarda bozulmalar meydana gelir. Bu hastalığa yakalanan kişilerde uygunsuz cinsel içerikli konuşma, kendi öz bakımını yapmada zorlanma gibi davranış bozuklukları görülür.

Parkinson hastalığının bulguları nelerdir?

El, kol, bacaklarda ve çenede istirahat halindeyken bile titreme, kol ve bacaklarda sertleşme ve yavaşlık, vücut duruşunda öne doğru eğik durma gibi bulgular parkinson hastalığının bulguları arasında yer alır. Bu rahatsızlar sonucu olarak hasta konuşmada, yürümede, yazmada zorlanmalar yaşar.

Parkinson hastalığının bulgularının ( el, kol ve bacaklarda yavaşlama ve titreme vb.) ortaya çıkmasının nedeni nedir?

Parkinson hastalarında ortaya çıkan el, kol, bacak ve çenede titreme, kol ve bacaklarda sertleşme gibi rahatsızlıkların ortaya çıkmasının nedeni; beyindeki dopamin maddesini içeren sinir hücrelerinin ölümüdür.

Yaşlanmayla birlikte hangi zihinsel beceriler ne oranda azalır?

Kelime hazinesi, söyleneni okunanı anlama gibi sözel yetenekler yaşlanmadan pek etkilenmez fakat mantık yürütme ve ince el becerisi isteyen yetenekler (marangozluk, dikiş) yaşlanmadan kolay etkilenir.

Yaşlanmayla birlikte değişen kişilik özellikleri nelerdir?

Bu özellikler kişiden kişiye göre değişir. Kimileri kendini düşünen, inatçı, katı, güven duygusu azalmış ve tutucu özellikler gösterirken; kimileri de kararsız, söylenenleri sorgulamadan kabul eden, aşırı uysal özellikler gösterirler. Bu iki farklı tutum, yaşlı insanların gençken gösterdikleri tutumların daha belirgin halidir.

Beyin hücrelerinin kaybı ya da fonksiyonel değişiklikleri sonucu beyinde meydana gelen değişiklikleri yazınız.

Beyin hücrelerini birbirine bağlayan geçiş yolları daralır ve bu daralmaya bağlı olarak mesaj geçiş hızları yavaşlar. Mesaj geçiş hızının yavaşlamasıyla birlikte öğrenmede, tanımada yavaşlama başlar belleğin işlevi azalır ve tepki vermedeki hız düşer.

Beynin temel hücresi olan ve tüm zihinsel faaliyetlerden sorumlu olan nöronların, diğer organlardaki hücrelerden en büyük farkı nedir?

Diğer organlardaki hücreler öldüklerinde veya zarar gördüklerinde vücut bu hücrelerin yenisini üretirken beyin hücrelerinde durum farklıdır. Beyin hücreleri öldüklerinde ya da hasar gördüklerinde vücut yenisini üretemez.

Normal yaşlanma sürecinde beyinde meydana gelen değişiklikleri yazınız.

Yaşlanmaya bağlı olarak beyin hücrelerinin ölümünün belli bir seviyeye ulaşması sonucu beynin ağırlığında ve hacminde her on yılda %2 veya %3 azalma görülür. Bu azalma 50’li yaşlarda başlar. Yine yaşlanmaya bağlı olarak nöronlar arasındaki sinapslar azalır ve nöronlar arasındaki haberleşmede kullanılan beyin kimyasalları azalır. Yaşlanmanın diğer bir sonucu olarak beyindeki kan miktarının azalmasını söyleyebiliriz. Yaşlıların beyinlerindeki kan miktarı gençlere göre * daha azdır.

Yaşlanmaya bağlı en sık görülen nörolojik sorunlar nelerdir?

Göz uyum sorunları yaşanır, aydınlığa alışmada zorlanma, karanlığa alışmada zorlanma, işitme sorunları ortaya çıkar, koku ve tat alma duyusunda azalma, hareket hızında azalma koordinasyonda zorlanma, öğrenme yeteneğinde azalma, duruş ve denge değişiklikleri, reflekslerde azalma gibi bulgular yaşlılığın önde gelen bulgularıdır.

Beyin hücrelerine ne isim verilir?

Beyin hücrelerine nöron denir.

Atrofi ne demektir?

Beynin hacmindeki nöron kaybına bağlı olarak azalmaya atrofi denir.

Sinaps ne demektir?

Nöronlar arasındaki bağlantılara sinaps denir.

Nörotransmitter ne demektir?

Nöronlar arasındaki haberleşmede kullanılan kimyasala maddelere nörotransmitter (mesajcı) denir.

Yaşlanmayla birlikte gelen zihinsel yeteneklerdeki azalma her insanda aynı oranda mı olur?

Zihinsel yeteneklerdeki azalma her insanda aynı oranda olmaz. Her yaşlanan bireyde zihinsel yeteneklerin değişmesi ya da azalması gerçekleşmez. Sağlıklı yaşlanan bir bireyin zihinsel yetenekleri 20 yaşındaki bir bireyden daha iyi olduğu bile olabilir.

Yaşlanma nedir?

Zamanın ilerlemesi ile ortaya çıkan, geriye dönüşü olmayan organizmanın dokusunda, hücresinde organlarında meydana gelen, geriye dönüşü olmayan yapısal ve fonksiyonel değişikliklerin tümüne yaşlanma denir.

Bireylerde yaşlanma hızının ve biçiminin farklı olmasının nedenini açıklayınız?

Kalıtım, kültür, eğitim düzeyi ve bireyin içinde yaşadığı toplum yaşlanma hızını ve biçimini etkileyen etkenlerin başında gelir. Örneğin imkanları kısıtlı küçük bir yerleşim merkezinde doğup büyüyen bir insan ile şehirde imkanları geniş bir yerde doğup büyüyen üniversite eğitimi alan bir insanın her ne kadar ilk başta doğduklarında zihinsel faaliyetleri aynı olsa da yukarıdaki bahsettiğimiz etmenlerin farklı olması nedeniyle bu iki insanın zihinsel olarak aynı noktaya gelmeleri imkansızdır. Buna bağlı olarak bu iki ayrı bireyde zihinsel yaşlanma da farklı olacaktır.

İnmeyi engellemek ya da yeniden oluşumunu önlemek için ne gibi tedbirler alınmalıdır?

Öncelikle inmeyi engellemek için genetik faktörlere bakılmalıdır. Ailede şeker, hipertansiyon. kolesterol gibi hastalıkların olup olmadığı incelenmelidir. Stresten uzak bir hayat yaşanmalı, fazla kilolara (obezite) dikkat edilmelidir. Yeniden oluşumunu önlemek için ise en önemli ilaç aspirindir. Çünkü aspirin en iyi kan pıhtısı eriticisidir. Bunun dışında kanı sulandıran warfarin, heparin gibi ilaç tedavileri mevcuttur. Hastaların sigara ve alkolden uzak durmaları, az yağlı ve az tuzlu yemekleri tercih etmeleri, düzenli egzersiz yapmaları inmenin yeniden oluşumunu önlemede önemlidir. Bunların dışında hastaların haftada en az 3 kez ve en az 45 dakika tempolu yürümeleri önerilmektedir.

Beyin kanaması nedir ortaya çıkış nedenleri nelerdir?

Beyni besleyen damarların bir veya birkaçından sızıntı olması sonucu oluşan duruma beyin kanaması denir. Şiddetli baş ağrısı, bulantı, sara nöbeti, kuvvet ve his kayıpları şeklinde ortaya çıkabilir. Beyin kanamasının en sık nedeni kontrolsüz hipertansiyondur.

Beyin kanaması geçiren hastalarda ne gibi önlemler alınmalıdır?

Bu hastalara, hastaneye vardıklarında yapılacak ilk iş hastaların kan basıncını kontrol etmek olmalıdır. Bazı hastalarda kanamanın ameliyat ile boşaltılması gerekebilir. Genç yaşlarda görülen beyin kanaması, patlaması (anevrizma) ile olandır.

Demans(bunama) nedir, nedenleri nedir?

İnsanın günlük aktivitelerini yerine getirmesini, zihinsel faaliyetlerini, davranışlarını bozan ve ilerleyici olan bir beyin hastalığıdır. Vitamin eksikliği, troid hormon bozuklukları, tümör, beyin kanaması ve beyin damar tıkanıklıkları, Alzheimer hastalığı, frontotemporal demans, Parkinson hastalığı bunamanın başlıca nedenleridir.

İnme nedir, vücudun hangi bölgelerinde oluşur ve nasıl oluşur?

Halk arasında bilinen adı inme olan “strok”; beyin, beyincik, ve omuriliğin damarsal hastalıkları sonucu oluşan fonksiyonel yitimidir. Bu fonksiyonel kayıp el, kol, bacak ve yüzde felç, his kaybı, dengesizlik, görme, yürüme, konuşma bozuklukları gibi bulguların tek tek veya birlikte bulunması şeklinde görülür. İnme sinir sisteminde damarların tıkanması sonucu oluşuyorsa “beyin infarktusu” , damar yırtılması sonucu oluşuyorsa beyin kanaması olarak adlandırılır.

Alzheimer hastalığı genellikle hangi yaşlarda görülür ve hastalığın bulguları nelerdir?

Alzheimer hastalığı genellikle 60’lı yaşlardan sonra görülmeye başlar. Alzheimer hastalığı insanın bellek, düşünce, ve lisan ile ilgili bölgelerinde etkili olan bir hastalıktır. Hastalığın başlangıç evresinde unutkanlık, davranışlarda değişiklik, lisanda bozulma ve yer yön bulmada zorlanma görülür. Bu unutkanlık daha çok yeni öğrenilen yerleri unutma, yeni tanıdıkları kişileri, isimleri unutma şeklinde gerçekleşir. Hastalığın ilerlemesi durumunda ise kişi, eski yaşantıları, eski olayları, eski tanıdıkları ,eski isimleri unutmaya başlar. Hastalığın son evresinde hastalık, zihinsel işlevleri de etkiler ve kişi kendi kişisel bakımını yapmada zorlanmaya başlar. Tuvalet ihtiyacını giderme, banyo yapma, yemek yeme gibi işlevleri kendi yerine getiremez hale gelir.

Yaşlanma nedir?

Yaşlanma; Organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde, zamanın ilerlemesi ile ortaya çıkan, geriye dönüşü olmayan yapısal ve fonksiyonel değişikliklerin tümüne yaşlanma denir.

Normal yaşlanma sürecinde beynin ağırlığında meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Beynin ağırlığı; 50 yaşından sonra, yaşlanmaya bağlı nöron ölümünün belli bir seviyeye ulaşması sonucu, beyin ağırlığı ve hacmi her 10 yılda bir % 2-3 oranında azalır. 30’lu yaşlarda ortalama bir erkek beyninin ağırlığı 1400 gr kadarken, 100 yaşındaki sağlıklı erkeklerde ortalama beyin ağırlığı 1150 gr kadardır, yaklaşık 250 gr kadar beyin dokusu azalması söz konusudur. Beynin hacmindeki, nöron kaybına bağlı bu azalmaya atrofi adı verilir.

Normal yaşlanma sürecinde beynin kimyasallarında meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Beynin kimyasalları; Yaşlanma süreci sadece nöron miktarında azalmaya değil, aynı zamanda nöronlar arasındaki bağlantılarda (sinaps) ve nöronlar arasındaki haberleşmede kullanılan kimyasal maddelerde de azalmaya yol açar. Bu kimyasal maddelere “nörotransmitter” (mesajcılar) denir. Serotonin, dopamin, asetilkolin, adrenalin, nöradrenalin bu mesajcılardan bazılarıdır.

Normal yaşlanma sürecinde beynin kan miktarında meydana gelen değişiklikler nelerdir?

Beyin kan miktarı: Beyin kan miktarı azalır. 80 yaşındaki sağlıklı bir kişinin beynine gelen kan miktarı gençlere göre % 20 daha azdır.

Yaşlanma ile birlikte en sık görülen nörolojik değişiklikler nelerdir?

1. Beyin göz bulgularında değişikliklikler olur. Göz uyum sorunları, göz bebeklerinde küçülme, gözün ışığa karşı verdiği tepkilerde azalma, karanlığa uyumun azalması, aydınlıkta duyarlılığın artışı
2. Kulak ve işitme problemleri ortaya çıkar. Özellikle yüksek tonlardaki seslerde ilerleyici işitme kaybı
3. Koku ve tad duyusunda azalma olur.
4. Harekete dair (Motor) bulgular değişir. Hareketlerin hızında, koordinasyonunda ve kas gücünde azalma görülür.
5. Kas tendon reflekslerinde değişiklikler saptanır. Normal reflekslerde azalma, normal olmayan reflekslerin ortaya çıkışı görülür.
6. Ayak parmakları ve bilekte titreşim (vibrasyon) duyusunun azalması ya da kaybı ortaya çıkar.
7. Duruş, postur ve denge değişiklikleri olur.
8. Bilişsel ve öğrenme yeteneğinde azalma olur.

İnme nedir?

Halk arasında kullanılan şekliyle "inme" veya ingilizce’de “strok” sözcüğü beyin, beyincik ve omuriliğin damarsal hastalıkları sonucu oluşan fonksiyonel yitimi ifade eder. inme, Dünyada kalp hastalığı ve
kanserden sonra en önemli üçüncü ölüm nedeni iken sakatlık nedenleri arasında ilk sıradadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde dakikada ortalama bir kişi inme geçirmekte ve üç dakikada bir kişi de inme nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Fonksiyonel kayıp el, kol, bacak ve yüzde felç (kuvvetsizlik), his kaybı, dengesizlik, görme, konuşma, yürüme bozuklukların gibi bulguların tek tek veya birlikte bulunması şeklindedir. inme hafif bir felçten ağır bir komaya kadar değişebilir.

Beyin infarktusu ile beyin kanaması arasındaki fark nedir?

İnme sinir sisteminde damarların tıkanması sonucu oluşuyorsa "beyin infarktusu", damar yırtılması sonucu oluşuyorsa "beyin kanaması" olarak adlandırılır. Her ikisininde nedenleri ve tedavisi farklıdır.

Beyin kanaması nedir?

Beyni besleyen damarların bir veya birkaçından sızıntı olması sonucu oluşan duruma beyin kanaması denir. şiddetli baş ağrısı, bulantı, sara nöbeti, kuvvet ve his kayıpları sıklıkla görülür. Beyin kanamasının en sık nedeni kontrolsüz hipertansyondur. Bu hastalar hastaneye vardıklarında yapılacak ilk iş kan basıncını kontrol etmek olmalıdır. Bazı hastalarda kanamanın ameliyat ile boşaltılması gerekebilir. Genç
yaşlarda görülen tip baloncuk patlaması (anevrizma) ile olandır.

Alzheimer hastalığını açıklayınız?

Alzheimer hastalığı: Yaşlılarda demansın en sık nedenidir. Alzheimer hastalığı genelde 60 yaş ve üzeri yaşlarda başlar. 65-74 yaş arasındaki kişilerde görülme sıklığı %5 olup, yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar ve 65 yaşında bu sıklık %50 ye kadar ulaşır. Alzheimer hastalığında beynin bellek, lisan, düşünce ile ilgili bölgeleri etkilendiği için hastalarda özellikle unutkanlık, lisan bozuklukları, davranış değişiklikleri ve yol-yön bulma bozuklukları önde gelen bulgularıdır. Unutkanlık, yeni bilgilerin öğrenilmesinde zorluktan dolayıdır. Bu nedenle hastalar yeni olan olayları, yeni tanıdıkları kişileri ve isimleri unuturlar. Eski olaylar ve eskiden bilinen bilgiler hastalığın son dönemlerine kadar etkilenmez. Hastalık ilerledikçe diğer zihinsel işlevler de etkilenir ve kişiler yemek yeme, banyo yapma, tuvalet ihtiyacını karşılama gibi işlevlerde de bağımsızlıklarını kaybeder ve yatağa bağımlı hale gelirler.

Alzheimer hastalığının belirtileri nelerdir?

1. Günlük yaşam aktivitelerini etkileyen bellek kaybı
2. Günlük yaşam aktivitelerini yapmada güçlük
3. Kelime bulmada güçlük
4. Zaman ve mekan karmaşası
5. Yargı ve karara varmada güçlük
7. Sık kullanılan eşyaların yerlerini değiştirme
8. Ruh hali yada davranışlarda değişim
9. Kişilik değişimleri
10. Sorumluluktan kaçınma

Damarsal (Vasküler) Demans'ı açıklayınız?

Beyin kanaması ya da beyin damar tıkanıkları ve buna bağlı beyin dokusunun kaybı sonucu oluşan bunamalara verilen isimdir. Bazı kişilerde beynin sessiz yerlerindeki tekrarlayan damar tıkanıklıkları nedeni ile demans görülebilir. Ani başlangıç, ani kötüleşmeler bu hastalıkta görülebilir. Bazı hastalarda Alzheimer Hastalığı ve vasküler demans beraber görülür. Tanı beyin görüntüleme yöntemleri ile konulur. Hastalığın kesin tedavisi yoktur. Beyin damar tıkanıklıklarının önlenmesi, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve şekerin kontrolü, varsa kalp hastalığının tedavisi önemlidir. Bazı hastalarda kan pıhtılaşmasını azaltan aspirin, kumadin gibi ilaçların kullanılması gerekir.

Frontotemporal Demans'ı açıklayınız?

Daha nadir demans nedenidir. 50’li-60’lı yaşlarda daha sık görülür. Beynin, konuşma ve davranışların düzenlenmesi ile ilgili bölgelerinden olan frontal (ön) ve temporal (yan) lobların sinir hücreleri giderek harabiyete uğrar. Hastalarda unutkanlıktan daha çok konuşma, konuşulanı anlama bozuklukları ve/veya davranış değişiklikleri (örneğin: uygunsuz cinsel davranışlar, uygunsuz konuşma, çok yemek yeme, içgörü kaybı, planlama bozukluğu, kendine bakım ve temizlikte bozukluk) görülür.

Miyopatiyi açıklayınız?

Kas hastalıkları kas liflerinin hastalığına bağlı olan kaslarda güçsüzlük, ağrı, kramplara neden olabilen hastalıklardır. Kas hastalıkları çömelince kalkmada, merdiven çıkmada, kolları yukarı kaldırıp yüksek
yerlere uzanmada zorluk yaratırlar. Kas hastalıklarının büyük bölümünü kalıtsal kas hastalıkları oluşturur ve genellikle erken yaşlarda başlarlar. Normal yaşlanma ile kas kütlesinde azalma olur. Otuzlu yaşlarda kas kütlesi vücut ağırlığının %45’i iken 70 yaşlarında %27’ye düşer. Kas kütlesinin azalması kol ve bacaklarda incelmeye neden olur. Buna paralel olarak kas kuvveti de 80’li yaşlarda %30-40 azalır.

Yaşlılık döneminin beraberinde getirdiği ruhsal değişimleri sıralayınız?

• Belirgin uyku sorunları
• İştahta değişiklikler ya da kilo kaybetme
• Kendini mutsuz ya da ümitsiz hissetmek
• Günlük aktivitelerle ilgili aşırı endişe
• Dikkat ve konsantrasyon güçlükleri
• Günlük aktivitelere karşı ilgi ve istek azlığı
• Yer, zaman ve kişilerle ilgili farkındalıkta güçlükler
• Aşırı gergin ve sinirli hissetmek
• Aşırı yorgun ve halsiz hissetmek

• Kullanılan ilaç tedavilerinin yürütülmesi ile ilgili güçlükler
• Kişisel hijyeni sağlamakta güçlükler
• Ev ortamının temiz tutulmasında güçlükler, evin güvenliğini sağlamada güçlükler
• İntihar düşünceleri

Depresyonda olan bir hastada hangi belirtiler görülmektedir?

• Üzüntü, tahammülsüzlük, bunaltı
• Önceden ilgi duyulan sıradan faaliyetlere ilgi duymama ya da zevk alamama
• Enerjinin azalması, yorgunluk, yavaşlamış gibi hissetme, ya da artmış bir huzursuzluk/ ajitasyon
• Yeme alışkanlıklarında değişiklik
• Uyku alışkanlıklarında değişiklikler
• Konsantrasyonda, hafızada ve/veya karar vermede güçlükler
• Ümitsizlik ve karamsarlık duyguları
• Uygunsuz suçluluk, değersizlik ve çaresizlik duyguları
• Ölüm düşünceleri, intihar düşünceleri ya da girişimi
• Aşırı ağlamalar
• Tedaviye yanıt vermeyen, tekrarlayan ağrı, bedensel yakınmalar
• Bunamaya benzer derecede ağır dikkat sorunları ve unutkanlık

İleri yaş depresyonuyla birlikte olan hastalıklar nelerdir?

1. Endokrin ve metabolik bozukluklar
2. Kanser
3. Hipertiroidizm ve hipotiroidizm
4. Addison veya Cushing hastalığı
5. Parkinson hastalığı veya demans
6. Diyabet veya hipoglisemi
7. Normal basınçlı hidrosefali
8. Viral Enfeksiyonlar, influenza veya hepatit
9. Beyin kanaması
10. Ağır Maden Zehirlenmeleri, civa veya talyum zehirlenmesi
11. Romatizmal Hastalıklar veya Romatoid Artrit
12. Sistemik Lupus Eritamatozus gibi nadir hastalıklar

İleri yaşta görülen bunaltı bozukluklarının belirtileri nelerdir?

• Huzursuzluk, kalp çarpıntısı, gerginlik, tahammülsüzlük
• Uyku bozukluğu
• Başağrıları
• Karın ağrısı ya da ishal
• Terleme, titreme, üşüme ya da ateş basması
• Konsantrasyon güçlüğü
• Enerjisiz hissetme
• Hızlı soluk alıp verme
• Göğüs ağrısı
• Nedeni belli olmayan korku hissi görülür.

Yaşlılarda uykusuzluğun nedenleri nelerdir?

1. Primer uyku bozuklukları (uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu,)
2. Psikiyatrik hastalıklar (depresyon, anksiyete bozuklukları,)
3. Çoklu ilaç kullanımı (kortizon, kalp, tansiyon ilaçlarından bazıları, Parkinson ilaçları, bazı depresyon ilaçları).
4. Psikososyal faktörler; Yer değişikliği, sevdiği bir insan kaybı gibi…
5. Tıbbi hastalıklar

Yaşlılık döneminde görülen ruhsal hastalıklarla ilgili yanlış inanışlar nelerdir?

• Depresyon yaşlanmanın doğal bir parçasıdır
• Ruhsal sorunları olan birey bunu kendi başına yenmelidir
• Ruhsal hastalığı olan kişi tehlikelidir
• Ruhsal hastalığı olan kişinin gerçekle bağlantısı kopmuştur ya da garip davranışlar sergilerler
• Yaşlı bireylerde psikiyatrik hastalıklar gençlerdeki kadar iyi tedavi edilemez
• Yaşlanmayla yeni şeyleri öğrenebilme yetisi bozulur
• Ciddi ruh sağlığı sorunları yaşlılık döneminde çok sık görülür

Parkinson hastalılığının sıklıkla görülme yaşı nedir?

Parkinson Hastalığı sıklıkla 50 yaşın üzerinde görülür.

Parkinson hastalığını açıklayınız?

Hastalık hareketlerde yavaşlık, kol ve bacaklarda sertlik, el, kol, çene, bacaklarda istirahat halinde iken titreme, yazıda küçülme, vücut duruşunda öne doğru eğiklik ve denge bozukluğu bulgularının hepsi ya da bir kısmının varlığı ile gider. Bu bulgular hastanın yürümesi, konuşması, yazması gibi hareketlerinde zorluğa yol açar. Hastalık bulguları vücudun tek tarafında belirgin olabilir. Başlangıçta bulgular çok hafif olabilir ancak zamanla ilerler. Hastalık bulguları beyinin dopamin maddesini içeren sinir hücrelerinin ölümünden dolayı gerçekleşmektedir. Hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak yaş, çevresel toksinler, kişisel yatkınlık hastalık için risk oluşturur. Parkinson Hastalığının genetik geçişli formları da vardır. Parkinson Hastalığında bulguların iyileştirilmesi ilaç tedavisi ile sağlanabilmektedir. Bu ilaçlar eksik olan dopamini yerine koymak, var
olan dopaminin etkinliğini artırmak ya da dopaminin etkisini taklit etmek amacı ile verilirler.