aofsoru.com

Tibbi Cihaz Ve Malzemeler Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sağlık Bilişim Sistemleri

1. Soru

Sağlık Bilgi Yönetimi ve Sistemleri Topluluğunun (HIMSS) medikal bilişimi tanımı nasıldır?

Cevap

Sağlık Bilgi Yönetimi ve Sistemleri Topluluğu (HIMSS) medikal bilişimi “Sağlık hizmet sunumu, yönetimi ve planlaması alanında IT temelli inovasyonlara yönelik tasarım, geliştirme, benimseme ve uygulama çalışmalarını içeren disiplinlerarası bir alan” olarak belirtmiştir.


2. Soru

Biyobilişim odağında neler bulunmaktadır?

Cevap

Biyobilişimde hücreler, hücreiçi yapılar, proteinler, genler ve moleküller odak noktası olarak yer almaktadır.


3. Soru

Sağlık bilişimine yönelik ilk çalışmalar kaç yılına dayanmaktadır?

Cevap

Sağlık bilişimine yönelik ilk çalışmalar 1949 yılında Gustav Wager’in Almanya’da ilk profesyonel organizasyonu kurmasıyla başlamaktadır.


4. Soru

Amerikan Sağlık Bilgi Yönetimi Birliğine (AHIMA) göre bilgi sistemini tanımlayınız.

Cevap

Amerikan Sağlık Bilgi Yönetimi Birliğine (AHIMA) göre bilgi sistemi “verinin kaydedilmesi, manipüle edilmesi, muhafaza edilmesi, toplanması ve yaygınlaştırılması için bilgisayar donanım ve yazılımını kullanan otomatik bir sistemdir” (girdiyi alıp işleyen ve çıktı üreten bir sistem).


5. Soru

Betts'e göre bilgi sisteminin sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Betts, bir bilgi sisteminin sahip olduğu iki özelliği “verinin bilgiye dönüştürülmesi” ve “bilginin analiz edilmesi” olarak ifade etmiştir.


6. Soru

e-sağlık çözümleri nedir?

Cevap

Sağlık bilgi sistemleri gibi yapıların sağlık alanına girmesiyle birlikte, bireysel verinin toplanması, işlenmesi, saklanması, analizi ve bilgiye dönüştürülmesi için birtakım uygulama çözümlerine ihtiyaç duyulmuş ve bu doğrultuda çeşitli yazılım çözümleri geliştirilmiştir. Söz konusu bu yazılım çözümlerinin genel adı “e-sağlık” çözümleridir.


7. Soru

Mobil Sağlık (m-sağlık) nedir?

Cevap

DSÖ’nün “e-sağlığın bir alt birimi olarak tanımladığı” m-sağlık, mobil teknoloji kullanımını sağlık hizmetlerinin odağında çekmeye adanmış bir koalisyon olan mHealth Alliance tarafından “mobil cihazlar vasıtasıyla tıbbi ve toplum sağlığı çalışmalarının uygulanması” olarak ifade edilmiştir.


8. Soru

Giyilebilir cihaz teknolojisinin sağlık alanına entegrasyonunun avatajları nelerdir?

Cevap

Giyilebilir cihaz teknolojisinin sağlık alanına entegrasyonu henüz yeni bir alan olmakla birlikte nabız, adım, tansiyon, şeker gibi temel sağlık indikatörlerine ilişkin veriyi doğrudan veri kaynağından, manuel girişte yaşanabilecek herhangi bir hataya yer vermeksizin, toplanabilmesi ve monitörize edilebilmesi sebebiyle önemli bir çalışma sahasıdır. Dahası, söz konusu verilerin, uygun hâllerde kişinin hekimiyle paylaşabilmesi sağlığın korunması ve teşvikini, fiziksel aktivite takibini ve olası hastalıkların erken teşhisini sağlamaktadır.


9. Soru

Elektronik Tıbbi Kayıtlar (ETK) ve Elektronik Sağlık Kayıtlar (ESK) kavramları neyi ifade eder?

Cevap

Geçmişte kâğıt bazlı ortamlarda tutulan hasta kayıtları, zaman içerisinde elektronik ortamlar doğrultusunda gelişim göstermeye başlamıştır. Bu da elektronik ortamlarda hasta kayıtlarının iki farklı türde gelişmesine yol açmıştır. Bunlar Elektronik Tıbbi Kayıtlar (ETK) ve Elektronik Sağlık Kayıtlarıdır (ESK).


10. Soru

Elektronik Tıbbi Kayıtlar (ETK) kavramını açıklayınız.

Cevap

ETK, tek bir sağlık kurumunda bir birey hakkında yetkili klinisyenler ve görevliler tarafından oluşturulabilecek, toplanabilecek ve başvurulabilecek bir sağlık bilgisinin elektronik kaydıdır. Aynı zamanda sağlık bilgisi sağlık, refah, idari veri, toplum sağlığı ve bilimsel araştırmalardan elde edilen bilgiyi içermektedir. Dahası söz konusu sağlık bilgisi, sağlık hizmet başvurusunda belgelendirilen, hastalıkları önleme ve sağlığın teşvikiyle ilişkilendirilebilecek veya hasta rızası alımında kullanılabilecek geçmiş ve güncel gözlemleri de içermektedir.


11. Soru

Elektronik Sağlık Kaydı (ESK) kavramını açıklayınız.

Cevap

Elektronik Sağlık Kaydı (ESK) ETK’nin aksine, birden fazla sağlık kuruluşunda yer alan yetkili klinisyenler ve personellerce oluşturulabilen, yönetilebilen ve başvurulabilen, ulusal çapta kabul edilen birlikte işlerlik standartlarına uyan bireysel sağlık bilgisinin elektronik ortamdaki kaydıdır.


12. Soru

Kişisel sağlık kaydının temel noktası nedir?

Cevap

Kişinin kendi verisinin kontrolünü sağlaması ve veriyi kimle paylaşacağına kendi inisiyatifi doğrultusunda karar vermesidir.


13. Soru

Kişisel sağlık kaydının hangi bilgileri içermesi beklenir?

Cevap

kişiye ait isim ve doğum tarihini içeren kimlik bilgileri, acil durumlarda iletişime geçilecek kişi bilgisi, sağlık hizmet sunucularının, aile hekimi ve diğer hekimlerinin adları, adresleri ve irtibat numaraları, sosyal güvence bilgileri, vasiyet, ön direktifler veya tıbbi vekâletname, organ bağış bilgileri, önemli hastalık ve operasyon bilgileri, güncel ilaç ve dozaj bilgileri, alerji ve hassasiyetler, aile hikâyesindeki önemli tarihler, olaylar ve kalıtsal durumlar, güncel fiziksel muayene sonuçları, uzman görüşleri, önemli test sonuçları, sağlık konularına ilişkin güncel eğitim materyalleri, ezgersiz programı, alınan herhangi bir konsültasyon, alınan herhangi bir bitkisel tedavi, tedavi ve/veya bakım orderları, görüntüleme tetkik raporları, laboratuvar raporları, bağışıklama geçmişi, hasta rızası ve yetkilendirme prosedürleri ve kan bilgilerini içermesi beklenir.


14. Soru

Kişisel sağlık kaydının Türkiye'deki uygulaması nedir?

Cevap

KSK Sistemi’nin Türkiye de uygulanması, 2015 yılında T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından uygulamaya konan E-Nabız Kişisel Sağlık Sistemi’yle mümkün olmuştur. Yukarıda KSK’nin temel niteliklerinden bahsettiğimiz şekilde, e-nabız ile tüm vatandaşlar kendi adlarına üretilmiş tüm sağlık bilgilerini yönetebilmekte, sağlık geçmişlerini görüntüleyebilmekte ve bu bilgileri zamandan ve mekândan bağımsız olarak diledikleri kişiyle paylaşabilmektedir.


15. Soru

Karar Destek Sistemleri kavramını açıklayınız.

Cevap

KDS, karar alıcı ve politika yapıcılara kötü yapılandırılmış, yapılandırılmamış veya kısmen yapılandırılmış sorunların üstesinden gelmek üzere birtakım veri ve modellerden faydalanma imkânı sağlayan interaktif, PC tabanlı sistemlerdir.


16. Soru

Sağlıkta İstatistik ve Nedensel Analizler (SİNA) uygulaması nedir?

Cevap

Sağlık Bakanlığı politika yapıcı ve karar alıcılar için gerçek zamanlı karar desteği sunan Sağlıkta İstatistik ve Nedensel Analizler (SİNA) uygulamasıyla verinin üretildiği noktadan anlık olarak alınmasını amaçlayarak sağlık hizmetlerine yönelik izleme, değerlendirme ve karar alma çalışmalarını daha nitelikli bilgiler ışığında yapılabilecektir.


17. Soru

Klinik Karar Destek Sistemini tanımlayınız.

Cevap

Klinik KDS’ler, klinik kararlar alma noktasında sağlık çalışanlarını asiste etmesi için dizayn edilen bilgisayar programlarıdır. Bu programlar vasıtasıyla klinisyenler, hasta ve tedavi sunucular, klinik bilgi ve bireye özgü bilgiyle donanarak etkin sağlık hizmet sunumunu geliştirme noktasında daha efektif kararlar alabilmektedir.


18. Soru

Klinik KDS’lerin operasyonel bileşenleri nelerdir?

Cevap

Klinik KDS’lerin operasyonel bileşenlerini ele aldığımızda, birinci bileşen hastaya özgü kılavuzu sisteme sunan bilgi temelidir, ikinci bileşen bilgiyi kişiye özgü veriyle eşleştiren bir programdır ve üçüncü bileşen ise hastaya ilişkin veriyi Klinik KDS uygulamasına girmek üzere (veya doğrudan ETK’den almak üzere), bu noktadan sonra da ilgili veriyi tekrar klinisyene sunmak üzere kullanılan bir iletişim mekanizmasıdır.


19. Soru

Kliniklerde order sisteminin otomatize forma dönmesinin önemini açıklayınız.

Cevap

Tanı testleri, ilaç tedavisinin sürdürülmesi, kan alımı gibi tüm bu müdahaleler klinisyenin yapacağı order girişinin akabinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu noktada order girişlerinde kâğıt ortamları odaklı geleneksel yöntemden ziyade otomatize, daha hızlı ve daha hasta odaklı bir order girişi sistemine geçilmesi hem tedavi süreçlerinin etkinliğini artıracak hem de order girişi süreçlerinde daha hasta odaklı, entegre çözümler üretecektir.


20. Soru

Bilgisayarlı Klinik Order Girişi (CPOE) kavramını açıklayınız.

Cevap

Bilgisayarlı Klinik Order Girişi (CPOE) genel manada hasta hizmetlerini ve reçeteleme süreçlerini oluşturma ve yönetme hususunda klinik çalışanlara yardımcı olmak üzere özel olarak dizayn edilen order giriş uygulamasıdır. Tıbbi orderların bilgisayar destekli olarak girilmesiyle birlikte, orderlar elektronik ortamda görülebilmekte, mükerrer order sorunlarının önüne geçilebilmekte ve dolayısıyla etkin tedavi uygulamasına katkı sağlanmaktadır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email