aofsoru.com

Tibbi Cihaz Ve Malzemeler Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Acil Yardım Ünitesi İle Ambulans Cihaz Ve Malzemeleri

1. Soru

Defibrilatör nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Defibrilatör elektirik akımı ile kontrollü olarak Kalp üzerine etki ederek elektroşok yapılmasını sağlayan bir cihazdır. Hayatı tehdit eden kardiyak ritim bozukluğu, nabızsız ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyon tedavisi ile çalışması yeni durmuş kalbin tekrar çalışması için kullanılır. Elektrik enerjisi şok halinde verildiği takdirde kalp dışarıdan uyarılmış olur ve kasılır. Bu şekilde uyarılmış kalp durmuşsa yeniden çalışmaya başlar. Multifokal atrial taşikardi, Digital toxitesi ve katekolamin tetiklediği aritmilerde, Defibrilatör defibrilasyon ve kardiyoversiyon yapmak için kullanılır. Elektriksel defibrilasyon belirli düzeyde ventriküler uyarıyı sağlar. Şok sayesinde fibrilasyon halindeki ventriküller normale döner.


2. Soru

Defibrilatör cihazları kaç çeşittir?

Cevap

Deri üzerinden uygulanan tipine eksternal defibrilatör denir. Otomatik eksternal defibrilatör cihazı stadyum, alışveriş merkezi, havaalanı gibi halkın yoğun olarak bulunduğu alanlarda kolayca erişilebilecek şekilde yerleştirilmiş olarak bulunur. Monofazik olanlar tek yönlü akım verirler. Bifazik defibrilatörler yarı yük süresinde aynı yönde, kalan sürede karşı yöne akım verirler. Bifazikler hayat kurtarmada monofaziklerden daha üstün işlev görürler.


3. Soru

Eksternal defibrilatör nasıl uygulanır?

Cevap

Eksternal defibrilatör iki Paddle aparatın kalbin sağ ve soluna deri üzerinden jel sürülerek tutulması ile uygulanır.


4. Soru

Defibrilatör cihazı üzerinde neler bulunur?

Cevap

Cihaz üzerinde açma kapama düğmesi(on/off), enerji ayarlama düğmesi, senkronizasyon düğmesi (sync), şarj düğmesi (charge), deşarj düğmesi (discharge) ve Paddle bue lunur. 2-5 sn’de şarj eder. Derivasyon ayarı (Lead select) DI,DII,DIII, bulunur.


5. Soru

Defibrilatörde güç nasıl ayarlanır?

Cevap

Defibrilatörün gücü monofazik olarak (Low-10-20-30-50-100-200-300-360 joule) bifazik olarak (0-200 joule) arasında ayarlanabilir. Bifazik defibrilatörlerde şoklamaya 120 Joule ile başlanır, sonuç alınamaz ise 200, bir sonraki aşamada ise 270 Joule verilir. Cihazdan cihaza farklılık göstermek ile beraber monofazik cihazlarda 360 Joule baz alınırken bifazik cihazlarda verilmesi gereken Joule genellikle 120-200 Joule civarındadır.


6. Soru

Defibrilatör kaşıkları nasıl yerleştirilir?

Cevap

Kaşıkların yerleştirilmesinde anterolateral ve anteroposterior yaklaşımları seçilebilir. Anterolateral yaklaşımda kaşıkların biri (apex) sol 4.-5. interkostal aralığa midaxiller hatta, diğeri (sternum) sağ sternum kenarında 2.-3. interkostal aralığa yerleştirlir. Anteroposterior yaklaşımda ise kaşıklardan biri sağda sternum üstüne, diğeri sol skapula ve vertabra arasına yerleştirilir.


7. Soru

Defibrilatör cihazının çalışma basamakları nasıldır?

Cevap

  • Defibrilatörü açın. 
  • Senkronizasyon düğmesine basın. 
  • Enerji seçimini yapın. 
  • Lead seçimini yapın.(1,2,3) 
  • Kaşıkları jelleyin. 
  • Hastanın göğüs duvarına yerleştirin. 
  • Monitörden ritmi değerlendirin. 
  • Ekibinize defibrilatörü şarj edeceğinizi haber verin. 
  • Apeks kaşığının şarj düğmesine basın. 
  • Şarj sinyali gelince ekibinize seslenin: 
  • 3 deyince şoklayacağım. 
  • 1…ben çekildim. 
  • 2…siz de çekilin. 
  • 3…herkes çekilsin. 
  • Kaşıklara 10 kg’lık kuvvet uygulayın. 
  • Her 2 discharge düğmesine aynı anda basın.


8. Soru

Laringoskop nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Dili bastıran bleyti ile ucunda ışığı olan doğrudan larinksin gözle görülmesi için kullanılan bir cihazdır.Laringoskop endotrakeal tüpün Trakeaya yerleştirilmesi yani endotrakeal entübasyon için kullanılır. Solunumu duran ya da solunumu yetersiz olan hastaların solunumu güvenlik altına almak veya solunumu kontrol etmek amacıyla solunum desteği için endotrakeal tüpün Trakea içine yerleştirilmesi gerektiğinde Laringoskop ihtiyacı doğar.


9. Soru

Laringoskop nasıl kullanılır?

Cevap

Sap (handle) ve bleyt (blade) adlı iki parçadan oluşur. Sap içine yerleştirilen pillerden oluşan enerji ile bleyt takıldığı zaman bleyt üzerindeki ampuller ışık üretir. Bleytin şekline göre ya Macintosh-eğri ya da Miller-düz olarak adlandırılır. Erişkin ve çocuklar için çeşitli boylarda bleytler bulunur. Fiber optik olanları da vardır. Bleyt (blade), Sap (handle) denen cihazın gövdesine takılır ve sol el ve parmaklarla tutulur. Kesici dişlerden larinkse kadar olan pasaj ve trakea düz hatta getirilmelidir. Sağ elin başparmağı, mandibulaya basıp ağzı açarken Laringoskop bleydi ağıza nazikce itilir, ağız boşluğunda dili sola toplayarak uvula görülene kadar yavaşça ilerletilmelidir. Düz blade kullanılıyorsa bleydin ucu ile epiglot kaldırılır ve glottis görünür hâle getirilir ve buna direkt kaldırma denir. Eğri blayd ile laringoskopi yapılıyorsa blaydin ucu dil ile epiglotun yaptığı açıya (vallekulaya) doğru itilir böylece dil kökünün kaldırılmasıyla epiglot da kalkar ve glottis görülür ki buna indirekt kaldırma denir.


10. Soru

Monitör nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Temel olarak kalp aktivitesini yani kalp ritmini ve ST segmentini takip etmek gerektiğinde kaydetmek amacıyla kullanılan bir cihazdır. Bu cihazların kan basıncını ölçen oksijen saturasyonunu ölçen, vücut sıcaklığını ölçen gelişmiş şekilleri de mevcuttur. Temel olarak kan dolaşımı kontrolü monitör ile yapılır. Hastanın kan dolaşımında sorun olup olmadığını anlamak için hastayı mönitörize etmek şarttır. Kalp aktivitesinin olup olmadığının tespiti ile kalp ritminde değişiklikler olup olmadığının ve fibrilasyon teşhisinde kullanılır.


11. Soru

Monitör nasıl kullanılır?

Cevap

Elektrodlar deri üzerine yapıştırılarak kullanılır. Yapıştırılmadan önce deri kirli ise su ve sabunla temizlenir ve gerektiğinde kıllar tıraş edilebilir. Monitörizasyon için basitçe elektrotlar; Sağ kol (RA) elektrotu sağ omuza yakın infraklaviküler fossa üzerine, sol kol (LA) elektrotu sol omuza yakın infraklaviküler fossa üzerine, sol bacak (LL) elektrotu abdomenin sol tarafında göğüs kafesinin altına yerleştirilir. Daha fazla yani 5 veya 10 elektrot ile de monitörizasyon yapılabilir. Hasta başı monitörizasyon esnasında ekstremite elektrotları gövdeye yapıştırılır.


12. Soru

ELektrokardiyograf nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Kalpte meydana gelen elektriksel faaliyetin dolayısıyla kalp kası ile ileti sisteminin durumunu kaydetmeye yarayan cihazdır. Kâğıt üzerindeki kayıta da elektrokardiyogram denir. Kalple ilgili herhangi bir problem düşünülen tüm hastalarda elektrokardiyogram (EKG) yapılması gereklidir.


13. Soru

ELektrokardiyograf nasıl kullanılır, derivasyon bölgeleri nerelerdedir?

Cevap

Elektrotlar önce hastanın kol ve bacaklarına bağlanır. Sağ bacaktaki elektrot topraklama içindir. 

1. Derivasyon (D I), sol kol-sağ kol arasındaki farkı; 

2. Derivasyon (D II), sağ kol-sol bacak arasındaki farkı; 

3. Derivasyon (D III), sol kol-sol bacak arasındaki potansiyel farkını yansıtır. Bunlar standart derivasyonlardır. 

Unipolar ekstremite kayıtları: Sıfır potansiyeli olan merkezi uca göre potansiyel farkının ölçümüne dayanır. Sağ kol, sol kol ve sol bacak potansiyel farkına bakılır. Bunlar da; aVR (sağ kol), aVL (sol kol) ve aVF (sol bacak)dir. Bu derivasyonlardan başka göğüs çevresinden alınan 6 çeşit derivasyon daha vardır. (V1, V2, V3, V4, V5 ve V6). 

• V1: Sağ 4. interkostal aralığın sternumla birleştiği noktaya, 

• V2: Sol 4. interkostal aralığın sternumla birleştiği noktaya, 

• V3: V2 ve V4’ün arasına gelecek şekilde, 

• V4: Sol 5. interkostal aralığın midklavikuler hatla kesiştiği noktaya, 

• V5: Sol 5. interkostal aralığın ön aksiller hatla kesiştiği noktaya, 

• V6: Sol 5. interkostal aralığın midaksiller hatla kesiştiği noktaya, Böylece 12 derivasyon sırasıyla kağıt üzerine geçirilir.


14. Soru

Ventilatör cihazı nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Respiratör ve denen ventilatör solunum desteği için kullanılan cihazlara verilen addır. Solutucu veya solunum cihazı olarak da adlandırılır. Bu cihazlar hastalara otomatik olarak solunum yaptırırlar. Hastaların kendi kendine solunumunun hiç olmadığı ya da yetersiz olduğu durumlarda kullanılır. Çok hızlı ve yüzeysel solunumda olduğu gibi hastanın solunumunun zorlandığında ayrıca solunum yüzeysel ise normal derinliğine ulaştırmak ve solunumu etkinleştirmek, oksijenlenmeyi artırmak için ventilatör kullanılır.


15. Soru

İnvaziv ve non-invaziv ventilasyon nedir?

Cevap

Hastanın ventilatöre bağlanması ağzı ve burnu birlikte içine alarak kapatan maske yardımı ile yapılabilir ki buna dışarıdan (non invaziv) solutma denir. İnvaziv ventilasyon (girişimli solutma) şeklinde solutma, cihazının Trakea içine yerleştirilen endotrakeal tüpün ucuna bağlanarak ya da trakeostomi açılmış ise buradaki tüpe bağlanarak hastanın solutulması işlemidir.


16. Soru

Ventilatör cihazının çalışma prensibi nasıldır?

Cevap

Respiratory rate başlangıçta dakikada 10 – 16 arasında olacak şekilde ayarlanır. Her bir solutma esnasında solutucudan hastaya verilecek Tidal Volüm genellikle 5-15 cc/kg olarak hesaplanır. Hastaya solutucu aracılığıyla verilen havanın içindeki oksijenin yüzdesi (Fractional Inspired Oxygen) % 21 - % 100 aralığında Parsiyel arteriyel oksijen basıncı PaO2 > 60 - mmHg veya Oksijen satürasyonu SaO2 > %90 - olacak şekilde ayarlanır. Soluk alıp verme arasındaki oranın (Inspiratory: Expiratory (I:E) Ratio) genellikle 1:2 veya 1:1.5 olarak ayarlanır. Hastayı soluturken, solutucunun verdiği havanın en yüksek ve düşük basınç sınırları (Pressure Limit) 10-20 cm H2O, inspirasyon basıncında en fazla 35 cm H2O olmalıdır.


17. Soru

Glukometre nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Kandaki glikoz oranı desilitre başına miligram (miligram/desilitre, mg/dl) olarak ölçen cihazlardır. Koma durumunda komanın sebebinin diyabetik ketoasidoz olup olmadığının belirlenmesi için ve genel durumu bozuk hastalarda istenen tahlillerden biridir. Diabetes Mellitus (şeker hastalığı) tanısı koymak gerekli bir tahlildir. İnsülin verilen hastalarda insülin miktarını ayarlamak için de mutlaka kan glikoz değerine bakılmalıdır.


18. Soru

Glukometre ile kan şekeri nasıl ölçülür?

Cevap

Kan şekeri ölçümünde lazım olacak malzemeler kan şekeri ölçüm cihazı, parmağı delecek lanset veya iğne, test strip kutusu ve alkollü pamuktur. Delinecek olan parmak alkollü pamukla silinir ve alkolün kuruması beklenir. Parmak lanset veya iğne ile delindikten sonra bir damla kan strip üzerine damlatılır. Strip kan damlası değdirildiğinde kanı absorbe eder. Cihaz açma kapama tuşuna basılarak açılarak test stribi cihaza uygun şekilde yerleştirilir ve sonuç vermesi beklenir. Birkaç saniye sonra sonuç cihazın ekranından okunur ve işlem tamamlanır. Bu cihazların çoğu bu sonuçları hafızasına da kaydeder. Böylece kaydedilen sonuçlar istendiği zaman hafızadan görüntülenebilir. Test sonrası cihaz kapatılır, kullanılan lanset ve strip tıbbı atık kutusuna atılır.


19. Soru

İntraosseoz tabanca nedir?

Cevap

Kemiklerin medüller kavitesine infüzyon vermek amacıyla ulaşmak için kullanılan cihaza İntraosseoz tabanca denir ve burada bahsedilen iğnelerde bu tabanca ile kullanılır. Kemik içine verilen ilaç veya sıvı medüller kaviteden venöz sisteme katılır.


20. Soru

İntraosseoz tabanca ve iğneleri hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

 Kan ya da vücut sıvılarının kaybı nedeni ile genel durumu kritik hâle gelmiş ya da damar yolu ile acil ilaç verilmesi gereken hastalara çok hızlı ve iyi çalışan bir damar yolu açılması gereklidir. Bu damar yolu bazen çeşitli nedenlerle açılamayabilir ya da açılması zaman kaybına ve hastanın durumunun kötüleşmesi ya da hayatının kaybedilmesi ile sonuçlanabilir. Böyle durumlarda intraosseoz tabanca ve iğnesi kullanılarak ilaç veya sıvılar buradan verilebilir. Bu hastalar acil servise gelmeden önce uğraşıldığı hâlde damar yolu açılamamış ya da açıldığı hâlde yeterli ilaç veya sıvı verilemeyen yani çalışmayan damar yolu varsa intraosseoz tabanca kullanılma gereği oluşur.


21. Soru

Yaş aralığına göre trokar iğne nasıl ayarlanır?

Cevap

Yetişkin ve 6 yaş üstü çocuklar için 15 gauge trokar iğnesi daha küçük çocuklar için ise 18 gauge trokar iğnesi intraosseoz tabanca ile kullanılır. Trokar iğnesinin penetrasyon derinliği olgu yaşına ve seçilen anatomik bölgeye göre cihazdan ayarlanır. Uygulanacak bölge antiseptik solüsyonla temizlenir. İntraosseoz tabanca sıkıca tutularak tabanca ucu uygulanacak bölgeye dik olarak uygulanır. Emniyet açılarak tetiklenir böylece trokar hızlı ve darbeli olarak kemik medullasına batması sağlanır.


22. Soru

Oksijen sistemi nedir, hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Hastaya gerekli olan oksijenin sağlandığı cihaz ve ekipmanlara denir. Oksijen ya bir oksijen tüpü ile ya da merkezi sistemden sağlanır. Solunum güçlüğü çeken hastalarda arteriyel kandaki parsiyel oksijen basıncını artırmak gerektiği durumlar ile dolaşım yetmezliği, miyokart enfarktüsü, yanık, travma, sepsis gibi genel durumu ağır hastalarda hücrelerin oksijen ihtiyacını karşılamak üzere kullanılır. Hastanın solunumu durmuş ya da çok yetersiz ise oksijen ventilatör gibi diğer cihazlar yardımı ile verilir.


23. Soru

Oksijen sistemi nasıl çalıştırılır?

Cevap

Oksijen tüpden alınacaksa tüpün vanası açılır. Regülator tüpe takılı değilse sıkıca ve tam olarak tüpe takılmalıdır. Gevşek takılmış bir regülatör tüpün vanası açılırken yaralanmaya yol açabilir. Humidifer kavanozu her kullanışta yıkanarak steril distile su ile 2/3 ü doldurulmalıdır. Flowmetre açılarak hastaya oksijen akışı sağlanır. Merkezî sistemlerde genellikle regülatör bulunmaz Humidifer ve Flowmetre bir jak vasıtası ile oksijen pendantına takılır. Humidifer yine aynı şekilde hazırlanır ve Flowmetre açılarak oksijen sağlanır.


24. Soru

Aspiratör nedir, ne zaman kullanılır?

Cevap

Hastanın herhangi bir yerinde biriken kan ve sıvıların bulunduğu yerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılan cihazlardır. Emme sağlayan bir pompa ve emilen sıvıların toplandığı rezervuardan oluşur. Cerrahi aspiratörlerde emme olayı sırasında aspirasyon sondasının dokuları yapışarak tıkanmasını önlemek amacıyla vakum yerine bir negatif basınç pompası kullanılır. Acil müdahalede öncelik, soluk yolunun açık olmasını ve sürekli açık kalmasını sağlamak olmalıdır. Soluk yoluna acil müdahale sırasında aspiratör hep hazır olmalıdır. Çünkü hasta ağzı tükürük, sekresyon, kan, balgam başta olmak üzere çeşitli sıvılarla dolu olabilir. Bunlar aspiratörle temizlenmelidir. Yaralan bir arter veya venin bağlanması için bu damarların görülebilmesi amacıyla burada biriken kanın da aspiratörle alandan uzaklaştırılması gerekir.


25. Soru

Aspiratör nasıl kullanılır?

Cevap

Aspiratör cihaz kullanımında, aspiratör hortumu aspiratöre bağlanır, aspiratör açma düğmesi açılarak çalıştırılır.Aspiratör hortumu ucuna aspiratör ucu takılır ve bu uç sıvıların üzerine tutulmak sureti ile kullanılır. Bir aspiratör ucu sadece tek hastaya kullanılmalı ve her hastada değiştirilmelidir ve uçlar steril olmalıdır.


26. Soru

Servikal ve spinal immobilizasyon malzemeleri nelerdir ne için kullanılır?

Cevap

Boyun ve diğer omurgaların yaralanması olan hastalarda taşıma sırasında omurilik (medulla spinalis, Spinal cord) yaralanmasından korumak için kullanılan malzemelerdir. Boyun için kullanılana boyunluk (cervical collar) diğer omurgaların yaralanmaları için kullanılana da travma tahtası, sırt tahtası, vakum sedyesi, Back Raft Sistemi, kaşık sedye (faraş sedye veya scoop sedye) gibi adlarla adlandırılır. Servikal ve spinal immobilizasyon malzemeleri omurga stabilizasyonunun sağlanması ve kırıkların desteklenmesi gerektiği durumlarda kullanılır.


27. Soru

Servikal ve spinal immobilizasyon malzemeleri hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Hasta nörolojik olarak normal görünse de ve bel/boyun ağrısından şikâyet etmese de bu, omurga/omurilik yaralanmasının olmaması anlamına gelmemelidir. Yaralı araç içinden çıkarılacaksa boyunluk kullanılarak çıkarılmalıdır. Şuuru kapalı hastalar aksi radyolojik olarak kanıtlanıncaya kadar omurilik yaralanmalarının olduğu varsayılır ve servikal ve spinal immobilizasyon uygulanır.


28. Soru

Bir kaza sonrasında kazazede araçtan çıkarılırken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Yaralı araç içinden çıkarılacaksa önce boyunluk takılmalıdır. Spinal immobilizasyonda hasta düz bir şekilde dikkatlice omurga tahtasına yerleştirilir. Kollar ve bacaklar bantlarla veya sedye kemerleriyle sabitlenmelidir. Eğer omurga yaralanması şüphesi olan birisi yerde bulunmuş ise sert boyunluk hemen takılmalıdır. Boyunluğun uygulanması veya boyunun nötral pozisyona getirilmesi ağrıya neden oluyor, ağrıyı artırıyor veya kas spazmına sebep oluyor ise bu girişimler durdurulmalıdır. Bu durumda boyun, hastanın rahat ettiği bir pozisyonda sabitlenmelidir. Hasta supin pozisyona getirilir ve sedyeye alınır. Alternatif olarak, hasta uzun tahtalara yatırılabilir. Boyun sargılarla sabitlenebilir. Rulo hâline getirilmiş materyaller hastanın boyun altına yerleştirilerek normal servikal açı korunabilir. Hasta omurga tahtasına alırken bir kişi hastanın başını kontrol altına alarak manevraları yürütür. Baş, hafif traksiyonda ve nötral pozisyonda tutulur. Diğer kişiler kollarıyla hastanın omuz, gövde ve kalçasını kavrar. Başı kontrol altında tutan tecrübeli kişinin komutuyla tüm vücut aynı anda ve aynı düzlemde yana çevrilir. Yastık veya rulolar baş ve gövdeyi yandan destekleyecek şekilde yerleştirilir ve şerit bantlarla alın, omuz ve kalça sabitlenir.


29. Soru

Bir ambulans içinde hangi cihazlar bulunmaktadır?

Cevap

Ambulans içinde yer alan cihazlar; Ambu, Laringoskop, Oksijen sistemi, kan şekeri ölçüm çihazı ve tansiyon aletidir.


30. Soru

Ambu nedir, ne için kullanılır?

Cevap

Ambu el yardımı ile sıkıştırılmak sureti ile içindeki havayı akciğere gönderebilen yapay solunum cihazıdır. Ambu cihazı, zor solunum yapan veya solunumu durmuş olan hastalara yapay solunum yaptırmak amacıyla el gücü ile kullanılır.


31. Soru

Ambunun çalışma prensibi nedir?

Cevap

Ambu kullanılmadan önce çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Maske bölümü ağız ve burunu içine alacak şekilde yüze yerleştirilir. Oksijen sistemi ile kullanılacaksa hortumu oksijen sistemine bağlanır. Hava sızmasını önlemek için baş ve işaret parmakları ile maske üzerine basınç yapılır. Diğer parmaklar yaralının çenesini kavrar. Başın geriye doğru eğilmesini sağlar. Diğer el ile ambu kesesi sıkıştırılarak havanın hastaya gitmesi sağlanır. Sıkıştırma sayısı normal solunum sayısına göre planlanır. (dakikada 15 defa). Soluk yolunun açık kalması için baş geriye doğru eğilir. Çene göğüsten uzaklaştırılır. Rezervuar balonunun tam dolması gözlenerek solunumun etkin olması sağlanır. Ambu cihazı kullanıldıktan sonra temizlenir ve bakımı yapılır. Endotrakeal tüp veya trakeostomi kanülünden yapılacaksa maske kısmı çıkartılmalıdır. Ambunun balonu yaptırılmak istenen solunum sayısına göre sıkılarak hastanın göğüs hareketleriyle kontrol edilir.


32. Soru

Tansiyon aleti nasıl çalışır?

Cevap

Tansiyon aletini kullanabilmek için önce hastanın kolu sıvanır. Manşonunun havası tamamen boşaltılır. Manşon, dirseğin 3 ile 4 cm kadar üst kısmında üst kola (manşonun pompa ve göstergeye bağlayan iki hortumu kolun üzerinde kalacak şekilde) sarılır. Ölçüm yaparken kullanılacak stetoskop diyaframı dirsek çukurunun gövdeye yakın tarafına brakial arter üzerine gelecek şekilde konulur ve stetoskop kulaklığı ölçümü yapan kişinin kulağına takılır. Diyafram manşonun altına sıkıştırılırsa ölçümler hatalı sonuç verir. Hastanın kolu alttan desteklenmelidir. Aksi takdirde hasta kolunu düşürmemek için uğraşırsa ölçme hatalı çıkar. Kol kalp seviyesinde tutulmaya çalışılır. Hava tahliye valfi saat yönünde çevrilerek kapatılır. Hastanın pozisyonuna uygun olacak şekilde manometreden basıncı görerek 200mmHg (milimetre-civa) - 240mmHg seviyesine kadar şişirilir. Ya da manşon şişirme sırasında stetoskopla dinlenerek nabız sesi kesilinceye yani sessiz oluncaya kadar şişirilir ve bunun üzerine 30 mmHg. kadar daha şişirilir. Burada amaç manşon içindeki hava basıncının, damarlar içindeki basıncı yenmesidir. Valf saat yönünün tersine çevrilerek hava yavaş yavaş saniyede 1-2 mm Hg boşaltılır ve bu esnada stetoskop aracılığıyla sesler dinlenir ki bu seslere “Korotkoff sesleri” denir. Stetoskoptan ilk seslerin geldiği anda manometreden okunan basınç büyük (sistolik) tansiyondur. Manşon basıncı düşürülürken ses gelmeye devam eder daha sonra sesin şiddeti azalır ve bir noktada duyulmaz olur. Sesin kesildiği anda manometreden okunan basınç değeri ise küçük (diyastolik) tansiyondur. Yani sesleri ilk ve son duyduğunuz basınçlar size o kişinin tansiyonunu verir.


33. Soru

Sedye nedir?

Cevap

Hasta veya yaralı taşımaya yarayan malzemeye sedye denir. Sedyeler, kullanım alanına göre değişik şekillerde üretilmiştir. Depolama ve taşıma kolaylığı sağlayan teleskopik ve katlanabilir sedye çeşitleri vardır. Katlanmayan sedyelere adi sedyeler denir. Ambulanstaki kızağa tespit edilen kızaklı sedyeler, eklemli katlanabilir sedyelerdir. Sedyede ince bir yatak ve yastık ile yaralıyı sedyeye bağlamaya yarayan askılar ve bağlar vardır.


34. Soru

Teleskopik sedye nedir, ne özelliklere sahiptir?

Cevap

Teleskopik sedyeler katlanabilir özelliğe de sahiptir. Sedyedeki iki sırığın boyu teleskopik yapıdadır. Sedyenin boyu ayarlanabilir. Kullanılmadığı zamanlarda tutamaklar sırıklar altına veya içine itilir. Katlanan sedye tek sırık halinde kolayca taşınır ve depolanır. Dar geçitlerde, dönemeçlerde merdiven aralığında kısaltılarak dönüşler kolaylaşır


35. Soru

Taşıma tentesi nedir, ne işe yarar?

Cevap

Tente, branda veya sağlam kumaşlardan yapılmış sedyelerdir. Uzun kenarlarındaki deliklerden halat geçirilmiştir. Bu halatlara taşıma halatı denir. Halattan tutularak yaralı taşınır. Taşıma tenteleri kolayca katlandığından depolama ve taşıma kolaylığına sahiptir. Afetlerde yaralı taşımayı kolaylaştırırlar.


36. Soru

Neil Robertson sedye nedir, ne zaman kullanılır?

Cevap

 Dayanıklı brandadan yapılmıştır ve içerisinde omurga tahtası bulunan sedyedir. Sırıkları değişik materyalden yapılabilir. Sedyenin baş ve ayak tarafında taşıma halkaları vardır. Bu halkadan çekme halatları geçirilir. Askı aparatları ile yatay asarak taşıma, dikey asarak taşıma gibi geniş kullanım alanına sahip yaralıyı etkili bir şekilde hareketsiz ve ilk yardıma en uygun konumda sabitleyen geniş kullanım alanına sahip bir sedyedir. Neil - Robertson sedyesi dar aralıklardan su yolu ve kanalizasyon kanallarından yaralının çekilerek taşınmasına yarar. Yaralıyı yüksekten indirme veya çukurdan çıkarmaya yarayan mekanik yapıya sahiptir. Sedyeye, yaralının baş, gövde ve ayaklarından tespitine yarayan kuşakları, bağları ve yaralının örtülmesine yarayan ekleri vardır.


37. Soru

Eklemli sedye nedir, hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Sedye sırıklarının ortasındaki eklem ile sedye ikiye katlanarak boyu kısaltılır. Eklemli sedyeler, sadece depolama ve taşıma kolaylığı sağlar. Sedye hasta ve yaralı insanların bir yerden başka bir yere taşımasında kullanılır. Taşınacak kişi battaniye ya da benzeri bir malzeme ile sarılır ve sedye üzerindeki kişinin düşmesini önlemek için sedyeye mutlaka tespit edilir. Bu işlemleri yaparken bir kişi bir sorumlu olmalı ve komutları vermelidir.


38. Soru

İki kişi ile sedye taşıma nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

İki kişi ile sedye taşıma: 

• İlk yardımcılardan birisi baş, diğeri de ayak tarafında yer alırlar. 

• Sedye tutamakları arasına gelirler. 

• Eğilerek sedyenin tutamaklarından tutarlar. 

• Ayağa kalkarak uygun adımlarla yaralıyı sarsmadan yürürler. 

• Sedye, askılı ise ilkyardımcılar tutamaklara tespit edilmiş olan askılığı boyunlarına takarlar, elleriyle de tutamaklardan tutarak yürürler.


39. Soru

Yaralı sedyeden nasıl indirilir?

Cevap

Yaralının Sedyeden İndirilmesi: 

• Yaralı 4 ilk yardımcı tarafından sedyeden indirilir. 

• 3 ilk yardımcı sedyenin sol tarafına geçerler. 

• İlk yardımcılardan birisi baş-omuz, diğeri bel-kalça ve üçüncüsü dizler hizasında yer alırlar. 

• 1 no’lu ilk yardımcı yaralının (sedyenin) sağ tarafında ve bel-kalça yanında yer alır. 

• Hep birlikte yere çökerler. 

• Sol taraftaki 3 ilk yardımcı kollarını sedye ile yaralı arasına sokarlar. 

• Sağ taraftaki 1 ilk yardımcı ile birlikte yaralıyı kaldırırlar. 

• Sol taraftaki 3 ilk yardımcı, yaralıyı dizleri üzerine alırlar. 

• Sağ taraftaki 1 no’lu ilk yardımcı sedyeyi yaralının altından alır. Hep birlikte yaralı yere veya yatağa konur.


40. Soru

Yaralı bir kişi ambulansa nasıl yüklenir?

Cevap

Yaralı, standart sedye ve battaniye ile getirilmiş ise ilk yardımcılara boş sedye ve battaniye verilir. Yaralı doğrudan doğruya sedye ile ambulansa yüklenir. Uygun olmayan sedye ile getirilmiş ise yaralı önce standart ambulans sedyesine alınır, sonra ambulansa yüklenir. Yaralının başı ambulansın ön tarafına doğrudur. Yani önce baş taraf yüklenir. Sedyeler ambulansa, yaralılar da sedyeye bağlanarak tespit edilir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email