aofsoru.com

Sağlık Sigortacılığı Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye’De Sağlık Sigortaılığının Tarihsel Gelişimi

1. Soru

Sağlık sigortacılığında primsiz sistem nedir? Örnek veriniz.

Cevap

Bazı yasa ve uygulamalarla, devletin genel bütçesinden, bazı çalışan ve nüfus gruplarının sağlık giderleri karşlınması hizmetine primsiz sistem denir. Örnek olarak ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık giderlerinin karşılanması için kabul edilen yeşil kart uygulaması verilebilir.


2. Soru

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki sosyal güvenlik uygulamaları nasıl gerçekleşmiştir?

Cevap

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki sosyal güvenlik uygulamaları; 1) aile içi yardımlar, 2) din kurallarına göre yapılan yardımlar, 3) meslek kuruluşları içerisindeki yardımlar ve 4) vakıflarca yapılan yardımlar olarak gerçekleşmiştir.


3. Soru

Osmanlı toplumunda vakıfların yeri nedir?

Cevap

Vakıflar, Osmanlı toplumunda sosyal ve ekonomik hayat üzerinde derin etkileri olan, dini, hukuki ve sosyal kurumlar olarak faaliyet göstermişlerdir. Çok çeşitli amaçlara yönelik olan vakıflar sağlık hizmetleri alanında, hastane açılması ve işletilmesi, ayakta tedavi, cüzamlılara, körlere, dilsizlere yardım gibi faaliyetler yürütmüşlerdir. İmparatorluğun son dönemlerinde Darülaceze, Darüleytam, Darüşşifa ve Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay) gibi kurumlar sosyal yardım açısından önem kazanmışlardır.


4. Soru

Osmanlı İmparatorluğu’nda tarım dışı alanlarda çalışan, esnaf ve sanatkârların hastalık, kaza ve ölüm gibi risklere karşı güvence hangi kurumlar tarafından sağlanmıştır?

Cevap

Osmanlı İmparatorluğu’nda tarım dışı alanlarda çalışan, esnaf ve sanatkârların hastalık, kaza ve ölüm gibi risklere karşı güvence, esnaf birlikleri (loncalar, ahilik) içerisinde oluşturulan ve “orta sandığı” ya da “teavün sandığı” denilen dayanışma sandıkları tarafından sağlanmaya çalışılmıştır.


5. Soru

Osmanlı döneminde sosyal güvenlikle ilgili hazırlanan ilk çalışmanın adı nedir?

Cevap

Osmanlı döneminde sosyal güvenlikle ilgili hazırlanan ilk çalışma; ‘Dilaver Paşa Nizamnamesi’dir.


6. Soru

Osmanlı dönemindeki ilk resmi sosyal güvenlik kurumu nedir?

Cevap

Osmanlı döneminde ilk resmi sosyal güvenlik kurumu 1886 yılında askerler için kurulan “Askeri Tekaüt Sandığı”dır.


7. Soru

Osmanlıda yabancı sigorta şirketlerinin yasal olarak acentelik açmalarına izin verilmesini sağlayan olaylar nelerdir?

Cevap

1800’lü yıllarda Beyoğlu ve Kumkapı’da çıkan iki büyük yangında verilen kayıplar nedeni ile yabancı sigorta şirketlerinin yasal olarak acentelik açmalarına izin verilmiştir.


8. Soru

Cumhuriyet ilanından önce, sosyal sigortaların ilk uygulama örneği nedir?

Cevap

Cumhuriyet ilan edilmeden önce, sosyal sigortaların ilk uygulama örneği madencilik sektörü ile ilgili olan, 1921 tarihli Ereğli Havza-i Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun’dur. Kanun, işçi ve işverenlerin zorunlu katkılarına dayanan yardımlaşma sandıklarının kurulmasını ve bu yardımlaşma sandıklarının Amele Birliği adı altında örgütlenmesini öngörmektedir.


9. Soru

Cumhuriyet dönemide kurulan emeklilik ve yardımlaşma sandıklarına örnekler veriniz.

Cevap

1926 yılında kurulan İmalatı Harbiye Teavün ve Sigorta Sandığı, 1933 yılında Vilayet Hususi İdareleri Tekaüt Sandığı ve İstanbul Mahalli İdaresiyle, Ankara Belediyesi Memurları Tekaüt Sandığı, 1934 yılında Devlet Demir Yolları ve Limanlar İdaresinin Memur ve Müstahdemleri Tekaüt Sandığı, 1935’de kurulan Telgraf ve Telefon İdaresi Biriktirme ve Yardım Sandığı, 1935'de kurulan PTT Telgraf ve Telefon İdaresi Biriktirme ve Yardım Sandığı, 1937 yılında kurulan Deniz Yolları ve Akay İşletmeleriyle Fabrika ve Havuzlar İdareleri Memur ve Müstahdemleri Tekaüt Sandığı, 1937 yılında kurulan T.C. Ziraat Bankası Memurları Tekaüt Sandığı, 1938 yılında kurulan, T.C. Merkez Bankası Memurları Tekaüt Sandığı gibi kurulan çok sayıda emeklilik ve yardımlaşma sandığı örnek olarak verilebilir.


10. Soru

Türkiye'de ilk hangi kanunla ve ne zaman sosyal sigortaların kurulması gerçekleşmiştir?

Cevap

Türkiye’de ilk kez sosyal sigortaların kurulması 1936 tarihli ve 3008 sayılı İş Kanunu ile gerçekleşmiş ve sosyal güvenliğin bugün de geçerli olan bazı temel ilkeleri belirlenmiştir.


11. Soru

1982 anayasasının hangi maddesiyle sosyal güvenlik hakkının anayasal niteliği devam ettirilmiştir?

Cevap

1982 Anayasasının 60. maddesinde yer alan “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” hükmü ile bu nitelik devam ettirilmiştir.


12. Soru

Türkiye'de sosyal sağlık sigortacılığı hizmeti veren kurumlar nelerdir?

Cevap

2006 yılına kadar, Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur) olmak üzere üç sosyal güvenlik kurumu, sosyal sağlık sigortası hizmeti vermiştir. Bu tarihten sonra kurumların birleştirilmesi ile oluşturulan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sosyal sağlık sigortası hizmetini vermeye başlamıştır. Mevcut durumda SGK Türkiye’de sosyal sağlık sigortacılığı hizmetini veren tek kurumdur.


13. Soru

Türkiye'deki sosyal sigortalar içinde sigortalılarına sağlık hizmetini kendi sağlık kurluşları ile doğrudan veren tek kurumun adı nedir?

Cevap

SSK bu alanda tek olan kurumdur.


14. Soru

Türkiye'de primsiz sistemle yapılan sağlık yardımları nelerdir?

Cevap

Bunlar; 1) Yeşil Kart kapsamında sağlanan sağlık yardımları, 2) Er ve erbaşlara yönelik sağlık yardımları, 3) Asayiş hizmetlerinde, terörle mücadelede, orman yangınlarının söndürülmesinde görev alanlara yönelik sağlık yardımları, 4) Yurtdışında görevli personele sağlık yardımları, 5) Afetlerde zarar görenlere yönelik sağlık yardımları 6) Sivil Savunma Hizmetleri nedeni ile talep edilen sağlık yardımları, 7) İstiklal madalyası sahipleri ile vatan hizmetinde bulunanlara sağlık yardımları, 8) Milli mücadeleye, Kore ve Kıbrıs savaşlarına katılanlara yönelik sağlık yardımları ve 9) 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz vatandaşlara yönelik sağlık yardımları olarak sıralanabilir.


15. Soru

Türkiye'de geçmişte var olan sosyal sigorta kurumlarının genel sorunları neler olmuştur?

Cevap

Bunlar; sigortalılara ve bakmakla yükümlü oldukları, bağımlı kişilere ait verilerin güvenilir olmaması, kurumların finansman sorunları, nüfus yapısındaki değişim, asgari koruma sisteminin yetersizliği, kurumlar arasındaki norm ve standart birliğini olmaması, kurumların örgütlenme ve işleyiş sorunları olarak sıralanabilir.


16. Soru

SGK'nın bünyesinde oluşturulan GSS'nin gelirleri nelerden oluşmaktadır?

Cevap

GSS’nin gelirleri genel olarak; çalışan-işveren primleri ve devletin yoksul kesimler adına ödemiş olduğu primler, devletin GSS havuzuna doğrudan yaptığı katkılar ve sağlık hizmeti kullanımı ile yasal olarak alınan katkı paylarından oluşmaktadır.


17. Soru

Ülkemizde özel sigorta şirketlerinin oluşturduğu ilk meslek kuruluşunun adı nedir?

Cevap

Sigorta şirketleri, aralarında "meslek kuruluşu" şeklinde örgütlenme ihtiyacını duymuşlar ve başlangıçta, "Türkiye Sigortacılar Sendikası" adıyla ilk meslek kuruluşu oluşturulmuştur. Bu sendika 1916 yılında "Türkiye'de Çalışan Sigorta Şirketleri Cemiyeti"ne dönüştürülmüştür. Bu cemiyetin, o tarihlerde tamamı yabancı olan 81 üyesinin bulunduğu belirtilmektedir.


18. Soru

Türkiye'de özel sağlık sigortaları hangi amaçlarla kurulmuştur?

Cevap

Özel sağlık sigortaları, devletin sosyal sigortalar yoluyla sağlamış olduğu teminatlara ek güvence vermek, daha kaliteli sağlık kurumlarında tedavi olanağı sağlamak ve sosyal sigortaların kapsamadığı alanları teminat altına almak amacıyla kurulmuşlardır.


19. Soru

Özel sağlık sigortası sektörünün, genel sektör sorunlarına benzer özellikte iki ana sorunu bulunmaktadır. Bunlar nelerdir?

Cevap

Bunlardan ilki genel nüfusa göre özel sağlık sigortalı sayısının, dolaysıyla prim üretiminin az oluşudur. İkinci temel sorun ise sağlık sigortası şirketlerinin bu alandan bekledikleri teknik karlılığı sağlayamamalarıdır.


20. Soru

Türkiye'de özel sağlık sigortacılığında yaşanan sorunlar nelerdir?

Cevap

Bunlar; sağlık hizmetlerinin sık kullanılması, karşılıklı iyi niyet prensibine uymama, farklı sağlık beyanında bulunma, maliyetlerin düşülmesi ve mevzuat eksikliğinin giderilmesi olarak sıralanabilir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email