Sağlık Kurumlarında Operasyon Yönetimi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kuyruk sistemlerinin temel bileşenleri nelerdir?

Kuyruk sistemlerinin temel bileşenleri şunlardır: • Kaynak nüfus, • Geliş süreci, • Kuyruk konfigürasyonu, • Kuyruk disiplini, • Hizmet süreci.

Kuyruk modelleri nelerdir?

Farklı kuyruk modelleri bulunmaktadır. Bunlar; • Tek Kanallı, Poisson Geliş ve Üssel Hizmet Süreli Kuyruk Modeli (M/ M/ 1), • Çok kanallı, poisson geliş ve üssel hizmet süreli kuyruk modeli (M/ M/ m), • Sabit hizmet süresi modeli (M/ D/ 1), • Sonlu model (SONLU NÜFUSLU M/ M/ 1).

Kuyruk teorisi nedir?

Kuyruk teorisi, bekleme hatlarının analizinde başvurulan matematiksel bir yaklaşımdır. Bu konuda yapılan ilk çalışma 1909 yılında Danimarkalı bir mühendis olan Agner Kraup Erlang tarafından gerçekleştirilmiştir. Sağlık kuruluşlarının işleyişi bakımından konuya yaklaşıldığında, bekleme tamamen tesadüfi bir olaydır. Bu nedenle, sağlık kuruluşlarında hastaların gelişleri ve hizmet süreleri tam olarak öngörülemediği gibi, hizmet sürecindeki beklemeleri tamamen ortadan kaldıracak düzenlemelerin yapılması da imkânsızdır.

Geliş hızı ve negatif üssel dağılım ortalaması nasıl açıklanabilir?

Geliş hızı, belirli bir zaman dilimindeki ortalama gelişlerle belirlenmektedir. Negatif üssel dağılım ortalaması, gelişler arasındaki ortalama süre ile yani belirli zaman dilimine ortalama hasta geliş sayısı bölünerek elde edilebilir.

Poisson ve Üssel dağılımların kuyruk modellerindeki rolü nasıl açıklanabilir?

Kuyruk sistemlerinin incelenmesine geçmeden önce, sıkça karşılaşacağımız kavramlar olan Poisson ve Üssel dağılım kavramlarına göz atmakta fayda vardır. Aşağıda belirtilen koşullarla kontrol edilen bir zaman aralığında meydana gelen gelişlerin ve ayrılışların olduğu kuyruk (bekleme) durumunu ele alalım. • Koşul 1: t ve t+s süresi arasında meydana gelen bir olayın (gelişin veya ayrılışın) olasılığı sadece s’nin uzunluğuna bağlıdır; yani olasılık t’ye veya (o,t) dönemi arasında meydana gelen olayların sayısına bağlı değildir. • Koşul 2: h sembolü ile gösterilen çok küçük bir zaman aralığı olan h sırasında meydana gelen bir olayın olasılığı pozitiftir, fakat birden küçüktür. • Koşul 3: h çok küçük zaman aralığında en azından bir olay meydana gelmektedir.

Geliş süreci nedir?

Kuyruklar oluşur, çünkü rasgele ve yüksek derecede değişken geliş ve hizmet kalıpları, sistemleri geçici olarak aşırı yüklü kılar. Hastanelerin acil servisleri, böyle bir değişkenliğe neden olan kararsız geliş kalıplarının en tipik örnekleridir. Gelişler sabah ve öğleden sonra ve hatta akşamları bile farklılık gösterebilir. Genellikle akşam saatlerinde ve hafta sonlarında kuyruklara daha çok rastlanmaktadır. Bunun yanı sıra, herhangi bir zaman diliminde fark edilebilir kalıplar olmayabilir. Bu nedenle gelişlerin tesadüfi doğası (sayıları ve gelişler arasındaki süre) ölçülmelidir. Bu değişkenlik sıklıkla teorik dağılımlarla açıklanabilmektedir. Bir hizmet üzerinde yapılacak herhangi bir analiz, o hizmete yönelik talebin zamansal ve konumsal dağılımının tam olarak anlaşılması ile başlamalıdır. Tipik olarak bu alandaki veriler gelişlerin gerçek zamanlarının kaydedilmesi ile elde edilmektedir. En sık kullanılan modellerde hasta geliş hızlarının Poisson dağılımı ile; gelişler arasındaki sürenin ise bir negatif üssel dağılımla açıklanabileceği varsayılmaktadır.

Tek Kanallı, Poisson Geliş ve Üssel Hizmet Süreli Kuyruk modelinde mevcut olduğu varsayılan koşullar nelerdir?

Tek kanallı, tek aşamalı model kuyruk modelleri içerisinde en sık kullanılan ve en basit olanıdır. Bu yaklaşımda, yedi koşulun mevcut olduğu varsayılır: • Kişilere “ilk gelen, ilk hizmet alır” mantığı ile hizmet sunulur. • Her müşteri kuyruğun uzunluğuna bakmaksızın hizmet almak için bekler. Bu, engelleme ya da terk etme davranışlarının olmadığı anlamına gelmektedir. • Her bir geliş kendinden öncekinden bağımsızdır fakat ortalama geliş sayısı (geliş hızı) zaman içerisinde değişmez. • Gelişler Poisson olasılık dağılımı ile açıklanır ve sonsuz veya oldukça büyük bir popülasyon içerisinden gerçekleşmektedir. • Hizmet süreleri bir müşteriden diğerine farklılık gösterir ve birbirinden bağımsızdır fakat ortalama hızları bilinmektedir. • Hizmet süreleri negatif bir üssel olasılık dağılımına göre gerçekleşmektedir. • Ortalama hizmet hızı, ortalama geliş hızından yüksektir.

Çok Kanallı, Poisson Geliş ve Üssel Hizmet Süreli Kuyruk modeli kısaca nasıl açıklanabilir?

Bir sonraki adımda gelen müşterilere hizmet sunmak üzere iki ya da daha fazla hizmet sunucusunun bulunduğu çok kanallı bir kuyruk sistemi ele alınabilir. Müşterilerin hizmet almak için tek bir kuyruk oluşturduklarını ve sıraları geldiğinde uygun olan ilk hizmet sunucuya yönlendirildiklerini varsayalım. Bu tip çok kanallı, tek aşamalı kuyruk örneğini günümüzde hastane sekreterliklerinde sıklıkla görebilmekteyiz. Burada anlatılan çok kanallı sistemde yine gelişlerin Poisson, hizmet sürelerinin de üssel olarak dağıldığı kabul edilmektedir. İlk gelen, ilk hizmet alır kuralı geçerlidir ve tüm hizmet sunucularının aynı hızda çalıştığı varsayılır. Daha önce tek kanallı model için sıralanan varsayımlar burada da geçerlidir.

Kuyruk sistemleri hangi şekillerde karşımıza çıkabilir?

Kuyruk sistemleri birçok şekilde karşımıza çıkabilir: • Hizmet sunucularının bir seferde tek bir müşteriye hizmet sunma gibi bir sınırlılığı söz konusu değildir. Otobüs, uçak ve asansör gibi araçlarla sunulan taşıma hizmetleri toplu olarak sunulan hizmetlerdir. Sağlıklı yaşam konusunda verilen eğitimler ya da çevre sağlığı hizmetlerinde de tek seferde bir kişiye hizmet sunulması söz konusu değildir. • Tüketicinin her zaman hizmet alacağı tesise gitmesi zorunlu değildir. Bazı hizmet türlerinde hizmet sunucusu tüketicinin ayağına gider. Ambulans, polis ve itfaiye hizmetleri bunun tipik örnekleridir. Hareket etme olanağı kısıtlı hastalar için aile hekimlerinin gerçekleştirdiği ev ziyaretleri de bu kapsamda sayılabilir. • Hizmet içerisinde bir dizi kuyruk ya da daha karmaşık bir kuyruk ağı olabilir. Check–up hizmeti alırken hastalar farklı tetkikler için farklı birimlerde kuyruğa girerler.

Kuyruk analizlerinin amacı nedir?

Kuyruk analizlerinin amacı, belirli bir düzeydeki sağlık hizmeti kapasitesinin sağlanmasına ait maliyet ile hastaları beklemede tutmanın sağlık hizmeti kuruluşuna olan maliyetini asgariye indirmektir. Bu iki temel maliyet türü (Kapasite maliyetleri ve Bekleme maliyetleri) hizmet almak için beklemek durumunda olan müşteri ya da hastalarla ve kapasite ile ilgili maliyetlerdir. Kapasite maliyetleri, bir hizmeti sunabilme yeteneğinin sürdürülmesi ile ilgili maliyetlerdir. Bekleme maliyetleri diğer çalışanlardan hizmet almak için bekleyen çalışanlara ödenen ücretler, bekleme alanlarının maliyeti ve ayrıca hastaların beklemeyi reddedip, gelecekte başka bir sağlık kuruluşuna gitmeyi tercih etmeleri halinde sağlık hizmet kuruluşunun yaşayacağı iş kaybını içermektedir.

Kuyruk konfigürasyonu nedir?

Kuyruk konfigürasyonu kuyruk sayısını, bunların konumlarını, konumsal gereksinimlerini ve müşterilerin davranışlarına olan etkilerini kapsamaktadır. Kuyruk sistemlerinin kapasitesi her bir hizmet sunucusunun (hat ya da kanal olarak da bilinir) kapasitesi ve bu sunucuların sayıları ile belirlenmektedir. Genel olarak, her bir kanalın bir seferde tek bir müşteriyle ilgilenebileceği kabul edilir. Sağlık hizmeti sistemleri tek hatlı ya da çok hatlı olabilirler ve birbirini izleyen aşamalardan (bir kuyruk sistemindeki adımlar) meydana gelebilirler.

Sonlu model kısaca nasıl açıklanabilir?

Bir hizmet tesisi için sınırlı bir nüfus söz konusu olduğunda, farklı bir kuyruk modeline ihtiyaç duyulmaktadır. Bu modele, örneğin, 20 yatak kapasitesi ile çalışan bir hastane kliniğinin yürütülmesinde başvurulabilir. Bu modeli daha önce ele alınan diğer modellerden ayıran nokta, kuyruğun uzunluğu ile geliş hızı arasında bir bağımlılık ilişkisinin var olmasıdır. Uç bir örnek verecek olursak, beş salonu olan bir ameliyathanede, eğer tüm ameliyat masalarında arızalar yaşanıyorsa ve onarılması bekleniyorsa, geliş hızı da buna paralel olarak sıfıra düşecektir. Genel olarak, sınırlı nüfus modelinde bekleme hattı uzadıkça, müşterilerin geliş hızı düşmeye başlayacaktır.

Kaynak nüfus nedir?

Bir kuyruk probleminin analizinde bakılacak ilk özellik, potansiyel hasta sayısının sınırlı olup olmadığı, yani kaynak nüfusun sonlu olup olmadığıdır. Bir “sonsuz kaynak” durumunda, hasta gelişleri sınırlanmamıştır ve herhangi bir anda sistem kapasitesini aşabilir. Hizmet (erişim) kısıtlanmadığında, sonsuz bir kaynak söz konusu olur (örneğin, bir devlet hastanesinin acil servisi). Potansiyel hastalar küçük sayılarla sınırlandığında, bir “sonlu kaynak” durumu vardır. Sonlu kaynak modelleri, sonsuz kaynak modellerinden daha farklı bir formülasyona ihtiyaç duyar. Belirli bir sağlık planı kapsamındaki kişilere hizmet vermek üzere sözleşme yapan bir sağlık kuruluşu veya 2000 hastayla sınırlı bir hekimlik uygulaması sonlu nüfus durumunun örnekleridir. Ancak bu kuyruk durumlarının çoğu için sonsuz kaynak modelleri kullanılabilir çünkü hasta tabanı büyük değişikliklere neden olmayacak kadar büyüktür ve ayrıca büyük çaplı hatalara sebep vermeyecektir.

Kuyruk disiplini nedir?

Kuyruk disiplini, sırada bekleyen müşterilerden bir sonrakinin nasıl seçileceğini belirleyen yönetim tarafından tayin edilmiş politikadır. En çok bilinen hizmet disiplini “ilk gelen, ilk hizmet alır” kuralıdır. Bu yaklaşım, bekleyen müşterilere hizmet sunumunda eşitlikçi bir yaklaşımdır, çünkü tüm müşterilere benzer şekilde muamele edilir. Kural, statik (durağan) olarak kabul edilir, çünkü hizmet alacak bir sonraki müşteriyi belirlemek için sıradaki pozisyondan başka bir bilgi kullanılmamaktadır.

Beklemenin ekonomisi nasıl açıklanabilir?

Beklemenin ekonomik maliyetini iki perspektiften ele almak mümkündür: • Bir örgüt için, bir çalışanını (örneğin, bir iç müşteri) beklemede tutmanın maliyeti dolaylı (yardımcı) ücretlerle ölçülebilir. Dış müşteriler için beklemenin maliyeti, beklenerek harcanan zamanın vazgeçilen alternatif kullanım şeklidir. Bunlara ek olarak sıkılma, endişe ve diğer psikolojik sorunların yarattığı maliyetler sayılabilir. Her gün onlarca insan bekleme süreleri yüzünden sağlık problemlerini hastanelere başvurmadan kendi başlarına çözmeye çalışmaktadır. • Müşterinin kendisi hizmet sürecine katılabilecek potansiyel bir kaynak olarak görülebilir. Örneğin, kendisiyle ilgilenecek hekimi bekleyen bir hastadan kendisine ait tıbbi bilgilerin yer aldığı bir formu doldurması istenebilir. Böylece hekimin değerli zamanından kazanılmış olacaktır. Bekleme süresi ayrıca hastaları sağlıklı yaşam gibi konularda eğiterek de değerlendirilebilir. Bekledikleri esnada hastalara bu konularda okumaları için dokümanlar verilebilir, filmler seyrettirilebilir.

Sabit Hizmet Süresi modeli kısaca nasıl açıklanabilir?

Bazı hizmet sistemlerinde hizmet süreleri üssel biçimde dağılmaz, sabittir. Müşteriler ya da ekipman sabit bir döngü içerisinde yer aldığında (otomatik araba yıkama bantları veya lunaparklarda olduğu gibi), sabit hizmet hızları uygun olmaktadır. Çünkü sabit hızlar bellidir, Lq, Wq, L ve W’nin alacağı değerler daima daha önce ele alınan farklı servis süreleri olan modellerdekilerden daha az olacaktır. Aslında hem ortalama kuyruk uzunluğu hem de kuyruktaki ortalama bekleme süresi, sabit hizmet hızı modeli ile yarıya indirgenmektedir.

Sınırlı nüfus modeli hangi varsayımlara sahiptir?

Sınırlı nüfus modeli şu varsayımlara sahiptir: • Tek bir hizmet sunucusu vardır. • Hizmet almak isteyen kişi ya da birim nüfusu sonludur. • Gelişler Poisson bir dağılım sergiler, hizmet süreleri ise üssel dağılmaktadır. • Müşterilere ilk gelen, ilk hizmet alır kuralına göre hizmet sunulmaktadır.

Hizmet süreci nedir?

Gelen hastalara sunulan hizmet, değişkenlik sergileyen başka bir unsurdur. Hastalıkların ve hastaların durumlarının farklı doğaları nedeniyle, klinik uygulamalar için ayrılacak hizmet süresi, hastadan hastaya değişecektir. Acil servise başvuran hastalar içerisinden bir hasta için klinik müdahalenin tamamlanabilmesi için 100 dakikanın üzerinde bir zamana ihtiyaç varken, bir başka hasta için 25 dakika civarında bir süre yeterli olacaktır. Gelişler arasındaki sürede olduğu gibi, hizmet süresi de ayrıca negatif üssel dağılım ile açıklanabilmektedir. Hizmet hızı ve hizmet süreleri ayrıca karşılıklı olarak birbirlerinin yerine kullanılabildiği gibi Poisson dağılım hizmet hızını açıklayabilecektir. Özetle, Poisson ve negatif üssel dağılımlar aynı bilgiyi sunmanın alternatif yollarıdır. Hizmet süresi üssel ise, hizmet hızı Poisson’dur. Eğer müşteri geliş hızı Poisson ise, gelişler arasındaki süre üsseldir. Hizmet sürelerinin dağılımı, hizmet sunucularının düzenlenmesi, yönetsel politikalar ve hizmet sunucularının tavırları hizmetin performansına katkıda bulunmaktadır.

Kuyruk hatları ne anlama gelmektedir?

Kuyruklar, müşterilerin bir ya da daha fazla hizmet sunucusundan hizmet almak için bekledikleri hatlardır.

David H. Maister'ın beklemek bağlamında geliştirdiği iki hizmet kuralı nedir?

David H. Maister bu bağlamda iki hizmet kuralından bahsetmektedir. Bunlardan ilki, müşterilerin beklentilerine karşılık onların algıları ile ilgilenmektir. Eğer bir müşteri beklediğinden daha iyi hizmet alırsa, oradan mutlu ve tatmin olmuş biçimde ayrılacaktır. Hizmet, bu durumdan damla damla artan bir şekilde etkilenecektir (örneğin, mutlu olan bir müşterinin aldığı hizmetten arkadaşlarına da bahsetmesi). Ancak bu damlama etkisinin iki yönlü çalışabileceğini unutmamak gerekir. Mutlu müşteriler kadar yaşadıkları olumsuz deneyimleri   trafındaki kişilerle paylaşacak mutsuz müşteriler de olabilecektir.
Maister’ın ikinci kuralına gore, ilk izlenimler hizmet sürecinin geri kalan kısmında yaşanacak deneyimler üzerinde etkiye sahiptir. Bu suretle, müşterilerini bekletme durumunda olan hizmet örgütlerine, bu süreyi keyifli bir deneyime dönüştürmeleri tavsiye edilmektedir. Imkânsıza ulaşmak ya da en azından bekleme sürelerini hoşgörülebilir hatta keyifli ve üretken kılmak için yaratıcı ve rekabetçi bir işlemler yöneticisinin, beklemenin psikolojisine dair şunları gözönünde bulundurması gereklidir.

Randevuların planlanması bekleme sürelerine nasıl etki eder?

Randevuların planlanması bekleme sürelerinin azaltılmasında
kullanılabilecek bir stratejidir fakat kesin çözüm değildir. Beklenmeyen olaylar yaşanabilir ya da önceki randevular planlanandan daha fazla zaman alabilir. Randevu zamanının gelmesi ve belirtilen zamanda
hizmetin başlamaması, bekleyişin ne kadar süreceği konusundaki endişeyi tetikler. Gecikmelere dair yapılacak basit bir açıklama ve özür cümleleri ile iyi niyet gösterilmiş olunacak ve endişeler azaltılabilecekti

tek bir kuyruğa aynı anda birden fazla personelin hizmet vermesinin kuyruk sistemine getirdiği fayda nedir?

İlk gelenin önce hizmet aldığı uygulamanın olası problemlerine yönelik bir başka strateji de tek bir kuyruğa aynı anda birden fazla personelin hizmet vermesidir. Bu uygulamaya bankalarda, postahanelerde ve havaalanlarında sıklıkla rastlanmaktadır. Burada gelen müşteri en son sıradan kuyruğa girer, sıranın en önüne gelen kişilere uygun olan personel tarafından hizmet verilir. Endişe azalmıştır çünkü sonradan
gelen kişilerin sıralarını kapmaları gibi bir durum söz konusu değildir. Bu ve benzer şekillerde yerini garanti altına alan müşteriler rahatlayacaktır. Tüm hizmetler için böyle bir doğrusal önceliklendirme söz konusu olamaz. Emniyet ve acil sağlık hizmetleri bunun tipik örnekleridir. Soğuk algınlığı ile ilgilenen bir hekimin bir kalp krizi vakası ile karşı karşıya kalması hizmet sunum önceliklerini değiştirecektir.

Beklemenin ekonomik maliyeti ne anlama gelmektedir?

Beklemenin ekonomik maliyetini iki perspektiften ele almak mümkündür: bir örgüt için, bir çalışanını  (örneğin, bir iç müşteri) beklemede tutmanın maliyeti dolaylı (yardımcı) ücretlerle ölçülebilir. Dış müşteriler için beklemenin maliyeti, beklenerek harcanan zamanın vazgeçilen alternatif kullanım şeklidir. Bunlara ek olarak sıkılma, endişe ve diğer psikolojik sorunların yarattığı maliyetler sayılabilir. Hergün onlarca insan bekleme süreleri yüzünden sağlık problemlerini hastanelere başvurmadan kendi başlarına çözmeye çalışmaktadır.

Kapasite maliyetleri ne anlama gelmektedir?

Kapasite maliyetleri, bir hizmeti sunabilme yeteneğinin sürdürülmesi ile ilgili maliyetlerdir. Örneğin, hekim ve hemşirelere ödenen  maaşlar gibi sabit maliyet unsurları hizmet sundukları birimin atıl durumda olup olmadığına bakılmaksızın ödenmek zorundadır.

Kuyruk sisteminin temel bileşenleri nelerdir?

• Kaynak nüfus,
• Geliş süreci,
• Kuyruk konfigürasyonu,
• Kuyruk disiplini,
• Hizmet süreci.

Sonsuz kaynak ve sonlu kaynak arasındaki farklar nelerdir?

“sonsuz kaynak” durumunda, hasta gelişleri sınırlanmamıştır ve herhangi bir anda sistem kapasitesini aşabilir. Hizmet (erişim) kısıtlanmadığında, sonsuz bir kaynak söz konusu olur (örneğin, bir devlet hastanesinin acil servisi). Potansiyel hastalar küçük sayılarla sınırlandığında, bir “sonlu kaynak” durumu vardır. Sonlu kaynak modelleri, sonsuz kaynak modellerinden daha farklı bir formülasyona ihtiyaç duyar.

Negatif üssel dağılım ortalaması nasıl hesaplanır?

Negatif üssel dağılım ortalaması, gelişler arasındaki ortalama süre ile yani belirli zaman dilimine ortalama hasta geliş sayısı bölünerek elde edilebilir.

Geliş süreci hizmetindeki analiz nasıl yapılmaktadır?

Bir hizmet üzerinde yapılacak herhangi bir analiz, o hizmete yönelik talebin zamansal ve konumsal dağılımının tam olarak anlaşılması ile başlamalıdır. Tipik olarak bu alandaki veriler gelişlerin gerçek zamanlarının kaydedilmesi ile elde edilmektedir. En sık kullanılan modellerde hasta geliş hızlarının Poisson dağılımı ile, gelişler arasındaki sürenin ise bir negatif üssel dağılımla açıklanabileceği varsayılmaktadır.

Kuyruk konfigürasyonu neleri kapsamaktadır?

Kuyruk konfigürasyonu kuyruk sayısını, bunların konumlarını, konumsal gereksinimlerini ve müşterilerin davranışlarına olan etkilerini kapsamaktadır

Kuyruk sistemlerinin kapasitesi nasıl belirlenir?

Kuyruk sistemlerinin kapasitesi her bir hizmet sunucusunun (hat ya da kanal olarak da bilinir) kapasitesi ve bu sunucuların sayıları ile belirlenmektedir.

Kuyruk atlama ne demektir?

birden çok kuyruğun olduğu alternatiflerde, gelen hasta hangi kuyruğa katılacağına karar verir. Hastanın alacağı bu karar değiştirilemez değildir ancak kararını değiştirmesi halinde geçeceği diğer kuyruğun sonunda yer alması kuvvetle muhtemeldir. Buna kuyruk atlama denmektedir.

Birden çok kuyruğun olduğu konfigürasyon hangi avantajlara
sahiptir? 

• Sunulan hizmet farklılaştırılabilir. Süpermarketlerde görebileceğimiz ekspres kasalar bunun en güzel örneklerinden biridir. Az sayıda ürün almış olan bir müşteri, ödeme yapmak için bu kasaları tercih ettiğinde, ödeme esnasında kasada kendisinden daha fazla zaman harcayacak olan diğer müşterileri beklemekten kurtulmuş olacaktır.
• İşbölümü mümkündür. Örneğin, hastanelerdeki laboratuarlarda örnek alma, sonuç öğrenme ve randevu alma gibi işlemler için farklı kuyruklar oluşturulabilir. Böylece farklı hizmet sürelerinde  gerçekleşecek farklı hizmetleri almak isteyen kişiler gereksiz yere birbirlerini beklememiş olacaklardır. Ayrıca bu durum hizmet sunucuların da hizmet sürecini kontrolünü kolaylaştıracaktır.
• Müşteri kısmen de olsa hizmet alacağı sunucuyu seçme şansına sahiptir.
• Kuyruktan çıkarak terk etme davranışı engellenebilir. Gelen müşteri hizmet sunucusu önünde  yılan gibi dolanan, uzamış tek bir kuyruk gördüğünde, bu durumu sıklıkla uzun süre bekleyeceğine dair bir kanıt olarak yorumlayıp, kuyruğa girmeme yönünde karar verebilir

Kuyruk disiplini ne anlama gelmektedir?

Kuyruk disiplini, sırada bekleyen müşterilerden bir sonrakinin nasıl seçileceğini belirleyen yönetim tarafından tayin edilmiş politikadır.

Kuyruk modelleri nelerdir?

• Tek Kanallı, Poisson Geliş ve Üssel Hizmet Süreli Kuyruk Modeli (M/ M/ 1),
• Çok kanallı, poisson geliş ve üssel hizmet süreli kuyruk modeli (M/ M/ m),
• Sabit hizmet süresi modeli (M/ D/ 1),
• Sonlu model (SONLU NÜFUSLU M/ M/ 1).

Kuyruk modelleri içerisinde en sık kullanılan model olan tek kanallı, tek aşamalı modelin yedi koşulu nedir?

1. Kişilere “ilk gelen, ilk hizmet alır” mantığı ile hizmet sunulur.
2. Her müşteri kuyruğun uzunluğuna bakmaksızın hizmet almak için bekler. Bu, engelleme ya da terk etme davranışlarının olmadığı anlamına gelmektedir.
3. Her bir geliş kendinden öncekinden bağımsızdır fakat ortalama geliş sayısı (geliş hızı) zaman içerisinde değişmez.
4. Gelişler Poisson olasılık dağılımı ile açıklanır ve sonsuz veya oldukça büyük bir popülasyon içerisinden gerçekleşmektedir.
5. Hizmet süreleri bir müşteriden diğerine farklılık gösterir ve birbirinden bağımsızdır fakat ortalama hızları bilinmektedir.
6. Hizmet süreleri negatif bir üssel olasılık dağılımına göre gerçekleşmektedir.
7. Ortalama hizmet hızı, ortalama geliş hızından yüksektir.

Sınırlı nüfus modeli hangi varsayımlara sahiptir?

Şu varsayımlara sahiptir:
• Tek bir hizmet sunucusu vardır.
• Hizmet almak isteyen kişi ya da birim nüfusu sonludur.
• Gelişler Poisson bir dağılım sergiler, hizmet süreleri ise üssel dağılmaktadır.
• Müşterilere ilk gelen, ilk hizmet alır kuralına göre hizmet sunulmaktadır.

Sabit Hizmet Süresi Modeli hangi durumlarda uygulanır?

Bazı hizmet sistemlerinde hizmet süreleri üssel biçimde dağılmaz, sabittir. Müşteriler ya da ekipman sabit bir döngü içerisinde yer aldığında (otomatik araba yıkama bantları veya lunaparklarda olduğu gibi), sabit hizmet hızları uygun olmaktadır. Çünkü sabit hızlar bellidir, Lq, Wq, L ve W’nin alacağı değerler daima daha önce tartıştığımız farklı servis süreleri olan modellerdekilerden daha az olacaktır. Aslında hem ortalama kuyruk uzunluğu hem de kuyruktaki ortalama bekleme süresi, sabit hizmet hızı modeli ile yarıya indirgenmektedir