aofsoru.com

Tıp Terimleri Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

İlaç Bilimi Terimleri

1. Soru

İlaç nedir?

Cevap

İlaç, fizyolojik sistemler ya da patolojik durumları hasta yararı için değiştirmek, tedavi etmek, korumak veya incelemek için kullanılan maddedir.


2. Soru

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre ilaç ilk olarak nasıl tanımlanmıştır?

Cevap

Dünya Sağlık Örgütü ilk olarak ilacı “alıcının yararına olmak üzere, fizyolojik sistemler veya patolojik durumları değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan veya bu amaçla hazırlanan madde veya ürünlerdir” şeklinde tanımlamıştır.


3. Soru

Farmakoloji nedir?

Cevap

Farmakoloji (pharmaco-logy) ilaç bilimidir. İlaçların ya da ilaç olabilme özelliği taşıyan maddelerin biyolojik sistemler üzerindeki etkilerini inceler.


4. Soru

İlaç (Farmasötik Preparat) nedir?

Cevap

Bir hastalığı tedavi etmek ve/veya önlemek, bir teşhis yapmak veya bir fizyolojik fonksiyonu düzeltmek, düzenlemek veya değiştirmek amacıyla, insana uygulanan doğal ve/veya sentetik kaynaklı etkin madde veya maddeler kombinasyonu beşeri tıbbi (ürün) ilaçtır.


5. Soru

Ofisinal ilaç nedir?

Cevap

Farmakopeye uygun olarak eczane ortamında hazırlanan ve doğrudan hastaya sunulmak üzere üretilen tıbbi ürünlere verilen addır.


6. Soru

Reçeteye yazılan ilaçlar kaç gruba ayrılır ve nelerdir?

Cevap

Reçeteye yazılan ilaçlar 3 gruba ayrılır; ofisinal ilaç, majistral ilaç, müstahzar


7. Soru

Majistral ilaç nedir?

Cevap

Bir hastaya yazılan bireysel reçeteye uygun olarak eczanede hazırlanan tıbbi ürünlerdir.


8. Soru

Müstahzar nedir?

Cevap

Bir firma tarafından standart bir formülasyona göre belirli bir farmasötik şekle sokularak, büyük ölçekte üretilen, özel olarak ambalajlanıp üreticinin koyduğu, onu benzer ürünlerden farklılaştıran özel bir isim altında pazarlanan bir veya birden fazla sa- yıda etken madde içeren ruhsatlı ürünlerdir.


9. Soru

Kimyasal ad (etkin madde) nedir?

Cevap

Uluslararası kurallara göre belirlenen ilacın kimyasal formülünün adıdır. Örneğin, Fentanil Sitrate.


10. Soru

Jenerik ad nedir?

Cevap

İlacın ticari isminden bağımsız olarak, her ülke- de ulusal resmi kuruluşlar ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından onaylanan, genellikle basit, kısa, tek kelime, kolay söylenebilir ve yazılabilir olan, tıbbi kullanılışı (anatomik, fizyolojik, patolojik, farma- kolojik) ile ilgili çağrışım yapmayacak, daha çok kaynağını ve kimyasal yapısını hatırlatacak şekilde iletişim birliğini ve düzenini sağlamak üzere her yeni ilaca verilen isimdir. Örneğin, Parasetamol.


11. Soru

Müstahzar adı (ticari ad) nedir?

Cevap

Üretici firma tarafından verilen özel addır. Aynı etken maddeyi içeren birden çok ticari isim olabilir. Aynı etken maddeyi içeren, ticari ismi farklı olan ilaçlar birbirinin muadilidir.


12. Soru

Dozaj nedir?

Cevap

Hastanın belirli bir zaman aralığında alması gereken dozun miktar, sayı ve sıklığıdır. Örneğin, günde 3 kez 500 mg Parasetamol tablet.


13. Soru

Doz nedir?

Cevap

Bir defada alınan ilaç miktarına denir. Örneğin, 500 mg Parasetamol tablet.


14. Soru

Günlük doz nedir*

Cevap

24 saatlik zaman diliminde kullanılacak ilaç miktarıdır. Örneğin, günde 3 kez.


15. Soru

Doz aralığı nedir?

Cevap

Günlük dozun hastaya verilir- ken iki doz arasında kalan zamandır. Örneğin. 8 saatte bir.


16. Soru

Efektif doz(ED) nedir?

Cevap

İstenen etkiyi meydana getiren dozdur.


17. Soru

Minimum etkin konsantrasyon (MEK) nedir?

Cevap

İlaçların etkili oldukları dokularda kendilerinden beklenen etkilerinin görülebilmesi için gereken eşik düzeye minimum etkin konsantrasyon denir.


18. Soru

Terapötik doz nedir?

Cevap

İlacın bir hastalığı tedavi edebilmesi için gereken miktardır.


19. Soru

Katı dozaj şekilleri nelerdir?

Cevap

Katı dozaj şekilleri; tablet ve kapsüldür.


20. Soru

Tablet nedir?

Cevap

Etkin maddenin dolgu maddesi, bağlayıcı ve yardımcı maddelerle mekanik olarak basılması yoluyla üretilir.


21. Soru

Tablet çeşitleri nelerdir?

Cevap

Çiğneme, Enterik, Filk kaplı, draje kaplı, kontrollü salım, sublingual olmak üzere 6 çeşit tablet vardır.


22. Soru

Kapsül nedir?

Cevap

Genellikle jelatinden yapılmış iç içe geçebilen silindirler içerisinde toz veya granüller içerir.


23. Soru

Film ya da draje kaplı tablet nedir?

Cevap

Hoşa gitmeyen tat ve kokuyu maskelemek, ila- cın yutulmasını kolaylaştırmak için hazırlanan tab- let şekilleridir.


24. Soru

Kontrollü salım tableti nedir?

Cevap

İlacın kan düzeyinin hızlı yükselmesinin isten- mediği veya vücutta kalış süresi kısa olan ilaçların etkisini uzatmak için emilimin yavaşlatılacağı durumlarda kullanılır.


25. Soru

Sıvı dozaj şekilleri nelerdir?

Cevap

Sıvı dozaj şekilleri; efervesan tablet, şurup, çözelti, süspansiyon, göz ve burun damlasıdır.


26. Soru

İnjeksiyon şekilleri nasıl sınıflandırılır?

Cevap

İnjeksiyon şekilleri uygulandıkları bölgeye göre adlandırılır;

İntravenöz (IV, Damar içine),

İntramüsküler (IM, Kas içine),

İntraartiküler (Eklem içine),

İntratekal (Subaraknoid veya subdural boşluk içine),

İntrakameral (Gözün ön odacığına), Subkütan (Deri altına).


27. Soru

Farmakokinetik nedir?

Cevap

İlacın vücuda alınmasından sonra görülen emilim (absorpsiyon), dağılım, metabolizması (biyotransformasyon) ve atılımı (eliminasyon) olaylarını kantitatif olarak ve zaman boyutu içinde incelenmesine farmakokinetik denir.


28. Soru

Farmakodinami nedir?

Cevap

Farmakolojik aktivite gösteren bu moleküllerin dokulardaki etki yerlerine alınmaları, hareketleri, bağlanmaları ve etkileşimlerinin incelenmesine de farmakodinami denir.


29. Soru

İlaçların gastrointestinal sistemden emilimi nasıl meydana gelir?

Cevap

İlaçların gastrointestinal sistemden emilimi kimyasal özelliklerine bağlı olarak pasif difüzyon ya da aktif transport yoluyla olur.


30. Soru

Pasif difüzyon nedir?

Cevap

Pasif difüzyon, kimyasal maddelerin hücre zarından, derişimin yüksek olduğu bölgeden derişimin düşük olduğu bölgeye doğru ve derişim farkı ile orantılı bir hızda geçmesidir.


31. Soru

Aktif transport nedir?

Cevap

Aktif transport, ilaç moleküllerinin hücre zarından bir yoğunluk veya elektrokimyasal bir engele kar- şı, düşük yoğunlukta olduğu ortamdan daha yoğun olan ortama “taşıyıcı” denilen bir endojen moleküle bağlanarak ve yüksek enerjili fosfat (ATP, adenozin trifosfat) yardımıyla taşınmasıdır.


32. Soru

İlacın gastrointestinal sistemden emilimini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

İlacın gastrointestinal sistemden emilimini; midenin pH’sı, mide boşalması ve bar- sak hareketleri, ilacın partikül büyüklüğü, besinlerin varlığı, vücudun pozisyonu, egzersiz, emilim alanını azaltan hastalıklar (örn. Crohn hastalığı), bazı ilaçları metabolize eden doğal intestinal mikroflora etkiler.


33. Soru

Biyoyararlanım nedir?

Cevap

Biyoyararlanım, bir ilacın dozaj şeklinden emilerek sistemik dolaşıma geçme hızı ve derecesidir.


34. Soru

Biyoyararlanımı etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Biyoyararlanımı etkileyen faktörler; karaciğerden ilk geçiş etkisi, ilacın çözünürlüğü, kimyasal kararsızlık, ilaç formülasyonunun yapısıdır.


35. Soru

İlk geçiş etkisi nedir?

Cevap

İlk geçiş etkisi, ilaçların sistemik dolaşıma katılmadan önce önemli miktarda metabolize edilmesidir.


36. Soru

Biyoeşdeğerlik nedir?

Cevap

Biyoeşdeğerlik, farmasötik eşdeğer olan iki ilacın aynı molar dozda verilişinden sonra biyoyararlanımlarının ve etkilerinin hem etkinlik hem de güvenlik açısından aynı olmasını sağlayacak kadar benzer olmasıdır.


37. Soru

İlaç reseptörü nedir?

Cevap

İlaç reseptörü, bir ilacı bağlayıp farmakolojik etkilerine aracılık eden, hücre yüzeyi veya içinde bulunan özdeş bir hedef olan makromoleküldür.


38. Soru

Agonist nedir?

Cevap

Agonist, bir reseptörle etkileşerek, o reseptör için karakteristik olan bir fizyolojik veya farmakolojik cevabın ortaya çıkmasını sağlayan endojen maddeye veya ilaca agonist denilir.


39. Soru

Antagonist nedir?

Cevap

Antagonist, agonist ile aynı reseptör veya bağ- lanma bölgesi için yarışarak agonistin etkisini azaltan veya önleyen, ancak kendisi herhangi bir yanıt oluşturmayan maddedir.


40. Soru

İlaç dağılımı nedir?

Cevap

İlaçların dağılımı, ilacın geriye dönüşümlü ola- rak kan dolaşımından, hücreler arası alana (hücre dışı sıvı) ve/veya hücre içi sıvıya geçmesidir.


41. Soru

Bir ilacın plazmadan hücreler arası alana geçmesini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Bir ilacın plazmadan hücreler arası alana geçmesini etkileyen faktörler; kan akımı, kılcal damarların geçirgenliği, ilacın doku ve plazma proteinlerine (en önemlisi albümin) bağlanma derecesi ve ilacın ne kadar lipofilik (yağda çözünebilme) olduğuna bağlıdır.


42. Soru

Doruk konsantrasyon nedir?

Cevap

Doruk konsantrasyon, bir ilacın tek bir dozu- nun verilmesinin ardından plazmada ulaşılan maksimum (doruk) ilaç konsantrasyonudur.


43. Soru

Uyunç nedir?

Cevap

Hastanın uygulanan tedaviye uyma isteği ve derecesine uyunç denir.


44. Soru

Plasebo etki nedir?

Cevap

İlaçlar, kişiye bağlı olarak, tanımlanmış bir farmakolojik etkisi olmamasına karşın, etkinlik gösterebilirler. Bu etki plasebo etki olarak adlandırılır.


45. Soru

İlaç metabolizması nedir?

Cevap

İlaçların vücutta, birbirini izleyen ve genellikle iki basamakta tamamlanan (Faz I ve Faz II) biyo- kimyasal tepkimelerle (yükseltgenme, indirgenme, hidroliz, konjügasyon vb.) etkin biçime getirilmesi, etkisizleştirilmesi veya çözünürlüğü artırılarak organizmadan daha kolay atılacak şekle dönüştürülmesine ilaçların metabolizması denir.


46. Soru

İlacın yarılanma ömrü nedir?

Cevap

İlacın yarılanma ömrü, vücut sıvılarındaki ilaç konsantrasyonunun başlangıç değerinin yarısına düşmesi için geçen süredir.


47. Soru

İlacın yarılanma ömrünü uzatan faktörler nelerdir?

Cevap

İlacın yarılanma ömrünü uzatan faktörler; rektal plazma akımında azalma (örneğin, kalp yetmezliği), metabolizmanın azalması (örneğin, karaciğer sirozu), plazma proteinine bağlanan ilacın plazma proteininden ayrılmasına neden olan ikinci bir ilacın verilmesi, ilacın atılımında azalma (örneğin böbrek hastalığına bağlı olarak) olarak listelenebilir.


48. Soru

İlaçlar nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

İlaçlar, kullanıldığı durum ve kullanılma amaç- larına göre “Farmakolojik Gruplar” olarak ya da Dünya Sağlık Örgütü tarafından desteklenen, yönetilen ve geliştirilen “Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC)” sistemine göre sınıflandırılmaktadır.


49. Soru

Farmakovijilans nedir?

Cevap

Farmakovijilans, ilaç advers etkileri ve beşeri tıbbi ürünlere bağlı diğer muhtemel sorunların saptanması, değerlendirilmesi, tanımlanması ve önlenmesi ile ilgili bilimsel çalışmaların genel adıdır.


50. Soru

Türkiye Farmakovijilans Merkezi (TÜFAM) nedir?

Cevap

Türkiye Farmakovijilans Merkezi (TÜFAM), Türkiye’de Beşeri Tıbbi Ürünlerin Güvenliğinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik uyarınca (Resmi Gazete Tarih: 22.03.2005; Sayı: 25763) Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) bünyesinde kurulmuş olan ilaç etkilerini izleme ve değerlendirme merkezidir.


51. Soru

Kusurlu ilaç nedir?

Cevap

Kusurlu ilaç, ilacın üretimi ya da dağıtımı sırasında meydana gelebilen bir yanlışlık ya da kaza sonucu, ilaç ürünü spesifikasyonlarına uygunluğu kaybedilir. Bu kusur, ürünün tedavi edici etkisini azaltabilir ve hastanın sağlığını olumsuz etkileyebi218lir, bu durum istenmeyen (ters) ilaç etkisi ile karış- tırılmamalıdır.


52. Soru

Doz aşımı (Overdose) nedir?

Cevap

Doz aşımı (Overdose); bir ilacın klinikte kullanılan normal dozlarının üzerindeki dozdur. İstenmeyen ilaç reaksiyonlarına yol açabilir.


53. Soru

İlaç etkileşmesi nedir?

Cevap

İlaç etkileşmesi, vücutta bir ilacın etkisinin başka bir ilaç tarafından değiştirilmesi şeklinde ta- nımlanır.


54. Soru

Farmakokinetik ilaç etkileşmesi nedir?

Cevap

Farmakokinetik ilaç etkileşmesinde, bir ilaç ile diğer ilacın emilim, dağılım, metabolizma ve atılımını değiştirerek, etki şeklinde değişiklik oluşturmaktadır. Bu etkileşme sonunda ilaçların etkinliğinde azalma veya artma meydana gelir.


55. Soru

Antagonizma nedir?

Cevap

Antagonizma, bir maddenin diğer bir maddenin etkisini önlemesi veya azaltması durumudur. Etkisi azalan ilaç agonist, etkiyi azaltan ilaç antagonisttir. Kimyasal, fizyolojik ve farmakolojik antagonizma türleri vardır.


56. Soru

Kimyasal antagonizma nedir?

Cevap

Kimyasal antagonizma, iki ilacın vücutta birbiri ile fiziksel veya kimyasal kompleks oluşturup etkin olanın etkisiz hale getirilmesi olayıdır.


57. Soru

Fizyolojik antagonizma nedir?

Cevap

Fizyolojik antagonizma, farklı hedef hücreleri veya aynı hücrede farklı yerleri zıt yönde etkile- yen iki ilaç arasındaki antagonizmadır.


58. Soru

Farmakolojik antagonizma nedir?

Cevap

Farmakolojik antagonizma, aynı reseptör türüne yüksek afiniteli şekilde bağlanabilen ago- nist ve antagonist ilaçlar arasındaki antagonizma şeklidir. Antagonistin hedef hücre üzerinde direkt etkisi yoktur. Farmakolojik antagonizma genellikle kompetitif antagonizma şeklinde olur. Antagonist ve agonist ilacın molekülleri aynı reseptör türüne reversibl (dönüşümlü) olarak bağlanırlar ve bağlan- mak için aralarında yarışmaya girerler. Antagonis- tin, agonist etkisi üzerindeki azaltıcı etkisi agonist konsantrasyonunu artırmak suretiyle ortadan kal- dırılabilir.


59. Soru

Sinerjizma nedir?

Cevap

Bir ilacın diğerinin etkisini artırma derecesine göre sinerjizmadır.


60. Soru

Sumasyon nedir?

Cevap

Sumasyon (aditif etki) iki veya daha fazla sayıda ilaç birlikte kullanıldığında görülen ve her birinin bireysel etkilerinin aritmetik toplamına eşit olan toplam etkidir.


61. Soru

Potansiyalizasyon nedir?

Cevap

Potansiyalizasyon, iki veya daha fazla sayıda ilaç belirli dozlarda birlikte verildiklerinde oluşturdukları kombine etkinin miktarının, bu ilaçların bireysel etkilerinin aritmetik toplamından fazla olması durumu- dur.


62. Soru

Ciddi reaksiyonlar nedir?

Cevap

Ciddi reaksiyonlar; ölümcül, yaşamı tehdit eden, işlev kaybına yol açan, işten alıkoyan ya da uzun süre hastanede kalmaya neden olan ve has- tanede kalma süresini uzatan büyün kuşkulanılan reaksiyonlar olarak tanımlanır.


63. Soru

İlaçların toksik etkileri nasıl sınıflandırılır?

Cevap

İlaçların organizmada oluşturduğu hasar olarak tanımlanan toksik etki 9 kategoride sınıflandırılmaktadır;

  1. Akut toksik etki,

  2. Subkronik toksik etki,

  3. Kronik toksik etki,

  4. Mutajenik (genotoksik) etki,

  5. Karsinojenik etki,

  6. Transplasental karsinojenik etki,

  7. Teratojenik etki,

  8. Fertilite üzerine etki,

  9. İmmünotoksik etki.


64. Soru

Akut toksisite nedir?

Cevap

Akut toksik etki, bir ilacın tek doz veya çok kısa süre içerisinde (24 saat) birkaç doz alınmasıyla organizmada olu- şan hasar akut toksisite olarak tanımlanır.


65. Soru

Subkronik toksik etki nedir?

Cevap

Bir ilacın 30 güne kadar olan sürede günlük veya sık dozlar şeklinde verilmesi ile oluşan hasar subkronik etki olarak adlandırılır.


66. Soru

Kronik toksik etki nedir?

Cevap

Bir ilacın yaşam süresinin önemli bir bölümünü kapsayacak kadar uzun bir sürede günlük veya sık dozlar şeklinde verilmesi ile oluşan hasar kronik toksik etki olarak tanımlanır.


67. Soru

Mutasyon nedir?

Cevap

Mutasyon, kimyasalların veya radrasyonun hücrede deoksiribonükleik asit (DNA) molekü- lünde oluşturduğu kalıcı değişikliktir.


68. Soru

Mutajenik (Genotoksik) etki nedir?

Cevap

Mutasyon, kimyasalların veya radrasyonun hücrede deoksiribonükleik asit (DNA) molekülünde oluşturduğu kalıcı değişikliktir. Mutasyonun bir toksisite türü olarak algılanması kimyasallara ve radrasyona doğalın üzerinde dozlarda ve yoğun olarak maruz kalmasıyla ilgilidir. Bu toksik etkiye mutajenik etki denir.


69. Soru

Karsinojenik etki nedir?

Cevap

Karsinojenik etki, kimyasala maruz kalma sonucu DNA’da mey- dana gelen mutasyonun hatalı DNA oluşumuna, bunun da maliyn (kötü huylu) bir hücreye dönüş- mesine karsinojenik etki denir.


70. Soru

Transplasental karsinojenik etki nedir?

Cevap

Transplasental karsinojenik etki, gebelik döneminde maruz kalınan ilaçların do- ğacak bireylerdeki etkisi bazı durumlarda yıllarca sonra görülebilir. Bu etki şekline toksikoloji termi- nolojisinde transplasental karsinojenik etki denir.


71. Soru

Teratojenik etki nedir?

Cevap

Teratojenik etki, gebelerin bazı ilaç veya kimyasallara maruz kalmaları sonucunda fetusta malformasyon (gelişim bozukluğu) oluşması teratojenik etki olarak adlandırılır.


72. Soru

Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi'nin yaptığı sınıflandırmaya göre gebelerde ilaç kullanımının teratojenik risk sınıflandırması nasıldır?

Cevap

Gebelerde ilaç kullanımın teratojenik risk faktörlerine göre sınıflandırılması;

A Kategorisi;

Gebe kadınlarda yapılan kontrollü çalışmalar- da ilk ve diğer trimesterlerde (hamileliğin 3 aylık dönemleri) ilacın zararlı olduğu hakkında bir kayıt yoktur. Gebelerde en güvenilir ilaçlardır.

B Kategorisi;

Deney hayvanlarında yapılan çalışmalarda feto- toksik (fetus üzerinde toksisite) etki tespit edilmemiştir. Ancak gebe kadınlarda yapılmış kontrollü incelemeler yoktur veya deney hayvanlarında ilacın fetotoksik etkisi tespit edilmiş ancak gebelerde yapılan kontrollü çalışmalarda fetusa zararına dair kanıt bulunamamıştır. Bu grupta bulunan ilaçlar gerektiğinde gebelerde kullanılabilir.

C Kategorisi;

Deney hayvanlarında fetotoksik etkisi tespit edilmiştir; ancak gebe kadınlarda yapılmış kontrollü inceleme yoktur veya gebe kadınlarda veya hayvanlarda ilaç incelenmemiştir. Hekim gebenin ilaçtan yararının, fetus üzerindeki potansiyel riskten fazla olduğuna inanıyorsa kullanılabilir.

D Kategorisi

İlacın insanda fetüs üzerine zararlı etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Gebe kadında yaşamı tehdit eden bir hastalıkta en son seçenek olarak kullanılabilir. Aksi halde kullanılmaz.

X Kategorisi

Deney hayvanı ve gebe kadınlarda yapılan çalış- malar ilacın fetotoksik olduğunu göstermiş ve/veya gebe kadında kullanımının yararı fetusa olan zararına kıyasla önemsizdir. Gebede veya gebe kalması muhtemel olanlarda kullanılmaz.


73. Soru

Reçete nedir?

Cevap

Hekimin tedavi için uygun gördüğü ilaçların hazırlanması ve hastaya verilmesi için gerekli bilgileri içeren, eczacıya yönelik yazıya reçete denir.


74. Soru

Reçete kaç bölümden oluşur?

Cevap

Bir ilaç için yazılan reçete 4 bölümden oluşur:

Başlangıç (Süperskripsiyon): Latince “alınız” anlamına gelen “recipe” sözcüğünün kısaltılmış şekli olan R, Rx veya Rp simge- lerinden biri ile başlayan bölümdür;

Yazım (İnskripsiyon): Eczacı tarafından verilmesi istenen müstahzarın ad, farmasötik şekil ve doz özelliğinin (250 mg’lık veya 500 mg’lık gibi) yazıldığı bölümdür. Majistral ilaçların hazırlanmasında kullanılan ilaç ve yardımcı maddeler de reçetenin bu bölümünde yer alırlar;

Yapılış (Subskripsiyon): Verilmesi istenen müstahzarın adedini belirten bölümdür. Majistral ilacın farmasötik şekline ve hazırlanmasına ait bilgileri de içerebilir;

Kullanılış (İnstrüksiyon): İlacın kullanılışı hakkında eczacıya ve hastaya bilgi verilen bölümdür.


75. Soru

Reçete türleri nelerdir?

Cevap

Beyaz Reçete:Türkiye’de kontrole tabi olmayan beşeri ilaç müstahzarları beyaz reçeteye yazılır.

Yeşil Reçete: Psikotrop ilaçlar için yeşil reçete yazılır

Kırmızı Reçete: Uyuşturucu ilaçlar için kırmızı reçete yazılır.

Turuncu ve Mor Reçete: Hemofili hastaları için sadece kan faktörü kullanımda özel turuncu reçete yazılır ve faktörler dışındaki diğer kan ürünlerine özel mor reçete uygulaması vardır.


76. Soru

Reçetesiz ilaç nedir?

Cevap

Eczanelerden veya diğer satış noktalarından doktor reçetesi gerekmeden alınabi- len herhangi bir ilaçtır. İngilizce “over the counter (OTC)” tezgâh üstü ilaç anlamında olup günlük hayatta sıkça rastlanan basit rahatsızlıkların gideril- mesi için, hekim müdahalesi olmaksızın, gerektiğinde sadece eczacının tavsiyesiyle kullanılmasında sakınca olmayan, kısa bir süre kullanılmak üzere, güvenli ve belirtilen endikasyonlar için etkili oldukları kabul edilmiş ilaçlardır.


77. Soru

Tezgah arkası ilaç nedir?

Cevap

adece eczanede, eczacıya danışıldıktan ve kimlik tespiti yapıldıktan sonra alınabilecek tezgâh arkası ilaçtır. Bu statüde- ki ilaçların ingilizce “behind the counter (BTC)” yani “tezgâh arkası ilaç” olarak adlandırılmalarının nedeni, bazı ilaçlara reçetesiz erişimi korumakla birlikte, eczacının ilaçların yanlış kullanımını en- gelleme işlevinin sağlanmasıdır. Örneğin etkili bir dekonjestan olan psödoefedrinin, metamfetamin üretiminde kullanıldığı tespit edildikten sonra bu ilaç pek çok ülkede BTC kategorisine geçirilmiştir.


78. Soru

E-reçete nedir?

Cevap

Sağlık hizmet sunucularının sistemle- ri üzerinde, hekimler tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nun duyurduğu ve tanımladığı şekilde oluşturulup medula sistemine elektronik ortamda kaydedilerek elektronik reçete numarası verilmiş olan reçeteler e-reçete (elektronik reçete) olarak tanımlanmaktadır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email