İnsan Beden Yapısı Ve Fizyolojisi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim
Sindirim Sistemi Fizyolojisi
- Sorularla Öğrenelim
- Özet
Sindirim ve sindirim sistemi nasıl tanımlanmaktadır?
Besinlerin hücre içine girecek kadar küçük moleküllere parçalanıp hücrelerin içine alınmasına sindirim ve bu işlemde görev alan organlara da topluca sindirim sistemi denir.
Omnivor ne demektir?
Omnivor, hem etçil hem de otçul beslenen canlı anlamına gelir.
Sindirim sistemi kanalı içine alınan besinin bedene yararlı duruma getirilebilmesi için gerekli olan 4 temel süreç nelerdir?
Sindirim sistemi kanalı içine alınan besinin bedene yararlı duruma getirilebilmesi için besinlerin;
1. hareket ettirilmesi (ağızdan anüse kadar) ve karıştırılması,
2. parçalanması (mekanik ve kimyasal),
3. beden hücrelerine alınması (emilmesi),
4. artıkların (dışkı) atılması gerekir.
Sindirim sistemi genellikle bu 4 temel süreci içerir
Sindirim kanalı hangi organlardan oluşur ve kaç metre uzunluğundadır?
Kaslı bir yapısı olan sindirim kanalı ağız, yutak (farinks), yemek borusu (ösofagus), mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaklardan oluşan yaklaşık 9 metre uzunluğunda içi boş bir yapıdır
Sindirim sistemi kaç tabakadan oluşur? Bunlar nelerdir?
Sindirim sisteminden enine bir kesit alındığında genellikle dört tabakadan oluştuğu görülür. Bağırsak lümeninden bağırsak dışına doğru sırayla mukoza, alt mukoza, kas ve seroza tabakaları bulunur.
Mukoza tabakasının özellikleri nelerdir?
Mukoza tabakası, sindirim kanalı lümenini saran en dış tabakadır. Bu tabakada epitel (mukoza) hücreleri, lamina propria ve muskularis mukoza vardır. Mukoza hücreleri tek sıra epitel hücresidir. Kanalın içini döşer ve hücrelerin lümene bakan yüzü dış ortamla doğrudan temas kurar. Sindirim sisteminin farklı bölgelerinde (mide, bağırsak gibi) farklı yapı ve görev görürler. Lamina tabakası gevşek ve elastik bir bağ dokudur. İçinde çeşitli salgı bezleri, lenf düğümleri ve kan damarları vardır. Muskularis kaslar üçüncü çeşit düz kaslardır ve mukozadaki katlanma ve çıkıntıları oluşturur.
Alt mukoza tabakasının özellikleri nelerdir?
Alt mukoza tabakası, elastik bağ dokudur. Bazı salgı bezleri, bazı sinir gövdeleri ve bağırsak duvarının büyük kan damarları burada yer alır.
Kas (muskularis) tabakasının özellikleri nelerdir?
Kas (muskularis) tabakası: iki sıra düz kas vardır. Dış sırada yerleşmiş uzunlamasına (boylamasına) kaslar vardır ve peristaltik kasılmalarla kanalın içeriğini ileri doğru iter. İçteki çevresel (dairesel=halka) kaslar segmentasyon tipi kasılmalarla kanal içeriğini karıştırır, döndürür ve iter. Sindirim sistemindeki düz kaslar tek birimli (üniter) düz kas türüdür. Yaklaşık 200-300 hücre topluca kasılarak tek bir birim gibi birlikte çalışırlar. Kasılmanın alanı ve süresi oluşan aksiyon potansiyelin şiddetine bağlıdır.
Seroza (bağ doku) tabakasının özellikleri nelerdir?
Seroza (bağ doku) tabakası, en dışta bulunan tabakadır ve sindirim sistemini karın bölgesi içine bağlar.
Aksiyon potansiyeli nedir?
Aksiyon potansiyeli; bir hücre zarının fiziksel, kimyasal veya elektriksel bir uyaran ile uyarılması, zarın iki tarafındaki iyon dağılımının değişmesi ve ortaya çıkan elektriksel potansiyelin zar boyunca iletilmesidir.
Sindirim sisteminin kaslarında kaç çeşit aksiyon potansiyeli oluşur ve bunlar nelerdir?
Sindirim sisteminin kaslarında üç çeşit aksiyon potansiyel oluşur: 1. yavaş 2. hızlı 3. tonik (devamlı)
Sindirim sisteminde kaç tür kas hareketi vardır? Bunlar nelerdir?
Sindirim sisteminde dört türlü kas haraketi vardır.
1. Karıştırıcı (segmentasyon)
2. İlerletici (peristaltik)
3. Kapatıcı (tonik)
4. Kitle (kalın bağırsak)
Portal dolaşım nedir?
Sindirim kanalı, dalak ve pankreastan çıkan toplardamarlar, kanı portal toplardamar ile karaciğere götürürler. Bu dolaşım sindirim sistemine özeldir ve portal dolaşım denir.
Enterik sinir sistemi nedir?
Sindirim sisteminin kendine özgü ve otonom sinir sisteminin üçüncü bölümü olarak bazen de ‘ikinci beyin’ olarak kabul edilen enterik sinir sistemi ağı vardır. Otonom sinir sistemiyle bağlantılı çalışır ama, otonomla bağlantısı kesilse bile normal çalışmasına devam edebilir. Ortalama 500 milyon sinir hücresinden oluşur. Aferent (getirici), eferent (götürücü), aranöron, duyu nöronları, glia hücreleri ve hatta kan-beyin engeli bile vardır. Yerleşim yeri ve görevleri açısından iki türlü enterik ağ vardır.
Miyenterik ağın görevi nedir?
Uzunlamasına ve çevresel kas tabakaları arasında yerleşmiş sinir ağıdır. Sindirim sistemindeki kasların çalışmalarını düzenler.
Altmukoza ağının görevi nedir?
Altmukoza tabakasındadır ve sindirim sisteminin kan akımı ile salgılarını düzenler.
Enterik ve otonom sinir sistemlerinin birbiriyle ve beyinle olan bağlantıları sindirim sisteminde kaç çeşit refleks oluşmasına neden olur? Bunlar nelerdir?
1. Sadece enterik sistem içinde oluşan refleksler: Sindirim sisteminin yerel salgılarını ve hareketlerini uyaran veya baskılayan reflekslerdir.
2. Bağırsaklardan omurganın yanındaki gangliyonlara giden ve geri bağırsağa dönen sinir ağının oluşturduğu refleksler:
a. Gastrokolik refleks: Sideden kaynaklanır ve kolon içinin boşalmasını sağlar.
b. Enterogastrik refleks: İnce ve kalın bağırsaklardan çıkan uyartılar midenin hareket ve salgılarını baskılar.
c. Kolonoileal refleks: Kolondan kaynaklanan uyarılar ileum içinin kolona geçmesini engeller.
3. Bağırsaklardan omuriliğe, bazen de beyine giden ve geri bağırsaklara dönen sinir ağının refleksleri:
a. Dışkılama refleksi: Kolon ve rektumdan kaynaklanan uyartılar omuriliğe gider ve geri kolon, rektum ve karın kaslarına gelir.
b. Mide salgı refleksi: Mide ve onikiparmak bağırsağından kalkan uyartılar beyin köküne çıkar ve geri dönerek midenin hareket ve salgılarını düzenler.
c. Ağrı refleksleri: Sindirim sistemindeki bütün ağrı refleksleridir.
Gastrin hormonunun sindirim sistemine nasıl bir etkisi vardır?
Gastrin hormonu: Mide ve ince bağırsak hücreleri üretir ve salgılar. Gastrin de mide hareketlerini ve midenin hidroklorik asit üretimini artırır. Gastrin üretimini a. midenin ve bağırsağın içinin dolarak gerilmesi, b. yenen protein miktarının artması, c. sinir sistemi artırır.
İnce bağırsak kaç bölümden oluşur? Bunlar nelerdir?
İnce bağırsağın üç bölümü vardır: Onikiparmak bağırsağı (duodenum), boş bağırsak (jejunum) ve kıvrım bağırsak (ileum).
Kalın bağırsak kaç bölümden oluşur? Bunlar nelerdir?
Kalın bağırsaklar, kör bağırsak (çekum), kolon, rektum diye 3 kısımdan oluşur.
Sindirim sistemi kanalı içine alınan besinin bedene yararlı duruma getirilebilmesi için besinlerin hangi aşamalardan geçmesi gerekir?
Sindirim sistemi kanalı içine alınan besinin bedene yararlı duruma getirilebilmesi için besinlerin;
1. hareket ettirilmesi (ağızdan anüse kadar) ve karıştırılması,
2. parçalanması (mekanik ve kimyasal),
3. beden hücrelerine alınması (emilmesi),
4. artıkların (dışkı) atılması gerekir.
Sindirim sisteminden enine bir kesit alındığında hangi tabakalar görülmektedir?
Sindirim sisteminden enine bir kesit alındığında genellikle dört tabakadan oluştuğu görülür. Bağırsak lümeninden bağırsak dışına doğru sırayla mukoza, alt mukoza, kas ve seroza tabakaları bulunur.
Sindirim sisteminin kaslarında kaç çeşit aksiyon potansiyel oluşur?
Sindirim sisteminin kaslarında üç çeşit aksiyon potansiyel oluşur:
1. yavaş
2. hızlı
3. tonik (devamlı)
Otonom sinir sistemi nedir?
Periferik sinir sisteminin otonom, otonomik veya visseral sinir sistemi olarak adlandırılan bölümüne otonom sinir sistemi denir.
Otonom sinir sisteminin görevi nedir?
Otonom sinir sisteminin görevi, visseral (iç organlara ait) fonksiyonları kontrol altında tutmak ve fonksiyonlarla ilgili gerekli dengeyi sağlamaktır.
Sindirim sistemindeki kas hareketleri nelerdir?
Sindirim sisteminde dört türlü kas haraketi vardır:
1. Karıştırıcı (segmentasyon)
2. İlerletici (peristaltik)
3. Kapatıcı (tonik)
4. Kitle (kalın bağırsak)
Sindirim sistemi neden ikinci beyin olarak kabul edilmektedir?
Sindirim sisteminin kendine özgü sinir sistemi vardır ve beyinden bağımsız çalışabildiği için ikinci beyin olarak da kabul edilebilir.
Sindirim sistemi çalışmalarına etki eden kaç hormon vardır?
Sindirim sistemi çalışmalarına etki eden 40 kadar hormon vardır.
Ekzokrin bez nedir?
Ekzokrin bez: Salgılarını bir kanal aracılığıyla vücut boşluğuna veya vücut dışına salgılayan bezlerdir.
Akalazya nedir?
Akalazya: Gevşeme güçlüğü anlamına gelir ve yemek borusunun alt ucunda, mide ile birleştiği kısımda bulunan kapağın yutma sırasında gevşeyemeyip açılamaması durumudur.
Karaciğerin başlıca görevleri nelerdir?
1. Safra tuzları yapmak
2. Pigmentleri yapmak (biliverdin ve bilirubin gibi)
3. Amino asit ve protein yapmak (albümin, globulin, pıhtılaşma proteinleri ve heparin)
4. Hormon yapmak (anjiyotensinojen ve D vitamini aktivasyonu)
5. Amino asitler enerji için yakılırsa eğer, arta kalanı üre yapmak.
6. Yağ ve kolestrol metabolizması yapmak
7. Karbonhidrat metabolizması yapmak ve depo etmek (glikojen gibi)
8. İyon (Cu, Fe gibi) ve vitamin (A, D, E, K ve B12 gibi) depo etmek
9. Kan depo etmek
10. Steriod yapılı hormonları yıkmak
11. Bazı toksin ve ilaçları yıkmaktır.
Pankreasın kaç çeşit salgısı vardır?
Pankreasın iki çeşit salgısı vardır. Endokrin salgıları hormonlardır ve ekzokrin salgıları enzimler ile iyonlardır.
Difüzyon nedir?
Difüzyon: Maddelerin çok yoğun ortamlardan az yoğun ortamlara kendi kinetik enerjileri ile yayılmalarına denir.
Proteinlerin amino asitlere kadar parçalanması nerelerde gerçekleşir?
Proteinlerin amino asitlere kadar parçalanması a- bağırsak lümeninde, b- fırça kenarda, c- mukoza hücresi içinde olabilir.
İnsanların günlük kaç kalori alması gerekmektedir?
Günlük gerekli olan (2800 kcal) enerjiyi karşılayacak kadar besin almamız gerekir. Günlük aldığımız besinin azı da çoğu da zararlı olabilir.
Hemoroid nedir?
Hemoroid: Halk arasında basur ya da mayasıl olarak tanımlanır. Anal kanalın toplardamarlarının içindeki basınç çeşitli nedenlerden artar. Damarlar artmış basıncı dengelemek için genişler ve makat böl- gesinden dışarı çıkarak meme denen yapılara yol açarlar. Dışarı sarkmış memeler kırmızı-mor renktedir. Sık sık kanamaya neden olur.
İnce bağırsağın kaç bölümü vardır?
İnce bağırsağın üç bölümü vardır:
Onikiparmak bağırsağı (duodenum), boş bağırsak (jejunum) ve kıvrım bağırsak (ileum).