Radyo ve Televizyonda Ölçü Bakım Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim
Ses Ölçü Bakım
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Dijital ses sinyallerinin iletiminde önemli etkenler nelerdir?
Dijital ses sinyallerinin iletimi için en önemli etkenler, dengeli kablo kullanımı ve sistemin empedansıdır. Bu özellikler dikkate alındığında, dijital ses sinyallerinin iletiminde sistemin empedansı ön plana çıkmaktadır. Kabul edilen AES/EBU standardında AES3 empedansı 110 ohm, AES-3id ise 75 ohmdur
Dengeli bağlantı nedir?
Dengeli girişler ise, iki iletken ve bu iki iletkeni çevreleyen bir şaseden oluşurlar. Böylece, üç iletken (üç uçlu kablo) kullanılır. Ses sinyali, iki farklı iletken üzerinde taşınır. İletkenler arasında sinyal farkı oluşmadığından dolayı “dengeli bağlantı” olarak tanımlanırlar.
Ses nedir?
İşittiğimiz bütün sesler akustik enerjidir. Ses (sound), “kulağı uyaran ve bu yolla beyinde duyumlara yol açan etkiler” olarak tanımlanabilir.
TV yayınlarında ses hangi şekillerde alınır?
Ses, hem akustik (sound) hem de elektrik biçimiyle (audio) değerlendirilir.
Sesin kaydedilmesi süreci nasıl gelişir?
Akustik enerji olarak sesin kaydedilebilmesi ve işlenebilmesi için, akustik enerjinin elektrik enerjisine çevrilmesi gerekmektedir. Mikrofonlar, akustik ses enerjisini elektrik enerjisine çevirirler. Bu enerji çevrimi sayesinde de ses sinyali oluşur. Kulak ve beyin aracılığıyla yapılan tüm işitsel algılar, ses sinyalleri halinde işlenmeye (örneğin, ses kurgusu) çalışılır. Ses sinyallerinin bant ya da disk gibi bir ortam üzerine kaydedilmesinde ve yeniden üretilmesinde birçok teknik cihazdan yararlanılır.
Ses ölçü bakım elemanlarının da sorumlu oldukları görevler nelerdir?
Ses ölçü bakım elemanlarının da sorumlu oldukları görevler şu şekilde sıralanabilir: • Ses cihazlarının kurulumunu yapmak • Sesle ilgili çıkan sorunları gidermek • Ses cihazlarının periyodik bakımlarını yapmak • Arızalanan ses cihazlarının onarımını yapmak • Ses cihazlarının ayarını yapmak • Teknolojiyi takip etmek eklenebilmekteydi.
Akustik sesler nasıl alınır?
Akustik sesler mikrofonlar tarafından alınır ve ses sinyallerine dönüştürülür.
Gömülü ses işleminin avantajları nelerdir?
Gömülü sesin sağladığı başlıca avantajlar şu şekilde sıralanabilir: • Sinyal işleme ve kablolama basitleştirilmiş olur. • Ses, görüntü ile eş zamanlı (senkronize) olarak aynı yolu izler. • Görüntü yönlendirme ve anahtarlama cihazına ses için herhangi bir ek ünite eklenmez.
Analog ses sinyali örnekleri hangileridir?
Analog ses sinyali, ses dalgalarının birebir kopyalanmış şeklidir. Profesyonel ses kayıtlarında kullanılan makara bant sistemler, plaklar ve yakın zamana kadar evlerde sıkça kullanılan kasetçalar cihazlar, analog ses kaydına örnek gösterilebilir.
Stüdyolarda hangi mikrofonlar kullanılmaktadır?
Stüdyolarda en çok kullanılan mikrofonlar, çalışma yapıları bakımından iki grupta toplanabilir; bunlar: elektromanyetik mikrofonlar: Dinamik ve şerit mikrofonlar ve elektrostatik mikrofonlar: Kondansatör ve elektret mikrofonlardır.
Olası bağlantı sorunları ve çözümü nedir?
Sisteme geçici olarak ilave edilen bir cihazın bağlantısı, mutlaka ölçü bakım elemanı tarafından yapılmalıdır. Yanlış yapılan bağlantı, sorunun kaynağı olacaktır.
Algıladığımız ses nasıl oluşur?
Algılayabildiğimiz ses, herhangi bir kaynağın yarattığı titreşimden doğar. Bu titreşimler bir taşıyıcı aracılığıyla (katı, sıvı, gaz) iletilir ve kulak ile beyin tarafından algılanır.
Cihaz dolabına (rack) ya da harici bir yere kurulum yapılırken, dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
Cihaz dolabına (rack) ya da harici bir yere kurulum yapılırken, dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Cihazlar arasındaki mesafe, cihazların aşırı ısı üretip üretmedikleri, cihazların ön tuş takımlarının rahat kullanılabilmesi, cihazların bağlantı panellerine erişim kolaylığı ve cihazlara yapılacak kablolamanın sıkışıklığa neden olmaması gibi etkenler göz önünde bulundurulmalıdır. Kurulumda aynı tür cihazlar birbirine yakın tutulmalıdır. Cihazlar arasında hava dolaşımını sağlayacak gerekli boşluklar unutulmamalıdır. Kurulumu yapılan cihaz yüksek miktarda akım taşıyan elektrik hatlarından ve elektromanyetik alanlardan uzak tutulmalıdır. Cihazın sabitlenmesini sağlayan vida, somun, rondela gibi malzemeler kaliteli olmalı ve mutlaka orijinal aparatlar kullanılmalıdır.
İyi bir ölçü bakım yapabilmek için ölçü bakım elemanında neler gereklidir?
İyi bir ölçü bakım yapabilmek için; sistemin ana yapısını bilmek, kendi işiyle ilgili kısmı çok iyi bilmek, kullanılan cihazlar hakkında yeterince bilgiye sahip olmak, tecrübelerden yararlanmak, yenilikleri takip etmek ve hem bölüm içi hem de diğer bölümlerle bilgi paylaşmak gibi unsurlardan söz edilebilir.
Ses sinyaller hangi yapılarda incelenmektedir?
Ses sinyalleri iki farklı yapıda incelenebilir: analog (örneksel) ve dijital (sayısal) ses sinyalleri.
Kalibrasyon nedir?
Farklı yapıdaki ses sinyallerinin, her cihaz üzerinde aynı şiddet değerinde işlenmesi gerekmektedir. Sinyaller ve cihazlar arasındaki şiddet farklılıklarını gidermek için, her bir cihazın ses sinyal şiddetinin ölçümlenmesi yapılmalıdır. Bu ölçümleme işlemi aynı zamanda “kalibrasyon” olarak ifade edilir.
Dengeli bağlantının avantajları nelerdir?
Dengeli tip bağlantının gürültü önleme, maksimum enerji transferi yapabilme ve uzak mesafelere sorunsuz sinyal iletebilme gibi avantajları vardır. Örneğin; mikrofon sinyalinde 150 metre, hat (line) sinyalinde ise 300 metreye kadar, sorunsuz bir biçimde ses sinyalleri taşınabilir.
Mikrofon nedir? Ne işe yararlar?
Mikrofonlar; sesleri toplayan, bu sesleri elektrik sinyaline dönüştürerek kayıt cihazına, dinleme monitörüne ya da ses mikserine gönderen cihazlardır. Mikrofonlar, akustik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler.
Dengesiz bağlantı nedir?
Dengesiz girişler bir iletken ve bir şaseden oluşurlar ve iki uç kullanılır. Şase (topraklama), iç iletkeni dış gürültüye karşı korur. Şase ile iletken arasında sinyal seviye farkı olduğundan, yapılan bu tür bağlantıya “dengesiz bağlantı” denilir.
Dijital ses sinyalleri nasıl iletilir?
Dijital ses sinyalleri AES/EBU protokolüyle iletilir (Audio Engineering Society, Ses Mühendisleri Topluluğu / European Broadcasting Union, Avrupa Yayın Birliği).
Ölçü bakım elemanının kullandığı yardımcı donanımlar hangileridir?
Yardımcı donanımlara örnek olarak; osiloskop, avometre, dinleme ve izleme monitörleri sayılabilir.
Günlük kullanımda ses ile ilgili çıkabilecek sorunların kaynakları nelerdir?
Günlük kullanımlarda ortaya çıkabilecek sorunlar bağlantı, teknik ya da operatör (kullanıcı) kaynaklıdır.
Sesin düzgün iletimi için kablo seçerken nelere dikkat etmek gerekmektedir?
Kabloyu oluşturan iletken sayısı, kalınlık, topraklı (şase/zırh/blendaj) ya da topraksız oluşu, korumanın adedi ve sıklığı, kullanılan iletken yapısı ve elektrik değerleri kablo özelliklerini belirler.
Dijital ses kullanılan cihazlar hangileridir?
Hemen herkesin kullandığı cep telefonları, MP3 çalarlar, CD ve DVD gibi ortamlar, dijital ses sinyalini kaydeder ve okurlar.
Dijital ses sinyali nedir?
Dijital ses sinyali; analog ses sinyalinden birim zamanda alınan örneklerin, sadece “0” ve “1” sayı dizisinden oluşan bir koda dönüştürülme şeklidir.
Phantom besleme nedir?
Mikrofonların çalışmasını sağlayan ve kablo üzerinden mikrofona ulaştırılan güce “phantom besleme” denir. Bazı mikrofonların üzerinde ya da cihazların mikrofon girişlerinde “P48” ya da “+48” olarak da belirtilebilir.
Ses cihazlarında periyodik bakım neleri kapsamaktadır?
Bakım; el temasından oluşan yüzeylerin temizliği, tozdan etkilenmiş cihaz fanı ve filtrelerin temizliği, cihaz kullanıcı panelindeki tuş ve anahtarların fiziki durumu, bağlantı konnektörlerin göz ve elle kontrolü gibi konuları kapsar.
Ölçü bakım elemanı olarak işe alınacak birinde özellikle ne tür özelliklerinin olması beklenir?
Ölçü bakım elemanı dahil olduğu sistemi çok iyi tanımalı ve bilmelidir. Proje sürecinde; kurulum ve montaj gibi aşamalarda bulunabilme imkanı, sisteme olan hakimiyeti daha da artırır. Ölçü bakım yapan kişide, sisteme olan ilgi, bilgi ve tecrübe aranmalıdır.
Osiloskop nedir?
Osiloskop test sinyalinin değerlerini okuyan birinci derece hassas bir ses ölçü aletidir.
SDI sinyalinin değerleri nedir?
SDI sinyali (Serial Digital Interface, Seri Dijital Arayüzü) “48 kHz” ve “24 bit” değerine (standart olarak “20 bit”) sahiptir. 16 dijital ses kanalını (8 çift AES3) ve gömülü görüntüyü içerebilir.
AES dijital ses sinyalinin bağlantı çeşitleri nelerdir?
AES dijital ses sinyalinin “AES3” ve “AES-3id” olmak üzere iki çeşit bağlantı şekli vardır. Bağlantı şekillerine göre kablo yapıları da farklıdır. AES3 standardı dengeli bağlantıyı, AES-3id standardı ise dengesiz bağlantıyı temsil eder.
Ses sinyalleri arasında dönüşüm nasıl yapılır?
Analog ses sinyalinin dijital ses sinyaline dönüştürülmesinde ve tekrar işitilebilir ses elde etmek için, dijital ses sinyalinin analog ses sinyaline dönüştürülmesinde “sinyal dönüştürücüler ya da çeviriciler” kullanılır.
Dengeli ve dengesiz bağlantı kabloları nasıldır?
Dengeli AES3 kablosu şaseli, bükümlü çift yapıdadır. Ayrıca “çevresel şase” olarak tanımlanan, ikinci bir dış şaseye daha sahiptir. Dengesiz AES-3id kablosu bir iletken ve şaseden oluşan koaksiyel kablodur.
Başlıca teknik arıza sebepleri nelerdir?
Mekanik yapı, ısı, toz ve konnektörlerde oluşan oksitlenme, cihaz arızalarının başlıca sebepleridir.
Ses aktarımının net olması için cihazlar nasıl bağlanmalıdır?
Cihazlar, ses aktarımında oluşacak gürültüyü engellemek için, birbirine şaseli (topraklı) kablo ile bağlanmalıdır. Bu sayede, teorik olarak sinyal yapısında bir bozulma olmayacaktır.
Ses cihazlarında giriş çıkış hat çeşitleri hangileridir?
Analog ve dijital ses cihazları, dengeli ve dengesiz hat (line) olmak üzere iki tür giriş/çıkış yapısına sahiptir. Dengeli sinyal taşıyan kablolar iki iletken (canlı) ve bir şaseden oluşur. Mikrofon kablosu olarak ya da dengeli hat bağlantılarda kullanılır. Dengesiz sinyal taşıyan kablolarda yalnızca bir iletken ve şase vardır.
Televizyon gibi cihazlarda arıza kaynakları nelerdir?
Kimi zaman elektrik gerilimi seviyesinden, tozdan, ısıdan, yanlış uygulamadan ve elektronik devrelerden kaynaklanan arızalar oluşur.
Dijital ses sinyali analog ses nasıl dönüştürülür?
Dijital ses sinyallerinin analog sese dönüştürülmesinde “DAC” çeviricilerden (Digital to Analog, Dijital Analog Çevirici/Dönüştürücü) yararlanılır.
Ölçü bakım nedir?
Televizyon yapımlarında ses cihazlarının kurulumu, kullanımı ve teknik takibi farklı kişiler tarafından gerçekleştirilir. Kurulum ve teknik takip işleminin yapılması “ölçü bakım” olarak adlandırılır.
Analog ses sinyali dijital veriye nasıl dönüştürülür?
Analog ses sinyali “ADC” çeviriciyle (Analog to Digital Converter, Analog Dijital Çevirici/Dönüştürücü) dijital veriye çevrilir.
Ses ölçü bakım elemanı kime denir?
Ses cihazlarının kurulumundan bakımına kadar görevli olan kişiler de “ses ölçü bakım elemanları” olarak tanımlanırlar.
Jitter nedir?
Jitter, birbirine bağlanmış iki cihaz arasında gönderilen saat darbe süresinin, olması gereken süreye kıyasla, erken ya da geç kalmasının sebep olduğu zaman kaymasıdır. Kayma yüzde olarak sıfır ya da sıfıra yakın olmalı, yüzde otuz seviyesini geçmemelidir.
Gömülü ses nedir?
Dijital sistemlerde, ses sinyalinin görüntü sinyalinin içine gömülmesi (birleştirilmesi) “embedded” olarak tanımlanır. Bu işlem de “gömülü ses” anlamına gelen “embedded audio” olarak tanımlanır.
Operatör kaynaklı sorunları doğru ve hızlı çözebilmesi için ses ölçü bakım elemanın ne yapması gerekmektedir?
Cihaz için verilen teknik ve kullanıcı eğitimine mutlaka katılması gerekir. İlgili cihazla neler yapılabildiğini bilmesi, ölçü bakım elemanının çözüme ulaşmasını hızlandıracaktır.
Dijital sesin çözünürlüğünü belirleyen etkenler nelerdir?
Dijital ses sinyali elde edilirken, “örnekleme oranı” ve “bit derinliği” olmak üzere iki temel işlemden söz edilebilir. Örnekleme oranı ve bit derinliği, dijital sesin çözünürlüğünü belirleyen etkenlerdir.
Ölçü bakım elemanı kimdir?
Televizyon yapımında kullanılan araç, gereç, malzeme ve cihazların tamir ve bakımlarından sorumlu olan kişiler ölçü bakım elemanlarıdır.
Ölçü bakım elemanı genel olarak neler yapar?
Cihazların teknik takibini ve periyodik bakımını yapar. Çekim öncesi hazırlık, çekim, kurgu gibi günlük çalışma aşamalarında meydana gelen arızaları giderir. Oluşan arızalar yerinde veya teknik serviste mümkün olan en kısa zaman içinde giderilmeye çalışır.
Kayıt öncesi ses kayıt sisteminde gerekli ayarlamaların amacı nedir?
Amaç; üretilen ses ya da görüntü sinyallerinin, tüm cihaz girişlerinde ve çıkışlarında aynı seviyede olmasını sağlamaktır.
Ses mikseri nedir?
Ses mikseri: Kaynaklardan gelen ses sinyallerini ayarlamak ve kontrol etmek için kullanılır. Analog ve dijital yapıda olan türleri mevcuttur.
Cihazlar arasında bağlantı ne ile kurulur?
Cihazlar arasında iletişim kurabilmek ya da tek bir cihaza bağlantı yapabilmek için, kablo uçlarına fiş ya da konnektörler bağlanır.
Topraksız kabloların kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Topraksız kabloların mesafesi ve kullanıldığı yerler büyük önem taşır. Uzun mesafelerde kablo direnci artacağından, taşınan ses sinyalinde güç kaybına sebep olur. Bu tür iki uçlu kablolar mümkün olduğunca kısa tutulmalı, kaliteli ve kalın kesitli kablo kullanılmalıdır. Topraksız kablolar, yükseltme işleminin tamamlandığı, yüksek seviye cihazlarda kullanılır.
Örnekleme oranı nedir?
Örnekleme oranı; analog ses sinyalinden 1 saniyede alınan örnekleme sayısını belirler. Frekans birimi “Hz” (Hertz) ile tanımlanır.
Ses kayıt ölçümlerinde kullanılan göstergeler nelerdir?
Ses kayıtlarında bu tür seviye gözlemi ve kontrolü, görsel ses monitörleri aracılığıyla yapılır. Ses kayıt seviyeleri “VU metre” (Volume Unit Meter), “PPM” (Peak Programme Meter) ve “dBFS” (Decibel Full Scale) gibi göstergeler aracılığıyla izlenir ve ölçümü yapılır. Bu ses göstergeleri birbirinden farklı yapıda çalışırlar.
Ses ve kayıt cihazlarında kalibrasyon nasıl yapılır?
• Kalibrasyon işlemi için referans 1kHz sinyali aktif hale getirilir. • Test sinyali üreten cihaz üzerindeki gösterge türüne göre seviye ayarlanır (Bazı cihazlarda seviye ayarı sabittir, ayarlama yapılamaz). • Bağlanan cihazdaki gösterge türüne göre, olması gereken referans noktası seviyesi ayarlanır. • İstenilen seviye ayarlandıktan sonra, referans sinyali kapatılır.
Analog ses cihazlarının bozulma sebepleri nelerdir?
Sorunların başlıca kaynağı; fazla güç tüketimi, yıpranma, aşınma, ısı ve tozdur.
Geri dönüş kaybı nedir?
Geri dönüş kaybı; “herhangi bir dağıtım sistemine gönderilen sinyal gücünün, kaynağa geri yansıyan güce oranı” şeklinde ifade edilebilir. Kablo yapısındaki empedans farklılıklarından kaynaklanan, bir sinyal zayıflamasıdır.
Yaygın kullanılan fiş/konnektör çeşitleri hangileridir?
Fiş ve konnektörlerin uç sayıları, onların yapı ve tiplerine göre değişir. RCA, XLR (Cannon), Phone Jack (TS, TRS) ve Speakon fiş/konnektörler, en yaygın olarak kullanılanlardır.
Dijital ses sistemi bağlantılarında hangi konnektörler kullanılmaktadır?
TV stüdyolarının dengeli dijital ses sistem bağlantılarında XLR konnektör (AES3, 110 ohm), dengesiz bağlantılarında da BNC konnektör ( AES-3id, 75 ohm) kullanılır.
DAT nedir?
DAT: Ses kontrol odalarında sesi kaydetmek ve dinlemek için kullanılan bant sistemli cihazlardır. DAT formatında manyetik bantlara dijital formatta kayıt yapılır. Dijital kaydedilen ses bilgileri hiçbir sıkıştırmaya maruz kalmadıkları için, DAT kopyalarının her biri aynı kalitededir.
Ses sinyalleri iletken üzerinde nasıl ilerler?
Ses sinyalleri, bir iletken üzerinde alternatif akım (zamana göre değişen) şeklinde ilerlerler. Bu akımın, devresini tamamlayabilmesi için en az iki iletkene ihtiyaç vardır.
Jitter nasıl ölçülür?
Dijital sinyal ölçme kapasitesine sahip bir osiloskopla ölçülebilen bu kaymalar, veri kayıplarına sebebiyet vereceğinden, en az seviyelerde olmalıdır. Osiloskobun “göz deseni” anlamına gelen “eye pattern” konumunda ölçüm yapılır. Ölçümde, dijital sinyali ifade eden sinyal dalgasının yükselen ve alçalan uçlarının birbirini kestiği görülür.
Fiş ve konnektörlerin tipleri nelerdir?
Her bir fiş ve konnektör çeşidinin “dişi” ve “erkek” tipi vardır.
Bit derinliği nedir?
Bit derinliği ise; her bir örnekleme için tanımlanan “bit” sayısını ifade eder. Bit, “Binary digit” (ikili basamak) kelimelerinin kısaltılmışıdır. Dijital veriyi oluşturan ve en temel birim olan bit değeri yükseldikçe ses kalitesi de artar.
RCA fişleri özellikleri ve kullanım alanı nelerdir?
Hem analog ses sinyali hem de dijital ses sinyali (S/PDIF) bağlantılarında kullanılır. RCA konnektöründe bir merkez (centre) ve ekranlama (screen) uçları vardır. Piyasada “tos”, “lale”, “japon” olarak da adlandırılır
TV programlarının üretiminde hangi bölümler yer alır?
TV programlarının üretiminde şu bölümler yer alabilir: TV çekim stüdyosu, çekim stüdyosunun yönetildiği kontrol odası, ses yönetim odası, video ve ses kayıt odası, video ve ses kurgu odası, video ve ses aktarma odası, arşiv odası.
Ses sinyalleri nasıl iletilir?
Ses sinyalleri ister tek bir cihazda toplanılmaya çalışılsın, isterse birkaç cihaza birden gönderilmeye çalışılsın, sonuçta çeşitli yapı ve özellikte teknik donanımlar kullanılır. Bu teknik donanımların en başında ses kabloları ve bağlantı elemanları yer alır.
Analog bir seste sorun nasıl belirlenir?
Analog bir seste ya da analog ses sinyalinde oluşabilecek bir sorun, yardımcı donanımlar kullanılarak, ölçü bakım elemanları tarafından saptanabilir.
Fiş ve konnektör bağlantı yapımında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Fiş ve konnektör bağlantı yapımında en çok dikkat edilmesi gerekenler şunlar olabilir: • Kabloya geçirilecek olan fiş ya da konnektör parçalarının unutulmaması • Kablo kılıfının uygun uzunlukta açılması • İletken kablo uçlarının ve koruyucu (şase) ucun soyulması ve lehimlenmesi • Hazırlanan iletken uçların, fiş ya da konnektörlerin uç (pin) bağlantı yerlerine veya numaralarına dikkat edilerek, düzgün bir şekilde lehimlenmesi • Uçlar arasında, istenmeyen lehim ve kablo kıllarının olup olmadığının gözle kontrol edilmesi • Tüm fiş ya da konnektör parçalarının eksiksiz bir şekilde, yapısına uygun olarak toplanması ve kapatılması • Yapılan fiş ya da konnektörün ölçü aletiyle kontrol edilmesi
MD nedir?
MD: Dijital optik veri okuyabilen ve kaydedebilen cihazlardır. Mini diskler; verilere erişim kolaylığı ve fiziksel yapılarından dolayı, kullanım sırasında sarsıntılara dayanıklı oldukları için, diğer medya ortamlarına göre büyük avantaj sağlamaktadırlar.
Dijital yayın sisteminin avantajı nedir?
Analog yayın sistemlerine göre, dijital yayın sistemlerinin ses ve görüntü kalitesinde çok büyük avantajlar sağlanmıştır. Bu avantajlardan biri de; analog sistemlerde ses ve görüntü sinyalleri birbirinden ayrı olarak işlenip iletilirken, dijital sistemlerde birleşik halde işlenip iletilebilmektedir.
TV yayın ve yapımlarda kullanılan cihazlar nasıl sınıflandırılır?
Televizyon yayın ve yapımlarında kullanılan cihazlar; ses, görüntü, elektronik grafik ve elektronik yazı olarak bölümlenebilir. Bir tek işleve sahip olan cihazlar olduğu gibi, birden fazla işi yapan cihazlar da mevcuttur.
Dijital ses cihazlarının avantajları nelerdir?
• Fiziki yapılarının daha küçük olması • Daha az ısı ve mekanik sorun yaşanması • İşlevselliğinin daha fazla olması.
İnterkom sistemi nedir? Ne işe yarar?
Televizyon yapım birimleri arasındaki sesli görüşmeleri sağlayan cihazlardır. Bir çeşit telefon benzeri sistemler denilebilir. Sistem, bir ana ve yeteri kadar panelden oluşmaktadır. Ana ünite aracılığıyla, yetkilendirilmiş birimler arasında görüşme imkanı sağlar. İnterkom panelleri, haberleşmesi gereken tüm alanlarda kullanılmaktadır.
Bir ses iletim cihazında sorun testi nasıl gerçekleştirilir bir örnek veriniz?
Örneğin, bir ses mikserinin kanal girişine verilen test sinyali sırasıyla; ön yükselteç, ekolayzır, sağ-sol kanal yönlendirici (pan), kanal çıkış potansiyemetresi (fader), birleştirme ve çıkış katları takip edilerek sonuca ulaşılır.
Ses ölçü bakım elemanlarının görevleri nelerdir?
Ses ölçü bakım elemanlarının sorumlu oldukları görevler vardır. Bu görevler şu şekilde sıralanabilir:
- Ses cihazlarının kurulumunu yapmak
- Sesle ilgili çıkan sorunları gidermek
- Ses cihazlarının periyodik bakımlarını yapmak
- Arızalanan ses cihazlarının onarımını yapmak
- Ses cihazlarının ayarını yapmak
- Teknolojiyi takip etmek
Ses sinyalleri kaç farklı yapıda incelenebilir?
Ses sinyalleri iki farklı yapıda incelenebilir: analog (örneksel) ve dijital (sayısal) ses sinyalleri.
Analog ses sinyali nedir?
Analog ses sinyali, ses dalgalarının birebir kopyalanmış şeklidir. Profesyonel ses kayıtlarında kullanılan makara bant sistemler, plaklar ve yakın zamana kadar evlerde sıkça kullanılan kasetçalar cihazlar, analog ses kaydına örnek gösterilebilir. Günümüzde kullanımları azalmıştır, ancak arşiv özelliklerini korumaktadırlar. Unutulmamalıdır ki, işittiğimiz bütün sesler de analog yapıdadır.
Dijital ses sinyali nedir?
Dijital ses sinyali; analog ses sinyalinden birim zamanda alınan örneklerin, sadece “0” ve “1” sayı dizisinden oluşan bir koda dönüştürülme şeklidir. Sayısal sistemlerde ses sinyalleri bant ya da disk gibi ortamlara kaydedilir. Kayıt işlemi dijital biçimde gerçekleştirilir. Hemen herkesin kullandığı cep telefonları, MP3 çalarlar, CD ve DVD gibi ortamlar, dijital ses sinyalini kaydeder ve okurlar. En amatöründen profesyoneline kadar, tüm dijital cihazlar aynı temel kayıt ve okuma yöntemini kullanırlar.
Analog ses sinyalinin dijital ses sinyaline, dijital ses sinyalinin analog ses sinyaline dönüştürülmeleri nasıl yapılır?
Analog ses sinyalinin dijital ses sinyaline dönüştürülmesinde ve tekrar işitilebilir ses elde etmek için, dijital ses sinyalinin analog ses sinyaline dönüştürülmesinde “sinyal dönüştürücüler ya da çeviriciler” kullanılır. Analog ses sinyali “ADC” çeviriciyle (Analog to Digital Converter, Analog Dijital Çevirici/Dönüştürücü) dijital veriye çevrilir. Tam tersi işlemde de “DAC” çeviricilerden (Digital to Analog, Dijital Analog Çevirici/Dönüştürücü) yararlanılır. Elde edilen analog ses; bir kayıt cihazına, yayına ya da gerekli yükseltme işlemleri yapılarak dinleme monitörlerine iletilerek işitilmesi sağlanır.
Kablo özelliklerini belirleyen etmenler nelerdir?
Kabloyu oluşturan iletken sayısı, kalınlık, topraklı (şase/zırh/blendaj) ya da topraksız oluşu, korumanın adedi ve sıklığı, kullanılan iletken yapısı ve elektrik değerleri kablo özelliklerini belirler.
RCA fişler nedir?
Hem analog ses sinyali hem de dijital ses sinyali (S/PDIF) bağlantılarında kullanılır. RCA konnektöründe bir merkez (centre) ve ekranlama (screen) uçları vardır. Piyasada “tos”, “lale”, “japon” olarak da adlandırılır. Dengesiz bağlantı elemanıdır. Bu bağlantı daha çok teyp kayıt edicilerde, stereo cihazlarda kullanılır. Kolay kırılgan yapıya sahip olduklarından dolayı profesyonel cihazlarda çok fazla kullanılmaz.
Phone Fişler (TS, TRS) nedir?
TS ve TRS fiş olarak da tanımlanır. TRS adını, uç isimleri olan TIP, RING ve SLEEVE’den alır. Dengeli ve dengesiz tipleri vardır. TS fiş, dengesiz hatlarda kullanılan iki iletkenli konnektördür. TRS fiş, dengeli hatlarda kullanılan, üç iletkenli kablo bağlantılarında kullanılır. Aynı zamanda, TS “mono” analog ses sinyali taşımada, TRS ise “stereo” analog ses sinyali taşımada kullanılırlar.
Speakon Konnektörler nedir?
Speakon konnektör, bağlantısı gereği yüksek miktarda akım geçirebilen ve döndürülerek kilitlenebilen bir mekanizmaya sahiptirler. Hoparlör ile amplifikatör arasında bağlantı yapmak için profesyonel ses sistemlerinde kullanılırlar.
Fiş ve konnektör bağlantı yapımında en çok dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
- Kabloya geçirilecek olan fiş ya da konnektör parçalarının unutulmaması
- Kablo kılıfının uygun uzunlukta açılması
- İletken kablo uçlarının ve koruyucu (şase) ucun soyulması ve lehimlenmesi
- Hazırlanan iletken uçların, fiş ya da konnektörlerin uç (pin) bağlantı yerlerine veya numaralarına dikkat edilerek, düzgün bir şekilde lehimlenmesi
- Uçlar arasında, istenmeyen lehim ve kablo kıllarının olup olmadığının gözle kontrol edilmesi
- Tüm fiş ya da konnektör parçalarının eksiksiz bir şekilde, yapısına uygun olarak toplanması ve kapatılması
- Yapılan fiş ya da konnektörün ölçü aletiyle kontrol edilmesi
Çevirici fiş ve konnektörler nelerdir?
Ses ve görüntü sistemlerinde kullanılan birçok çeşit fiş ve konnektör çevirici (adaptör, dönüştürücü) vardır. Bu çeviriciler sayesinde; farklı türde fiş ya da konnektöre sahip kablolar kendi aralarında bağlanabilirler. Örneğin; ucu XLR tip olan bir kablo, TRS tip fişe sahip olan bir cihazın girişine bağlanmak istenebilir. Bu bağlantıyı yapabilmek için bir kablo hazırlanabilir ya da bir çevirici fiş/konnektör kullanılabilir. Televizyon yapımında kullanılan tüm cihazların giriş ve çıkışlarına uygun bir çevirici bulmak mümkündür.
Mikrofonların görevleri nelerdir?
Mikrofonlar; sesleri toplayan, bu sesleri elektrik sinyaline dönüştürerek kayıt cihazına, dinleme monitörüne ya da ses mikserine gönderen cihazlardır. Mikrofonlar, akustik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler.
Stüdyolarda en çok kullanılan mikrofonlar, çalışma yapıları bakımından kaç gruba ayrılır?
Stüdyolarda, ihtiyaca göre farklı mikrofonlar kullanılır. Herhangi bir ses kaynağından çıkan sesi, en doğru ve temiz bir şekilde alabilmek için gerekli sayıda mikrofon sağlanır. Stüdyolarda en çok kullanılan mikrofonlar, çalışma yapıları bakımından iki grupta toplanabilir:
- Elektromanyetik mikrofonlar: Dinamik ve şerit mikrofonlar
- Elektrostatik mikrofonlar: Kondansatör ve elektret mikrofonlar,
Phantom besleme nedir?
Elektrostatik mikrofonlar, çalışabilmeleri için harici bir elektrik enerjisine gereksinim duyarlar. Mikrofonların çalışmasını sağlayan ve kablo üzerinden mikrofona ulaştırılan bu güce “phantom besleme” denir. Bazı mikrofonların üzerinde ya da cihazların mikrofon girişlerinde “P48” ya da “+48” olarak da belirtilebilir.
VU metre nedir?
Ses şiddetinin ortalama değerlerinin ölçüldüğü ses seviye göstergeleridir. Analog yapıdaki VU metrelerde ses sinyali, bir gösterge aracılığıyla izlenir ve ölçümlenir.
PPM nedir?
Sinyal seviyesinin ulaştığı tepe noktasının ölçülmesine ve izlenmesine yardımcı olan ses monitörleridir. Analog PPM göstergelerde ses sinyali ölçülmesinde mekanik göstergeler ya da ışıklı göstergeler bulunur. Bu göstergelerde 1 ve 7 arasında ölçüm yapmamıza yardımcı olan skala vardır. Bir VU metrede “0 VU” sinyal seviyesi, PPM göstergede “4” seviyesine eşdeğerdir.
İnterkom sistemi nedir?
Televizyon yapım birimleri arasındaki sesli görüşmeleri sağlayan cihazlardır. Bir çeşit telefon benzeri sistemler denilebilir. Sistem, bir ana üniteden ve yeteri kadar panelden oluşmaktadır. Ana ünite aracılığıyla, yetkilendirilmiş birimler arasında görüşme imkanı sağlar. İnterkom panelleri, haberleşmesi gereken tüm alanlarda kullanılmaktadır.
Stüdyo ses monitörü ne amaçla kullanılır?
Stüdyo içinde sabit bir yere ya da hareketli bir konsol üzerine monte edilmiş, ortama ses vermeye yarayan hoparlörlerdir. Gerek duyulduğunda istenilen röportaj, müzik, telefon bağlantısı veya program sesini stüdyo içindeki kişilere dinletmek amacıyla kullanılır. Kontrolü ses operatörü tarafından sağlanır.
Ses mikserlerinin kullanım amaçları nelerdir?
Ses mikserlerinin kullanım amaçları şu şekilde sıralanabilir:
- Kaynaklardan gelen ses sinyalinin kazancını ayarlamak
- Ses seviyelerini ayarlamak
- Ses frekanslarını ayarlamak
- Efekt eklemek
- Kaynaklardan gelen sinyalleri birleştirmek
- Gelen ses sinyallerini gruplamak
- Ses sinyallerini çıkışa yönlendirmek
Dijital cihazların avantajları nelerdir?
Teknolojilere paralel olarak gelişen dijital cihazlar, eskiye oranla büyük avantajlar oluşturmaktadır. Bu avantajlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Fiziki yapılarının daha küçük olması
- Daha az ısı ve mekanik sorun yaşanması
- İşlevselliğinin daha fazla olması