Radyo ve Televizyonda Ölçü Bakım Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Televizyon stüdyolarında iç ve dış çalışma yapabilmek için ne tür enerji sistemleri kullanılır?

Televizyon stüdyolarında kullanılan ışık, görüntü ve ses sistemlerinin verimli çalışabilmeleri için, kesintisiz güç kaynaklarıyla beslenmeleri gerekir. Fakat TV yapımlarında sadece stüdyolar kullanılmamaktadır. Stüdyo dışı yapımlarda kullanılan görüntü ve ses cihazlarının elektrik enerjisi genellikle bataryalardan elde edilmektedir. Aynı zamanda dış çekimlerde portatif ışık kaynakları kullanılır. Bu ışık kaynakları için gerekli olan elektrik enerjisi, bataryalardan sağlanamaz. Portatif ışık kaynakları TV çekimlerinin yapıldığı mekanlardaki şehir gerilimiyle ya da jeneratörler aracılığıyla çalıştırılırlar.

Alternatif akım nedir ve kullanım alanları nelerdir?

Alternatif akım, zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akım türüdür. Elektrik devrelerinde ve yüksek güçlü elektrik motorlarında kullanılır. Örneğin evlerin prizlerin de kullanılan şehir şebekesi alternatif akım sınıfına girer. Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, aspiratör ve vantilatör gibi cihazlar doğrudan alternatif akımla çalışırlar. Televizyon, müzik seti ve video gibi cihazlarda ise alternatif akım cihaz içinde doğru akıma çevrilerek kullanılır.

Alternatif akım ve alternatif gerilimin temel yapısı ve şekli nasıldır?

Alternatif akım ve alternatif gerilimin temel yapısı sinüs dalgası şeklindedir. Bu aynı zamanda “sinüzoidal dalga” olarak da ifade edilir. Elektrik santrallerinde alternatörler tarafından üretilen enerjinin akım ve gerilimi sinüzoidal yapıdadır.

Kapalı bir devrede elektrik akımı nasıl hesaplanır?

Kapalı bir elektrik devresinde akım, devre geriliminin o devrenin direnci bölümüne eşittir. Elektrik direnci birimi “Ohm” (?) ile gösterilir. Basit bir elektrik devresinde iletken telden geçen akım ve gerilim miktarı “Ohm Kanunu” yardımıyla hesaplanır. Ohm kanunu şu basit formülden oluşur: • I = V % R (I: Akım, V: Volt, R: Direnç) Ohm kanunuyla hesaplanan akım, kullanılacak kablo ve sigorta seçiminde belirleyici olur. Elektrik akımı şiddet birimi “Amper”dir (A).

Bobinler ne tür elektrik ve elektronik devrelerinde kullanılmaktadır?

Bobinler elektrik ve elektronik devrelerinde yaygın olarak kullanılan devre elemanlarından biridir. Elektrikte, doğrultucularda, şok bobinlerinde, transformatörlerde, ısıtıcılarda, elektromıknatıs (zil ve elektromanyetik vinç gibi) ve rölelerde kullanılmaktadırlar. Bobinler elektronikte ise osilatörlerde, radyoların ferit anten elemanlarında (uzun, orta ve kısa dalga bobini), telekomünikasyonda frekans ayarlarında (ayarlı göbekli bobin), röle ve yüksek frekans devrelerinde (havalı bobin) kullanılmaktadır.

Dinamik elektrik kaç türden oluşur ve bunlar nelerdir?

Dinamik elektrik iki çeşittir: • Doğru Akım (DC, Direct Current) • Alternatif Akım (AC, Alternative Current)

Elektriksel güç ve elektriksel enerji nasıl hesaplanır?

Devreye uygulanan voltaj (V) ile devreden geçen akım (I) değerleri birbiriyle çarpıldığında, elektriğin gücü (W) bulunur. Elektrik gücü ile zaman (saati) birimleri birbirleriyle çarpıldığında elektrik enerjisinin değeri hesaplanır. Birim olarak da “Watt Saat” (Wh) şeklinde ifade edilir. Örneğin evlerde kullanılan elektrikli bir ısıtıcının harcadığı güç, basit olarak şu formülle hesaplanabilir: • P = V x I (P: Güç, V: Gerilim, I: Akım)

Elektrik enerjisi kaç türden oluşur ve bunlar nelerdir?

İki türlü elektrik enerjisi vardır: • Statik Elektrik • Dinamik Elektrik Statik elektrik bir cismin çevresindeki diğer cisimlerle olan etkileşimiyle oluşur. Durgun ve aynı zamanda kontrolsüz arklar biçiminde oluşan bir enerji şeklidir. Dinamik elektrik ise; günlük yaşantıda sık olarak kullanılan, hareketli elektrik türüdür. Elektrik kaynakları tarafından üretilmiş olan elektron döngüsüdür. Elektronlar negatif kutuptan pozitif kutuba doğru hareket ederler.

Monofaze terimi ne ifade eder?

Bir faza sahip olan sistemlere “monofaze” denilir. Monofaze fiş, priz ve kablolarında sarı-yeşil uç her zaman “topraklama” ucudur. Mavi renk kablo “nötr” ucu temsil eder.

Elektron hareketlerine göre maddeler kaça ayrılır?

Elektron hareketlerine göre maddeler üçe ayrılır: • İletkenler • Yalıtkanlar • Yarı iletkenler

Sigortalar nerelerde kullanılırlar?

Yapıldıkları malzemeye göre, kullanıldıkları yere göre ve üzerinden geçirecekleri akımlara göre çeşitli tip ve amper değerlerinde sigortalar üretilir. Genel olarak cam sigortalar küçük akımlı ve elektronik devrelerde devre elemanların korunması için kullanılır. Fişli sigortalar ise genellikle otomotiv sektöründe kullanılır. Elektrik tesisatlarının korunması amacıyla, alçak gerilimli şebekelerde ve günlük hayatta buşonlu tip ya da anahtarlı otomatik tip sigortalar ile karşılaşılır. Bıçaklı (NH) tip sigortalar, buşonlu ve anahtarlı otomatik sigortaların kullanılamayacağı büyük akımlarda kullanılırlar. Yüksek gerilim sigortaları ise trafo ve yüksek gerilim indirici merkezlerinde kullanılır.

Elektrik enerjisi nasıl tanımlanır?

Bütün cisimler atomlardan ve moleküllerden meydana gelmişlerdir. Atom, merkezde pozitif yüklü çekirdek ve bu çekirdeğin etrafında süratle dönen negatif yüklü elektronlardan oluşur. Bazı cisimlere ait atomların dış yörüngelerinde bulunan elektronlar ısı, ışık, manyetik alan ve kimyasal reaksiyon gibi etkilere maruz kaldıklarında, kolaylıkla yörüngelerinden koparak serbest hale gelir. Bu şekilde atomlardan ayrılan elektrona “serbest elektron” adı verilir. Bu serbest elektronlar ve onların hareketiyle oluşan enerji de “elektrik enerjisi” olarak tanımlanır.

Faz nedir?

Alternatif akımın sıfırdan başlayıp pozitif değerler almaya başladığı noktanın, başlangıç noktasına göre olan zaman veya açı farkına faz denir. Faz alternatif akımın başladığı noktayı belirtir. Elektrik akımının olduğu uç, faz ucudur. Kontrol kaleminde ya da ölçü probunda elektrik görülen uçtur. Çıplak elle dokunulduğunda çarpan kablo ucudur.

Transformatörlerin görevi nedir?

Elektrik enerjisinin ev ve iş yerleri gibi mekanlara iletilmesinde havai ya da yer altı hatları kullanılır. Bu tür hatlarda elektrik enerjisi taşınırken elektrik enerjisinde güç kayıpları oluşur. Elektrik enerjisindeki bu güç kayıplarını engellemek için yükseltici transformatörler yardımıyla elektrik gerilimi (voltajı) yükseltilir. Daha sonra da transformatörler aracılığıyla yükseltilmiş olan bu enerji, ev ve iş yerlerine gelene kadar kademeli olarak düşürülür. Böylece monofaze elektrik voltajında 220 volt değeri elde edilir.

Ev ve iş yerlerinde elektriksel büyüklüğü ölçümü hangi cihazla yapılır?

Ev ve işyerlerinde elektrik miktarını ölçen ve bu ölçtüğü büyüklüğü toplayan ölçü aletlerinin en iyi örneği elektrik saatleridir. Elektrik saatleri şebeke voltajını ve şebekeden çekilen akımı ölçerler. Bu ölçüm değeri “watt” cinsindendir. Bulunan güç (watt) değeri zaman (h) ile çarpılıp, kilowattsaat (kWh) olarak kullanılan elektrik enerjisini gösterir. Hem analog hem de dijital modelleri mevcuttur.

Elektrik akımı nedir?

Elektrik akımı, iletken bir telin kesitinden geçen serbest elektron miktarıdır. Serbest elektronlar iletken telin içinde akarlar. Serbest elektronların iletken madde içinde yer değiştirmesiyle de “elektrik akımı” oluşur. Akımının oluşabilmesi için, elektrik devresinin kapalı olması gerekir. Örneğin elektrik devresinin anahtarı açık kaldığında ya da telde bir kopukluk olduğunda elektron akışı sağlanamaz. Bu tür devreler de “açık devre” olarak tanımlanır.

Bobin (endüktans) nedir ve ne işe yarar?

Bobin, silindir veya nüve (demir, saç ya da karbon) üzerine sarılmış ve dışı izole edilmiş iletken telden oluşur. Bobin, iletkenin üzerinden geçen akımı, manyetik alan çizgilerine çevirerek yapısal olarak enerji dönüşümünü gerçekleştirir. Elektrik ve elektronik devrelerinde yaygın olarak kullanılan devre elemanlarından biridir.

Yalıtkan madde tanımını açıklayınız.

Yalıtkanlar, elektrik akımını iletmeyen maddelerdir. Bu maddelerin dış yörüngelerindeki elektron sayıları 8 ya da 8’e yakın olduğundan atomlarından uzaklaştırılmaları zor olmaktadır. Yörüngeleri “Doymuş Yörünge” olduklarından elektron alıp verme işlemi yapmazlar. Yalıtkan maddeler iletken maddelerin yalıtımında kullanılır. Yalıtkanlara örnek olarak ebonit, cam, pamuk, ipek, mika, amyant, tahta, saf su, kağıt, porselen, kuars, yağ, lastik ve plastik gibi malzemeler verilebilir.

Alternatif gerilim kaynağı ve doğru gerilim kaynağı nedir?

Bir gerilim kaynağının ürettiği gerilim zamana göre değişkense ona “alternatif gerilim kaynağı” denir. Örneğin evlerdeki prizlerden alınan elektrik, alternatif gerilimdir. Bir gerilim kaynağının ürettiği gerilim zamana göre değişmiyorsa buna da “doğru gerilim kaynağı” denir. El fenerlerindeki piller ya da otomobillerdeki aküler örnek olarak gösterilebilir.

Valans yörünge ve valans elektron kavramlarını açıklayınız

Bir maddenin iletkenliğini atomlarının son yörüngesinde bulunan elektron sayısı belirler. Bu son yörüngeye “Valans Yörünge”, üzerinde bulunan elektronlara da “Valans Elektron” denir. Valans yörüngesindeki elektron sayısı 4’den küçük olan maddeler “iletken”, 4’den büyük olan maddeler de “yalıtkan” olarak tanımlanır.

Elektrik voltajı nedir?

Elektrik devresinden akımın akması için mutlaka bir kuvvete ihtiyaç vardır. Bu kuvvet olmadığı takdirde serbest elektronlar hareket edemez. Dolayısıyla da elektrik akımı akmaz. Serbest elektronları hareket ettirerek devreden elektrik akımının akmasını sağlayan güç “Voltaj” olarak tanımlanır. Voltaj, bir devrede ölçülebilen rakamsal değeri ifade eder ve birimi “Volt”tur. Kısaca “V”, “U” ya da “E” harfleriyle gösterilir. Bir elektrik devresinde, iki nokta arasındaki potansiyel farkına da “gerilim” denir.

Üretimlerinde kullanılan dielektrik maddesine ve kullanıldıkları yere göre kondansatörler nasıl adlandırılırlar?

Üretimlerinde kullanılan dielektrik maddesine ve kullanıldıkları yerlere göre elektrolitik kondansatörler (kutuplu), mercimek tipi kondansatörler (kutupsuz, ‘+’ ve ‘-’ fark etmez), trimmer kondansatörler (ayarlı), değişken kondansatörler (daha çok radyoların frekans ayarında kullanılır), yağlı kondansatör, polyesterli kondansatörler ve havalı kondansatörler gibi isimler alırlar.

Kondansatör (kapasitans) nedir ve ne işe yarar?

Kondansatörler, basit olarak karşılıklı duran iki iletken ve bu iletkenlerin arasında bir yalıtkan malzemeden oluşur. Yalıtkan madde olarak seramik, hava, mika, yağ ve mumlu kağıt gibi malzemeler yer alabilir. Genel olarak “C” harfi ile sembolize edilirler. Birimi ise “Farad”tır (F). Alternatif akım (AC) ve doğru akım (DC) devrelerinde gerilimin depolanmasında, güç katsayısının yükseltilmesinde (daha çok fabrikalarda motorların çok olduğu yerlerde), rezonans halinde ve süzgeç devrelerinde (adaptör ve güç kaynaklarında tam DC elde etmek için) kullanılırlar. Adaptörlerde filtre elemanı olarak kullanılırlar. Enerji depolama özelliğinden faydalanılarak, kontakların gecikmeli açılması istenen yerlerde röleye paralel bağlanarak kullanırlar.

Direnç nedir ve ne işe yarar?

İletken malzemelerin elektrik akımının geçişini zorlaştırması “direnç” ya da “rezistans” olarak tanımlanır. Elektrik akımının bir telden geçmesi nedeniyle tel ısınmaya başlar. Akımın değeri büyüdükçe telin sıcaklığı da artar. Tel sıcaklığının artması, telin elektrik akımına karşı gösterdiği direnci gösterir. Rezistans ya da direnç “R” harfiyle gösterilir ve birimi “Ohm”dur. Ohm birimi “W” sembolüyle tanımlanır. Dirençler, elektrik ve elektronik devrelerinde en yaygın olarak kullanılan devre elemanlarıdır. Devrelerde akımı sınırlamak veya gerilimi bölmek için kullanılırlar.

UPS nedir ve neden kullanılır?

Kesintisiz güç kaynakları “UPS” (Uninterruptible Power Supply) olarak da tanımlanırlar. Elektrikle çalışan cihazları, şehir şebekesinden kaynaklanabilecek olumsuzluklardan korumak için UPS kullanılır.

Kesintisiz güç kaynağı seçiminde hangi özellikler göz önüne alınmalıdır?

Kesintisiz güç kaynaklarının seçiminde başlıca şu özellikler göz önünde bulundurulmalıdır: • Kesintisiz güç kaynağına bağlanacak cihazların elektrik gücü • Elektrik kesintilerinde ne kadar süreyle besleme yapabileceği • Kullanılan şehir şebeke voltajındaki dalgalanmalar

Şehir şebekesinin neden olabileceği olumsuzluklara birkaç örnek veriniz.

Şehir şebekesinin neden olabileceği bazı olumsuzluklar şunlardır: • Elektrik kesintileri • Gerilim dalgalanmaları (çöküntüler, yükselmeler ve ani değişimler) • Harmonikler

Topraklama ve kaçak akım rölesi montajı neden önemlidir?

Elektrik her zaman toprağa doğru hareket etme yolunu arar. Örneğin banyodaki arızalı ya da topraklaması yapılmamış bir çamaşır makinasında kaçak elektrik olabilir. Bu çamaşır makinasına dokunulduğunda, elektrik akımı vücuttan toprağa geçer ve elektrik çarpması yaşanır. Buna benzer kazalarla karşılaşmamak için elektrik kullanılan yerlerde topraklama ve kaçak akım rölelerinin montajı mutlaka yapılmalıdır.

Termik manyetik şalterler nedir ve ne tür durumlarda kullanılırlar?

Paket şalterler den daha güçlü akımları açıp kapatmak için termik manyetik şalterler kullanılmaktadır. Açma kapama yanında ayrıca hem termik hem manyetik koruma yapan şalterlerdir. Bu şalterler ana panolarda, kumanda ve güç panolarında yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Kısaca “TMŞ” olarak ifade edilirler.

Alternatif akımın doğru akıma göre başlıca avantajları nelerdir?

Alternatif akımının doğru akıma göre başlıca avantajları şu şekilde sıralanabilir: • Alternatif akım, transformatörler (trafolar) aracılığıyla kolaylıkla yükseltilip alçaltılır. • Alternatif akım, az kayıpla uzun mesafelere taşınır. • Doğru akımın taşınmasında enerji kayıp miktarları fazla olduğundan taşınması ekonomik değildir. • Alternatif akım, doğrultmaçlar yardımıyla doğru akıma kolaylıkla ve düşük maliyetle dönüştürülür. • Doğru akımı alternatif akıma dönüştürmek için özel ve pahalı düzeneklere ihtiyaç vardır. • Alternatif akım üreteçlerinin (alternatörlerin) verimi yüksek, maliyeti ucuz, bakımı kolay ve uzun ömürlüdür. • Doğru akım üreteçlerinin (dinamo, jeneratör) maliyetleri yüksek, verimleri düşük ve sık olarak bakıma ihtiyaç duyarlar.

Maddelerde yarı iletkenlik nasıl sağlanır?

Yarı iletkenler, iletkenlik bakımından iletkenler ile yalıtkanlar arasında yer alırlar. Normal halde yalıtkandırlar. Ancak ısı, ışık ve manyetik etki altında bırakıldıklarında ya da gerilim uygulandığında bir miktar valans elektronu serbest hale geçer. İletkenlik özelliği kazanırlar. İletkenlik özellikleri geçici olup, dış etki ortadan kalkınca elektronlar tekrar atomlarına dönerler. Yarı iletken malzemelerin son yörüngelerinde elektron alıcılığı ya da vericiliği iletkenden fazla, yalıtkandan ise daha azdır. Yarı iletkenlere örnek olarak indiyum, germanyum, silisyum, selenyum gibi elementler ve bakır oksit, galliyum arsenid, indiyum fosfür, kurşun sülfür gibi bileşikler verilebilir.

Doğru akım nedir ve kullanım alanları nelerdir?

Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akım türüdür. Doğru akım genellikle elektronik devrelerde kullanılır. Piller, ev, ofis ve iş yerlerinde alternatif akımı doğru akıma dönüştüren doğrultmaçlar (elektrik adaptörleri) doğru akım kullanan araçlara örnektir. Ayrıca doğru akım, telefon ve telgraf gibi haberleşme araçlarında, elektrikli tren ve tramvay gibi ulaşım araçlarında, radyo ve müzik seti gibi cihazlarda, nikelaj ve kromaj kaplamacılığında, otomobil ve araçların elektrik donanımları gibi yerlerde kullanılır.

Ne tür davranışlar elektrik kazalarına neden olur?

Yüksek gerilimdeki elektrik çarpmalarının büyük bir bölümü iş kazalarıdır. Yaralananların çoğunluğunu elektrik hatlarında veya yakınlarında çalışanlar oluşturmaktadır. Yüksek gerilim hatlarının yakınında çalışanların; kullandıkları araçların güç hatlarına teması ya da özellikle yağışlı havalarda bu hatlara güvenlik mesafesinden daha fazla yaklaşmaları, koruyucu giysi ve güvenlik ekipmanları olmadan yüksek gerilim taşıyan hat direklerine çıkmaları gibi durumlar kazalara neden olur. Bunların yanı sıra, elektrik kaçağı bulunması, ıslak ellerle elektrikli cihazlara dokunulması, yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayan kişilerin elektrik enerjisini kesmeden elektrikle ilgili tamir işlerini yapmaları gibi durumlarda elektrik çarpmaları görülür.

Bir elektrik jeneratörünün çalışma prensibi nasıldır?

Bir elektrik jeneratörü, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren cihazdır. Elektrik üretimi, manyetizma ile mekanik dönme hareketine dayanır. Manyetik alan içinde bir iletken demeti, manyetik alan çizgilerini dik kesecek şekilde döndürüldüğünde, tel demetinde elektrik gerilimi oluşur. Bobindeki sipir sayısı (telin sarım sayısı) arttırıldığında elektrik gerilimi de (voltajı) yükseltilmiş olur. Bobindeki tel kalınlığı, alternatörden çekilecek akım ve gücü doğru orantılı olarak arttırır. Zamana bağlı olarak, periyodik bir şekilde yön ve şiddet değiştiren elektrik elde edilmiş olur.

Trifaze terimi ne ifade eder?

Üç faza sahip olan sistemler “trifaze” olarak da tanımlanır. Trifaze sistemler, büyük elektrik gücü istenilen yerlerde ve üç fazlı motorlarda kullanılır. Üç fazı elde etmek, tek fazı elde etmeye benzer. Elektrik üretirken bir faz için bir adet bobin ve üç faz üretmek için de üç adet bobin kullanılır. Bu bobinler birbirleriyle120 derecelik açılar ile yerleştirilir.

Topraklama nedir ve ne işe yarar?

Cihaz gövdelerinin bir iletkenle topraklama sistemine bağlanma işlemi “topraklama” olarak tanımlanır. Topraklaması yapılmış bir cihazda herhangi bir sebepten dolayı elektrik kaçağı oluşabilir. Böyle bir cihaza dokunulduğunda elektrik akımı, cihaza dokunan kişinin üzerinden değil, direnci daha az olan toprak hattı üzerinden geçer. Böylelikle çarpılma tehlikesi ortadan kalkmış olur.

TV yapım sistemlerinde şehir şebekesi dışında ne tür güç kaynakları kullanılır?

TV yapım sistemlerinde şehir şebekesinin yanında elektrik gücü sağlayan diğer kaynaklar şu şekilde sıralanabilir: • Kesintisiz Güç Kaynakları • Piller ve Bataryalar • Jeneratörler

Topraklama kaç gruptan oluşur?

Topraklama “işletme topraklaması”, “koruma topraklaması” ve “yıldırım topraklaması” olarak üç gruba ayrılır.

Piller ve bataryalar ne işe yarar?

Günümüzde üretilen elektrik enerjisinin istenildiğinde kullanılması için batarya (akü) ve piller kullanılmaktadır. Temel prensip olarak pil ve bataryalar aynı grup içindedir. Şarj edilebilir pillerin bir araya gelerek oluşturdukları pil grupları “batarya” olarak tanımlanır. Günümüzde 12 voltluk bataryalar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bataryalar şarj edilerek tekrar tekrar kullanılabilir

Sigortalar ve şalterler ne işe yarar?

Sigortalar ve şalterler, elektrik trafosundan sonra, elektrik enerjisinin güvenli olarak taşımasında kullanılan elektrik tesisatı elemanlarıdır. Sigortalar herhangi bir sebeple üzerinden aşırı akım geçtiğinde ya da kısa devrelerde elektrik enerjisinin geçişini kesen elemanlardır. Elektrik enerjisini kullanacak olan cihazdan önce faz, nötr ve toprak uçlarından en az ikisinin kendi aralarındaki fiziksel teması “kısa devre” olarak tanımlanır. Böylelikle ev ve iş yeri gibi mekanlarda, elektrik enerjisinden kaynaklanan çeşitli hasar ve kazalar engellenmiş olur.

Paket şalter nedir?

Paket şalterlerinin akım taşıma güçleri sigortalardan fazladır. Paket şalterler bir eksen etrafında dönebilen, bir mil üzerinde dizilmiş, kullanım yerlerine göre bir veya daha çok kontak yuvalarından oluşan şalterlere denir. Paket şalterinin “aç-kapa”, “kademeli” ve “kumanda paket şalterleri” olmak üzere çeşitleri vardır.

Piller kaça ayrılır?

Piller kullanıldıktan sonra atılan (nonrechargeable) ve tekrar şarj edilebilen (rechargeable) piller olarak ikiye ayrılır.

Klima ve soğutma sistemleri seçimi yapılırken mekanların hangi fiziksel özellikleri dikkate alınmalıdır?

Klima ve soğutma sistemlerinin seçimi yapılırken mekanların başlıca şu fiziksel özellikleri dikkate alınmalıdır: • Kapıların ve camların ısı geçirgenliği • Camların yönü • Mekan duvarlarının izolasyonu • Mekanı kullanacak kişi sayısı • Mekanda kullanılan sıcak ya da soğuk ışık kaynaklarının özellikleri • Mekan içindeki cihazların ortam havasına olan ısı etkileri

Jeneratörler ne işe yarar?

Jeneratör, kısaca mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren makinelerdir. Jeneratörler, elektriğin olduğu yerlerde yedek elektrik enerji kaynağı olarak kullanılabilirler. Aynı zamanda jeneratörlerden elektrik şebekesinin olmadığı yerlerde sürekli enerji kaynağı olarak da yararlanılabilir. Jeneratörler benzinli, dizel ya da doğal gazlı bir motor tarafından çevirilen alternatör, şase ve panodan oluşur.

Elektrik enerjisinin taşınmasında ya da iletilmesinde kullanılan kablo çeşitleri nelerdir?

Elektrik enerjisinin taşınmasında ya da iletilmesinde kullanılan bu iletken ve kablolar şunlardır: • Çelik Özlü Alüminyum İletkenler • Alüminyum Esaslı İletkenler • Orta Gerilim Kabloları • Alçak Gerilim Yeraltı Kabloları (NYY) • NYA ve NYM Tipi Kablolar • NYA-F ve TTR/NYM-HY Tipi Kablolar • Amyant ya da Silikon Esaslı Kablolar • Halojensiz Kablolar

Elektrik uzatma kabloları ve grup prizler ne işe yarar?

: Bazı durumlarda ev ve iş yerlerinde kullanılan cihazların kendi elektrik kabloları prizlere uzanmayabilir ya da kısa kalabilir. Bu gibi durumlarda prizlerden cihazlara kadar elektrik kablolarının uzatılması gerekir. Priz ile cihaz arasına uygun uzunlukta ve kesitte uzatma kablosu (ara kablo) kullanılması gerekir. Uzatma kablolarında tekli priz ya da grup priz kullanılabilir.

Kablo nedir ve ne işe yarar?

Kablo, çeşitli özelliklere sahip yalıtım malzemeleriyle izole edilerek bir araya toplanmış iletken ya da iletken demetidir. Elektrik enerjisinin son kullanıcılara ulaştırılması kablolar ile yapılmaktadır.

Transformatörler gerilimi düşürme veya yükseltme özelliklerine göre nasıl adlandırılırlar?

Transformatörler AC gerilimi yükseltir ya da düşürürler. AC gerilimi yükselten transformatörlere “gerilim yükselten transformatör”, AC gerilimi düşüren transformatörlere de “gerilim düşüren transformatör” adı verilir.

Elektriksel büyüklüklerin ölçülmesi bize ne anlamda fayda sağlar?

Elektriksel büyüklüklerinin ölçülmesi, yani kendi birimi ile olan büyüklüklerinin bilinmesi gerekmektedir. Cihazların, çalışma standartlarına uygun elektriksel büyüklükleriyle çalışıp çalışmadığı kontrol edildiğinde, cihazların sürekli ve daha verimli çalışmaları sağlanır.

Kaç tür elektrik enerjisi vardır?

İki türlü elektrik enerjisi vardır:

• Statik elektrik
• Dinamik elektrik

Statik elektrik nedir?

Statik elektrik bir cismin çevresindeki diğer cisimlerle olan etkileşimiyle oluşur. Durgun ve aynı zamanda kontrolsüz arklar biçiminde oluşan bir enerji şeklidir.

Dinamik elektrik nedir?

Dinamik elektrik ise; günlük yaşantıda sık olarak kullanılan, hareketli elektrik türüdür. Elektrik kaynakları tarafından üretilmiş olan elektron döngüsüdür. Elektronlar negatif kutuptan pozitif kutuba doğru hareket ederler.

Elektrik akımı nedir?

Elektrik akımı, iletken bir telin kesitinden geçen serbest elektron miktarıdır. Serbest elektronlar iletken telin içinde akarlar. Serbest elektronların iletken madde içinde yer değiştirmesiyle de “elektrik akımı” oluşur.

Elektrik voltajı nedir?

Elektrik akımı, bir borudan akan suyun hareketine benzetilebilir. Borudan akan “su”dur. Buna karşın, iletkenden akan ise elektronlardır. Boru içinden suyun akabilmesi için, mutlaka bir basınç farkı gereklidir. Elektrik devresinden de akımın akması için mutlaka bir kuvvete ihtiyaç vardır. Bu kuvvet olmadığı takdirde serbest elektronlar hareket edemez. Dolayısıyla da elektrik akımı akmaz. Serbest elektronları hareket ettirerek devreden elektrik akımının akmasını sağlayan güç “Voltaj” olarak tanımlanır. Voltaj, bir devrede ölçülebilen rakamsal değeri ifade eder ve birimi “Volt”tur.

Elektron hareketlerine göre maddeler kaça ayrılır?

Elektron hareketlerine göre maddeler üçe ayrılır:

• İletkenler
• Yalıtkanlar
• Yarı iletkenler

Direnç (Rezistans) nedir?

İletken malzemelerin elektrik akımının geçişini zorlaştırması “direnç” ya da “rezistans” olarak tanımlanır. Elektrik akımının bir telden geçmesi nedeniyle tel ısınmaya başlar. Akımın değeri büyüdükçe telin sıcaklığı da artar. Tel sıcaklığının artması, telin elektrik akımına karşı gösterdiği direnci gösterir. Rezistans ya da direnç “R” harfiyle gösterilir ve birimi “Ohm”dur.

Kondansatör nedir?

Kondansatörler, basit olarak karşılıklı duran iki iletken ve bu iletkenlerin arasında bir yalıtkan malzemeden oluşur. Yalıtkan madde olarak seramik, hava, mika, yağ ve mumlu kağıt gibi malzemeler yer alabilir. Genel olarak “C” harfi ile sembol edilirler. Birimi ise “Farad”tır (F).

Bobin (Endüktans) nedir?

Bobin, silindir veya nüve (demir, saç ya da karbon) üzerine sarılmış ve dışı izole edilmiş iletken telden oluşur. Endüktans birimi “Henry”dir.

Elektrik enerjisi nedir?

Bir direncin (elekrikli bir cihazın) üzerinden akım geçtiğinde bir miktar ısı enerjisi açığa çıkar. Örneğin bu direnç ampulün içindeki bir flaman ya da elektrik motorunun içindeki bir bobin olabilir. Devreye uygulanan voltaj (V) ile devreden geçen akım (I) değerleri birbiriyle çarpıldığında, elektriğin gücü (W) bulunur. Elektrik gücü ile zaman (saati) birimleri birbirleriyle çarpıldığında elektrik enerjisinin değeri hesaplanır. Birim olarak da “Watt Saat” (Wh) şeklinde ifade edilir.

Doğru akım nedir?

Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akım türüdür. Doğru akım genellikle elektronik devrelerde kullanılır. En ideal doğru akım en sabit değere sahip olanıdır. En sabit değerdeki doğru akım kaynakları da pillerdir.

Alternatif akım nedir?

Alternatif akım, zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akım türüdür. Elektrik devrelerinde ve yüksek güçlü elektrik motorlarında kullanılır. Örneğin evlerin prizlerinde kullanılan şehir şebekesi alternatif akım sınıfına girer.

Faz nedir?

Alternatif akımın sıfırdan başlayıp pozitif değerler almaya başladığı noktanın, başlangıç noktasına göre olan zaman veya açı farkına faz denir. Faz alternatif akımın başladığı noktayı belirtir. Elektrik akımının olduğu uç, faz ucudur. Kontrol kaleminde ya da ölçü probunda elektrik görülen uçtur.

Sigortalar nedir?

Sigortalar ve şalterler, elektrik trafosundan sonra, elektrik enerjisinin güvenli olarak taşımasında kullanılan elektrik tesisatı elemanlarıdır. Sigortalar herhangi bir sebeple üzerinden aşırı akım geçtiğinde ya da kısa devrelerde elektrik enerjisinin geçişini kesen elemanlardır. Elektrik enerjisini kullanacak olan cihazdan önce faz, nötr ve toprak uçlarından en az ikisinin kendi aralarındaki fiziksel teması “kısa devre” olarak tanımlanır.

TV yapım sistemlerinde şehir şebekesinin yanında elektrik gücü sağlayan diğer kaynaklar nelerdir?

TV yapım sistemlerinde şehir şebekesinin yanında elektrik gücü sağlayan diğer kaynaklar şu şekilde sıralanabilir:

• Kesintisiz Güç Kaynakları
• Piller ve Bataryalar
• Jeneratörler

Jeneratör nedir?

Jeneratör, kısaca mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren makinalardır. Jeneratörler, elektriğin olduğu yerlerde yedek elektrik enerji kaynağı olarak kullanılabilirler. Aynı zamanda jeneratörlerden elektrik şebekesinin olmadığı yerlerde sürekli enerji kaynağı olarak da yararlanılabilir.

Klima ve soğutma sistemlerinin seçimi yapılırken mekanların başlıca hangi fiziksel özellikleri dikkate alınmalıdır?

Klima ve soğutma sistemlerinin seçimi yapılırken mekanların başlıca şu fiziksel özellikleri dikkate alınmalıdır:

• Kapıların ve camların ısı geçirgenliği
• Camların yönü
• Mekan duvarlarının izolasyonu
• Mekanı kullanacak kişi sayısı
• Mekanda kullanılan sıcak ya da soğuk ışık kaynaklarının özellikleri
• Mekan içindeki cihazların ortam havasına olan ısı etkileri

Topraklama kaç gruba ayrılır?

Topraklama “işletme topraklaması”, “koruma topraklaması” ve “yıldırım topraklaması” olarak üç gruba ayrılır. İşletme ve koruma topraklaması insanı ve cihazları elektrik kaçağından korur. Yıldırım topraklaması ise yıldırımın zararlı etkisine karşı insanları, cihazları ve binaları korur. Ev, iş yeri ve ofislerde topraklamaların yapılmış olması gerek canlıların elektriğe çarpılmalarını gerekse bina yangınlarını önler. Herhangi bir sebeple oluşan elektrik kaçağından insan ve cihazları korumak için kaçak akım röleleri kullanılır.

Elektrik saatlerinin özellikleri nelerdir?

Ev ve işyerlerinde elektrik miktarını ölçen ve bu ölçtüğü büyüklüğü toplayan ölçü aletlerinin en iyi örneği elektrik saatleridir. Elektrik saatleri şebeke voltajını ve şebekeden çekilen akımı ölçerler. Bu ölçüm değeri “watt” cinsindendir. Bulunan güç (watt) değeri zaman (h) ile çarpılıp, kilowattsaat (kWh) olarak kullanılan elektrik enerjisini gösterir. Hem analog hem de dijital modelleri mevcuttur.

Elektriğe çarpılmış kişiye müdahale nasıl olmalıdır?

Elektriğe çarpılmış kişiye müdahale edecek kişi önce kendi güvenliğini düşünmelidir. Elektrik akımıyla teması kesilmemiş bir kazazedeye asla dokunulmamalıdır. İlk yapılacak iş elektrik akımını kesmektir. Ev ya da işyerindeki elektrik ana şalterinden veya sigortalarından elektrik kesilir. Bir ilkyardımcı kabloda elektrik olmadığından emin olmadıkça ya da bu konuda özel aletleri ve eğitimi olmadıkça elektrik kablosuna dokunmamalıdır. Elektrik enerjisi kesilemiyorsa; kuru tahta, sopa, ip, deri kemer, plastik eşya veya gazete tomarı gibi yalıtkan maddeler yardımıyla kazazedenin elektrikle olan temas› kesilmelidir. Örneğin bir trafik kazasında, kopmuş bir elektrik kablosu arabanın üzerine düşmüş ve arabada da insan varsa; elektrik kurumu tarafından elektrik kesilene kadar kazazedelerin arabada kalmaları sağlanmalıdır. Kazazedeler arabada kaldıkları sürece güvendedirler. Arabanın lastikleri yalıtkan görevi görecektir. Kazazedenin elektrik akımıyla teması tamamen kesildikten sonra, kazazedenin kontrolü yapılmalıdır. Gerekiyorsa eğitimini almış kişiler tarafından suni solunum ve kalp masajı yapılmalıdır. Bilinç kaybı var ise yan yatma pozisyonu (koma pozisyonu) oluşturulmalıdır. Yanıklar, kuru ve mümkünse steril pansuman malzemesi ile örtülmelidir. Kırık gibi durumlar sabitlenmeye çalışılmalıdır. Kazazede hakkındaki bilgiler en kısa sürede sağlık kuruluşlarına bildirilmeli ve en kısa zamanda sağlık kuruluşlarına nakli sağlanmalıdır.