Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim
Radyo Programcılığının Temel Kavramları
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Radyonun en önemli özelliği nedir?
Radyonun diğer kitle iletişim araçlarına oranla en önemli özelliği kolay ulaşılabilmesidir.
Radyo niçin "zihin tiyatrosu" olarak adlandırılır?
Radyonun sınırları dinleyicinin hayal gücü ile belirlenir. Bu nedenle radyo; “zihin tiyatrosu” olarak da tanımlanır.
Radyo yayını hangi unsurlardan oluşmaktadır?
Radyo yayını ses; müzik ve efekt olmak üzere üç farklı unsurun bir araya gelmesi sonucunda gerçekleşmektedir.
Radyoculuga ilişkin temel kavramlar nelerdir?
Radyoculuga ilişkin temel kavramlar:
- Radyo Zihinde Resim Yaratır
- Radyo Bireyle Konuşur
- Radyo hızlıdır
- Radyonun Sınırları Yoktur
- Radyo rahat ve kolaydır
- Radyo Ucuz ve Basittir
- Radyo Yapısı Gereği Anlıktır
- Radyo seçicidir
- Radyo Kişiseldir
- Radyo şaşırtır
- İnsan Sesi
- Sessiszlik
- Müzik
- Efekt
Sesin frekansı nedir? Tanımlayınız.
Ses, herhangi bir maddenin titreşimi ile oluşur. Sesin saniyede yaptığı
titreşimlere sesin frekansı denir.
Farklı dinleyici gruplarının radyo dinleme tercihlerine göre belirlenen radyo yayın formatları nelerdir?
Farklı dinleyici gruplarının radyo dinleme tercihlerine göre, radyo yayın formatları belirlenir. Söz konusu formatlar şunlardır:
• Haber, konuşma ve spor formatı
• Folk müzik formatı
• Güncel sevilen şarkılar formatı
• Yetişkinler için güncel müzik formatı
• Rock ve alternatif müzik formatları
• Kent müziği formatları
• Caz ve klasik müzik formatları
• Eski şarkılar formatları
• Dünya müziği formatları
• Dini program formatları
• Topluluk radyoları
• Üniversite radyoları (Yavuz, 2008: 20)
Müzik programlarında, müziğin dolaylı kullanımları nelerdir?
Müzik programlarında, müziğin dolaylı kullanımı beş biçimde sınıflandırılmaktadır: Tanıtım (sinyal) müziği, geçiş müziği, fon (arka plan) müziği, ses efekti olarak müzik, dinleti müziği
Dolaylı müzik iletisi nedir?
Ana mesajın söz ile iletildiği programlarda, söze vurgu yapmak, güçlendirmek ve program içerisinde geçişleri sağlamak için müzik kullanımı ise, dolaylı müzik iletisi olarak tanımlanmaktadır.
Geçiş müziği nedir?
Geçiş müziği: Söz programı içinde yer alan farklı bölümleri birbirinden ayırmak için veya tek konulu
programların giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini ayırmak için kullanılan müziktir.
Dinleti müziği nedir?
Dinleti müziği: Uzun süreli söz programlarda dinleyiciyi dinlendirmek, ilgisini ve dikkatini toplamak
amacı ile konuşmalar arasında kullanılan müzik parçalarıdır.
Efektler hangi amaçlarla kullanılır?
Efektler başlıca şu amaçlarla kullanılırlar: Yer belirleme, Sözün etkisini güçlendirme, zaman
belirleme, atmosferi belirleme, program giriş ve çıkışlarını belirleme, geçişleri belirleme.
Doğal ve yapay efekt nedir? Tanımlayınız.
Doğal efektler; daha önceden, sesin kaynağından kaydedilir. Araba korna sesi, su sesi, havlama ve gülme efektleri doğal ses efektleridir. Yapay efektler ise; iç efektler olarak tanımlanır ve yayın sırasında yapılan efektlerdir. Bir parça kâğıdı buruşturarak çıkartılan yangın sesi yapay efektlere verilebilecek en güzel örnektir.
Atmosferi belirleme efektleri ne amaçla kullanılır ve nelerdir?
Atmosferi belirleme efektleri, olayın geçtiği yeri ve içinde bulunduğu havayı belirlemek için kullanılır. Vapur sesi, tren sesi ya da korno sesi atmosferi belirlemek için kullanılan seslerdir.
Radyo yayıncılığının aşamaları nelerdir?
Stüdyoda sunucunun konuşmasından başlayarak, dinleyiciye iletildiği aşamaya kadar, radyo yayıncılığı şu aşamalardan geçer:
• Konuşma sırasında ses telleri havada ses dalgaları oluşturur. Her yöne yayılır.
• Ses dalgalarını mikrofonlar elektriğe dönüştürür.
• Elektriğe dönüştürülen ses dalgaları, kablolar aracılığı ile ses masasına gönderilir.
• Ses masasında diğer sesler, farklı müzikler, röportajlar, efektler eklenir.
• Ses bir tel boyunca gider ve vericiye ulaşır.
• Vericinin radyo dalgalarına dönüştürdüğü elektrik sinyalleri bir anten sisteminden havaya saçılır.
• Dalgalar, yayın frekansı ve yerel şekillere göre değişen mesafeler dahilinde, her yöne doğru
dağılır.
• Radyo alıcısı, yayılan radyo dalgalarını toplar.
• Radyonun içindeki elektronik parçalar radyo dalgalarını ses sinyallerine dönüştürür. Ses
sinyalleri hoparlör veya kulaklıklarla yeniden havada ses dalgaları haline getirilir
Geleneksel yayıncılıkta, ihtiyaç duyulan ögeler nelerdir?
Geleneksel yayıncılıkta, ihtiyaç duyulan ögeler; stüdyo, mikrofon, ses masası, verici, anten
ve alıcıdır.
Kayıt ve yapım stüdyosu nedir? Tanımlayınız.
Radyo stüdyolarında program yapımlarının gerçekleştirildiği bölüm; kayıt stüdyosu ve yayının yapıldığı bölüm ise yayın stüdyosudur.
Radyo yayıncılığında kullanılan mikrofonlar, yapılarına, ses alma yönlerine ve etki alanlarına göre olmak üzere, üç ayrı gruba ayrılarak incelenebilir.
Yapılarına göre mikrofonlar nelerdir?
Yapılarına göre mikrofonlar, enerjinin hangi yönden değiştiğine bağlı olarak sınıflanabilir. Bunlar
dinamik (dynamic), kondansatör (condenser) ve elektrostatik (electret) mikrofonlardır.
Ses masasındaki devre fonksiyonları nelerdir?
Yükseltim, yönlendirim ve karıştırma devreleri olmak üzere ses masası ortalama üç çeşit devre fonksiyonuna sahiptir.
Vericiyi oluşturan 3 temel öge nedir?
Verici en temel şu üç öğeden oluşmaktadır:
• Klavuzun bir parçası olabilen stereofonik kod yayıcı,
• Taşıyıcı frekansı yöneten ve düşük frekans sinyaline göre frekans modülasyonunu sağlayan
kılavuz modülatör,
• Güç çoğaltıcı
Özel radyolarda görev alan kişiler kimlerdir?
Özel radyolarda görev alan kişiler şunlardır: Radyo Müdürü, Program Müdürü, Müzik Müdürü, Haber Müdürü, Pazarlama Müdürü, Muhabir, Şef Mühendis, Programcı, Sunucu ve Teknik İşletmen.