Olaylara Müdahale Esasları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Özel güvenlik görevlilerinin madde 7'de yer alan görevleri nelerdir?

• Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Ceza Muhakemesi Kanununun 90’ıncı maddesine göre yakalama.
• Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama.
• Yangın, deprem gibi tabii afet durumlarında ve imdat istenmesi hâlinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme.
• Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma.
• Terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma.
• Kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama.
• Olay yerini ve delilleri koruma, bu amaçla Ceza Muhakemesi Kanununun 168’inci maddesine göre yakalama.
• Türk Medeni Kanununun 981’inci maddesine, Borçlar Kanununun 52’nci maddesine, Türk Ceza Kanununun 24 ve 25’inci maddelerine göre zor kullanma.

Koruma ve güvenlik görevlilerinin ateşli silah bulundurulabileceği kim tarafından belirlenir?

Hangi koruma ve güvenlik hizmeti için ne miktar ve özellikte ateşli silah bulundurulabileceği komisyon tarafından belirlenir.

Özel güvenlik görevlisi çalıştırılmasına nerelerde izin verilmez?

Eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesislerinde, talih oyunları işletmelerinde, içkili yerlerde silahlı özel güvenlik görevlisi çalıştırılmasına izin verilmez.

Özel güvenlik görevlileri hangi durumlarda silahlı olarak görev yapamazlar?

Özel güvenlik görevlileri, özel toplantılarda, spor müsabakalarında, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde silahlı olarak görev yapamazlar.

Koruma ve güvenlik hizmetinde kullanılacak silah ve teçhizat kim tarafından temin edilir?

Koruma ve güvenlik hizmetinde kullanılacak silah ve teçhizat, ilgili kişi veya kuruluş tarafından temin edilir. Özel güvenlik şirketleri ateşli silah alamaz ve bulunduramazlar.

Özel güvenlik şirketlerine ve özel güvenlik eğitimi veren kurumlara hangi durumlarda silah izni verilir?

Özel güvenlik şirketlerine, para ve değerli eşya nakli, geçici süreli koruma ve güvenlik hizmetlerinde kullanılmak üzere özel güvenlik eğitimi veren kurumlara, silah eğitiminde kullanılmak üzere komisyonun kararı ve valinin onayı ile silah alma, kullanma ve taşıma izni verilebilir.

Özel güvenlik görevlileri silahı hangi alanlarda kullanabilir?

Özel güvenlik görevlileri silahlarını görev alanı dışına çıkaramazlar.

Özel güvenlik görevlilerinin görev kapsamı nerelerdir?

İşlenmiş bir suçun sanığı veya suç işleyeceğinden kuvvetle şüphe edilen kişinin takibi, dışarıdan yapılan saldırılara karşı tedbir alınması, para ve değerli eşya nakli, kişi koruma ve cenaze töreni gibi güzergah ifade eden durumlarda güzergah boyu görev alanı sayılır. Görev alanı, zorunlu hâllerde Komisyon kararıyla genişletilebilir.

Zor kullanma ve yakalama yetkilerinin kullanılmasında güvenlik görevlileri ne yapar?

Zor kullanma ve yakalama yetkilerinin kullanılmasını gerektiren olaylar en seri vasıtayla yetkili genel kolluğa bildirilir; yakalanan kişi ve zapt edilen eşya genel kolluğa teslim edilir.

Özel güvenlik görevlilerinin kimlik kartı kullanımı nasıldır? 

Özel güvenlik görevlilerine valilikçe kimlik kartı verilir. Kimlik kartında görevlinin adı ve soyadı ile silahlı ya da silahsız olduğu belirtilir.

Kimlik kartı görev alanı ve süresi içerisinde herkes tarafından görülebilecek şekilde yakaya takılır. Üzerinde kimlik kartı olmayan özel güvenlik görevlileri Kanunun 7’nci maddesinde sayılan yetkileri kullanamazlar.

Görevden ayrılan özel güvenlik görevlileri için işveren ne yapmalıdır?

Herhangi bir sebeple görevinden ayrılan özel güvenlik görevlileri işveren tarafından on beş gün içinde valiliğe bildirilir.

Özel güvenlik görevlileri görev yaptıkları yerlerde kişileri durdurma yetkileri hangi kanunla düzenlenmiştir?

Özel güvenlik görevlileri görev yaptıkları yerlerde kişileri ve eşyaları duyarlı kapılardan ve x-ray cihazından geçirilmesi vb görevleri 5188 sayılı kanun 7.maddesinin bentlerinde düzenlenmiştir

Özel güvenlik görevlilerinin yetkileri nelerdir?

• Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama.
• Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.

Durdurma, durdurma sonrası kontrol ve arama işlemleri hangi madde ile belirlenmiştir?

AÖAY ‘nin 27. maddesinde AÖAY ‘nin 27. maddesinde durdurma, durdurma sonrası kontrol ve arama işlemleri belirlenmiştir.

Kolluk görevlileri durdurma, durdurma sonrası kontrol ve arama işlemlerini neden yapar?

• Bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek,
• Suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,
• Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek,
• Kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya malvarlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek amacıyla yapar.

Hangi durumlarda durdurma işlemi yapılamaz?

Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için “umma” derecesinde makul şüphe bulunmalıdır. Somut emarelerle desteklenen şüphe bulunmadan, süreklilik arz edecek, fiilî durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma işlemi yapılamaz.

 Hangi durumlarda kolluk durdurma yetkisini kullanabilir?

Kolluğun durdurma yetkisini kullanabilmesi için tecrübesine ve içinde bulunulan durumdan edindiği izlenime dayanarak, kişinin bir suç işleyeceği veya işlediği hususunda veya kişinin silâhlı olduğu ve hâlen tehlike yarattığı konusunda makul bir sebebin bulunması gerekir.

Kolluk durdurma halinde nasıl davranmalıdır?

Kolluk, görevini yerine getirirken kendisinin kolluk görevlisi olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra durdurduğu kişiye durdurma sebebini bildirir; şüpheye yol açan davranışları ve durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilir; kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir. Kişi, kimliğine ilişkin olanlar hariç, sorulan sorulara cevap vermekle yükümlü değildir. Durdurma yetkisinin kullanılmasına neden olan şüphe, yapılan açıklamayla veya herhangi bir şekilde ortadan kalkarsa kişilerin gitmesine ve araçların ayrılmalarına izin verilir.

Durdurma süresi, durdurma sebebine esas teşkil eden işlemin gerçekleştirilmesi için zorunlu olan süreden fazla olamaz.

Durdurma üzerine hangi işlemler yapılır?

• Durdurulan kişi üzerinde giysilerinden herhangi birisi çıkarılmaksızın, yoklama biçiminde bir kontrol yapılır. Bu işlem sonucunda, kişide silâh bulunduğu sonucunu çıkarmaya yeterli şüphe meydana gelirse memur kendiliğinden silâh ve diğer
  suç eşyası araması yapabilir.
• Yoklama suretiyle kontrol, kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır.
• Yapılan kontrolün konusu ve sebepleri ilgiliye açıklanır.
• Bir kişinin veya aracın durdurulma süresinin, şartlara göre makul olması ve kontrol için ayrılan süreyi aşmaması gerekir.
• Yoklama suretiyle kontrol, kişiye en az sıkıntı verici şekilde yapılır.
• Yapılan kontrolün neticesinde suça ilişkin iz, eser, emare ve delil elde edilirse kişi yakalanır.
• Uyuşturucu gibi belirli bir şeyin, kişinin herhangi bir yerinde gizlendiği düşünülüyorsa daha geniş çaplı kontrol yapılabilir.
• Yoklama suretiyle kontrol, kişinin veya aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır. Başka yere götürülerek kontrol yapılamaz.
• Makul sebebi oluştuğu takdirde, daha geniş kapsamlı kontrol yapılması için kolluk aracından veya yakındaki kapalı bir yerden yararlanılabilir.
• Kontrolden sonra talep üzerine olay yerinde derhâl bir tutanak düzenlenir.

Kolluk, durdurduğu kişi veya araçta silâh, tehlike oluşturan eşya bulunduğundan şüphe duyarsa ne yapmalıdır?

Kolluk, durdurduğu kişi üzerinde veya aracında silâh veya tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı hâlinde, kendisine veya başkalarına zarar verilmesini önlemek amacına yönelik gerekli tedbirleri alabilir. Bu amaçla kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemez. Ancak el ile dıştan kontrol hariç, kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dâhilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hâllerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir.

Arama emrinde hangi hususlara yer verilir?

• Aramanın sebebi,
• Aramanın konusu ve kapsamı,
• Aramanın yapılacağı yer, tarih ve emrin geçerli olacağı süre,
• Aramanın yapılacağı kişinin açık kimliği ile aracın plaka, marka ve modeli.

Kişinin üstü ve eşyası ile aracının aranmasında hangi usuller uygulanır?

Kişinin üstü ve eşyası ile aracının aranmasında 28 ve 29’uncu maddelerde belirtilen usuller uygulanır. Arama sırasında elde edilen ve adlî soruşturma ve kovuşturmalarda kullanılabilecek bilgi, bulgu ve şüpheliler hakkında bu yönetmelikteki ilgili hükümler uygulanır.

Kolluk amirinin kararı ne kadar sürede hakim onayına sunulur?

Kolluk amirinin kararı yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur.

Özel güvenlik görevlileri kimlik sorma yetkisini nerelerde kullanabilir?

• Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.
• Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme.

Arama nedir?

Arama, şüpheli kişi veya delillerin ya da müsadere edilecek eşyanın ele geçirilmesi amacıyla ev veya diğer yerlerde araştırma yapılmasıdır.

Arama, Anayasal güvence altında bulunan konut dokunulmazlığın, özel hayatın gizliliğine, kişi özgürlüğüne ve vücut bütünlüğüne müdahale oluşturan bir koruma tedbiridir. Bu nedenle arama ancak Anayasa’da gösterilen sınırlı koşullarda gerçekleştirilebilir.

Aramanın amacı nedir?

Arama yapılmasının amacı, şüpheli ve sanığı ya da bir delili ele geçirmek olabileceği gibi bir suçun işlenmesini veya bir tehlikeyi
önlemek de olabilmektedir. Adli amaçlı aramaya adli arama, önleme amaçlı aramaya idari arama denmektedir.

Anayasa’ya göre arama hangi hallerde yapılabilir?

Anayasa’ya göre aramaya ancak milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın, genel ahlakın ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için başvurulabilir.

Arama nerelerde yapılır?

Kişilerin durdurularak üzerinin aranması veya ev, iş yeri, araç, eşya ve diğer kapalı yerlerinin aranması şeklinde gerçekleşebilir

Arama işlemi nedir?

Arama işlemi, saklı olan delil olabilecek belirli bir eşyanın veya bir suç işlendiğinden şüphelenilen kişinin ‘planlı’’ bir şekilde aranmasıdır.

Arama işleminin amacı nedir?

Şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler şüpheli veya sanığın ele geçirilmesi veya suç delillerinin elde edilmesi amacıyla aranabilir.

Arama koşulları nelerdir?

Aramanın iki koşulu bulunmaktadır. İlk olarak, üstü, eşyası, konutu, işyeri veya diğer yerleri aranacak olan kişinin, aramaya sebep olan suçu işlediğine dair somut olaya dayanan şüphe bulunması gerekir. İkinci olarak, şüpheli veya sanık veya delilin aranacak yerde olduğu konusunda makul şüphe bulunması gerekir. Ancak bu iki şartın bir arada bulunduğu durumlarda arama yapılabilmektedir. Buradaki makul şüphe, hayatın akışına göre somut olaylar karşısında genellikle duyulan şüphedir. Arama sonucunda belli bir objenin bulunacağını veya belli bir kişinin yakalanacağını gösteren olgular bulunmalıdır.

Arama, önleme ve yakalama amaçlı (adli) olarak iki şekilde yapılır.

Adli aramanın tanımı nasıldır?

Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliğinin (AÖAY) 5’inci maddesinde, bir suç işlemek veya buna iştirak veyahut yataklık etmek makul şüphesi altında bulunan kimsenin, saklananın, şüphelinin, sanığın veya hükümlünün yakalanması ve suçun iz, eser, emare veya delillerinin elde edilmesi için bir kimsenin özel hayatının ve aile hayatının gizliliğinin sınırlandırılarak konutunda, işyerinde, kendisine ait diğer yerlerde, üzerinde, özel kâğıtlarında, eşyasında, aracında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlara göre yapılan araştırma işlemidir, şeklinde tanımlanmıştır.

Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliğinin (AÖAY) 19’uncu maddesi kapsamı nedir?

• Millî güvenlik ve kamu düzeninin, genel sağlık ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması,
• Suç işlenmesinin önlenmesi,
• Taşınması veya bulundurulması yasak olan her türlü silâh, patlayıcı madde veya eşyanın tespiti amacıyla, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde mülkî âmirin yazılı emriyle ikinci fıkrada belirtilen yerlerde, kişilerin üstlerinde, aracında, özel kâğıtlarında ve eşyasında yapılan arama işlemidir, şeklinde tarif edilmiştir.

Özel güvenlik görevlilerinin önleyici amaçlı durdurma ve arama yetkisinin yasal dayanağı nedir?

5188 saylı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 7’nci maddesine göre özel güvenlik
görevlileri;

• Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan
  geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme,
• Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme,
• Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri
  yakalama ve arama,
• Hava meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik
  sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme yetkilerine sahiptirler.

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin
14’üncü maddesi ne der?

‘Görev alanında, can ve mal güvenliğinin ve kamu düzenin sağlanması, suç işlenmesinin önlenmesi, taşınması veya bulundurulması yasaklanmış her türlü silah, patlayıcı madde veya eşyanın tespit edilmesi amacıyla detektörle, x-ray cihazından geçirerek veya Kanunda belirtilen durumlarda gerektiğinde üst araması yapılabilir.

Kamuya açık alanlarda üst araması hangi yönetmeliğe göre yapılır?

Kamuya açık alanlarda üst araması, 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.

AÖAY Madde 23'ün içeriği nedir?

Spor müsabakalarının yapılacağı spor alanına, güvenlik güçlerince gerçekleştirilecek kontrolden sonra seyirci alınır. Spor alanlarının çevresinde, stadyum veya spor salonu girişleri ile turnike girişlerinde, müsabakayla ilgili olarak hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca olan hâllerde mülkî âmirin yazılı izni ile kolluk tarafından veya kolluğun denetiminde, özel güvenlik görevlilerince üst araması yapılır ve (Değişik ibare:RG 29/4/2016-29698) 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunun amacına aykırı madde ve cisimler geçici olarak koruma altına alınır.

Aramanın gerçekleştirileceği yerde öncelikle hangi işlemler yapılır?

Aramanın gerçekleştirileceği yerde, öncelikle kişilerin kaçmasını ve saldırmasını engelleyecek şekilde gerekli güvenlik tedbirleri alınır.

Üst araması nasıl yapılır?

Kolluk görevlileri, kolluk görevlisi olduğunu ispatlayan kimliğini gösterir. Üst araması, kişinin cinsiyetinde bulunan görevli tarafından yapılır. Üst ve eşya araması sırasında, yapılan aramanın konusu olan eşyanın ne olduğu veya aramanın yapılmasına temel teşkil
eden sebepler ilgiliye açıklanır. Üst araması sırasında, kişinin beraberinde olan eşya da mümkünse elektromanyetik cihazlarla, yoksa beş duyu organı aracılığıyla aranır. Sahipsiz
eşya hakkında da aynı hüküm uygulanır. Kişi direndiği takdirde üst ve eşya araması orantılı güç kullanılarak gerçekleştirilir.

Üst ve eşya araması, kişinin veya aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır. Başka yere götürülerek arama yapılamaz. Gerektiğinde kolluk aracından veya yakındaki kapalı bir yerden yararlanılabilir. Üst araması sırasında, kişinin üstünde veya eşyasında rastlanan özel kâğıt ve zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya bulunması ihtimali dışında açılmaz; açıksa dahi yazılı bilgiler okunamaz.

Kişinin kanunlara göre izin verilmeyecek bir şeyi taşıdığına ilişkin makul şüphenin
bulunması durumunda arama nasıl yapılır?

Kişinin kanunlara göre izin verilmeyecek bir şeyi taşıdığına ilişkin makul şüphenin bulunması ve aramanın amacına başka türlü ulaşılamaması hâlinde, üst araması aşağıda belirtilen şekilde giysiler çıkartılmak suretiyle yapılabilir:

• Arama yapılmadan önce, bu aramayı yapmanın neden gerekli görüldüğü ve nasıl
  yapılacağı, o birimde görevli en üst kolluk âmiri tarafından ilgiliye bildirilir.
• Arama, aynı cinsiyetten görevliler tarafından yapılır; arama işlemi kimsenin görmemesini sağlayacak tedbirler alınarak gerçekleştirilir.
• Arama, kişinin utanma duygusunu en az ihlâl edecek bir şekilde yapılır; önce bedenin üst kısmındaki giysiler çıkarttırılır; bedenin alt kısmındaki giysiler, üst kısmındaki giysiler giyildikten sonra çıkarttırılır. Bu giysiler mutlaka aranır.
• Arama sırasında bedene dokunulmaması için gerekli özen gösterilir.
• Arama, mümkün olduğunca kısa bir süre içinde bitirilir.

Yapılan aramanın neticesinde bir suça ilişkin iz, eser, emare ve delil elde edilirse, kişi yakalanır. Bu maddede yazılı işlemler gece de yapılabilir.

Arama emri ya da kararı gerekmeden hangi hallerde arama yapılır?

Aşağıdaki hâllerde yapılacak aramalarda ayrıca bir arama emri ya da kararı gerekmez:

• Devletçe kamu hizmetine özgülenmiş bina ve her türlü tesislere giriş ve çıkışın
  belirli kurallara tâbi tutulduğu hâllerde, söz konusu tesislere girenlerin üstlerinin
  veya üzerlerindeki eşyanın veya araçlarının aranmasında,
• 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun ek 1’inci maddesi kapsamında bulunan, sivil hava
  meydanlarında, limanlarda ve sınır kapılarında, binaların, uçakların, gemilerin ve her
  türlü deniz ve kara taşıtlarının, giren çıkan yolcuların X-ray cihazından geçirilerek,
  gerektiğinde üstünün ve eşyasının aranması ile buralarda görevli kamu kuruluşları ve özel kuruluşlar personelinin, üstlerinin, araçlarının ve eşyalarının aranmasında,
• 2935 sayılı Olağanüstü Hâl Kanununun 11’inci maddesi kapsamında, kişilerin üstünün, eşyalarının Olağanüstü Hâl Valisinin emriyle aranmasında,
• Kanunların, muhafaza altına alınmalarına olanak verdiği kişilerin, üst veya eşyalarının aranmasında,
• 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
  Hakkında Kanun çerçevesinde görevli kolluğun, aynı Kanunun 79’uncu maddesindeki silâh taşıma yasağı kapsamında, silâh taşıdığından şüphelenilen kişilerin üstlerinin ve eşyalarının aranmasında.

Umuma açık veya açık olmayan özel işletmelerin, kurumların veya teşebbüslerin
girişlerindeki kontroller nasıl yapılır?

Umuma açık veya açık olmayan özel işletmelerin, kurumların veya teşebbüslerin girişlerindeki kontroller, buralara girmek isteyen kimselerin rızasına bağlıdır. Kontrol edilmeyi kabul etmeyenler, bu gibi yerlere giremezler. Bu gibi yerlerde kontrol, esasta özel güvenlik görevlileri tarafından yerine getirilir. Ancak bu yerlerin ve katılanların taşıyabilecekleri özel niteliklere göre önleme aramaları kolluk güçleri tarafından da yapılabilir.

Önleme amaçlı arama nedir?

Önleme araması, tehlike meydana getirenlerin ele geçirilmesi, yani genel emniyet ve asayişin korunması amacıyla yapılmalıdır. Mevcut veya ortaya çıkması muhtemel bir tehlikenin bertaraf edilmesi de önleme aramasının konusunu teşkil eder. Önleme araması idari bir işlemdir. Böyle bir arama kişilere ve eşyalarına yönelik olarak yapılabilir.

Zabıta hangi hallerde arama yapabilir?

Zabıtaya, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde ve hakim kararı veya yetkili merciin izin veya emrinin alınmasında imkansızlık veya zaruret bulunması hâlinde, arama yapma yetkisi verilmiştir. Tedbir olarak başvurulan bu tür aramanın amacı, kamu düzenini tehlikeye sokan kişi veya eşyaları bulmaktır.

Gecikmesinde sakınca ve tehlike bulunan durum nedir?

Gecikmesinde sakınca ve tehlike bulunan durumların en önemlisi güvenlik görevlisinin kendisinin ve üçüncü şahısların can güvenliğinin tehdit veya tehlike altında bulunmasıdır.

Kişiler üzerinde yapılan arama kaça ayrılır?

Kişiler üzerinde yapılan aramada iki aşama söz konusudur. Önce tedbir niteliğinde arama yapılır, daha sonra kesin aramaya geçilir. Tedbir niteliğinde aramayı yapan görevli önce kendisine yönelebilecek olan bir tehlikeyi önlemelidir.

Üst araması yapılırken nelere dikkat edilmelidir?

Üst araması yapılırken insanlık dışı bir davranışta bulunulmaması gerekmekle birlikte, aramayı yapan özel güvenlik görevlisinin üstünlüğü elden bırakmamalı, üzeri aranan kişiye taviz verilmemelidir. İlke olarak arama bir ekipçe gerçekleştirilmeli, üzeri aranan kişinin konuşmasına, arkaya bakmasına, kollarını hareket ettirmesine müsaade edilmemelidir. Genelde şüphenin yoğunlaştığı kişiler hakkında, onların bıraktığı izler, temas kurduğu kimseler ve davranışlarının takibi ve kontrolü, sıkça başvurulan yollardandır.

İdari nitelikli önleme araması nedir?

Bir kimsenin üzerinde, eşyalarında, araçlarında elle veya detektörle yapılan kontrol işlemi de arama kapsamındadır. Genel emniyet ve asayişin temini, tesisi ve korunması amacıyla uygun görülen yolların giriş ve çıkışlarında veya suç meydana gelmişse işlenmesinden sonra şüphelilerin üzerlerinde, eşyalarında ve lüzumu hâlinde üçüncü şahıslar üzerinde suç delillerinin ve kanunun taşınmasını ve kullanılmasını izne bağladığı alet ve eşyanın elde edilmesi için yapılan aramalar da idari nitelikli önleme aramasıdır.

Önleme araması nedir?

Önleme araması idari bir işlemdir. Önleme araması sırasında güvenlik görevlisi öncelikle kendi ve koruduğu üçüncü şahısların can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak amacıyla tedbir mahiyetinde arama yapar.

Sınır kapıları, hava alanı, deniz iskelesi ve tren istasyonlarında yapılan aramalarda amaç nedir?

Sınır kapılarında yapılan sıradan ve rutin arama ve kontroller ise hem ulusal hem de uluslararası mevzuata göre hukuka uygun kabul edilmektedir. Hava alanı, deniz iskelesi ve tren istasyonlarında yapılan kontrol ve incelemelerde ise kaçak eşya, şahıs veya terör amaçlı diğer eşya ve kişilerin tespiti amaçlanmaktadır. Burada ülkenin milli güvenliği ve menfaatlerinin korunması ön plandadır.

Uluslararası hukuk normlarına göre arama nasıl yapılır?

Uluslararası hukuk normlarına göre hukuka uygun olarak durdurulan araç içindeki şahsın, güvenlik görevlisine zarar vermesi ihtimali göz önünde bulundurularak eliyle ulaşabileceği yerlerde ilk planda suç aleti ve silah mahiyetinde eşya olup olmadığının tespiti için arama yapılabilir.

Ceza ve infaz kurumlarında aramanın amacı nedir?

Ceza ve infaz kurumlarında tutukluların üzerinde ve barındırıldığı yerlerde kamu güvenliği sebebiyle rutin aramalar yapılmaktadır.

İlk ve orta öğretim, yükseköğretim kurumları giriş-çıkış yerlerinde yapılan aramanın amacı nedir?

İlk ve orta öğretim kurumları ile davet hâlinde yükseköğretim kurumları giriş-çıkış yerlerinde görevin gereği yapılan aramalar genel olarak disiplin dışı faaliyetlerin ortaya çıkarılması veya önlenmesi amacını gütmektedir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan personel hangi hallerde aranır?

Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan personelin faaliyetleriyle ilgili şüphe ortaya çıktığında veya buralara giriş yapmaya gelen kişilerin üzerinde ve eşyasına yönelik olarak yapılacak olan genel arama veya benzeri diğer uygulamalarda hakim kararının istenemeyeceği, çünkü buralarda çalışan ya da buralara giriş için gelenlerin bazı kısıtlamaları baştan öngördüğü ve kabul ettiği varsayılmaktadır.

Arama sırasında alınacak güvenlik tedbirleri nelerdir?

Arama sırasında özel güvenlik görevlisinin öncelikle kendi güvenliğini sağlaması gerekir. Özel güvenlik görevlisi, görevini yerine getirirken tehlikeli ve öngörülmeyen durumlarla karşılaşabilmektedir.İstatistikler, özel güvenlik görevinin ifasında gereksiz atılganlık ve hatalı davranışlar sonucu ölüm ve yaralanmaların sık olarak meydana geldiğini göstermektedir.

Özel güvenlik görevlisi bilinçli, temkinli, tedbirli, bilgili ve gerekli eğitimi almış olmalıdır. Öncelikle görevine devam edebilmesi için özel güvenlik görevlisinin sağ ve sağlıklı olması gerekir. Özel güvenlik görevlisi mutlak olarak alınması gereken tedbirleri hafife almadan yerine getirmeli, zorunluluk bulunuyor ise veya ihtiyaç hâlinde genel kolluktan acil yardım istemeli ve gelmesini beklemelidir.

Aramada öncelik kişilere sonra eşyaya verilmelidir. Arama işlemi sonuçlandırılmadan tutanak veya belge tanzimine geçilmemelidir. Şüpheli şahsın bıraktığı izlenim, ortamın durumu ve kendi tecrübesini hesaba katarak arama şekil ve yöntemine özel güvenlik görevlisi kendisi karar vermelidir.

Dıştan gelecek tehlikelere karşı duyarlı olmalı ve ışıklandırması yetersiz yerde arama yapmamalıdır. Özel güvenlik görevlisi silahlı olarak görev yapıyorsa, silahını her an kullanıma hazır bulundurmalıdır.

Aranacak kişi veya kitle kontrol altında tutulur ve nazik tavır gösterilir. Gerekli olmadıkça kelepçe kullanılmamalıdır.

Arama bir zorunluluk yoksa en az iki görevliyle yapılmalıdır. Aranan şahıs iyi bir gözlemle değerlendirilmelidir. Vücut hareketleri el ve ayakları her an kontrol altında tutulmalıdır. Aranan kişi dengesi bozulmayacak en zayıf konumuna getirilmelidir. Arama mümkün olduğunca yan-arka pozisyonda ve arka taraftan yaklaşılarak yapılmalıdır. Arama sistematik olarak, aşağıdan yukarıya doğru, çapraz ve bölgeler hâlinde veya yoklama sıvazlama suretiyle yapılmaktadır.

Aranan cismin birden fazla olabileceği dikkate alınmalıdır. Üst araması yapılırken insan onuru ile bağdaşmayan davranışta bulunulmamalıdır. Arama vücudun her bölgesini kapsamalı ve el vücuttan uzaklaştırılmadan sıvazlayarak veya hafif baskı uygulayarak yapılmalıdır. Şahsın başı aşağı doğru serbest bırakarak sarkıtması sağlanmalıdır. Saç ve avuç içi de mutlak olarak aranmalıdır.

Arama yapılırken şahsın tahmin edilenden daha ağır bir suçun faili olması ihtimali unutulmamalıdır. Kural olarak, yaşam açısından yakın bir tehlikenin mevcut olmaması hâlinde, bayanların üst arama işlemleri, bayan görevliler tarafından yapılmalıdır, erkekler erkek görevlice aranmalıdır.

Arama kaç şekilde yapılır?

Arama ayakta, duvara dayama veya yüzükoyun yere yatırılmak suretiyle dört değişik şekilde yapılabilir.

Kapalı yerlerdeki arama nasıl yapılır?

Kapalı yerlerde yapılacak aramaların dikkat ve itina ile yapılması gerekir. Aramanın mahiyeti ve konusu çok önemlidir. Binada bulunan şüpheli şahıslar etkisiz hâle getirildikten sonra, bu şahısların üst aramaları yapılarak, büyük bir odaya toplanmalıdır. Üzerlerinde bulunabilecek dokümanları vb. imha etmelerine, birbirleriyle işaretleşip konuşmalarına fırsat verilmemelidir.

Suç işleyen şüphelilerin gerekirse elleri kelepçelenerek yere yatırılmalı veya bir yere sabitlenmelidir. Şahısların ince araması yapılırken elbisesinde bulunan pantolon paçası, ceket yakası vb. yerlere gizli bölmeler, cepler hazırlanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bayanların araması bayan görevlilere yaptırılmalıdır.

Tutanak hangi hallerde kullanılır?

Arama sırasında suç unsuruna rastlandığında, önleme araması tutanağa bağlanır. Bu hâlde, tutanak 11’inci maddede yazılı unsurları içerir. Tutanak arama işlemine katılmış olanlar ve hazır bulunanlarca imzalanır. Tutanağın bir sureti ilgiliye verilir.

Suç unsuruna rastlanmadığı durumlarda, aranan kişinin talebi hâlinde; kendisine arama kararı veya emrinin tarih ve sayısı, aramanın tarih ve saati, yeri, aranan şahsın ve arayan görevlinin kimlik bilgilerinin yer aldığı bir belge verilir.

Adlî arama işlemi bir tutanağında hangi hususlar yer alır?

Adlî arama işlemi bir tutanağa bağlanır. Tutanakta aşağıdaki hususlar yer alır;

• Arama kararının tarih ve sayısı, hâkim kararı yoksa verilmiş olan yazılı emrin tarih ve sayısı ile emri veren merci,
• Aramanın yapıldığı yer, tarih ve saat,
• Aramanın konusu,
• Aranan kişinin kimlik bilgileri, adını söylemediği takdirde eşkâl bilgileri,
• Araçta, konutta, işyeri ve eklentilerinde arama yapılmışsa, aracın plaka numarası, markası, konutun, işyerinin ve eklentilerinin açık adresi, su üstü aracının aranmasında su üstü aracının cinsi, ismi, sahibi ve kullananı, deniz aracının aranması hâlinde ise deniz aracının cinsi, ismi, donatanı, bağlama limanı, tonajı, acentesi, kaptanı ve arama mevkiî,
• Aramanın sonuçları, el konulan suç eşyasına ilişkin belirleyici bilgiler,
• Aramada yakalanan kişiler varsa kimlik bilgileri, kimliği belirlenemiyorsa eşkâl bilgileri,
• Arama sonucunda yaralanma veya maddî bir zarar meydana gelip gelmediği,
• Arama işlemini yapanların adı, soyadı, sicili ve unvanı.

Şüpheli veya sanık dışındaki kimselere yönelik aramanın koşulları nelerdir?

Suç işleme şüphesi altında olmayan üçüncü kişilerin üstü, eşyası, konutu, işyeri veya kendisine ait diğer yerleri, şüphelinin veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacıyla aranabilir. Bu hâllerde aramanın yapılması, aranılan kimsenin veya suç delillerinin belirtilen yerlerde bulunduğunu gösteren olayların varlığına bağlıdır (Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) 117/1,2). Ancak şüpheli veya sanığın içinde tutulduğu yerler ile şüpheli veya sanığın izlendiği sırada girdiği yerlerde arama yapılabilmesi için aranılan kişinin veya suçun delillerinin belirtilen yerlerde bulunduğunun kabul edilmesine olanak sağlayan olayların varlığı aranmamaktadır.

Arama sırasında görülen belge ve kâğıtlar incelenebilir mi?

Arama sonucunda, arama işlemi uygulanan kişinin belge ve kâğıtlarına ulaşılmışsa kolluk, bu belge ve kâğıtları inceleme yetkisine sahip değildir. Hakkında arama işlemi uygulanan kimsenin belge ve kâğıtlarını inceleme yetkisi yalnızca, Cumhuriyet savcısı ve hâkime aittir. Bu belge ve kâğıtların zilyedi veya temsilcisi, bu belgeyi bir zarfa koyup mühürleyebilir veya imzalayabilir. İleride mührün kaldırılmasına ve kâğıtların incelenmesine karar verildiğinde, bu işlemin yapılmasında hazır bulunmak üzere, zilyedi veya temsilcisi ya da müdafi veya vekili çağırılır. Çağrıya uyulmadığında gerekli işlemler yapılır. İnceleme sonucunda soruşturma veya kovuşturma konusu suça ilişkin olmadığı anlaşılan belge veya kâğıtlar, ilgiliye geri verilir.

Araç durdurmada risk unsuru çevresel etkenler nelerdir?

• Trafik
• Görünürlük
• Yolun şekli
• Yer
• Haberleşme

Araç durdurma sırasında yapılacaklar nelerdir?

Araç durdurma sırasında ilk yapılacak en acil durum, aramada kullanılacak teçhizatın çalışır duruma getirilmesidir. Bütün ışıklar faal hâle getirilir. Hedefteki aranacak kişiler güvenlik görevlilerince durdurulduğunu artık bilmektedir.

Durdurulması gereken şahıstan gelebilecek herhangi bir ani saldırıya ve çevredeki diğer insanlardan gelebilecek olası tehlikelere karşı tedbir alınmalıdır. Şüpheliyi durdurmaya karar verdikten ve uyarıyı yaptıktan sonra özel güvenlik görevlisi, aracı durdurulabileceği uygun bir yer seçmelidir.

Araç durdurulduğunda ise özel güvenlik görevlisi ne yapmalıdır?

Araç durdurulduğunda ise özel güvenlik görevlisi, kendi telsiz kodunu, mevkiini, durdurma şekil ve nedenini, durdurulan aracın plaka numarasını vb. bilgileri kendi ekibine bildirmelidir. Özel güvenlik görevlisi, aracın sol ön kapısının yanında ve uygun mesafede durmalıdır. Bu duruş pozisyonu, araç sürücüsünü özel güvenlik görevlisini fark edip konuşmaya iter. Uygun duruş pozisyonu, özel güvenlik görevlisinin önünde durduğu kapının açılarak ani bir darbe vurulması gibi olabilecek saldırılara karşı koruyacaktır. Sürücünün araçtan inmesinin istenmesi durumunda; özel güvenlik görevlisi, kapıyı açarken sol elini kullanmalı veya biraz geriye ve yana çekilerek, sürücünün kendisinin kapıyı açıp inmesini sağlamalıdır. Kapının birden açılmasıyla özel güvenlik görevlisi geriye doğru sendeleyebilir. Ancak mesafeyi ayarlayarak bunu kontrollü yaparsa; hem arkadan akan trafiği hem de sürücünün hareketlerini aynı anda kontrol altında tutabilir.

Özel güvenlik görevlisi, sürücüyü konuşmak için neden uygun bir yere götürür?

Bu yöntem hem özel güvenlik görevlisi, hem de sürücüyü trafik kazası tehlikesine karşı koruyacaktır. Sürücüyle yol üzerinde konuşulmamalıdır. Sürücüyle konuşurken veya not tutarken iki aracın arasında durulmamalıdır.

Tespit edilmiş ağır suç şüphelisi birini durdururken özel güvenlik görevlisi nelere dikkat etmelidir?

Bazı durumlarda; tek başına bir özel güvenlik görevlisi, tespit edilmiş ağır suç şüphelisi birini veya herhangi bir ağır suça iştirak etmiş bir şüpheliyi durdurmak zorunda kalabilir. Her şeyden önce, özel güvenlik görevlisi sağduyu ile hareket etmelidir. Eğer şüpheli tespit edilmiş ise veya aracın içinde birkaç tane şüpheli varsa özel güvenlik görevlisi mutlaka “takviye kuvvet çağırmalıdır”. Böyle bir durumda, özel güvenlik görevlisi aracı durdurmadan önce telsizle ilgili yerleri arayıp olaya yakın olduğunu ve şüpheliyi takip ettiğini bildirmelidir. Yine böyle bir durumda özel güvenlik görevlisi, şüpheli aracın plaka numarasını bir kâğıda not almalıdır.

Durdurma eğer gece yapılıyorsa özel güvenlik görevlisi bu işlemi iyi aydınlanmış bir yerde yapmalıdır. Özel güvenlik görevlisi, durdurma veya çevirme için uygun yeri seçtikten sonra şüpheli araca durmasını işaret etmelidir.

Şüpheli araç durdurulduğunda özel güvenlik görevlisinin; varsa silahı atışa hazır olmalı, fakat silahın horozu kurulu olmamalıdır.

Araç aramasında yapılması gerekenler nelerdir?

Araçlarda aramanın gerçekleştirileceği yerde, öncelikle kişilerin kaçmasını ve saldırmasını engelleyecek şekilde gerekli güvenlik tedbirleri alınır.

Araç araması sırasında, yapılan aramanın konusu olan eşyanın ne olduğu veya aramanın yapılmasına temel teşkil eden sebepler ilgiliye açıklanır. Araç araması, kişiye en az sıkıntı verici şekilde ve makul olan en kısa sürede yapılır.

Araç araması, aracın ilk durdurulduğu yerde veya o yerin yakınında, mümkün olduğu kadar başkalarının göremeyeceği tarzda yapılır. Detaylı inceleme yapılması gereken hâllerde, başka yere götürülerek arama yapılabilir.

Deniz şartları sebebiyle aramanın denizde mümkün olmaması veya deniz aracının ayrıntılı aranmasının gerektiği hâllerde şüpheli deniz aracı en yakın ve uygun limana çekilerek arama limanda yapılabilir.

Araç araması sırasında rastlanan özel kâğıt ve zarflar, içinde müsadereye tâbi bir eşya bulunması ihtimali dışında açılmaz; açılsa dahi yazılı bilgiler okunamaz.

Yapılan aramanın neticesinde bir suça ilişkin iz, eser, emare ve delil elde edilirse kişi yakalanır.

Boş araçların aranmasında, arama yapıldığını belirten bir not bırakılır. Bu notta, arama tutanağının bir kopyasının alınabileceği yer belirtilir. Bu maddede yazılı işlemler gece de yapılabilir.

Araç arama için prosedürler nelerdir?

• Şüpheli araç, uygulama yerinde müsait bir noktaya çekilir.
• Güvenlik görevlisi, şüpheli araca arka taraftan emniyetli bir şekilde yaklaşır.
• Araçtakilere, ellerini görünür bir şekilde ön tarafa koymaları ve sakin olmaları emredilir.
• Gece ise aracın iç ışıkları açtırılır.
• Motor stop ettirilir, anahtar için tedbir alınır, farlar ve müzik kapattırılır.
•  Kimlik, evrak vb. kontrolleri yapılır.
• Yasal uygunluk ve gerekli şartların oluşması hâlinde, şahıslar ve araç aranır.
• Kontrol işlemi sonrası, aracın emniyetli bir şekilde trafiğe çıkması sağlanır.
• Yakalama durumunda şahıslar ve araç tutanakla genel kolluk personeline (polis, jandarma) teslim edilir.

Araç yavaşlatma ve durdurma yöntemleri nelerdir?

• Durdurulacak araç sürücüsü uzun - kısa huzmeli ışıkla, tepe lambası yakılır, megafon veya siren (duyulur ve görünür sesli ve ışıklı cihazlar) kullanılarak ikaz edilir, mümkün ve müsait ise hedef aracın solundaki şeride geçilerek ekip aracının sağ önünde oturan personel tarafından “Dur / Geç” levhasının “DUR” kısmı sürücüye gösterilir, megafonla hızını azaltması ve uygun bir yerde durması uyarısında bulunulur.
• Araç güvenli bir yerde durdurulduktan sonra ekip aracı; durdurulan aracın en az 10 metre gerisinde durdurularak ekip aracının tepe lambası ve ışık donanımı ile dörtlü flâşörleri yakılır.
• Ekip personeli tarafından durdurulan araç sürücüsü; gün durumuna göre aracının iç ve dış (park) ışık donanımını açması ve araçtan inmeksizin beklemesi, el frenini çekmesi, motoru durdurması, ellerini direksiyon simidi üzerine görünür vaziyette
  koyması ve ani hareketler yapmaması yönünde megafonla uyarılır.
• Ekibin üç kişiden oluşması durumunda; arka koltukta oturan görevli aracın sağ
  tarafından inerek durdurulan araca müdahale eder, sürücünün yanında oturan görevli ise araçtan inerek gerekli koruma tedbirleri alınır.
• Ekibin iki kişiden oluşması durumunda, durdurulan aracın denetimi ekip sürücüsü
  tarafından yapılır, diğer görevli tarafından ise gerekli koruma tedbirleri alınır.
• Durdurulan aracın sürücüsüne, denetim görevlisi tarafından durdurulma nedeni
  açıklanır, incelenmek amacıyla araca ve sürücüye ait belgeler istenir ve araç etrafında dolaşılarak basit ve temel teknikle denetim yapılır.
• Denetime tabi tutulmuş ve işlemleri tamamlanmış olan aracın güvenli bir şekilde
  karayolu trafiğine katılımı sağlanır.

Sabit noktada durdurulan araca nasıl yaklaşılmalıdır?

• Araca daima arka taraftan yaklaşılır.
• Bir özel güvenlik görevlisi aracın arka sol tarafından şoföre doğru yönelirken araçtaki şahıslara dikkat eder ve ani hareketlere karşı duyarlı olur. Araçla arasında 50—70 cm. lik bir mesafe olacak şekilde şoföre doğru yaklaşır ve kapı çizgisini geçmeden durur.
• Diğer özel güvenlik görevlisi arka sağ taraftan araca yaklaşır. Araca 1,5—2 metrelik mesafede ve benzin kapağı hizasında, araçtaki şahısları görebilecek bir konumda durur.

Araç kontrolü ve araması yapan özel güvenlik görevlisinin görevleri nelerdir?

Özel güvenlik görevlisi, araca arka taraftan yaklaşırken şüpheli araç ve içindeki şahısları gözle kontrol eder. Özel güvenlik görevlisi;

• Aracın rengi, plakası, içindeki yolcuların sayısı, cinsiyetleri, hâl ve tavırları vb. konuları değerlendirir.
• Şoför ve yolcuların yüz ifadelerini, tavır ve ortaya koydukları vücut dillerini gözlemler.
• Her araca uygun bir taktik yaklaşım sergiler.
• Şüphelilerin ani hareketlerine dikkat eder ve başlangıçta elleri kontrol altına alır.
• Araçtakilere son derece profesyonel, otoriter ve nazik yaklaşır.
• Görüşme pozisyonunda (varsa silah arka tarafta, eller açık ve bel seviyesinde, dik ve rahat bir duruş) durur.
• Belirli bir mesafede, dik bir konumda şoför ve yolcular ile iletişim kurar ve aracın içini gözle kontrol eder.
• Aracın içine doğru eğilmez ya da kafasını aracın camından içeri uzatmaz. Özel güvenlik görevlisi öncelikle sosyal davranır.
  
  

Evrak kontrolü nasıl yapılır?

Evrak kontrolü, şoför aracın içinde iken aracın yanında yapılabilir. Bu durumda özel güvenlik görevlisi tamamen evraklara odaklanmaz, göz ucuyla da olsa araçtaki şahısları kontrol eder. Özel güvenlik görevlisi, şoförü aracın arkasındaki güvenlik alanına çeker. Şoförün arkası şüpheli araca gelecek şekilde tutulur. Özel güvenlik görevlisi, hem şoförü hem de şüpheli aracı görecek şekilde durur. Araçta bagajında bulunan şeyler (avadanlık, LPG) kontrol edilmek istiyorsa şoförden bagajı açması istenir. Kontrol sonrası aracın güvenle trafiğe girmesine yardımcı olur.

Aracı arayan özel güvenlik görevlisini koruyan diğer özel güvenlik görevlisi nasıl davranmalıdır?

Yaklaşma anında şoför ve yolcuların yüz ifadelerini, tavır, davranış ve bedenini gözlemler. Korumayı sağlayacak özel güvenlik görevlisi aracın sağ tarafında, benzin kapağı hizasında ve 1,5 - 2 metrelik bir mesafede durur. Araçta bulunanların ellerini görür ve yan açı tüm yolcuları gözetler. Görme, işitme, koklama, sezme kabiliyetlerini iyi kullanır. Şüphe durumuna göre, dikkat ve duyarlılığını artırır. Bu özel güvenlik görevlisi;

• Varlığı ve duruşu ile aracı kontrol eden ve arayan diğer özel güvenlik görevlisine destek olur ve onun güvenliğini sağlar.
• Araç içindeki şahıslara ve çevreye karşı duyarlı olur.
• Kontrol süresince araçtaki şahısların ellerini ve hareketlerini takip eder.
• Gerektiğinde kontak polisini uyarır.
• Muhabereyi takip eder.

Bu özel güvenlik görevlisi, özellikle araçtaki şahısların ellerini kontrol altında bulundurur. Ani hareketlere karşı duyarlı davranır. Ellerin görünür yerden alınarak başkan yerlere götürülmesi ya da ani bir hareketlenme durumunda, “Beyefendi! Lütfen!... !“gibi komutlarla yolcuları uyarır.

Kimlik ya da evrak kontrolünde özel güvenlik görevlisi nasıl davranmalıdır?

Dokümanları almak için torpido gözü gibi bir yerleri açma ihtiyacı olduğunda özel güvenlik görevlisi, açılan bu yerlerin içerisini gözle kontrol edebilir. Özel güvenlik görevlisi, kimlik ya da evrak kontrolü yaparken görünürde her yeri gözle kontrol eder ve şüphe durumunda soru sorar. Aldığı cevapların tatmin edici olmaması ya da şoförün kaçamak davranarak şüpheli tavırlar ortaya koyması hâlleri, özel güvenlik görevlisini daha detaylı bir incelemeye sevk edebilir.

Özel güvenlik görevlisi, gözle görülebilecek her yeri kontrol edebilir. Örneğin torpido açıldığında içeride bir silah görse ruhsatını sorabilir. Avadanlığı kontrol etmek için bagaj kapağı açıldığında orda gördüğü bir tüfeğin ruhsatını görmek isteyebilir.

Şüpheli araç araması nasıl yapılır?

Araç araması yapan özel güvenlik görevlisi;

• Şahısları araçtan sırayla çıkartarak kontrol eder ve aracı tamamen boşaltır.
• Gerektiğinde şüpheliyi kelepçeler ve üst aramalarını yapar.
• Şahısları uygun bir şekilde (elleri başları üzerinde ya da kelepçeli olarak) yolun en sağına, gözetimde bırakır.
• Araç sahibi araç üzerinde yapılan arama işlemini kenardan takip edebilir.

Arama işlemi, araç sahibinin gözü önünde yapılır. Bunun için araç sahibi yolun en sağında, belirli bir noktada tutularak arama işlemini gözlemler. Araç sahibine, araçta aramaya konu olabilecek herhangi bir şey olup olmadığı sorulur. Bu soru hem araç sahibinin düşüncesini yönlendirir, kafasında çeşitli planlar kurmasına engel olur, hem de duruma göre araçla ilgili doğrudan bilgi alma şansı verir. Aracı bir özel güvenlik görevlisi ararken onu koruyan diğer özel güvenlik görevlisi nezaret görevine devam eder. Başkaca bir özel güvenlik görevlisinin aramaya dahil olması hâlinde, o da aynı şekilde, şüpheli aracı baştan sona, sadece kendisi arama yapıyormuş gibi arar. Aramaya yolcuların taşındığı iç kısımlardan başlanır. Sonra bagaj, yedek lastikler ya da depolar, motor kısmı, kapı boşlukları, alt kısımlar aranır. İki ya da daha fazla özel güvenlik görevlisinin, farklı kapılardan yaklaşarak şüpheli bir aracı paylaşarak araması, arada bazı bölümlerin gözden kaçırılmasına neden olabilir.

Araç araması için uygun yerler nerelerdir?

Araç aramasına başlamadan önce arama yerinin seçilmesi gerekir. Arama yeri; hemen bir tepenin arkasında, virajın sonunda, arama yerine gelinceye kadar araçla kaçmayı sağlayan herhangi bir tali yolun olmadığı bir yerde seçilmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca, trafik akışını aksatmayacak şekilde bir yol cebi bulunan yerlerin seçilmesinde yarar vardır. En önemlisi arama yapılan yer arama yapanlar için emniyetli bir yer olmalıdır.

Aramaya başlamadan önce, aranacak araçların markası, modeli, rengi, biliniyorsa plaka numaraları, araçta neyin arandığı, tüm personele söylenmelidir.

Araç aranmasında dikkat edilecek diğer hususlar nelerdir?

Araçların aranmasında dikkat edilecek hususlar:

• Eli çabuk ve ne yaptığını bilen personel seçilmelidir.
• Araca hasar vermemeye çalışılmalıdır.
• Sistematik bir şekilde aranmalıdır.
• Normal olmayan her şeyden şüphe edilmelidir.
• Araçtan çıkamayacak kadar hasta veya sarhoş olduğunu söyleyen kimselerden özellikle şüphelenmelidir. Araç ve araç sürücüsünün evrakları incelenmelidir.
• Arama yolcuların ve araç içindekilerin huzurunda yapılmalıdır.

Araçlarda özenle aranması gereken yerler nerelerdir?

Genel olarak bütün araçlarda bulunan aşağıdaki aksesuarlar, bazı suç teşkil eden eşya vemalzemenin saklanmasına müsaittir;

• Güneş siperlikleri,
• Gösterge tablosunun arkası,
• Koltukların altı ve içleri,
• Kapı cepleri ve kapı içleri,
• Arka koltuklar,
• Stepne ve stepne yeri,
• Egzoz boruları, araç radyosu, TV ve hoparlörler,
• Çamurlukların iç kısımları,
• Motorun kenarları, silecekler için kullanılan su kutusu

Otobüs ve yük taşıyabilen araçların aranmasında dikkat edilecek hususlar nelerdir?

Otobüslerde aramaya başlamadan önce kimin nerede oturduğu tespit edilmelidir. Aksi takdirde sonradan bulunan eşyalardan kimin sorumlu olduğunu tespit etmek imkânsız olur.

• Aramadan önce bagajlardaki eşyaların sahipleri tespit edilerek, arama esnasında eşyalarının başında bulundurulması gerekir.
• Kasalı yük araçlarının aranmasında; gizli bölmeler, sahte döşemeler yapılarak saklama yerleri temin edilebileceği ihtimali üzerinde durmak gerekir. Bunun için aracın kasa ebatlarının ölçülüp trafik tescil belgesindeki ölçülerle karşılaştırılması en doğrusudur.

Kontrol ve arama yapan özel güvenlik görevlilerinin işbirliği nasıl olmalıdır?

Özel güvenlik görevlileri birbirini iyi tanımalı ve birbirine güvenmelidir.

• Her özel güvenlik görevlisinin maddi ve manevi yönlerden göreve tam hazırlanmasıve bireysel hareket tekniklerini kusursuz anlamış olması gerekir.
• Şüphelilere karşı görevin icap ettirdiği mesafeden daha yakından bireysel harekette bulunulmaz.
• Yumuşak ve hareket kabiliyetini kısıtlamayacak şekilde giyinmeli, sadece görevin icrası için yeterli teçhizat taşınmalıdır.
• Ani hareketlerde sıkıntı oluşturabilen bozuk para vb. ceplerden boşaltılmalı, gevşek bütün madeni gereçler bantla yapıştırılmalıdır.
• Bireysel hareket, operasyondan önce kademeli olarak, durarak, dinleyerek, gözetleyerek tekrarlanmalıdır.
• Silahlı görev yapılıyorsa belirlenmiş göreve uygun ve işler durumda tutulmalıdır.
• Özel güvenlik görevlileri kullanacağı silahını iyi tanımalıdır.
• Özel güvenlik görevlileri ikili olarak birbirlerinin teçhizatını kontrol etmelidir