aofsoru.com

Muhasebe Yazılımları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Stoklar Ve Maddi Duran Varlıklar Yönetimi Modülü

1. Soru

Stoklar nedir? Önemi nedir?

Cevap

İşletmenin temel amacı olan kar sağlama amacını gerçekleştirmek için doğrudan kullandığı varlık unsurlarıdır. İşletmenin türü ne olursa olsun stok varlığı, kar sağlama amacına hizmet eden en önemli varlık unsurudur. Bu yüzden stok varlığının işletmelerde iyi bir şekilde kontrol edilmesi ve takip edilmesi büyük önem arz eder. Stoklar, işletme yönetiminin piyasada edinmek istediği pazar payına göre fiyatlandırılarak satış yoluyla hasılata dönüşürken, maliyet bedeliyle gidere dönüşecek ve yıl sonunda kalan stok unsurları maliyet bedeliyle bilançoda yer alacaktır.


2. Soru

Üretim işletmelerinde stok varlığının takip edilmesinin önemi nedir?

Cevap

Farklı tarihlerde alınan hammadde ve malzemelerin maliyetini belirlemede, ürün reçetelerinin belirlenmesinde, hammaddelerin üretime gönderilmesinde, yarı mamulden mamule dönüşüm sürecinde. Fiyatlar genel seviyesindeki değişimlere bağlı olarak farklı tarihlerde alınan stokların maliyetinin belirlenmesi sadece üretim işletmelerinin değil ticaret işletmelerinin de sorunudur. Bu konu hem satış sırasında stoğun maliyetini bilmek hem de dönem sonunda depoda kalan stok unsurlarının tutarını görebilmek açısından muhasebe bölümü için takip edilmesi gereken önemli bir husustur.


3. Soru

Maddi duran varlıklar nedir? Önemi nedir?

Cevap

Maddi duran varlıklar, bir işletmenin gözle görülebilen ve tutar olarak da aktifte çok büyük yer işgal eden varlıkları olarak dikkat çekmektedir. Aynı zamanda maddi duran varlıklar; binalar, makineler, taşıtlar, demirbaşlar gibi birbirinden çok farklı özelliklere sahip fakat bir o kadar da işletmenin geneline yayılmış olarak kullanılan varlıklardır. Maddi duran varlıklar, işletme faaliyetlerini dolayısıyla işletmenin temel amacını gerçekleştirmede kullanmak zorunda olduğu varlıklar olduğundan stoklar kadar işletme için hayati öneme sahiptir.


4. Soru

Maddi duran varlıkların stoklardan farkı nedir?

Cevap

Maddi duran varlıkların stoklardan farkı, bu varlıkların faydasının hemen tüketilemeyecek olmasındandır. Stoklar satıldığında veya üretime gönderildiğinde faydası tüketilirken, maddi duran varlıkların kullanılmasına bağlı olarak faydası tükenmektedir. Ayrıca kullanıma bağlı olarak maddi duran varlıkların fiziksel olarak eskimesi, yıpranması ve aşınması sözkonusudur. Bu yüzden maddi duran varlıkların maliyeti, işletme içinde faydalı olarak kullanılacağı süre içerisinde gidere dönüştürülür. Bu gidere dönüştürme olayına amortisman ayırma adı verilmektedir. Maddi duran varlıklarda stoklardan farklı olarak üzerinde durulması gereken konu amortisman ayırma uygulamasıdır.


5. Soru

Muhasebeyle ilgili bilgisayar yazılımları hangi konularda yöneticilere yardımcı olmaktadır?

Cevap

Genel olarak stokların maliyetini takip etmede, farklı stok türlerini ayrı ayrı takip etmede, stok seviyesi belli bir düzeyin altına indiğinde otomatik sipariş verme işlemini yapma gibi bir çok konuda muhasebe bölümüne ve yöneticilere yardımcı olmaktadır. Bu muhasebe bilgisayar yazılımları, ayrıca maddi duran varlıkların türlerine göre takip etmede, maddi duran varlıklara yönelik amortistman ayırmada, yenileme fonu gibi maddi duran varlıklara yönelik bazı vergisel konularda yardımcı olacak şekilde tasarlanmışlardır.


6. Soru

Stok kontrolü nedir? İşletmeler hangi amaçlar için stok elde eder ve bulundururlar?

Cevap

Bir işletmenin faaliyetlerinin sürdürebilmesi için gerekli hammadde ve mamul stoklarının düzeyini izleme, gerekli siparişleri zamanında verme, alınan siparişleri zamanında karşılama, maliyetlendirme ve üretimi önceden planlama işlevlerinin toplamıdır. Buna göre işletmeler aşağıdaki amaçlar için stok elde eder ve bulundururlar: ? Üretim takvimini ve kapasite planlamasını gerçekleştirebilmek için, ? Talepteki dalgalanmalara karşı korunmak için, ? Tedarikçilerinden malzeme sağlama konusunda yaşanabilecek herhangi bir olumsuz duruma ? önlem için, ? Maliyet enflasyonun etkisinden korunmak için, ? Miktar iskontosu’ndan yararlanmak için (büyük miktar siparişlere, küçük miktar siparişlere göre ? daha çok iskonto yapılmakta ve bunun sonucunda stokların birim maliyeti düşebilmektedir), ? Sipariş maliyetlerini azaltmak için (ne kadar az sipariş yapılırsa, sipariş maliyeti o kadar az olur)


7. Soru

Stok yönetiminin amacı nedir?

Cevap

Stok yönetiminin amacı, temel olarak üretim olanakları içerisinde talepleri karşılayarak, stok bulundurma maliyetleri ve stokları yükleme boşaltma (nakliye, sigorta vb.) maliyetlerinin en aza indirilmesi, stok düzeylerinin kontrol edilmesi ve belirlenmesidir. İşletmelerin alıp sattığı malların takibi ve stoklara ait tüm hareketlerin girişi, stok türleriyle ilgili maliyet analiz raporların alınması kısacası stok takip işlemleri için bilgisayar yazılımlarında stok yönetim modülleri kullanılır. Aynı zamanda bu modülde alınan ya da verilen siparişlerin girilmesi, irsaliyelerin kesilmesi ve stoklara ait bütün izleme ve güncelleştirme işlemleri yapılır.


8. Soru

Stok kartları nedir? Neden oluşturulmaları gerekir? Stok kartlarında genellikle hangi bilgiler bulunur?

Cevap

Her bir stok türü için bu stok kalemini takip etmeye yarayan stok kartlarının oluşturulması gerekmektedir. Hemen hemen bütün bilgisayar yazılımlarında Stok menülerinden stok kartları oluşturma alt menüsü bulunmaktadır. Stok kartı açabilmek için mevcut ürünlere sayısal, alfabetik ya da alfanumerik (alfanumerik kod; rakam ve harflerin birleşiminden oluşan koddur) değerler vermemiz mümkündür. Stok kartları oluşturmadan o stok unsuru için stok takibi ve diğer stok yönetimi işlemleri yapılamaz. Stokların takibinde/izlenmesinde stokların alındığı tarihe bir parti numarası verme veya stoğun seri numarasını kullanma şeklindeki yaklaşımlardan biri kullanılabilir. Hangi sistem kullanılırsa kullanılsın stok kartının açılması gerekmektedir. Stok kartlarında genel olarak şu bilgiler yer alır; ? Stok kodu ? Stok türü ? Stok adı ? KDV oranları ? Birim Alış fiyatı ? Birim Satış fiyatı ? İskonto oranları ? Döviz türü


9. Soru

Stok hareketleri kaç yönlüdür? Stok hareketleriyle ilgili olarak hangi fişler düzenlenir?

Cevap

Stok hareketleri genel olarak iki yönlüdür. Stok alışı ve stok satışı. Bunun dışında alış iadeleri ve satış iadeleri de bu bağlamda değerlendirilebilecek stok hareketleridir. İşletmede doğal olarak gün içerisinde birçok stok hareketi olacaktır. Her bir stok hareketi için ayrı ayrı fişler bulunmaktadır. Fişler aracılığıyla stok hareketleri muhasebe bilgi sistemi içerisine dahil olmaktadır. Stok hareketleri için fişler oluşturulduktan sonra bunlar yazılım aracılığıyla stok kartlarına işlenir. Dönem sonlarında stok kartlarından stokların maliyet bilgisine, kalan stoğun miktar bilgisine ulaşılabilir. Stok hareketleriyle ilgili genel olarak şu fişler düzenlenmektedir: ? Ambara stok girdiğinde düzenlenen stok giriş fişi ? Stok satıldığında düzenlenen stok çıkış fişi ? Stok ertesi döneme devrettiğinde düzenlenen stok devir fişi


10. Soru

Stoklara yönelik bir muhasebe bilgisayar yazılımında hangi hususlara yönelik özellikler ve komutların bulunması gerekmektedir?

Cevap

? Stok kartı oluşturma (ürün bazında) ? Gerçek stok /Kullanılabilir stok takibi ? Ambar/bölgesel bazda stok görüntüleme ? Belli tarihler arasında stok hareketlerini görüntüleme (ambar bazında) ? Alım irsaliyesi oluşturma ve görüntüleme ? Satım irsaliyesi oluşturma ve görüntüleme ? Verilen sipariş takibi ? Siparişten otomatik sevk emir oluşturma ? Stok açılış fişi oluşturma ? Stok fişi oluşturma (sarf fişi, fire fişi, üretimden giriş fişi, depo fişi, sayım fişi) ? Asgari stok seviye tanımlama ? Azami stok seviye tanımlama ? Ambar/bölgesel bazda stok sayımın takip etme ? Depo/Tedarikçi bazında tedarik süresi tanımlama ? Yeniden sipariş noktası tanımlama ? Minimum (acil) stok sipariş verme uyarısı ? İhtiyaca yönelik stok raporları


11. Soru

Güvenlik stoğu nedir?

Cevap

İşletmeler yoğun müşteri siparişleri karşısında hazırlıklı bulunmak amacıyla her zaman minimum seviyede bir stok bulundurmaları gerekmektedir. İşletmeler, stok seviyesinin asgari bir seviyenin altına düşmesini istemezler. Bu seviyedeki stoğa, güvenlik stoğu veya emniyet stoğu adı da verilmektedir. Bunun için bilgisayar yazılımlarında asgari seviye kontrolü yapılabilir.


12. Soru

Stok kontrolünde ABC yöntemi nedir? Bu yöntemde stoklar kaç gruba ayrılır?

Cevap

Stok kontrolünde ABC yöntemi, stok kalemlerinin toplam içindeki kümülatif yüzdelerine göre sınıflandırılmasından ibarettir. Bu sınıflandırmada stoklar yukarıda belirtildiği gibi genellikle 3 gruba ayrılır; ? A grubu stok kalemleri; toplam miktarın %15-20 sini, toplam tutarın %75-80’ini oluşturur. ? B grubu stok kalemleri; miktar olarak %30-40, tutar olarak 10-15’lik payları vardır. ? C grubu stok kalemleri; miktar olarak %40-50, tutar olarak sadece %5-10’luk paya sahiptirler.


13. Soru

ABC yöntemi ile stok kontrolünde A grubundaki kalemlerin kontrolünün daha sıkı yapılabilmesi için hangi yollara başvurulur?

Cevap

? Ayrıntılı kayıt sistemleri düzenlenir. ? Kontrol sorumluluğu daha üst düzeydeki personele verilir. ? Gözden geçirme periyotları sıkılaştırılır ? Tedarik süresi, sipariş noktası, emniyet stoku ve sipariş miktarı değerleri titizlikle hesaplanır. ? Tedarik işlemleri yakından takip edilir.


14. Soru

Fiili maliyet yönteminin esası nedir? Yöntemin uygulanabilmesi hangi unsurların bilinmesine bağlıdır?

Cevap

Yöntem, gerçek maliyet, has maliyet veya spesifik maliyet olarak da adlandırılmaktadır. Bu yöntemde değerleme gününde; işletmede mevcut malların, hangi maliyet bedeli ile satın alındığının saptanarak, gerçek maliyetleri üzerinden değerlenmesi esastır. Yöntemde, satın alınan ya da imal edilen malın, dönem sonu stok değeri hesaplanırken, o mal için yapılan tüm harcamalar dikkate alınmalıdır. Bu harcamalar, fatura bedeli, nakliye, sigorta, yükleme, vergi, resim, hammadde bedeli, işçilik vb. harcamalardan oluşmaktadır. Yöntemin uygulanabilirliği; stokta kalan malların hangi fiyattan alındığı veya hangi fiyattan imal edildiğinin bilinmesine bağlıdır. Bununla beraber, satışların da çok iyi bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Bu yöntem, ürün çeşidi çok olan ve/veya misli mal üreten ve satan işletmelerde çeşitli zorluklar yaratabilmektedir. Yöntemin uygulanabilmesi aşağıdaki unsurların bilinmesine bağlıdır: ? Satın alınan her bir ünite malın satın alma fiyatının bilinmesi. ? Satışların hangi ünite mallardan yapıldığının bilinmesi. ? Envanterde bulunan henüz satılmamış malların her bir ünitesinin gerçek alış veya imal fiyatlarının bilinmesi.


15. Soru

Herhangi bir muhasebe bilgisayar yazılımında Stok yönetimi modülü nün bulunması halinde bu modülün işletmeye olan faydaları neler olacaktır?

Cevap

Bu faydalar şu şekilde özetlenebilir: ? Stokların kalem kalem takibi/izlenmesi sağlanır, ? Stokların en doğru şekilde maliyetinin belirlenmesi mümkün olur, ? Stoklar en uygun seviyede tutulur, ? Stoklar önem derecelerine göre gruplandırılarak daha doğru stok kontrol prosedürleri belirlenir, ? Kurumsal kaynak planlaması ve malzeme ihtiyaç planlaması gibi işletme için hayati öneme ? sahip planlama yazılımlarına önemli veriler sunar.


16. Soru

Duran varlıkların maliyetinin dönem sonuçlarına amortisman payı olarak yüklenecek tutarın belirlenmesinde hangi unsurlar etkilidir?

Cevap

? Duran varlığın aktifleştirilen bedeli (maliyeti), ? Duran varlığın artık (hurda) değeri, ? Duran varlığın faydalı ömrü (hizmet süresi) ? Seçilen amortisman yöntemi


17. Soru

Bir maddi duran varlık (sabit kıymet) kartında hangi bilgiler yer almaktadır?

Cevap

? Yeni bir maddi duran varlık alındığında mevcut maddi duran varlıklara eklemek için ekle veya ? yeni kart seçeneği bulunmakta, ? Mevcut maddi duran varlıktaki bilgileri düzenlemek için değiştir seçeneği ? Mevcut maddi duran varlık kartındaki bilgileri incelemek için incele seçeneği ? Maddi duran varlık aktiften çıkartıldıysa çıkar seçeneği ? Maddi duran varlığın alış maliyeti bilgisi ? Maddi duran varlığın faydalı ömrü ? Maddi duran varlığın türü ? Maddi duran varlığa yönelik uygulanacak amortisman yöntemi ve diğer hususlar (Amortisman oranı, amortisman süresi, hurda değeri, yeniden değerleme)


18. Soru

Amortisman süresi, hurda değeri ve yeniden değerlendirme nedir?

Cevap

Amortisman süresi: Sabit kıymetin üzerinden amortisman ayrılmaya başlanmasından amortisman ayrımının tamamlanmasına kadar geçen süredir. Bu alana seçilen amortisman türü ve verilen yüzde üzerinden hesaplanan amortisman süresi otomatik olarak aktarılır. ? Hurda değeri: Hurda değeri alanı, bu sabit kıymet için üzerinden amortisman ayrılmayacak son değerin girildiği alandır. Böylece sabit kıymetin net defter değeri hiç bir zaman sıfırlanmayacaktır. ? Yeniden Değerleme: Bu alanda sabit kıymetin yeniden değerlemeye tabi tutulup tutulmayacağı belirlenir. Amortismana tabi maddi duran varlıklar yeniden değerlemeye tabi tutulabilir. Bilanço usulüne uygun defter tutan işletmeler ile ülke dışında faaliyet gösteren kuruluşlar ülke içindeki duran varlıkları için yeniden değerleme yapabilirler.


19. Soru

Bir varlığın amortismana tabi tutarını yararlı ömrü boyunca sistematik olarak dağıtmak için çeşitli amortisman yöntemleri kullanılmaktadır. Bunlar nelerdir?

Cevap

VUK’nunda dört tür amortisman yöntemi yer almaktadır: ? Normal amortisman (VUK md.315) ? •Azalan kalanlar üzerinden amortisman (VUK mük. md.315) ? Madenlerde amortisman (VUK md.316) ? Olağanüstü (fevkalade) amortisman (VUK md.317) Maddi Duran Varlıklara ilişkin 16 nolu Türkiye Muhasebe Standardında ise, üç tür yöntem ele alınmaktadır (m.62): ? Doğrusal amortisman yöntemi ? Azalan kalanlar yöntemi ? Üretim miktarı yöntemi


20. Soru

Muhasebe yazılımlarında yer alan maddi duran varlık yönetimi modülünde hangi unsurların bulunması gerekmektedir?

Cevap

? Sabit kıymet kartları ile her bir maddi duran varlığını ayrı ayrı takip edebilmeli, ? Maddi duran varlıklara yönelik faturaları / belgeleri takip edebilmeli, ? Amortismanları hızlı bir şekilde hesaplayıp net aktif değerlerini görebilmeli, ? Maddi duran varlıkların bakım ve hasar takibini yapabilmeli, ? Maddi duran varlıkların envanter sonuçlarını girebilmeli, ? Maddi duran varlıkların personele zimmetini yapabilmeli ve takip edilebilmeli, ? Krediyle alınan maddi duran varlıkların maliyetine aktarılması gereken finansman giderlerini hesaplayabilmeli ve takip edebilmeli.


21. Soru

Stok yönetimi modülü ile neler yapılır?

Cevap

Stok yönetimi modülü ile satın alınan her bir stoğun maliyet değeri ile kayıt edilmesi, stok miktarının devamlı olarak istenilen seviye aralığında olup olmadığının takibi, faaliyetlerin aksamaması için ihtiyaç olduğunda yeniden sipariş verilmesinin sağlanması, stok çıkışı olduğunda çıkan stoğun maliyetinin belirlenmesi ve kayıt edilmesi, satış sonrası kâr zarar durumunun raporlanması, dönem sonu kalan stok miktar ve tutarlarının takip edilmesi, aktif ve pasif stokların belirlenmesi vb. sağlanmaktadır.


22. Soru

Stok kar menüsünde hangi işlemler yapılır?

Cevap

Bu menü sayesinde ham madde, yarı mamul, mamul ve ticari mal olarak işletme tarafından satın alınan veya üretilen tüm stokların ayrı ayrı kaydedilerek takibi yapılmaktadır. Stok kartlarında işletmede yer alan tüm stoklar toplu olarak veya ayrı ayrı görüntülenebilir ve stokların kontrolü yapılabilir.


23. Soru

Yeni stok kartında hangi bilgiler yer alır?

Cevap

Yeni stok kartı açıldığında stok kodu, stok adı, stok grubu, stok birimi (adet, paket, kg, litre gibi), stok cinsi (mal, ham madde, yarı mamul, mamul gibi), stoğun özellikleri ve KDV oranı gibi bilgiler girilir. Ayrıca stokla ilgili minimum, maksimum ve sipariş miktarları da tanımlanabilir.


24. Soru

Stok kartları sayesinde hangi işlemler yapılabilir?

Cevap

Stok kartları menüsü işletmede yer alan tüm stokların listelendiği menüdür. Stok kartları sayesinde; • İlgili stoklar ile ilgili istenildiğinde alış, satış ve kalan tutarlarının yer aldığı stok mizanları alınabilir, • Stok muavini alınarak ilgili stoğun alış miktar, alış fiyat ve alış tutarı, satış miktar, satış fiyat, satış tutarı, maliyet tutarı ve kâr-zarar tutarı otomatik olarak hesaplanabilir, • İstenildiğinde stok gruplarına göre de mizan alınabilir, • Stok kartları menüsünde istenilen özelliklere göre (stok grubu, stok cinsi gibi) filtreleme ve gruplandırma yapılabilir, • Stok kartları menüsü sektörlere göre düzenlenebilir, • Program aracılığıyla stok cinsi ve KDV oranı seçildiğinde alış-satış ve diğer belgelerin muhasebe fişleri otomatik olarak oluşturulacaktır, • Stok kartlarında istenilen dosya programın içinde ilgili stoğa eklenebilir, • Stok kartlarında birden fazla para birimi ile alış ve satış fiyatları tanıtılabilir. Bununla birlikte müşteriye göre de fiyat tanımlaması yapılabilir, • Program aracılığı ile kalan stokların, eksi stokların, bitmiş stokların, yalnızca alışların, yalnızca satışların, hiç çalışmayan stokların ve pasif stokların raporları stok kartlarından elde edilebilir, • Stok kartlarında stoklarla ilgili alış ve satış fiyatlarının tanıtılarak alış ve satış faturalarına fiyatların otomatik yansıması sağlanabilir.


25. Soru

Stok maliyet raporu ekran çıktısında neler yer alır?

Cevap

Bu ekranda stok kodu, stok adı, alış miktarı, alış fiyatı, alış tutarı, satış miktarı, satış fiyatı, satış tutarı, kalan miktar, kalan fiyat, kalan tutar, satış maliyeti, üretim maliyeti, net maliyet, kâr-zarar ve kâr oranı bilgileri yer alır.


26. Soru

Asgari stok seviyesi nedir?

Cevap

İşletmeler stok düzeyi belli bir limitin altına düştüğünde tekrar sipariş vermektedir. Siparişin verilmesi ile işletmeye gelişi arasında geçen süre boyunca işletme faaliyetlerinin aksamadan yürümesi için işletmede yeterli stoğun bulunması gerekmektedir.


27. Soru

Azami stok seviyesi nedir?

Cevap

Stok yönetimi modülü ile işletmelerin stok düzeylerinin optimal sınırlar içerisinde tutulması amaçlanır. Bu bağlamda işletme stok düzeyi belirlenen maksimum miktarın üzerine çıktığında sistem uyarı verir. İşletmelerin gereğinden fazla stok bulundurmasının işletmeler açısından birçok sakıncaları bulunmaktadır.


28. Soru

Fazla stok bulundurulmasının dezavantajları nelerdir?

Cevap

Fazla stok bulundurulmasının dezavantajları aşağıdaki gibi özetlenebilir: • Gereğinden fazla stok bulundurulması depolama masraflarını (kira gibi) artıracaktır. Özellikle soğutma, ısıtma gibi özel depolama gerektiren stoklar için depolama masrafları yükselecektir. • Fazla stok bulundurulması durumunda stokların modasının geçmesi, çürüme ve bozulma gibi riskler artacaktır. • Teknolojik ürünlere yönelik fazla stok bulundurulması durumunda stok değeri teknolojik gelişmeye bağlı olarak değer kaybedecektir. • Stoklara fazladan bağlanan fonlar işletmenin fon maliyetini artıracaktır. • Gereğinden fazla stok bulundurulması stoklara ilişkin sigorta giderlerinin artmasına neden olacaktır. • Bununla birlikte istif, yükleme, boşaltma gibi giderler artacaktır.


29. Soru

Stok değerleme yöntemleri nedir?

Cevap

VUK Madde 274’e göre stoklar maliyet değeri ile değerlenir. İmal edilen mamullerin maliyeti ise mamulün üretiminde kullanılan Direkt İlk Madde ve Malzeme, Direkt İşçilik ve Genel Üretim Giderlerinden oluşmaktadır. Bununla birlikte zorunlu olarak ı piyasaya ambalajlı sürülen mallarda ambalaj malzemesinin bedeli de maliyete dâhil edilmektedir. Satın alma maliyeti ise satın alma fiyatı, vergi idaresinden iade alınmayacak olan vergiler ve stokların mevcut duruma gelmesi ile ilgili (taşıma gideri vb.) katlanılan maliyetlerin toplamından oluşmaktadır.


30. Soru

Gerçek Parti Maliyet Yöntemi (Özel Maliyet Yöntemi) nedir?

Cevap

Mal giriş ve çıkışlarının parti bazlı olarak takip edilebildiği stoklar için stok değerlemede gerçek parti maliyet yöntemi uygulanır. Bu tür stoklar genellikle birbirleri ile ikame edilemeyen stoklar ile özel projeler için üretilen veya satın alınan mal ve hizmetlerden oluşmaktadır. Bu yöntem çok çeşitli ve birbiri ile ikame edilebilen mallardan oluşan stoklar için uygun maliyet hesaplama yöntemi değildir. Bunun nedeni ise mal çıkışlarında hangi parti maldan çıkışın olduğunun takibinin zor olmasıdır.


31. Soru

Ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi nasıl hesaplanır?

Cevap

Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre dönem başı stok tutarı ile dönem içi alınan stokların tutarı toplanır ve bulunan toplam stok tutarı, dönem başı stok miktarı ile dönem içerisinde satın alınan stok miktarının toplamına bölünerek döneme ait stok çıkışlarında kullanılacak ortalama stok birim maliyeti hesaplanır.


32. Soru

Hareketli ortalama maliyet yöntemi nasıl hesaplanır?

Cevap

Bu yöntemde dönem içerisinde satın alınan ticari mal veya ham maddenin satılması ve kullanılması durumunda, maliyet değeri ile kayıt edilmiş olan mevcut stokların toplam tutarı toplam stok miktarına bölünerek ortalama birim maliyet hesaplanır. Mal satışı veya ham madde kullanımında çıkışlar bu birim maliyet üzerinden yapılır. Yeni mal alımına kadar bu fiyatlar kullanılır. Yeni mal girişi olduğunda tekrar mevcut toplam stok değeri ve tutarına göre birim maliyet hesaplanır. Özetle her yeni mal girişinde birim maliyet tekrar hesaplanır.


33. Soru

Maddi duran varlıklar nedir?

Cevap

Maddi duran varlıklar işletme tarafından 1 yıldan uzun süre kullanılan ve kendisinden fayda sağlanan varlıklardır. Bir harcamanın gider olarak kabul edilmesi için fayda elde etmek amacıyla tüketimin olması gerekmektedir. Bundan dolayı, maddi duran varlıklar satın alındıklarında tüketilen bir varlık olmadığından doğrudan gider olarak kaydedilmez maliyet değeri ile bilançoda varlık olarak kayıt edilir.


34. Soru

Vergi Usul Kanunu’na göre amortisman ayırma yöntemleri nelerdir?

Cevap

Amortisman süresi, maddi duran varlığın aktife girdiği yıldan başlamaktadır. Vergi Usul Kanunu’na (VUK) göre amortisman ayırma yöntemleri: • Normal (Doğrusal) Amortisman Yöntemi • Azalan Bakiyeler Yöntemi • Madenlerde Amortisman • Fevkalade Amortisman


35. Soru

Türkiye Muhasebe Standartları (TMS 16) amortisman yöntemlerini nasıl belirlenmiştir?

Cevap

Türkiye Muhasebe Standartları (TMS 16) amortisman yöntemlerini şu şekilde belirtmiştir: • Doğrusal Amortisman Yöntemi, • Azalan Bakiyeler Yöntemi, • Üretim Miktarı Yöntemi


36. Soru

Amortisman tutarı nasıl bulunur?

Cevap

Amortisman tutarı varlığın değerinin, varlığın faydalı ömrüne bölünmesi suretiyle bulunur.


37. Soru

Azalan bakiyeler yöntemi nedir?

Cevap

Bu yöntemde kullanılacak amortisman oranı normal amortisman oranının 2 katıdır. Fakat bu oran %50’yi geçemez. Azalan bakiyeler yönteminde amortismana tabi tutar varlığın maliyet değerinden önceden ayrılmış olan amortisman tutarlarının yani birikmiş amortismanların düşülmesi suretiyle bulunacak olan değerdir. Bu yöntemde de amortisman ayırma işlemi faydalı ömre göre yerine getirilir. Son yıl amortisman oranı dikkate alınmaksızın kalan tutarın hepsi amortisman gideri olarak kayıt edilir.


38. Soru

Fevkalade amortisman nedir?

Cevap

Amortismana tabi olan menkul ve gayrimenkuller hakların yangın, deprem, su basması vb. afetler sonucu değer kaybına uğraması, teknolojik gelişim sonucu teknik verim ve kıymetlerinin düşmesi, cebri çalışma sonucu normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalması neticesinde olayın durumuna göre işletmelerin müracaatları üzerine Maliye Bakanlığınca belirlenen “Fevkalade ekonomik ve teknik amortisman nispetleri” ölçüsünde amortisman uygulanır.


39. Soru

Maddi duran varlıkların satışında hangi işlemler yapılır?

Cevap

Maddi duran varlık satışı işletme açısından olağan bir faaliyet değildir. Bu nedenle maddi duran varlık satışı sonucu oluşan kâr veya zarar, gelir tablosunda olağan dışı kâr veya zarar olarak yer alır. Diğer bir deyişle, bir maddi duran varlık net defter değerinin üzerinde bir fiyatla satılırsa oluşan kâr tutarı Diğer Olağan Dışı Gelir ve Kârlar Hesabına, net defter değerinin altında bir fiyatla satılırsa oluşan zarar tutarı Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hesabına kayıt edilir. Bir maddi duran varlığın net defter değeri bilançoda kayıtlı olan maliyet değerinden o varlık için ayrılmış olan birikmiş amortisman tutarının düşülmesi ile bulunan değerdir.


40. Soru

Maddi duran varlık satışı sonucu oluşan kârlar hangi hesaba yazılır?

Cevap

Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hiçbir gelir veya gider olağan dışı olarak kayıt edilmez. Tüm gelir veya giderler olağan olarak kabul edilir. Bu nedenle maddi duran varlık satışı sonucu oluşan kârlar Diğer Olağan Gelir ve Kârlar hesabına, zararlar ise Diğer Olağan Gider ve Zararlar Hesabına kayıt edilir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email