Sağlık Kurumlarında Maliyet Muhasebesi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Belirli düzeydeki sağlık hizmetlerini en düşük maliyetle ve en yüksek miktarda üretilmesinde rol oynayan en önemli iki unsur nedir?

Bu amacın yerine getirilmesinde ise, en önemli unsurlardan ikisi maliyet hesaplama işlemleri ve maliyet muhasebesidir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre sağlık nedir?

Buna göre, “Sağlık, yalnızca hastalık veya sakatlık durumunun olmaması değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hâlidir”.

Sağlık hizmetleri kaç gruba ayrılır?

Sağlık hizmetleri dört grupta sınıflandırılmıştır. 

• Koruyucu Sağlık Hizmetleri 
• Tedavi Hizmetleri 
• Rehabilitasyon Hizmetleri 
• Sağlığın Geliştirilmesi Hizmetleri

İşletme nedir?

İşletme, üretim faktörlerini planlı ve sistemli bir şekilde bir araya getirerek mal ya da hizmet üretimi amacı güden, bu sayede çeşitli faydalar sağlayan üretim birimlerinin genel adıdır.

Hizmet sektöründe faaliyet gösteren sağlık kurumlarının ve sundukları hizmetlerin yapıları ve içerikleri gereği kendilerine özgü ne gibi özellikleri bulunur?

Bu özellikler şöyle sıralanabilir: 

• Sağlık hizmetlerinin tüketimi rastlantısaldır. 
• Sağlık hizmetlerinin ikamesi yoktur. 
• Sağlık hizmetleri ertelenemez. 
• Sağlık hizmetlerinin boyutunu ve kapsamını hizmetten yararlananlar değil, hekimler belirler. 
• Sağlık hizmetleri kullanıcılarının davranışları irrasyoneldir. 
• Hizmetten sağlanan tatmini ve kaliteyi önceden belirlemek zordur. 
• Sağlık hizmetlerinin bir bölümü toplumsal nitelik taşıdığından yarı kamusal mal özelliği taşımaktadır. 
• Sağlık hizmetlerinin çıktısı para ile ölçülemez.

Bunların yanı sıra; garanti verilememesi, önceden test edilememesi, hata kaldırmaması, dışsal fayda veya zarar açığa çıkma ihtimali bulunması, hizmetlerin yetersizliğinin toplumsal sorunlara yol açabilmesi gibi özelliklere de sahiptir.

 Sağlık kurumu nedir?

Sağlık kurumları oldukça karmaşık bir yapı içerisinde, insan sağlığının korunması, hastalıkların tedavi edilmesi, sağlığın geliştirilmesi gibi boyutlarda hizmet üreten işletmelerdir.

Hastaneler nasıl tanımlanır?

Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde hastaneler; “Hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlardır.” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu doğrultuda, hastaneler; hasta, yaralı ve hamilelere poliklinik, servis, görüntüleme, laboratuvar, doğum, cerrahi ve diğer tedavi seçenekleri ile otelcilik hizmetleri sunan çoklu tedavi ünitelerine sahip sağlık kurumları olarak ifade edilebilir. Bu yönleriyle de sağlık sisteminin bir alt sistemi olan hastaneler, sağlık hizmetlerinin temel fonksiyonu olan tedavi hizmetlerinin yürütüldüğü ekonomik, teknik ve hukuki özellikler taşıyan bir işletme türü olarak özetlenebilmektedir.

Türkiye’de mülkiyetine göre kaç tür hastane bulunur?

Mevcut sağlık sistemi içerisinde Türkiye’de; Sağlık Bakanlığı, üniversiteler, özel sektör ve diğer (yabancılar, azınlıklar vb.) olmak üzere mülkiyetine göre dört tür hastane bulunmaktadır

Sağlık sektöründe kalite kavramının öneminin artmasının sebebi nedir?

Küreselleşme ile şiddeti artan rekabet ortamı, üretim işletmelerinin yanı sıra hizmet sektörünü de önemli ölçüde etkisi altına almaya başlamıstır. Bu anlamda, önceleri sadece üretim işletmeleri için bir rekabet aracı olarak ortaya çıkan toplam kalite yönetimi felsefesi, hizmet sektöründe de algı ve tatmin boyutunun gündeme gelmesiyle önem kazanmıştır. Öyle ki, küreselleşmenin de etkisiyle sağlık sektöründe sağlık turizmi gibi kavramlar sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Bununla birlikte, özel sektörün de bu alana ilgisinin artması rekabeti artırmıştır. Bu da günümüzde sağlık sektöründe kalite kavramının önemini artırmıştır.

Sağlık sektöründe yıllara göre rekabet gücünü belirleyen unsurlar nelerdir?

Yıllar itibariyle artan rekabetle birlikte işletmeler; 60’lı yıllarda üretim, 70’li yıllarda maliyet, 80’li yıllarda kalite ve 90’lardan sonra ise hız üstünlüğü ile kendi sektörlerindeki rakipleriyle mücadele etmeye çalışmışlardır.

Yüksek rekabet gücü kriterleri nelerdir?

Günümüzde işletmeler, rakiplerine göre; kalite maliyet hız (zaman) açısından üstünlük sağladıkları takdirde rekabet gücü elde edebilmektedir. Rekabet gücü, mutlak ölçülerle ifade edilemeyen, ancak karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi gereken bir kavramdır. Yapılan araştırmalar bu kriterler arasında simetrik olmayan bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Başka bir deyişle, maliyetten ya da hızdan hareketle kaliteyi geliştirmek mümkün olmamasına karşın; kaliteden hareketle, diğer iki faktör üzerinde üretim artışı, gecikmelerin ortadan kaldırılması ve aşırı stoklamanın önüne geçilmesi gibi olumlu etkiler sağlanmasının mümkün olduğu tespit edilmiştir. Özetle, kalite unsuru, maliyetleri düşürdüğü gibi hız konusunda da avantaj sağlamakta ve bu üç ölçüt işletmeye yüksek rekabet gücü kazandırmaktadır.

Maliyet muhasebesinin işletmeler için öneminin artmasının sebebi nedir?

Geleneksel işletme anlayışında geçerli olan “Fiyat = Maliyet + Kâr Marjı” denklemi yani üretilen mamul ya da hizmetin elde edilme maliyetine belirli oranlarla yansıtılan kâr marjı neticesinde ortaya çıkan satış fiyatı; sınırların kalkması ve paralelinde artan rekabetin de etkisiyle piyasada bir mamul ya da hizmetin rekabet edebilir satış fiyatını neredeyse sabitlemiş ve yeni denklem “Kâr = Fiyat - Maliyet” şeklinde kurulmuştur. Buradan hareketle, doğası gereği kâr amaçlı faaliyet gösteren işletmeler için fiyat artık rekabet koşullarında belirlenen bir unsur hâline gelmiştir. Dolayısıyla, mamul ya da hizmette kârlılığı artırmak ancak maliyetlerin kontrol altına alınması ve düşürülmesiyle mümkün hâle gelmiştir. Bu durum, işletmelerin maliyetlere odaklanmalarına sebep olmuş ve buna bağlı olarak maliyet muhasebesinin işletmeler için önemini artırmıştır.

Hastane yöneticilerinin sağlık hizmeti sunabilmek için geliştirme çabası içinde olduğu stratejiler içerisinde en belirleyici olan unsur nedir?

Bu stratejiler içerisinde en belirleyici olan unsur, etkin maliyet yönetimidir

Etkin maliyet yönetimini sağlamanın en önemli aracı nedir?

Etkin maliyet yönetimini sağlamanın en önemli aracı maliyet muhasebesidir.

Üretim işletmeleri ve hizmet işletmeleri arasındaki temel ayrım noktaları nelerdir?

•  Üretim işletmelerinin esas işi hammaddeyi mamule dönüştürmektir. Dolayısıyla mamul üretimi çok fazla hammadde ve malzeme kullanımı gerektirir. Hizmet işletmelerinde, hammadde kullanılması söz konusu değildir. Bu işletmeler hizmet üretmek için sadece bazı malzemeler kullanırlar. Örneğin, hastaneler; kan, röntgen filmi, ilaç, serum, çeşitli kimyevi maddeler, eldiven, sargı bezi, pamuk gibi malzemeler kullanırlar. 
• Üretim işletmelerinde, hammadde stoklanması gerekebilir ve stoklanabilir. Hizmet işletmelerinde, bilinen manada hammadde stoku bulunmaz. Ancak hizmetin sunumu için gereken malzeme stoku bulunabilir. Örneğin, hastanelerde; ilaç ve tıbbi sarf malzemeleri stoklanmak zorundadır. 
• Üretim işletmeleri, çıktıları somut nitelikli olduğundan bunları stoklamaları gerekebilir. Bu bakımdan tıpkı ticaret işletmelerinde olduğu gibi bunlarda da stoklanmış mamuller bulunabilir. Hizmet işletmelerinin çıktıları soyut nitelikli olduğundan stoklanması mümkün değildir. 
• Üretim işletmelerinde, dönem sonu geldiğinde üretim bandında yarım mamul denilen üretim sürecini tamamlamamış maddeler bulunur. Bir dönemin sonunda maliyet muhasebesinden tamamlanmış mamullerle birlikte yarım mamullerin de maliyeti istenir. Hizmet işletmelerinde, hizmet stoklanmadığından yarım mamul stokundan da söz edilemez. Hizmet işletmelerinin bilançosunda mamul ya da yarım mamul stoku görülmez. Sadece hizmet üretimi esnasında kullanılmamış malzemelerin stokları görünür.

Hastaneleri diğer işletmelerden ayıran temel özellikler nelerdir?

Hastanelerin emek ve sermayenin yoğun bulunduğu yüksek maliyetli işletmeler oluşu, maliyet hesaplamada ürün tanımının zorluğu, hizmet üretiminin stoklanamayışı, asırı iş bölümü ve uzmanlaşmanın söz konusu olması onları diğer işletmelerden ayıran temel özelliklerdir.

Hastanelerde maliyetler ve bu maliyetleri oluşturan unsurlar nelerdir?

• Direkt personel: Sağlık personelinin maaşları ve döner sermayeden aldıkları pay
• Tıbbı sarf malzeme: Tıbbi ilk madde ve malzeme 
• Genel sarf malzeme: Genel nitelikli ilk madde ve malzeme 
• İlaç giderleri: Her türlü ilaç, serum ve benzeri malzeme 
• Endirekt personel: Temizlik, güvenlik, hastabakıcı, tıbbi sekreterler, idari işler, şoför ve benzeri diğer personel giderleri 
• Isınma: Her türlü ısınma cihazları giderleri 
• Enerji: Kullanılan makine ve teçhizatın enerji giderleri ile her türlü aydınlatma giderleri 
• Yolluklar: Hastane tarafından görevlendirilmiş personele ait sürekli ve geçici yolluk giderleri 
• Endirekt üretim: Bina, makine ve teçhizatın amortismanları, düzenli bakım onarım giderleri, haberleşme giderleri ve diğer çeşitli giderler 
• Dış kaynak kullanımı: Hastane yapısına göre; yemekhane giderleri, temizlik giderleri veya dışardan sağlanan güvenlik hizmetleri ve benzeri. 
• Yatak hizmetleri: Yataklı sağlık hizmeti veren hastanelerde, hasta ve refakatçisinin her türlü konaklama maliyetleri

Muhasebe raporları sağlık kurumlarında nerelerde kullanılır?

Sağlık kurumlarının yöneticileri, muhasebe raporlarını kullanarak işletmenin finansal yapısı, kârlılığı ve kullandığı kaynaklarıyla ilgili mevcut durumunu yorumlayabilirler. Aynı zamanda yönetim, ileriye dönük olarak alınacak kararlarda da bu bilgilerden yararlanabilirler.

Sağlık kurumlarında finansal tablolarda sunulan bilgilere kimler tarafından kullanılabilir?

İşletme dışı kesimi oluşturan devlet, kredi veren kuruluşlar, tedarikçiler, sendikalar ve diğer gruplar, yatırım, borç verme, vergi tahsilatı gibi çok farklı nedenlerden dolayı finansal tablolarda sunulan bilgilere ihtiyaç duyarlar.

Sağlık kurumlarında finansal raporlama ne işe yarar?

Finansal raporlama, Sağlık kurumunun faaliyetlerinin planlanması ve maliyetlerin kontrolü için gereklidir.

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) nedir?

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT); Devletin sağlık ile ilgili sosyal politikalarının uygulamasına imkân veren, bu politikalara kılavuzluk eden, Sağlık hizmetlerin fiyatlandıran, düzenleyen ve diğer tüm uygulama detaylarını içeren mevzuat tebliğidir.

Muhasebe nedir?

Muhasebe, işletmelerin para ile ilgili olan faaliyetlerini geçerli belgeleri referans alarak kayıt altına alan, sınıflandıran ve bu işlemleri raporlayarak özetleyen sonrasında ise bu raporları analiz edip yorumlayan sosyal bir bilimdir.

Muhasebe kaça ayrılır?

Muhasebe; genel muhasebe, yönetim muhasebesi ve maliyet muhasebesi olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

Genel (finansal) muhasebe nedir?

Genel (finansal) muhasebe, işletmenin değer hareketlerini ve bunların sonuçlarını objektif belgelere dayanarak kaydedip muhafaza etmektedir. Genel muhasebede bilgiler hiçbir değişikliğe uğratılmaksızın ve hiçbir analize tabi tutulmaksızın kaydedilir. Genel muhasebe dısa dönük muhasebe sistemidir. Basta devlet olmak üzere, yöneticilere, ortaklara, yatırımcılara, kreditörlere ve daha birçok ilgili kesime bilgi vermeyi amaçlamaktadır

Yönetim muhasebesi nedir?

Yönetim muhasebesi ya da diğer adıyla analitik muhasebe, işletme yöneticilerinin dogru kararlar verebilmeleri için ihtiyaç duydukları verilerin sağlanmasını ve işlenmesini konu alır. Verilerin ham olarak toplanmasından başlayıp ihtiyaca uygun raporların düzenlenmesine kadar işletme yöneticilerini dikkate alarak yürütülen tüm muhasebe çalışmaları yönetim muhasebesini oluşturur. Genel muhasebeden farklı olarak yönetim muhasebesinde; muhasebe ilke, kural ve standartlarına uygunluktan çok yöneticilerin ihtiyaçlarına uygunluk önemlidir. Bu yönüyle yönetim muhasebesi, içe dönük bir muhasebe sistemidir.

Maliyet muhasebesi nedir?

Maliyet muhasebesi ise, üretim faktörlerinin mal ve hizmet şekline dönüşmesi için yapılan tüm faaliyetlerin takip edilmesi ve bu faaliyetler için katlanılan fedakârlıkların para ile ölçülen değerlerini elde edilen ürünler üzerinde maliyet birikimleri hâlinde tespit etme ve hesaplama tekniğidir. Genel muhasebeden farklı olarak maliyet muhasebesinde de, muhasebe ilke, kural ve standartlarına uygunluktan çok yöneticilerin ihtiyaçlarına uygunluk önemlidir. Bu yönüyle maliyet muhasebesi, içe dönük bir muhasebe sistemidir.

Hastane muhasebesi kaça ayrılır?

Hastane muhasebesi; hastane genel muhasebesi ve hastane yönetim muhasebesi olmak üzere iki kısımda incelenmektedir.

Hastane yönetim muhasebesinin işlevi nedir?

Hastane yönetim muhasebesi, hastane yönetimine hastanenin ihtiyaç duyduğu bilgileri hazırlayarak sunar. Hastane yönetimi bu verilerden yararlanarak fayda ve maliyet analizi yapar ve sağlık işletmesi için en rasyonel kararı verir. Ayrıca hastane yönetim muhasebesi hastanenin maliyet yapısının incelenmesi için gerekli bilgileri de temin etmektedir.

Gider nedir?

Gider işletme faaliyetlerini yürütebilmek veya gelir elde edebilmek için belli bir dönemde tüketilen varlık ve hizmetlerin parasal ifadesidir. Ancak bir tüketimin gider olarak değerlendirilebilmesi için iki önemli unsur söz konusudur. İlk olarak giderin oluşması için tüketimin işletme faaliyetleri ile ilgili olması gerekir. Aynı zamanda, giderin oluşması için söz konusu tüketimin maliyet analizi yapılacak döneme ait olması gerekir.

Giderler maliyet muhasebesinde kaça ayrılır?

Giderler maliyet muhasebesinde, direkt ve endirekt olmak üzere iki gruba ayrılırlar.

Direkt (dolaysız) gider nedir?

Ortaya çıkan bir üretim gideri, üretilen mal ya da hizmet maliyetine doğrudan yüklenebiliyorsa, bir başka ifadeyle, üretimle ilgili bir giderin herhangi bir kriter ya da ölçüye ihtiyaç duyulmadan, hangi mal ya da hizmet için ne kadar olduğu kolaylıkla belirlenebiliyorsa o gider, direkt (dolaysız) giderdir.

Endirekt (dolaylı) gider nedir?

Ortaya çıkan bir üretim gideri, üretilen mal ya da hizmet maliyetine doğrudan yüklenemiyorsa, başka bir ifadeyle, üretimle ilgili bir gideri mal ya da hizmet maliyetine yükleyebilmek için bir dağıtım ölçüsü ya da kriterine ihtiyaç duyuluyorsa o gider endirekt (dolaylı) giderdir

Maliyet nedir?

Maliyet, en genel anlamıyla hedeflenen bir sonuca ulaşmak için katlanılması gereken fedakârlıkların parasal toplamıdır.

Harcama nedir?

Harcama, bir şeyin bedelini ödemek veya ödeme taahhütünde bulunmaktır. Yani harcamanın yapılmış olması için ödeme yapılması şart değildir. Her harcama bir gider veya bir maliyet değildir. Bazı harcamalar karşılığında işletme bir sabit kıymet alır ve bunu bilançosunda gösterir. Diğer taraftan her maliyet ve gider unsuru da harcamayı gerektirmez. Örneğin, amortisman giderleri, karşılık giderleri gibi dönem giderleri de doğrudan doğruya o dönemin kâr ve zarar hesabına devredilirler.

Ödeme nedir?

Ödeme, para ve para yerine geçen diğer mali araçların, satın alınan mal veya hizmetlerin ya da borç veya zararların karşılığı olarak işletmeden çıkısını ifade etmektedir.

Hasılat nedir? 

Hasılat, işletmenin parasal varlıkları üzerinde artışa sebebiyet veren ticari nitelikli işlemler olarak tanımlanmaktadır.

Gelir nedir?

Gelir, bir dönem boyunca işletmede ortaya çıkan ve işletme öz sermayesi üzerinde artırıcı etkisi bulunan olaylardır. Başka bir ifadeyle, bir muhasebe dönemi içerisinde işletmenin ana faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmetlerin pesin veya kredili satışları ile, ana faaliyet konusu dışında kalan yan faaliyetlerinden elde ettiği nakit ve alacakların toplamına gelir denir.

 Zarar nedir?

Zarar, işletmenin bir faaliyet dönemi içerisinde katlanmış olduğu giderler toplamının o dönem içerisinde elde edilen gelirler toplamından fazla olması sebebiyle işletme öz sermayesinde meydana gelen azalışları ifade etmektedir. Bunun yanı sıra gelir doğurmayan aktif tüketimleri de zarar olarak değerlendirilir

Gider ve zarar ayırımında belirleyici nokta nedir?

Gider ve zarar ayırımında belirleyici nokta, işletmenin faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli olup olmama durumudur.

Kâr nedir?

Kurumlar veya işletmeler, çeşitli maliyetlere ya da başka bir ifadeyle fedakârlıklara katlanarak mal ve hizmet üretiminde bulunmaktadırlar. Bu üretim ile hedeflenen amaç, katlanılan maliyetin üzerinde bir gelir elde etmektir. İşletmenin bir faaliyet dönemi içerisinde elde ettiği gelirler ile katlandığı fedakârlıkların karşılaştırılması sonucu ortaya çıkan olumlu fark kâr olarak tanımlanmaktadır.

Başabaş noktası nedir?

Başabaş noktası; işletmelerde, özellikle maliyet muhasebesi konusunda, maliyet ya da harcamaların kârla eşit olduğu noktadır. Bu noktada, herhangi bir kazanım ya da zarar yoktur.

İşletmelerde kullanılan, maliyet sınaması dışında kalan ve bir kısmı belirli hesaplamalarda gerektiren, yönetim kararları açısından yararlanılması gereken maliyetler nelerdir?

•  Tam Maliyet 
• Değişken Maliyet 
• Normal Maliyet 
• Direkt Maliyet 
• Batık Maliyetler 
• Fırsat Maliyeti 
• Marjinal Maliyet 
• Hedef Maliyet 
• Ek Maliyetler

Maliyet muhasebesinin işletmelerde kullanılmasındaki temel amaçlar nelerdir?

Maliyet muhasebesinin işletmelerde kullanılmasındaki temel amaçlar aşağıdaki biçimde özetlenebilir: 

• Üretilen mamullerin/hizmetlerin birim maliyetlerini saptayarak bilançoda stokların, gelir tablosunda satılan mamuller/hizmet maliyetinin belirlenmesini sağlamak, 
• Yönetimin kısa vadeli planlama ve mal/hizmet fiyatlandırma çalışmalarına kaynak teşkil edecek tarihsel (fiilî) ve tahminî gider ve maliyetleri belirlemek, 
• Yapılan giderleri, sorumluluk merkezleri, yani gider yerleri itibariyle ayrıntılı biçimde izleyerek ve bunları gider standartları ile karşılaştırıp ortaya çıkmış sapmaları nedenlerine göre çözümleyerek yöneticilere maliyet kontrolü ve başarı değerlendirmesi için gerekli temel bilgileri sağlamak,
• Uzun vadeli ya da olağan dışı kararlarla ilgili seçeneklerin maliyetlerini saptayıp; karşılaştırmalı biçimde ortaya koyarak yönetim ile ilgili özel kararların alınmasında yardımcı olmak.

Maliyet muhasebesinin sağlık kurumlarına özgü amaçları nelerdir?

Maliyet muhasebesi, Sağlık kurumlarında aşağıdaki amaçların yerine getirilmesine katkı sağlamaktadır: 

• Sorumluluk merkezi temelinde toplam maliyet ve birim hizmet maliyetlerini belirlemek, 
• Bütçeleme kontrolü, standart maliyet kontrolü ve stok kontrolü gibi tekniklerle işletmenin maliyet kontrolünü sağlamak, 
• Her bir Sağlık hizmetine ilişkin standartları belirleyerek maliyet planlamasını gerçekleştirmek, 
• Sağlık sektöründeki mevcut rakipleri ile maliyet karşılaştırmaları yapabilmek, 
• Pazar koşulları, işletme döngüsü, hükûmet politikaları, rekabet, hizmet alanların tercihlerindeki değişmeler ve onların gelir düzeyleri ile sosyal güvenlik kurumu politikaları gibi değişkenlere bağlı olarak satış fiyatını belirlemek, 
• Hükûmet ve sosyal güvenlik kurumu politikalarına bağlı olarak sabitlenen hizmet fiyatlarına yönelik maliyet düşürme yaklaşımları geliştirmek, 
• Sunulan hizmet, süreç, is bölümüne dayalı kârlılığı belirlemek ve kârlılık analizine imkân sağlamak, 
• Maliyet yerleri ile yöneticilerin karar almalarına yardımcı olmaktır.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından evrensel olarak "sağlık" nasıl tanımlanmıştır?

Sağlık, yalnızca hastalık veya sakatlık durumunun olmaması değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.

Dünya Sağlık Örgütünün sağlık tanımlaması doğrultusunda sağlık hizmetleri nasıl sınıflandırılmıştır?

Bu doğrultuda sağlık hizmetleri dört grupta sınıflandırılmıştır.

• Koruyucu Sağlık Hizmetleri
• Tedavi Hizmetleri
• Rehabilitasyon Hizmetleri
• Sağlığın Geliştirilmesi Hizmetleri

Kişiye yönelik sağlık hizmetleri hangi sağlık hizmeti sınıflamasına girer ve hangi birimlerden oluşur?

Kişiye yönelik sağlık hizmetleri koruyucu sağlık hizmetleri sınıflamasına girer. Şu birimlerden oluşur:

• Aile Sağlığı Merkezi
• Toplum Sağlığı Merkezi
• Ana Çocuk Sağlığı Merkezi
• Gezici Sağlık Birimleri
• Revir
• Hastane

Ayakta günübirlik sağlık hizmetleri hangi sağlık hizmeti sınıflamasına girer ve hangi birimlerden oluşur?

Ayakta günübirlik sağlık hizmetleri, Tedavi Hizmetleri sınıflamasına girer. Şu birimlerden oluşur:

• Özel Muayenehane
• Hastane Polikliniği
• Hastane Acil Servisi
• Ayaktan Cerrahi Hizmetleri
• Evde Bakım

Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde hastaneler; nasıl tanımlanmıştır?

Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde hastaneler; “Hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlardır.” şeklinde tanımlanmaktadır.

Mevcut sağlık sistemi içerisinde Türkiye’de; kaç tür hastane bulunmaktadır?

Mevcut sağlık sistemi içerisinde Türkiye’de; Sağlık Bakanlığı, üniversiteler, özel sektör ve diğer (yabancılar, azınlıklar vb.) olmak üzere mülkiyetine göre dört tür hastane bulunmaktadır.

Yıllar itibariyle sağlık işletmeleri kendi rakipleriyle hangi alanlarda mücadele etmeye çalışmışlardır?

Yıllar itibariyle artan rekabetle birlikte işletmeler; 60’lı yıllarda üretim, 70’li yıllarda maliyet, 80’li yıllarda kalite ve 90’lardan sonra ise hız üstünlüğü ile kendi sektörlerindeki rakipleriyle mücadele etmeye çalışmışlardır.

Günümüzde işletmeler, rakiplerine göre hangi açılardan üstünlük sağladıkları taktirde rekabet gücü elde edebilmektedir?

Günümüzde işletmeler, rakiplerine göre; kalite-maliyet-hız (zaman) açısından üstünlük sağladıkları takdirde rekabet gücü elde edebilmektedir.

Geleneksel işletme anlayışında geçerli olan "fiyat denklemi" nedir?

Geleneksel işletme anlayışında geçerli olan “Fiyat = Maliyet + Kâr Marjı” denklemi  yani üretilen mamul ya da hizmetin elde edilme maliyetine belirli oranlarla yansıtılan kâr marjı neticesinde ortaya çıkan satış fiyatıdır.

Globalleşen dünyada kâr denklemi nasıldır?

Sınırların kalkması ve paralelinde artan rekabetin de etkisiyle piyasada bir mamul ya da hizmetin rekabet edebilir satış fiyatını neredeyse sabitlemiş yeni denklem “Kâr = Fiyat - Maliyet” şeklinde kurulmuştur.

Hastanelerde maliyet muhasebesi kullanılmasının doğuşu nasıl olmuştur?

Hastane yöneticileri bir taraftan artan maliyetler, diğer taraftan kaliteli hizmet sunumunun getirdiği ilave yükümlülükler ve rekabetten doğan baskılar altında sağlık hizmeti sunabilmek için stratejiler geliştirme çabası içinde olmuşlardır. Bu stratejiler içerisinde en belirleyici olan unsur, etkin maliyet yönetimidir. Etkin maliyet yönetimini sağlamanın en önemli aracı ise maliyet muhasebesidir.

Hammadde stoklaması açısından üretm ve hizmet işletmelerini karşılaştırınız.

Üretim işletmelerinde, hammadde stoklanması gerekebilir ve stoklanabilir. Hizmet işletmelerinde, bilinen manada hammadde stoku bulunmaz. Ancak hizmetin sunumu için gereken malzeme stoku bulunabilir. Örneğin, hastanelerde; ilaç ve tıbbi sarf malzemeleri stoklanmak zorundadır.

Çıktıların stoklanması açısından üretim ve hizmet işletmelerini karşılaştırınız.

Üretim işletmeleri, çıktıları somut nitelikli olduğundan bunları stoklamaları gerekebilir. Bu bakımdan tıpkı ticaret işletmelerinde olduğu gibi bunlarda da stoklanmış mamuller bulunabilir. Hizmet işletmelerinin çıktıları soyut nitelikli olduğundan stoklanması mümkün değildir.

Hastanelerde direkt ve endirekt personel maliyetlerinin, maliyet unsurları nelerdir?

Direkt personel maliyetlerinin unsurları: sağlık personelinin maaşları ve döner sermayeden aldıkları paylardır.

Endirekt personel maliyetlerinin unsurları: temizlik, güvenlik, hastabakıcı, tıbbi sekreterler, idari işler, şoför ve benzeri diğer personel giderleridir.

Sağlık Uygulama Tebliği'nin mevzuat içeriği nelerden oluşur?

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT); Devletin sağlık ile ilgili sosyal politikalarının uygulamasına imkân veren, bu politikalara kılavuzluk eden, sağlık hizmetlerini fiyatlandıran, düzenleyen ve diğer tüm uygulama detaylarını içeren mevzuat tebliğidir.

Genel Muhasebe ve Yönetim Muhasebesi arasındaki en belirgin fark nedir?

Genel muhasebe dışa dönük muhasebe sistemidir. Başta devlet olmak üzere, yöneticilere, ortaklara, yatırımcılara, kreditörlere ve daha birçok ilgili kesime bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Genel muhasebeden farklı olarak yönetim muhasebesinde; muhasebe ilke, kural ve standartlarına uygunluktan çok yöneticilerin ihtiyaçlarına uygunluk önemlidir. Bu yönüyle yönetim muhasebesi, içe dönük bir muhasebe sistemidir.

Maliyet muhasebesinin tanımını yaparak genel muhasebe ile arasındaki farkı belirtiniz.

Maliyet muhasebesi, üretim faktörlerinin mal ve hizmet şekline dönüşmesi için yapılan tüm faaliyetlerin takip edilmesi ve bu faaliyetler için katlanılan fedakârlıkların para ile ölçülen değerlerini elde edilen ürünler üzerinde maliyet birikimleri halinde tespit etme ve hesaplama tekniğidir. Genel muhasebeden farklı olarak maliyet muhasebesinde, muhasebe ilke, kural ve standartlarına uygunluktan çok yöneticilerin ihtiyaçlarına uygunluk önemlidir. Bu yönüyle maliyet muhasebesi, içe dönük bir muhasebe sistemidir.

Gideri tanımlayınız. Bir tüketimin gider sayılabilmesi için gerekli unsurlar nelerdir?

Gider işletme faaliyetlerini yürütebilmek veya gelir elde edebilmek için belli bir dönemde  tüketilen varlık ve hizmetlerin parasal ifadesidir. Ancak bir tüketimin gider olarak değerlendirilebilmesi için iki önemli unsur söz konusudur. İlk olarak giderin oluşması için tüketimin işletme faaliyetleri ile ilgili olması gerekir. Aynı zamanda, giderin oluşması için söz konusu tüketimin maliyet analizi yapılacak döneme ait olması gerekir.

Maliyet muhasebesinde giderler nelerdir? Açıklayınız.

Giderler maliyet muhasebesinde, direkt ve endirekt olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Ortaya çıkan bir üretim gideri, üretilen mal ya da hizmet maliyetine doğrudan yüklenebiliyorsa, bir başka ifadeyle, üretimle ilgili bir giderin herhangi bir kriter ya da ölçüye ihtiyaç duyulmadan, hangi mal ya da hizmet için ne kadar olduğu kolaylıkla belirlenebiliyorsa o gider, direkt (dolaysız) giderdir. Diğer taraftan ortaya çıkan bir üretim gideri, üretilen mal ya da hizmet maliyetine doğrudan yüklenemiyorsa, başka bir ifadeyle, üretimle ilgili bir gideri mal ya da hizmet maliyetine yükleyebilmek için bir dağıtım ölçüsü ya da kriterine ihtiyaç duyuluyorsa o gider endirekt (dolaylı) giderdir.

Maliyet nedir? Tanımlayınız.

Maliyet, en genel anlamıyla hedeflenen bir sonuca ulaşmak için katlanılması gereken fedakârlıkların parasal toplamıdır. Herhangi bir sonucun maliyeti, gerçekte o sonucun doğması için yürütülen faaliyetlerin sebep olduğu maliyettir. Başka bir deyişle, ilgili sonucu da maliyeti de doğuran etken, yapılan faaliyettir. Bu nedenle maliyet kavramı öncelikle faaliyetlerle bağlantılı bir kavram olup; sonuçlarla ilgisi daha sonra gelmektedir.

Hasılat nedir? Tanımlayınız.

Hasılat, işletmenin parasal varlıkları üzerinde artışa sebebiyet veren ticari nitelikli işlemler olarak tanımlanmaktadır. Bir hasılatın ortaya çıkması için mutlaka tahsilatın yapılmış olma şartı bulunmamaktadır. Dolayısıyla hasılatın gerçekleşmiş olması, yani tahakkuk etmesi yeterli görülmektedir.

Zarar nedir? Açıklayınız.

Zarar, işletmenin bir faaliyet dönemi içerisinde katlanmış olduğu giderler toplamının o dönem içerisinde elde edilen gelirler toplamından fazla olması sebebiyle işletme özsermayesinde meydana gelen azalışları ifade etmektedir.

Fırsat maliyeti nedir? Açıklayınız.

Alternatif maliyet olarak da adlandırılan bu maliyet türü, seçilen bir faaliyet nedeniyle vazgeçilen diğer faaliyetlerden dolayı kaybedilen gelir olarak tanımlanabilir. Örneğin, bir tasarruf sahibi parasını devlet tahvili veya borsadan hisse senedi alarak değerlendirmek isteyebilir. Bu iki yatırım aracı tasarruf sahibi açısından alternatiftir ve tasarruf sahibi alternatif maliyetin küçük kalmasını, yani seçtiği yatırım aracının öngördüğü vade sonunda daha yüksek getiriye sahip olmasını ister.