aofsoru.com

Maliyet Muhasebesi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

İlk Madde Ve Malzeme Maliyetleri

1. Soru

Stok kontrollerinden kurumsal kaynak planlamasını açıklayınız.

Cevap

Bir işletmenin üretim faktörlerinin bir bütün olarak en iyi şekilde kullanılmasını sağlayan yönetim sistemi yazılımıdır. Kurumsal kaynak planlaması sisteminde, bir işletmenin tüm bölümleri bir bilgisayar sistemi altında bütünleştirilerek farklı bölümlerin eldeki verileri ortaklaşa kullanımı sağlanır. Bir işletmenin alınan siparişten mamul satışı, maliyet hesaplamadan muhasebeye, üretimden insan kaynaklarına, stok değerlemeden müşteri ilişkileri yönetimine kadar çok sayıda işletme faaliyeti bütünleştirilerek sunulur.


2. Soru

Stok kontrollerinden tam zamanında (JIT) stok kontrol yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde, stoklar tam gerekli olduğu anda ve tam gereken yerde işletmeye teslim edilmelidir. Tedarikçiler ile karşılıklı güvene ve eşgüdüme dayalı olarak kurulan sistemde, gereksiz stoklar ortadan kaldırılmaya çalışılmaktadır. Sistem ilk madde/malzeme maliyetlerini doğrudan etkileyerek, satın alma, teslimat, kontrol ve stok maliyeti gibi fonksiyonlardaki maliyetlerden tasarruflar elde edilmesini sağlar.


3. Soru

Malzeme ihtiyaç planlaması nedir?

Cevap

Kurumsal kaynak planlaması sistemlerinin en eski ve temel parçasıdır. Ana düşünce; doğru ilk madde/malzemeyi, doğru miktarda ve doğru zamanda almaktır. Malzeme ihtiyaç planlaması yazılımı, bir üretim işletmesinde, üretim için gereksinim duyulan ilk madde/malzemelerin hesaplanmasını sağlar.


4. Soru

Üretim kaynak planlaması nedir?

Cevap

Malzeme ihtiyaç planlamasının yetersiz kaldığı noktalarda, planlama amacıyla; zaman, makine ve insan gücü gibi, diğer kaynakların da katılması ile genişletilmiş bir yazılımdır.


5. Soru

Kurumsal kaynak planlaması sisteminin olumlu yanlarını yazınız.

Cevap

Kurumsal kaynak planlaması sisteminin olumlu yanları; işletmenin bölümleri arasında bütünleşme ve iletişim artar, ilgili ve zamanlı bilgi sayesinde daha doğru raporlama sonuçları çıkar.


6. Soru

Kurumsal kaynak planlaması sisteminin olumsuz yanlarını yazınız.

Cevap

Sistemi oluşturabilmek için önemli sayılabilecek bir finansal kaynağın ayrılması gereklidir. Sistemin işletmeye uyarlanması sırasında direnç ile karşılaşılması sonucu uyarlama aşamasında zorluk oluşur.


7. Soru

Maliyet muhasebesi bakımından madde kavramını tanımlayınız?

Cevap

Maliyet muhasebesi açısından madde, “bir cismi oluşturan unsur,” “duyularla algılanabilecek nesne”dir.


8. Soru

Sürekli envanter stok kartının giren ve çıkan bölümlerindeki bilgiler kullanılarak hangi kayıtlar yapılır?

Cevap

Sürekli envanter stok kartları, ana ilk madde/malzeme hesabının yardımcı hesabı gibidir. Bu kartın “giren” bölümündeki bilgilerle satın alınan ilk madde/malzemenin maliyeti belirlenerek kayıt yapılabilir. “çıkan” bölümündeki bilgilerle de üretime gönderilen ilk madde/malzemenin maliyetine ilişkin kayıtlar yapılabilir.


9. Soru

Stok nedir, tanımlayınız?

Cevap

• Olağan iş akışında satabilmek için elinde bulundurduğu ve üretimi tamamlanmış mamul, • Satışlarını gerçekleştirebilmek için gerekli üretimi yaparken üretim süreci içinde bulunan ve henüz üretimi tamamlanmamış haldeki mamul, • Üretim sürecinde tüketilecek ilk madde veya malzeme halindeki varlıklarıdır.


10. Soru

Stok kontrolünü tanımlayınız?

Cevap

Stok miktar ve çeşitlerinin, işletmelerin tedarik, üretim ve finansal olanaklarına göre en akılcı ve en tasarruflu şekilde belirlenmesi sürecidir.


11. Soru

Stok kontrolünün amacını açıklayınız?

Cevap

Stok kontrolünün amacı; stokların ne eksik ne fazla fakat yeterli miktarlarda işletmede hazır bulundurularak üretimin aksatılmadan yürütülmesidir.


12. Soru

Stok kontrol yöntemleri nelerdir?

Cevap

En Düşük-En Yüksek Yöntemi, Görsel Kontrol Yöntemi, Çift Depo Yöntemi, Sabit Sipariş Yöntemi, ABC Yöntemi, Çizgi İmleme (Barkodlama) Yöntemi, Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFIT) Yöntemi, Tam Zamanında (JIT) Stok Kontrol Yöntemi, Kurumsal Kaynak Planlaması.


13. Soru

Stok kontrollerinden en düşük-en yüksek yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde, en düşük ve en yüksek olmak üzere iki stok düzeyi belirlenir. Stoklar en düşük düzeyine ulaştığında, stokları yeniden doldurmak amacıyla sipariş verilir. En yüksek düzey, stok miktarı olarak aşılmaması gereken düzeydir.


14. Soru

Stok kontrollerinden görsel kontrol yöntemini açıklayınız.

Cevap

Çalışanın deneyimi ve sağduyusuna bağlı olarak yeni sipariş verilir. Stokların sipariş verme düzeyi ve siparişteki stok kalemi miktarı tamamen çalışanın görüşüne ve sorumluluğuna kalmıştır.


15. Soru

İlk-Giren-İlk-Çıkar yöntemi nedir?

Cevap

Her parti ilk madde/malzemenin giriş sıraları, bunların miktarları ve kendi birim fiyatları ayrı olarak izlenir. İlk madde/malzemeler, satın alma tarihi sırasına göre ve kendi parti fiyatlarıyla üretime gönderilir. Bu yöntemde, ambara ilk gelen veya ambarda ilk var olan ilk madde/malzeme, üretime öncelikle gönderilir.


16. Soru

Son-Giren-Son-Çıkar yöntemi nedir?

Cevap

Her parti ilk madde/malzeme kendi alış birim maliyetiyle ambarda izlenir. Üretime gönderilen ve üretimde tüketildiği kabul edilen ilk madde/malzemelerin maliyeti, son olarak ambara giren ilk madde/malzeme partisinin birim maliyetinden yararlanarak belirlenir. Ambara en son gelen parti üretime ilk olarak gönderilir.


17. Soru

Teslim alma ve kontrol biriminde yapılan işlemler nelerdir?

Cevap

İşletmenin teslim alma ve kontrol biriminin çalışanları, ürünün ambalajını kontrol ettikten sonra ambalajı açarak, miktar ve kalite açısından kontrol ederler ve işletmenin satıcı ile yaptığı sözleşmeyi ve satıcının düzenlediği sevk irsaliyesini de dikkate alarak bunların kabul edilip edilmeyeceğine karar verirler. Uygun görülen ilk madde/malzemeler için, “Teslim Alma ve Muayene Raporu” düzenlenir. Bu rapor teslim koşulları ile ilgili bilgileri içerir. Kesin kabulü yapılanlar ilgili ambara gönderilir. Kabul edilmeyenler ise satıcıya iade edilir.


18. Soru

Ambar stok kartında hangi bilgiler bulunur?

Cevap

Satın alınarak ambara giren ilk madde/malzemelerin miktarı, ambardan çıkarılarak üretime gönderilen ilk madde/malzemelerin miktarı ve ambarda her hareket sonrasında kalan ilk madde/ malzemelerin miktarı, işlem tarihleri sırasına göre, fiş veya rapor numaraları bilgilerine de yer verilerek ambar stok kartında kayıt altına alınır.


19. Soru

İlk madde/malzemenin üretime gönderilmesi işlemi hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Üretim hatlarında üretime geçilmeden önce, gereksinim duyulan ilk madde/malzemeler, ilgili üretim birimleri yöneticilerince, istek fişi doldurularak, işletmenin ilk madde/malzeme ambarından istenir. Bu belge, ambar çalışanına istenen ilk madde/malzemeyi isteyen bölüme sevk etme olanağı sağlar. Ambar çalışanları ilk madde/malzeme istek fişine dayanarak ambar çıkış fişlerini düzenler ve isteği yapan bölüme ilk madde/malzemeyi sevk eder. Ambar çıkış fişleri yardımıyla, ambarda ambar stok kartının “çıkan” bölümüne işlem kaydedilir.


20. Soru

Malzemenin tanımını yapınız.

Cevap

Bir işin yapılabilmesinde kullanılan tamamlayıcı unsurlara malzeme denir.


21. Soru

Maliyet muhasebesinin önemli amaçlarından biri olan mamul maliyetlerinin belirlenmesi amacına ulaşılabilmesi için hangi aşamalardan geçilir, yazınız.

Cevap

Üretimde kullanılacak madde/ malzemelerin satın alınması veya işletme içinden elde edilmesi için istekte bulunulması aşamasından, bunların mamul içinde tüketilmesine kadar geçireceği tüm aşamalar, belirli yöntemlerle kaydedilmeli, izlenmeli ve hesaplanmalıdır. Böylece, gerçek maliyet sonuçlarına ulaşılabilir.


22. Soru

İlk madde nedir, tanımlayınız.

Cevap

Mamulün içine giren ve bir mamulün özünü oluşturan, üzerinde emek ve üretim işlemleri yoluyla değişiklikler yapılabilmesine olanak sağlayan nesnelerdir.


23. Soru

Muhasebede ilk madde ve malzeme maliyetinin belirlenmek istenmesindeki amaçlar nelerdir?

Cevap

İlk madde ve malzemelere ilişkin maliyet kontrolü ve maliyet analizine olanak tanımak, İşletmenin elde ettiği gelirle doğru bir şekilde karşılaştırmaya olanak sağlayacak doğru maliyet rakamlarının sağlanması yoluyla, doğru finansal sonuçların elde edilebilmesidir.


24. Soru

Stok kontrollerinden çift depo yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde herhangi bir stok, iki bölmeli bir depoda tutulur. Deponun bir ana bölümü bir de yedek bölümü vardır. Normalde ana depo kullanılır. Bu depodaki stoklar tamamen kullanıldığı zaman, yeniden sipariş verilir. Yeni stok teslim alınıncaya kadar yedek depo kullanılır. Ancak, yedek depoda sipariş teslim alınıncaya kadar geçecek sürede gereksinim duyulan miktar kadar stok miktarı bulunmalıdır.


25. Soru

Stok kontrollerinden sabit sipariş yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde, sürekli olarak belirli zaman aralıklarıyla veya belirli sabit bir miktarda sipariş verilir. Stokların tüketim hızının her zaman farklı olabilmesi, bu yöntemin sakıncasını oluşturur. Farklı özelliklerde çok sayıda stok kaleminin bulunduğu bir sistemde sipariş aralıklarının ayrı ayrı inceleme sonucu hesaplanması ve bulunacak sürelere göre kontrol yapılması çok güç bir iştir. Bu da sabit sipariş yönteminin uygulanmasını güçleştirir.


26. Soru

Stok kontrollerinden ABC yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde, amaç stoklara yapılan toplam yatırımı en düşük düzeyde tutmaktır. Bu amaçla, stoklar önem ve parasal değerleri açısından üç ana gruba ayrılır: “A” Grubu: Bu gruptaki stok unsurlarının birim maliyetleri, diğer gruplardaki stok unsurlarından daha yüksektir. Bu nedenle, bunlardan ambarda miktar olarak daha az bulundurulur. “B” Grubu: Bu gruptaki stokların birim maliyetleri, “A” grubuna göre daha düşüktür. “B” grubundaki stoklar, miktar olarak, “A” grubuna göre daha fazla bulundurulur. “C” Grubu: Bu gruptaki stoklar birim fiyatı en düşük stoklardır ve toplam stok miktarının % 40- 50’sini, toplam stok değerinin % 5-10’unu oluştururlar. Bu gruba giren stok unsurları, toplam stok miktarının önemli bir bölümünü oluştururlar.


27. Soru

Mamulün tanımını yapınız.

Cevap

İlk maddelere şekil verilmesi, bir başka ifade ile daha önce hazırlanan esas mamul örneğine benzeyecek şekilde bu ilk maddelerin üzerinde yapılan dönüştürme işlemleri sonucunda ortaya çıkan nesnelerdir.


28. Soru

Stok kontrollerinden çizgi imleme yöntemini açıklayınız.

Cevap

Çubuklardan oluşan bir dizgi halinde bir araya getirilmiş çizgiler, özel olarak hazırlanmış aletler ile okunarak bilgiye dönüştürür ve bu bilgi de yazıcılara aktarır. Bu çizgi imler sayesinde, çok sayıda ilk madde/malzeme birbirinden kolaylıkla ayırt edilebilmektedir.


29. Soru

Stok kontrollerinden radyo frekansı ile tanımlama (RFIT) yöntemini açıklayınız.

Cevap

Bu yöntemde, radyo frekansı kullanılır. RFIT yönteminde temel olarak bir etiket ve okuyucu vardır. Stok unsurlarını tanımlamak ve bu unsurları ambarda takip etmek amacıyla, tek tek otomatik ve elektronik olarak tanımlanan RFIT künyesini oluşturan etiketler kullanılır. İlk madde/malzemelerin radyo frekansı okuyucularına yeterince yakınlıkta bir yerde tutularak etiketlerinin okunmasının sağlanması, bunların sıraya sokularak okutulması sorununu da ortadan kaldırır.


30. Soru

Stok değerleme yöntemlerini yazınız.

Cevap

Stok değerleme yöntemleri: a. Gerçek Parti Yöntemi b. İlk-Giren-İlk-Çıkar Yöntemi c. Son-Giren-Son-Çıkar Yöntemi d. Ortalama Maliyet Yöntemleri i. Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi ii. Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi e. Piyasa Fiyatı Yöntemi f. Piyasa Fiyatı veya Alış Maliyetinden Düşük Olanı İle Değerleme Yöntemi g. Standart Maliyet Yöntemi


31. Soru

Direkt ilk madde/malzeme giderine örnekler veriniz?

Cevap

Ampul üretiminde kullanılan cam, bir binanın yapımında kullanılan tuğla, plastik mamullerin üretiminde kullanılan polietilen, gömleğin kumaşı mamul üretimindeki ilk madde/malzemeler olduğundan bunlar için yapılan giderler de direkt ilk madde/malzeme gideridir.


32. Soru

Endirekt madde ve malzemeyi tanımlayınız?

Cevap

Endirekt madde/malzemeler, mamulün temel yapısını oluşturmayan, buna karşılık nihai mamulün ortaya çıkarılabilmesi için gereksinim duyulan, ancak her mamul içinde ne kadar yer aldığının doğrudan doğruya belirlenebilmesi zor olan ilk madde/ malzemelerdir.


33. Soru

Endirekt madde/malzeme giderinin tanımını yapınız.

Cevap

Bir mamulle dolaylı olarak ilişkilendirilebilen yardımcı ilk madde ve işletme malzemesi giderine, endirekt madde/malzeme gideri denir.


34. Soru

Üretim işletmelerinde ilk madde/malzemeler ile ilgili ortaya çıkan işlemleri sıralayınız.

Cevap

Üretim işletmelerinde ilk madde/malzemeler ile ilgili ortaya çıkan işlemler: • Gereksinim Belirlenmesi • Tedarik • Teslim alma, • Depolama • Üretime gönderme (sevk-kullanım)


35. Soru

Stok değerleme yönteminin tanımını yapınız.

Cevap

Üretimde tüketilen stokların maliyetini ve ambarda kalan stokların değerinin belirlenmesi işleminde kullanılan farklı yaklaşımlara stok değerleme yöntemleri denir.


36. Soru

Ağırlıklı (Tartılı) ortalama maliyet nasıl hesaplanır?

Cevap

Ağırlıklı ortalama birim maliyet; bir dönem içinde üretimde kullanılabilecek tüm ilk madde/malzemelerin tutarlarının toplamının, bu dönem içindeki tüm ilk madde/malzemelerin toplam miktarına bölünmesi ile bulunur.


37. Soru

Ortalama maliyet kaça ayrılır?

Cevap

Ortalama maliyet ikiye ayrılır: 1.Ağırlıklı (Tartılı) ortalama maliyet 2.Hareketli ortalama maliyet


38. Soru

Yardımcı maddelere örnekler veriniz?

Cevap

Yardımcı maddelere kitap üretiminde kullanılan yapıştırıcı, şeker üretim sürecinde kullanılan kireç taşı, sucuk üretiminde kullanılan baharat, toz halindeki kir sökücülerin üretim sürecinde kullanılan parfümleri örnek olarak verebiliriz.


39. Soru

Direkt ilk madde/malzeme giderini tanımlayınız?

Cevap

Bir mamulün temel ve fiziki yapısını oluşturan ilk madde/malzemelerden hangi mamul için ne kadar tüketildiği herhangi bir dağıtım yapılmaksızın doğrudan belirlenebilen, aynı türdeki bir mamulden diğerine kullanılan ilk madde/malzeme miktarı değişmeyen ve bu nedenle giderinin de değişmeyeceği kabul edilen ilk madde/ malzeme giderlerine direkt ilk madde/malzeme gideri denir.


40. Soru

İşletmeler açısından tedarik kavramını açıklayınız?

Cevap

Üretim sürecinde gerekli olan ilk maddenin, yardımcı maddenin ve işletme malzemesinin piyasada araştırılarak bulunması ve bunların satın alınması yoluyla elde edilmesi için yapılan faaliyetlerdir.


41. Soru

İşletmenin tedarik bölümünde hangi işlemler yapılır?

Cevap

İşletmenin tedarik bölümü ilgili ilk madde/malzeme satıcıları arasında bir araştırma yaparak, bunlardan fiyat teklifleri alır. Satıcılar arasından seçim yapılırken; istenilen tür, kalite ve zamanda, en düşük maliyette ve işletme için uygun ödeme koşullarında ilk madde/malzeme sağlayabilecek satıcı belirlenmeye çalışılır. İlk madde/malzemenin hangi satıcıdan tedarik edileceği kararlaştırıldıktan sonra, gerekirse, bir satın alma sözleşmesi yapılır. Sözleşme sonrasında, “Satın Alma Fişi” düzenlenir ve satıcıya gönderilir.


42. Soru

Gerçek parti yöntemi nedir?

Cevap

Her parti kendi maliyeti ile izlendiğinden üretim maliyetlerinin belirlenmesinde ve stok değerlemesinde, ilgili partinin birim fiyatı dikkate alınır.


43. Soru

Madde/malzeme giderlerinin içine satın alma bedeli dışında hangi maliyetler girmektedir?

Cevap

Madde/malzeme giderlerinin içine satın alma bedelinin dışında nakliye, sigorta, taşıma ve komisyon maliyetleri girer.


44. Soru

Satın alma fişinde hangi bilgiler bulunur?

Cevap

Fişin düzenlendiği tarih, satın alma istek fişi numarası, satıcıyla ilgili unvan ve diğer bilgiler, satıcının ilk madde/malzemeyi teslim tarihi, ilk madde/malzemenin türü, ilk madde/malzemenin miktarı.


45. Soru

İlk madde için örnekler veriniz.

Cevap

Kitap üretiminde kullanılan kağıt, çikolata üretiminde kullanılan kakao, pantolon üretiminde kullanılan kumaş, çimento üretiminde kullanılan kil.


46. Soru

Ortalama maliyet yöntemi nedir?

Cevap

Bu yöntemde üretimde kullanılabilecek ve ambarda bulunan ilk madde/malzemeler dikkate alınarak ortalama birim maliyet bulunur. Bu maliyet, hem ilk madde/malzemeler üretime gönderilirken kullanılan birim maliyet olmakta hem de ambarda kalan ilk madde/malzemelerin birim maliyeti olmaktadır.


47. Soru

İlk madde ve malzeme giderleri kaç sınıfta toplanır?

Cevap

İlk madde ve malzeme giderleri, direkt ilk madde/malzeme giderleri ve endirekt madde/malzeme giderleri olmak üzere iki ana sınıfta toplanır.


48. Soru

Üretim işletmelerinde ilk madde/malzemeler ile ilgili ortaya çıkan işlemler, işletmeden işletmeye hangi faktörlere bağlı olarak değişebilir, yazınız.

Cevap

Üretim işletmelerinde ilk madde/malzemeler ile ilgili ortaya çıkan işlemler: 1. İşletmenin büyüklüğüne, 2. İşletmenin organizasyon yapısına, 3. İşletme yönetiminin bilgi gereksinimine, 4. Üretilen mamullerin sayısına, 5. Mamullerin türlerine, 6. İlk madde/malzemelerin sayısına, 7. İlk madde/ malzemelerin türüne bağlı olarak işletmeden işletmeye değişebilmektedir.


49. Soru

Yardımcı maddeleri tanımlayınız.

Cevap

Mamulün içerisine girmesine karşılık mamulün özünü veya temel yapısını oluşturmayan, bir birim mamul içinde ne kadar kullanıldığını doğrudan saptayabilmenin teknik olarak çok zor olduğu veya bunu doğru olarak saptayabilmenin maliyetinin bunu doğru olarak saptamanın yarattığı faydanın üzerinde olduğu, maddelerdir.


50. Soru

İşletme malzemesi nedir?

Cevap

İşletme malzemesi, mamulün üretilmesi sırasında yararlanılan, ancak mamulün içerisine katılmayan, işletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi ve üretimin sürdürülebilmesi amacıyla kullanılan, ilk madde ve yardımcı maddeler dışındaki tüm unsurlardır.


51. Soru

Ortalama maliyet nasıl hesaplanır?

Cevap

Ortalama maliyet; ilk madde/malzemelerin toplam maliyetinin bunların toplam miktarına bölünmesi yoluyla belirlenir.


52. Soru

Hareketli ortalama maliyet nasıl hesaplanır?

Cevap

Ambarda en son kalan ilk madde/malzemenin değeri ile en son satın alınan ilk madde/malzemenin toplam maliyeti toplamının, ambarda en son kalan ilk madde/malzemenin miktarı ile en son satın alınan ilk madde/malzemenin toplam miktarının toplamına bölünmesi ile bulunur.


53. Soru

Piyasa fiyatı yöntemi nedir?

Cevap

Piyasa fiyatına göre değerlemede, işletmenin ilk madde/ malzeme satın aldığı pazarlardaki cari fiyatlar esas alınır. Bu yöntemde, üretimde kullanılan ve ambarda kalan ilk madde/malzemenin birim maliyeti olarak, üretimde kullanılmak üzere son olarak satın alınan ilk madde/malzemelerin yeni satın alma fiyatı dikkate alınır.


54. Soru

Piyasa fiyatı veya alış maliyetinden düşük olanı ile değerleme yöntemi nedir?

Cevap

Bu yöntemde üretime gönderilen veya ambarda kalan ilk madde/malzemelerin maliyeti belirlenirken, ilk madde/malzemelerin alış maliyeti ya da piyasa fiyatlarından hangisi daha düşük ise, düşük olan fiyat, birim maliyeti olarak esas alınır.


55. Soru

Piyasa fiyatı veya alış maliyetinden düşük olanı ile değerleme yönteminin kullanılabilmesi için neyin bilinmesi gerekir?

Cevap

Bu değerleme yönteminin kullanılabilmesi için: 1. İlk-Giren-İlk-Çıkar, Son-Giren-Son-Çıkar ve Ağırlıklı Ortalama Maliyet yöntemleri kullanılarak belirlenen stok maliyeti, 2. Stok unsurunun cari (geçerli) piyasa fiyatı tutarının bilinmesi gerekir. Bunlardan yararlanılarak belirlenen iki tutar karşılaştırılır ve ikisinden hangisi daha düşük ise bu, stok unsurunun birim maliyeti olarak kullanılır.


56. Soru

Piyasa fiyatının sınırları nelerdir?

Cevap

Piyasa fiyatının iki sınırı vardır: 1.Üst sınır, tavan, 2. Alt sınır, taban.


57. Soru

Üst sınırı açıklayınız?

Cevap

Üst sınır veya tavan fiyat, net geçekleşebilir değerdir. Bir başka ifade ile piyasa fiyatı net gerçekleşebilir değerden daha yüksek olamaz.


58. Soru

Alt sınırı açıklayınız?

Cevap

Alt limit veya taban fiyat ise, net gerçekleşebilir değer eksi normal kardır. Bu durumda piyasa fiyatı, net gerçekleşebilir değer eksi normal kârdan daha düşük olamaz.


59. Soru

Standart ilk madde/malzeme maliyetinin tanımını yapınız.

Cevap

İlk madde/malzeme birim maliyetinin (fiyatının), üretim gerçekleştirilmeden önce, piyasa fiyatları da göz önünde bulundurularak, çeşitli bilimsel çalışmalarla belirlenmiş halidir.


60. Soru

Standart maliyet yöntemi nedir?

Cevap

Üretime gönderilen ve ambarda kalan ilk madde/malzemelerin her biri için önceden belirlenmiş bir tek fiyat belirlenir. Bu da standart maliyettir. Bu yöntem üretime gönderilen ve ambarlarda kalan ilk madde/malzemelerin maliyetini belirlemek açısından, basit bir yöntemdir.


61. Soru

Bir işletmede kullanılacak stok değerleme yöntemi seçilirken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Birim maliyetlerin ve stok değerlerinin hesaplanması ile yapılacak muhasebe kayıtlarındaki kolaylıklar, ilk madde/malzemenin cinsi, üretim yöntemleri, depolama olanakları, teknolojik yapı, ilk madde/malzemelerin bozulma durumu, ilk madde/malzeme piyasasının yapısı, yasal düzenlemeler ve fiyat değişmeleri gibi ölçütler dikkate alınmalıdır. Bundan sonra işletmeye en uygun stok değerleme yöntemi seçilmelidir.


62. Soru

İlk madde nedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

İlk madde; mamulün içine giren ve bir mamulün özünü oluşturan, üzerinde emek ve üretim işlemleri yoluyla değişiklikler yapılabilmesine olanak sağlayan nesnelerdir. Kitap üretiminde kullanılan kâğıt, çikolata üretiminde kullanılan kakao, pantolon üretiminde kullanılan kumaş, çimento üretiminde kullanılan kil, ilk madde için verilebilecek örneklerdir.


63. Soru

Yardımcı madde nedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

Mamulün içerisine girmesine karşılık mamulün özünü veya temel yapısını oluşturmayan, bir birim mamul içinde ne kadar kullanıldığını doğrudan saptayabilmenin teknik olarak çok zor olduğu veya bunu doğru olarak saptayabilmenin maliyetinin bunu doğru olarak saptamanın yarattığı faydanın üzerinde olduğu, maddelerdir. Kitap üretiminde kullanılan yapıştırıcı, şeker üretim sürecinde kullanılan kireç taşı, toz halindeki kir sökücülerin üretim sürecinde kullanılan parfümler yardımcı maddelere verilebilecek örneklerdir.


64. Soru

İşletme malzemeleri nedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

Mamulün üretilmesi sırasında yararlanılan, ancak mamulün içerisine katılmayan, işletme faaliyetlerinin yürütülebilmesi ve üretimin sürdürülebilmesi amacıyla kullanılan, ilk madde ve yardımcı maddeler dışındaki tüm unsurlardır. Yemek fabrikasında mutfakta tüketilen temizlik malzemeleri, kâğıtlar ve peçeteler; sağlık işletmelerinde tüketilen pamuk, gazlı bez, sargı bandı, enjektör gibi sarf malzemeleri; bir üretim işletmesindeki makinelerin ve cihazların yedek parçaları, bakım-onarım malzemeleri, büro malzemeleri, makine yağları, elektrik malzemeleri işletme malzemelerine örnek oluşturur.


65. Soru

Direkt ilk madde/malzeme gideri nedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

Bir mamulle doğrudan ilişkilendirilebilen ilk madde/malzemelerin giderine denir. Örneğin; kereste gideri, mobilya mamulü için direkt ilk madde/malzeme gideridir. Ampul üretiminde kullanılan cam, bir binanın yapımında kullanılan tuğla, plastik mamullerin üretiminde kullanılan polietilen, gömleğin kumaşı, söz konusu mamullerin direkt ilk madde/malzemeleridir ve bunlar için yapılan giderler de direkt ilk madde/malzeme gideridir.


66. Soru

Endirekt ilk madde/malzeme gideri nedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap

Bir mamulle dolaylı olarak ilişkilendirilebilen yardımcı ilk madde ve işletme malzemesi giderine, endirekt madde/malzeme gideri denir. Sucuğun üretimi sırasında kullanılan baharat gibi ilk maddeler, yardımcı ilk madde olarak kabul edilebilir. Baharat, sucuk üretim tarifinde gerekli bir ilk madde olarak düşünülmüştür. Ancak, bir kilogram sucuğun içinde ne kadar baharat kullanıldığını belirlemek oldukça zordur ve baharat sucuğun temel yapısını oluşturmaz. Bu nedenle, baharatın maliyeti endirekt ilk madde/malzeme gideri olarak kabul edilir.


67. Soru

İşletmeler açısından ise tedarik kavramı ne ifade eder?

Cevap

İşletmeler açısından ise tedarik kavramı; “üretim sürecinde gerekli olan ilk maddenin, yardımcı maddenin ve işletme malzemesinin piyasada araştırılarak bulunması ve bunların satın alınması yoluyla elde edilmesi için yapılan faaliyet olarak” açıklanabilir.


68. Soru

Ambar stok kartı nedir ve ne işe yarar?

Cevap

Ambar çalışanları, ambara giren ilk madde/malzemeleri izleyebilmek amacıyla bunların her biri için ayrı bir “Ambar Stok Kartı” açarak ilk madde/malzemenin miktarlarını bu belgeye kaydederler. Ambarda meydana gelen stok hareketlerinin ele alındığı bu belgede; ilk madde/malzemelere ilişkin miktar bilgisi bulunur. Satın alınarak ambara giren ilk madde/malzemelerin miktarı, ambardan çıkarılarak üretime gönderilen ilk madde/malzemelerin miktarı ve ambarda her hareket sonrasında kalan ilk madde/malzemelerin miktarı, işlem tarihleri sırasına göre, fiş veya rapor numaraları bilgilerine de yer verilerek ambar stok kartında kayıt altına alınır.


69. Soru

Stoklar nedir? Açıklayınız.

Cevap

Stoklar; işletmelerin gereksinimlerini karşılayabilmek ve işletme faaliyetlerinde bir aksamaya olanak vermemek amaçlarıyla, etkinlik ve verimliliğe olanak sağlayacak biçimde faaliyetlerin sürdürülebilmesinin de desteklenmesi için; depolanabilen ilk madde/malzemelerden, ara mamullerden, yarı mamullerden, mamullerden, elde bulundurulan fiziksel varlıklarıdır.


70. Soru

İlk Madde Ve Malzeme Stoklarının Kontrol Yöntemleri Ve Sistemleri

Cevap

Çift depo stok kontrol yönteminde, yedek kutuda, sipariş gelinceye kadar ve olağan dışı durumlar için gerekli olan miktarda stok bulundurulur. Bu yöntemde herhangi bir stok, iki bölmeli bir depoda tutulur. Deponun ana bir bölümü vardır. Bunun yanı sıra ikincil bir yedek depo bölümü de bulunur. Yöntem, yedek bölümü olan bir benzin deposuna da benzetilebilir. Normal olarak ana depo kullanılır. Bu depodaki stoklar tamamen kullanıldığı zaman, yeniden sipariş verilir.


71. Soru

Tam Zamanında (Just-In-Time-JIT) Stok Kontrol Yöntemini tanımlayarak amacını belirtiniz?

Cevap

Tam zamanında stok kontrolünde “sıfır stok” ile çalışılmak istenmektedir. Bu yöntemde, tedarikçiler ilk madde/malzemeleri tam gereksinim duyulduğu zamanda ve en uygun yerde işletmeye teslim eder. Tedarikçiler ile karşılıklı güvene ve eşgüdüme dayalı olarak kurulan sistemde, gereksiz stoklar ortadan kaldırılmaya, böylece de stok bulundurma maliyetlerinden tasarruf sağlanmaya çalışılmaktadır.


72. Soru

Kurumsal Kaynak Planlaması nedir?

Cevap

Bir işletmede üretim için gereken emek (işçi), sermaye (makine vb. gibi duran varlık) ve doğa (ilk madde/malzeme) gibi üretim faktörlerinin etkin ve verimli olarak kullanılmasını sağlayan bütünleşik bir yönetim sistemi yazılımıdır.


73. Soru

Muhasebede ilk madde ve malzeme maliyetinin belirlenmesindeki amaçlar nelerdir?

Cevap

Bunlar:

  • İlk madde ve malzemelere ilişkin maliyet kontrolü ve maliyet analizine olanak tanımaktır,
  • İşletmenin elde ettiği gelirle doğru bir şekilde karşılaştırmaya olanak sağlayacak doğru maliyet rakamlarının sağlanması yoluyla, doğru finansal sonuçların elde edilebilmesidir.

74. Soru

İlk-Giren-İlk-Çıkar stok değerleme yönteminde işleyiş nasıl gerçekleşir?

Cevap

Her parti ilk madde/malzemenin giriş sıraları, bunların miktarları ve kendi birim fiyatları ayrı olarak izlenir. İlk-Giren-İlk-Çıkar yönteminde ilk madde/malzemeler, satın alma tarihi sırasına göre ve kendi parti fiyatlarıyla üretime gönderilir.


75. Soru

Piyasa Fiyatı (Yenileme Maliyeti) Yöntemi nedir?

Cevap

Piyasa fiyatına (yenileme maliyetine) göre değerlemede, işletmenin ilk madde / malzeme satın aldığı pazarlardaki cari fiyatlar esas alınır. Bu yöntemde, üretimde kullanılan ve ambarda kalan ilk madde / malzemenin birim maliyeti olarak, geçmişteki maliyetler yerine, üretimde kullanılmak üzere son olarak satın alınan ilk madde/malzemelerin yeni satın alma fiyatı dikkate alınır. Bir başka ifade ile, üretimde kullanılan ilk madde / malzemenin yerine yenisini koymak için işletmenin katlanacağı maliyet ne ise, üretime gönderilen ilk madde/malzemenin maliyeti de o olacaktır.


76. Soru

Piyasa fiyatı veya alış maliyetinden düşük olanı ile değerleme yönteminin kullanılabilmesi için hangi tutarların bilinmesi gerekir?

Cevap

Piyasa fiyatı veya alış maliyetinden düşük olanı ile değerleme yönteminin kullanılabilmesi için iki tutarın bilinmesi gerekir:

  1. İlk-Giren-İlk-Çıkar, Son-Giren-İlk-Çıkar ve ağırlıklı (tartılı) ortalama maliyet yöntemleri kullanılarak belirlenen, stok maliyeti ve
  2. Stok unsurunun cari (geçerli) piyasa fiyatı

77. Soru

Standart Maliyet Yöntemi nedir?

Cevap

İlk madde/malzeme birim maliyetinin (fiyatının), üretim gerçekleştirilmeden önce, piyasa fiyatları da göz önünde bulundurularak, çeşitli bilimsel çalışmalarla belirlenmiş haline, “standart ilk madde/malzeme maliyeti” denir. Bir başka ifade ile, bu yöntemde kullanılacak maliyetler, üretim süreci ve hesap dönemi öncesinde, çeşitli çalışmalar temel alınarak belirlenmiş, dönemin içinde “olması gereken” maliyetlerdir. Bu yöntemde, üretime gönderilen ve ambarda kalan ilk madde/malzemelerin her biri için önceden belirlenmiş bir tek fiyat (maliyet) belirlenir. Bu da standart maliyettir.


78. Soru

Bir işletmede kullanılacak stok değerleme yöntemi seçilirken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Bir işletmede kullanılacak stok değerleme yöntemi seçilirken; birim maliyetlerin ve stok değerlerinin hesaplanması ile yapılacak muhasebe kayıtlarındaki kolaylıklar, ilk madde/malzemenin cinsi, üretim yöntemleri, depolama olanakları, teknolojik yapı, ilk madde/malzemelerin bozulma durumu, ilk madde/malzeme piyasasının yapısı, yasal düzenlemeler ve fiyat değişmeleri gibi ölçütler dikkate alınmalıdır. Bundan sonra işletmeye en uygun stok değerleme yöntemi seçilmelidir.; birim maliyetlerin ve stok değerlerinin hesaplanması ile yapılacak muhasebe kayıtlarındaki kolaylıklar, ilk madde/malzemenin cinsi, üretim yöntemleri, depolama olanakları, teknolojik yapı, ilk madde/malzemelerin bozulma durumu, ilk madde/malzeme piyasasının yapısı, yasal düzenlemeler ve fiyat değişmeleri gibi ölçütler dikkate alınmalıdır. Bundan sonra işletmeye en uygun stok değerleme yöntemi seçilmelidir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email