İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ülkemizde inşaat işletmeleri maliyet yönetimine neden fazla önem vermelidir?

Türkiye’de inşaat sektörü dinamik bir sektördür. Zaman ve kıt kaynak sınırı altında maliyet yönetimi önem kazanmaktadır.

Maliyet yönetimi nedir?

Maliyet yönetimi, kaynakların ve zamanın doğru şekilde kullanılarak kaliteli, müşteri memnuniyetini ön planda tutan ürün/hizmetlerin en düşük maliyetle üretilmesini sağlayan bir sistemdir.

İnşaat işinde maliyet muhasebesi nasıl ayrılmaktadır?

Özel inşaat işletmeleri ve inşaat taahhüt şirketleri açısından farklılıklar göstermektedir.

Özel inşaat işletmelerinde maliyet muhasebesi sistemi neye dayanmaktadır?

İnşaat işinin üretim unsurları olan hammadde, işçilik ve diğer unsurların maliyetini hesaplamaya dayanır.

İnşaat taahhüt işletmelerinde maliyet muhasebesi sistemi neye dayanmaktadır?

İhale sonucu yapılan sözleşmenin hükümleri dahilinde gerçekleştirilen işleri ifade eden taahhüt işlemeleri açısından maliyet muhasebesi sistemi tek bir maliyet hesabı üzerinden maliyetlerin tespit edilmesine dayanmaktadır.

Yıllara yaygın inşaat işlerinde kar/zarar tespiti nasıldır?

Bu tespit son derece önemlidir. İşletme birden fazla takvim yılında inşaat işini tamamlayabilir. Muhasebede yer alan dönemsellik kavramı bu durumu karşılamayabilir. Dönemsellik kavramının karşılanması için önerilen Türkiye Muhasebe Standartları’nın 11 nolu İnşaat Sözleşmeleri standardı tarafından tamamlanma yüzdesi yöntemi kullanımıdır.

İnşaat proje yönetimi nedir?

İlk düşünceden, işin tamamlanıp inşaat sahibine işi fiziksel olarak teslim edinceye kadar; zamanın, maliyetin kalitenin ve iş güvenliğinin en doğru şekilde yönetilmesini sağlamaya yönelik prosedürler bütünüdür.

İnşaat maliyet yönetimi sistemi hangi alt sistemlerden oluşur?

İnşaat maliyet yönetimi sisteminin iki alt sistemi vardır: • Maliyet muhasebesi, • Yönetim muhasebesi

Maliyet muhasebesi sistemi nedir?

İşletme giderlerinin gereksinim duyulan biçim ve ayrıntıda sınıflandırılmış şekilde saptanıp izlenmesi, bunların gider merkezlerine dağıtılması, stok maliyet giderlerinin dönem giderlerinden ve zararlarından ayrılarak mamul maliyetlerine yüklenmesi ve böylelikle mamul birim maliyetlerinin saptanması amacıyla kullanılan belgelerden, düzenlenen tablolardan ve tutulan kayıtlardan oluşmaktadır.

Maliyet yönetimi hangi aşamalarda rol oynamaktadır?

Maliyet yönetimi; • Hem prosedürlerin yürütülmesinde, • Hem de inşaat işinin her aşamasında aktif rol oynamaktadır.

Maliyet yönetimi, yöneticilerin karar almalarına yardımcı olacak bilgilerin oluşturulmasını nasıl sağlamaktadır?

Maliyet yönetimi; • Zamanlama, • Maliyet, • Kalite, • Fonksiyonellik boyutları ile rekabet edebilir mamul veya hizmet sunumunda kaynakların verimli kullanılarak yöneticilerin karar almalarına yardımcı olacak bilgilerin oluşturulmasını sağlamaktadır.

Kapsam bakımından maliyet yönetimi bilgi sistemi mi, geleneksel maliyet muhasebesi mi daha kapsayıcıdır?

Maliyet yönetimi bilgi sistemi, geleneksel maliyet muhasebesine göre daha kapsamlı ve gerçekçi bilgi sağlar.

İnşaat taahhüt işletmeleri hangi niteliklerinden dolayı hizmet işletmesi olarak nitelendirilir?

İnşaat taahhüt işletmeleri; • Teknik, • Mimari, • Mühendislik, • Sanat ve • Yaratıcılık gibi niteliklerinden dolayı hizmet işletmesi olarak nitelendirilir.

Maliyet yapısı bakımından inşaat işletmelerinin üretim işletmelerinden farkı nedir?

Maliyet yapısı bakımından inşaat işletmelerini üretim işletmelerinden ayıran en önemli özellik, genel yönetim giderlerinin, satış giderlerinin ve finansman giderlerinin maliyetin bir unsuru olarak ortak maliyete dahil edilmesidir.

Maliyet muhasebesi, inşaat işletmelerinde hangi amaçların yerine getirilmesinde katkı sağlamaktadır?

Maliyet muhasebesi, inşaat işletmelerinde aşağıdaki amaçların yerine getirilmesinde katkı sağlamaktadır: • Toplam ve birim hizmet maliyetlerini belirlemek, • Bütçeleme kontrolü, standart maliyet kontrolü, stok kontrolü gibi tekniklerle işletmenin maliyet kontrolünü sağlamak, • Her bir inşaat işine ilişkin standart belirleyerek maliyet planlamasını gerçekleştirmek, • İnşaat sektöründeki rakipleri ile maliyet karşılaştırmaları yapabilmek, • Pazar koşulları, işletme döngüsü, hükümet politikaları, rekabet vb. değişkenlere bağlı olarak satış fiyatını belirlemek, • Hükümet ve sosyal güvenlik kurumu politikalarına bağlı sabitlenen hizmet fiyatlarına yönelik maliyet düşürme yaklaşımları geliştirmek, • Karlılık analizine olanak sağlamak, • Maliyet verileri ile yöneticilerin karar almalarına yardımcı olmak.

Maliyet muhasebesinin finansal muhasebeden temel farklılığı nedir?

Maliyet muhasebesinin finansal muhasebeden temel farklılığı, yaratılan bilginin kullanıcılarıdır.

Maliyet muhasebesinin temel işlevi nedir?

Finansal muhasebenin yarattığı verileri kullanarak yeni verileri ve bilgileri yönetime ileterek, yöneticinin alacağı kararlara destek sağlamayı amaçlamaktadır.

En genel yaklaşımla maliyet nedir?

Bugün veya gelecekte işletmeye fayda getirmesi beklenen hizmetler için katlanılan fedakarlıkların nakit veya nakit benzeri değerlerle ifade edilmesidir.

Maliyet nesnesi nedir?

Maliyet nesnesi, yöneticilerin maliyetini ayrı olarak belirlenmesi istediği şeye denir.

İnşaat işinde maliyet kontrolü nasıl sağlanabilir?

İnşaat işinde maliyet kontrolü sağlanmasında, birim bazında maliyetlerin düzenli olarak saptanması ve esas üretim gider yerlerine ilişkin birim maliyetlerin belirlenmesi ile mümkün olabilir.

Maliyet politikasının sürdürülebilirliği yaklaşımı nedir?

Sabit ve değişken maliyetlerde gelecekte olası artışların önlenmesi çabalarına odaklanmaktır.

Maliyetten kaçınma kısaca nasıl açıklanabilir?

Maliyetten kaçınma çabaları, fayda-maliyet ilişkisine uygun bulunmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılmasıdır.

Maliyetlerin düşürülmesi kısaca nasıl açıklanabilir?

Maliyetlerin düşürülmesi, temel faaliyetlere ilişkin sabit ve birim değişken maliyetlerin nasıl düşürüleceğine odaklanılmasıdır.

İnşaat işlerinin muhasebeleştirilmesinde izlenmesi gereken farklı yaklaşımlar nelerdir?

İnşaat işlerinin muhasebeleştirilmesinde de farklı yaklaşımların izlenmesi gerekmektedir. Bu farklı nitelikler şöyle sıralanabilir: • Yönetim ve inşaat arasındaki uzaklık nedeniyle veri akışı ve muhasebeleştirme işleminin nerede yapılacağı tespit edilmeli. • İnşaat işi bir yılı aşkın bir süre devam edebilir. • İnşaat işinin farklı yıllara yayılması dönemsellik kavramını etkiler. • Sabit varlıkların yoğun bir şekilde kullanılması nedeniyle amortisman, finansal kiralama, borçlanma anapara ve faiz takibi muhasebe açısından önem kazanır. • İnşaat şantiyelerinin kurulması, taşınması; stokların hangi işlerde kullanıldığının tespiti, işçilik maliyetlerinin hangi inşaat işine yükleneceği sorun yaratabilir. • İnşaat işinin toplam ve birim maliyetinin hesaplanırken sipariş maliyetinin kullanılması. • Muhasebenin sürekliliğinden bahsetmek zordur. • Maliyetin dağıtılması için doğru iş tanımları gerçekleştirilmelidir.

Özel inşaat işletmeleri ile inşaat taahhüt işletmeleri stoklar bakımından genel anlamda nasıl farklılaşır?

Özel inşaat işletmeleri ürettikleri mamulleri daha proje aşamasında satabileceği gibi üretim tamamlandıktan sonra da belirli bir süre stoklamak durumunda kalabilir. Ancak inşaat taahhüt işletmelerinde inşaat işini proje aşamasında aldığı andan itibaren üretilen hizmetin satın alınmama olasılığı ortadan kalkmaktadır.

Özel İnşaat işletmelerinin muhasebe hesapları tekdüzen hesap planında ana başlıklarıyla nasıl gösterilebilir?

Özel İnşaat İşletmeleri: • 15 Stoklar • 150 İlk Madde ve Malzeme • 151 Yarı Mamuller-Üretim • 152 Mamuller • 71 Direkt İlk Malzeme ve Malz. Giderleri • 710 Direkt İlk Madde ve Malz. Gid. • 711Direkt İlk Mad. Malz. Gid. Yansıtma • 72 Direkt İşçilik Giderleri • 720 Direkt İşçilik Gid. • 721 Direkt İşçilik Gid. Yansıtma

İnşaat Taahhüt işletmeleri için tekdüzen hesap planında 17 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri hangi alt başlıklarda gösterilir?

17 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri: • 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri • 170.00 ile başlayan hesaplar • 174 İnşaat İşi Tamamlanmış İşler • 175 İş Sahibine Yansıtılacak Maliyetler • 176 Hakedişe Bağlanacak Gelir Tahakkukları • 178 Yıllara Yaygın Ensflasyon Düzeltme Hesabı • 179 Taşeronlara Verilen Avanslar

İnşaat işletmesinin inşaat faaliyetinde tüketilen her türlü malzeme hangi hesapta izlenir?

Bu tür stoklar 150 İlk Madde ve Malzeme hesabının borcunda izlenir.

İnşaat işlerinde TMS 2 Stoklar standardına göre stokların satın alma maliyeti nelerden oluşur?

İnşaat işlerinde TMS 2 Stoklar standardına göre stokların satın alma maliyeti; • Satın alma fiyatı, • İthalat vergileri ve diğer vergiler, • Nakliye, yükleme boşaltma maliyetinden oluşur. Saptanırken ticari iskontolar ve benzeri indirimler düşülür.

İnşaat işletmelerinde merkez büro ile şantiyenin farklı yerlerde bulunması lojistik açıdan nasıl bir sorun oluşturabilir?

İnşaat işletmeleri lojistikten kaçınmak için her inşaat işinin olduğu yere bir şantiye deposu oluşturabilir. Stok kontrolü düzgün olmadığında ihtiyaçtan fazla stok yapıldığı durumlarda inşaat işinin maliyeti olduğundan fazla hesaplanabilir.

Arsa karşılığı inşaat işlerinde, arsalar özel inşaat işletmeleri için ne olarak kabul edilir?

Arsa karşılığı inşaat işlerinde, arsalar özel inşaat işletmeleri için, ilk madde ve malzeme olarak kabul edilir.

Arsa karşılığı inşaat işlerinde maliyete eklenmesi gereken unsurlar nelerdir?

Arsa karşılığı inşaat işlerinde maliyete eklenmesi gereken unsurlar şöyle sıralanabilir: • Noter, • Mahkeme, • Kıymet takdiri, • Yıkım giderleri, • Komisyon giderleri, • Emlak alımına ilişkin vergi ve harç bedelleri.

Arsanın tapu kanalıyla inşaat işletmesine geçmesi ve daha sonra inşaat yapılma kararı alınması sırasında muhasebeleştirme nasıl yapılır?

Arsa tapu kanalıyla geçtiğinde 250 Arsa ve Araziler hesabına kaydedilirken, inşaatın başlamasıyla buradan çıkartılarak 150 İlk Madde ve Malzeme hesabına aktarılır.

Özel inşaat işletmeleri varlık üretimi tamamlanıncaya kadar varlıklardan gelen maliyetler hangi hesaptan izlenir?

Özel inşaat işletmeleri varlık üretimi tamamlanıncaya kadar varlıklardan gelen maliyetler, Yarı Mamuller-Üretim hesabında izlenir.

Üretilen yarı mamul satılabilir hale geldiğinde maliyetler hangi hesapta izlenir?

Yarı Mamuller-Üretim hesabı kapatılarak maliyetler, Mamuller hesabına aktarılır.

İnşaat taahhüt işletmelerinde neden 17 hesap grubu kullanılır?

Bu işletmeler başkaları adına inşaat işini gerçekleştirirler. Bu yüzden proje karşılığında sunduğu hizmeti stoklamayacaktır. 170-178 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri hesabı inşaat işleri maliyetlerine yönelik bilgilerin tutulmasına ayrılmıştır.

İnşaat taahhüt işletmelerinde inşaat işi tamamlandığında muhasebeleştirme nasıl yapılır?

İnşaat taahhüt işletmelerinde inşaat işi tamamlandığında; 170 hesabı alacaklandırılırken, 622 Satılan Hizmetlerin Maliyeti hesabı borçlandırılır.

Hakedişler nasıl takip edilir?

Hakediş alındığında 350 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakediş Bedelleri hesabının alacağında yer alan bedel, inşaat sahibine kesin teslimin gerçekleşmesiyle birlikte 600 Yurtiçi Satışlar veya 601 Yurtdışı Satışlar hesabına devredilir.

Taşeron nedir?

Belirli bir inşaat işi alanında uzmanlaşmış ikinci derece müteahhit niteliğindeki inşaat işletmeleri taşeron olarak nitelendirilmektedir.

Taşeronlara verilen inşaat işlerinin kısmi ödemesi hangi niteliktedir ve hangi hesapta incelenebilir?

Bu ödemeler avans niteliğindedir. Taşeronlara verilen avans ödemeleri 179 Taşeronlara Verilen Avanslar hesabının borcunda izlenir.

Taşeron inşaat işini teslim ettiğinde ve yüklenici işi kesin kabul ettiğinde muhasebeleştirme nasıl yapılır?

Sözleşmede belirtilen iş bedelinden taşerona verilen avanslar düşüldükten sonra kalan kısmı ödenir. Bu durumda 179 hesabı ya taşeronun verilen inşaat bedelinin tamamının ödenmesi sırasında ya da taşeronun inşaat işinin taşerondan alınması durumunda alacaklandırılır.

Özel inşaat işletmeleri inşaat işinin üretim maliyetinin belirlenmesinde muhasebeleştirme nasıl yapılır?

710 Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri, 720 Direkt İşçilik Giderleri ve 730 Genel Üretim Giderleri hesaplarından 151 Yarı Mamuller-Üretim hesabına yüklenir. İnşaat işi tamamlanıp satılabilir hale geldiğinde 151 Yarı Mamuller-üretim hesabından çıkartılarak 152 mamuller hesabının borcuna kaydedilir. Tamamlanan işin satılması ya da arsa karşılığı inşaat işinin sahibine teslim edilmesi sonucu 152 hesabı kapatılarak 620 Satılan Mamullerin Maliyeti hesabına devredilir.

Özel inşaat işletmelerinde, inşaat işiyle dolaylı bir ilişki kurulabilen stoklardan inşaat işinde tüketilenler hangi hesapta takip edilir?

Özel inşaat işletmelerinde, inşaat işiyle dolaylı bir ilişki kurulabilen stoklardan inşaat işinde tüketilenler, 730 Genel Üretim Giderleri hesabında takip edilir.

İnşaat işine doğrudan yüklenebilen işçilik maliyetleri hangi hesapta izlenir?

İnşaat işine doğrudan yüklenebilen işçilik maliyetleri, 720 Direkt İşçilik Giderleri hesabında izlenmektedir.

Taşerondan sağlanan işçilik, direkt bir maliyet olarak sayılabilir mi?

Hayır. Taşeron işçileri genellikle inşaat işletmesinin kayıtlı çalışanı olmaması nedeniyle inşaat işine doğrudan yüklenebilen işçiliklerde bile direkt işçilik maliyeti kabul edilemez.

Endirekt işçilik nedir ve hangi hesapta izlenir?

Endirekt işçilik, inşaat işinin üretiminde kullanılan direkt işçilik dışında kalan ve bu işlere yüklenmesi olanaksız işçiliklerdir. 730 Genel Üretim Giderleri hesabında izlenir.

Hangi işçilik maliyetleri endirekt işçilik niteliğindedir?

Endirekt işçilik niteliğinde olan işçilik maliyetleri şöyle sıralanabilir: • Yüklenici, • Proje yöneticisi, • Tasarımcı, • Şantiye şefi, • Güvenlik görevlisi gibi.

Kamyon şoförünün birden fazla inşaat işine hizmet sunması durumunda bu maliyet ne olarak kabul edilir?

Bu işçilerin maliyeti endirekt işçilik ve ortak maliyet olarak kabul edilir.

Hangi maliyet ve giderler, 730 Genel Üretim Giderleri hesabı kapsamındadır?

İnşaat işi üretilmesi sürecinde direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri ile direkt işçilik maliyeti dışında kalan tüm maliyetleri kapsamaktadır. Gerçekleştiğinde; • Endirekt malzeme, • Endirekt işçilik, • Amortisman giderleri, • Kira giderleri, • Sigorta giderleri, • Kırtasiye giderleri, • Isınma giderleri, • Elektrik giderleri vb. 730 Genel Yönetim Giderleri hesabında izlenir.

İşletmeler, bütçelerindeki parasal değerleri muhasebe kayıtlarında takip edebilmeleri için hangi hesaplardan yararlanır?

İşletmeler, bütçelerindeki parasal değerleri muhasebe kayıtlarında takip edebilmeleri için, yansıtma hesaplarından yararlanır.

Dönem sonunda gerçekleşen ve yansıtma hesapları nasıl takip edilir?

Dönem sonunda gerçekleşen ve yansıtma hesapları, karşılaştırılarak kapatılır.

Gerçekleşen ve bütçelenen değerler arasında farklılık çıkması ne anlama gelmektedir ve ne yapılır?

Gerçekleşen ve bütçelenen değerler arasında farklılık çıkması halinde nedenleri araştırılır. Olumsuz durumlarda önlem almak için projede güncellemelere gitmek gerekebilir.

İnşaat taahhüt işletmeleri, sunulan proje hizmetinin maliyetini hangi hesapta izlemektedir?

İnşaat taahhüt işletmeleri, sunulan proje hizmetinin maliyetini, 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabının borcunda izlemektedir.

İnşaat taahhüt işletmelerinde maliyetin takibinde tek hesabın kullanılması maliyetin ayrıntılarına hakim olunamadığı anlamına gelir mi?

İnşaat taahhüt işletmelerinde maliyetin takibinde tek hesabın kullanılması maliyetin ayrıntılarına hakim olunamadığı anlamına gelmez, aksine daha düzenli bir hesap planı oluşturmaya zorlamaktadır.

Özel inşaat işletmelerinde bir arsa banka kredisi ile alınırsa hangi hesapta muhasebeleştirilir?

Özel inşaat işletmelerinde bir arsa banka kredisi ile alınırsa, 730 Genel Yönetim Giderleri hesabında muhasebeleştirilir.

İnşaat taahhüt işletmelerinde 760,770,780 hesaplarının inşaat işi ile ilgili olup olmadığı belirlenemiyorsa nasıl takip edilir?

Ortak maliyet olarak kabul edilir. Buna göre faaliyet giderlerinin ve finansman giderlerinin büyük bir çoğunluğu veya tamamı inşaat işleri arasında paylaştırılarak hizmet maliyetine dönüştürülecektir.

Tahmini finansman ve faaliyet giderleri Gelir Vergisi Kanunu’na göre hangi hesaplarda dağıtılır?

Tahmini finansman ve faaliyet giderleri Gelir Vergisi Kanunu’na göre şu hesaplarda dağıtılır: • 761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma • 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma • 781 Finansman Giderleri Yansıtma Bu hesapların alt hesaplarında inşaat işleri gösterilmektedir. Ortak maliyetlerin dağıtımında 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri borçlandırılırken, 761,771,781 alacaklandırılır.

Kar nasıl tanımlanır?

İşletmenin esas ve yan faaliyetlerinde elde ettiği gelirler ile bu gelirleri elde etmek için katlandığı gider ve maliyetler arasındaki olumlu fark.

Özel inşaat işletmelerinde kar nasıl gösterilmektedir?

Bu işletmeler genelde aynı dönemde tamamlanmaktadır. Bu nedenle 600 Yurtiçi Satışlar veya 601 Yurtdışı Satışlar hesabı ile 620 Satılan Mamullerin Maliyeti hesabı karşılaştırılarak döneme ilişkin brüt kara ulaşılabilir. Brüt satış karı veya zararı 690 Dönem Kar veya zararı hesabında gösterilmektedir.

İnşaat taahhüt işletmelerinde kar nasıl gösterilir?

Bu işletmeler yıllara yaygın çalıştıklarından inşaat işinin aynı dönem içinde tamamlanması beklenemez. GVK’nın 42. maddesine göre yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde kesin kar veya zarar işin bittiği yılda sayılır.

Tam bitim yöntemi nedir?

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri maliyetleri işin bitiminde hasılatla eşitlenmek üzere biriktirilir. Bu yönteme tam bitim yöntemi denir.

Tamamlanma yüzdesi yöntemi nedir?

TMS 11 İnşaat Sözleşmeleri standardında inşaat işi yıllara yaygın olsun ya da olmasın dönem sonunda bu işin kar ya da zararının tespit edilmesi gerektiği ifade edilir. Finansal tablolara yansıtılacak gelir ve giderler, inşat aşamasında belirtilen tamamlanma aşamasına göre belirlenir. Bu kar veya zararın tespitine denir.

Tamamlanma yüzdesi nasıl hesaplanır?

Tamamlanma yüzdesi, o güne kadar katlanılan maliyetlerin toplam tahmini maliyetlere bölümü ile hesaplanır.

İlk dönemden sonra tamamlanma yüzdesi nasıl hesaplanır?

O güne katlanılan maliyetler, o güne kadar katlanılan maliyetler ve inşaatın tamamlanması için gereken ek tahmini maliyetlerin toplamına bölünerek bulunur.

Maliyet nedir?

En genel yaklaşımla maliyet, bugün veya gelecekte işletmeye fay­da getirmesi beklenen hizmetler için katlanılan fedakârlıkların nakit ya da nakit benzeri değerlerle ifade edilmesidir. Bu nedenle inşaat işletmelerinin arzuladığı ve hedeflediği amaçlara ulaşabilmesi için feda ettiği veya elden çıkarmayı göze aldığı parasal değerlerin bütünü maliyet olarak nitelendirilmektedir.

İnşaat proje yönetimi nedir?

İnşaat proje yönetimi, bir profesyonel yönetim süreci olup, ilk düşünceden (hayallerden) işin tamamlanıp inşaat sahibine inşaat işi fiziksel olarak teslim edilinceye kadar; zamanın, maliyetin, kalitenin ve iş güvenliğinin en doğru şekilde yönetilmesini sağlamaya yönelik prosedürler bütünüdür.

Her inşaat işinin tamamlanmasında sırasıyla hangi aşamalar takip edilir?

Her inşaat işi; ön tasarım, tasarım, konsorsüyüm kurma, işe başlama (ihale ve satınalma), yapım ve yapım sonrası aşamalarını geçerek tamamlanabilir.

Maliyet Yönetimi nedir?

Sistem tasarımının en önemli prosedürü maliyet yönetimidir. Doğru planlama ve kontrol, projenin istenilen kalitede, zamanda ve öngörülen bütçe içinde tamamlanmasını sağlamak­tadır. Maliyet yönetimi: zamanlama, maliyet, kalite ve fonksiyonellik boyutları ile rekabet edebilir mamul veya hizmet sunumunda kaynakların verimli kullanılarak yöneticilerin karar almalarına katkı sağlayacak bilgilerin oluşturulmasını sağla­maktadır.

İnşaat taahhüt işletmeleri teknik, mimari, mühendislik, sanat, yaratıcılık gibi niteliklerden dolayı hizmet işletmesi olarak nitelendirilir. Bu bağlamda hizmet işletmeleri ile inşaat işletmelerinin maliyet yapıları arasında nasıl farklılıklar vardır?

Hizmet işletmelerinin maliyet yapısı incelendiğinde ham madde maliyetlerinin yok denecek kadar az, işçilik ve genel hizmet maliyetlerinin ise büyük bir orana sahip olduğu görülür. Ancak inşaat işletmelerinin temel maliyet yapısını ham madde maliyeti oluştur­maktadır. İşçilik ve diğer maliyetler ise toplam maliyetler içinde nispeten daha az maliyet oranına sahiptir.

Maliyet muhasebesi sistemi nedir?

Maliyet muhasebesi sistemi, işletme giderlerinin gereksinme duyulan biçim ve ayrıntıda sınıflandırılmış şekilde saptanıp izlenmesi, bunların gider merkezlerine dağıtılması, stok maliyet giderlerinin dönem giderlerinden ve zararlarından ay­rılarak üretilen mamul maliyetlerine yüklenmesi ve böylelikle mamul birim ma­liyetlerinin saptanması amacıyla kullanılan belgelerden, düzenlenen tablolardan tutulan kayıtlama sistemidir.

Maliyet muhasebesinin, finansal muhasebeden temel farklılığı nedir?

Maliyet muhasebesinin finansal muhasebeden temel farklılığı, yaratılan bilgi­nin kullanıcılardır. Finansal muhasebe işletmenin aynasıdır. İşletme dış dünyaya yansıtmak istediği finansal görünümünü finansal muhasebe aracıyla gerçekleşti­rir. Bilgi kullanıcıları hem işletme içi hem de işletme dışı çıkar gruplarıdır. İşletme içi gruplar, finansal olayları karara yönelik bilgilere yönlendirmek için veri olarak kullanır. Devlet, çevre örgütleri, kreditörler gibi işletme dışı gruplar ise, işletme­nin vergi yükünün belirlenmesi, borç verilebilirliğini ve yatırım yapılabilirliğini vb. tespit etmek için kullanılır. Maliyet muhasebesinin temel işlevi, finansal mu­hasebenin yarattığı verileri kullanarak, yeni verileri ve bilgileri yönetime ileterek, yöneticinin alacağı kararlara destek sağlamayı amaçlamaktır. Bu nedenle de fi­nansal muhasebe devletin koyduğu yasalarla olmak zorunda iken maliyet muha­sebesi böyle bir zorlamadan uzaktır.

Maliyet nesnesi nedir?

İnşaat işinin üretim sürecinde, yöneticilerin; karar almasında, planlama yapmasında, maliyetleri azaltma çabasında veya maliyet kontrolü sağlamasında be­lirli bir şeyin (bir hizmet, bir makine, bir işlem, bir birim, bir süreç veya bir faaliyet, iş emri, bir proje, bir taahhüt vb.) maliyetinin tespit edilmesini yöneticiler isteyebi­lir. Yöneticilerin maliyetini ayrı olarak belirlenmesini istediği şey’e maliyet nesnesi denilmektedir.

Türkiye’deki inşaat işletmelerinde kurumsallaşma oldukça az olmasının nedeni nedir?

Türkiye’deki inşaat işletmelerinde kurumsallaşma oldukça azdır. Genellikle bir yapı müteahhidinin kurduğu tek kişilik ya da aile işletmeleridir. Bu ne­denle birçok işletme için muhasebenin süreklilik kavramından tam olarak söz etmek mümkün değildir.

Özel inşaat işletmeleri ile inşaat taahhüt işletmeleri olmak üzere, bu  iki işletme türü için farklı muhasebeleştirmelerin yapılması neden kaynaklanmaktadır?

Özel inşaat işletmeleri ürettikleri mamulleri daha proje aşamasında satabileceği gibi üretim tamamlandıktan sonra belirli bir süre stoklamak durumunda da kalabilir. İnşaat taahhüt işletmeleri ise, inşaat işini proje aşamasında aldığı andan itibaren üretilen hizmetin satın alınmama olasılığı ortadan kalkmaktadır. Bu du­rum iki işletme türü için farklı muhasebeleştirmelerin yapılmasına neden olmak­tadır.

İnşaat işinde kullanılan stokların satın alma maliyeti nasıl hesaplanır?

İnşaat işlerinde stokların kullanılabilmesi için katlanılan satın alma maliyetleri sadece satın alma fiyatını kapsamamaktadır. TMS 2 Stoklar standardına göre stokların satın alma maliyeti; satın alma fiyatını, ithalat vergileri ve diğer vergiler ve nakliye, yükleme boşaltma maliyetleri içerirken ticari iskontolar ve benzeri diğer indirimlerin düşülmesi ile saptanır. Diğer vergiler, işletme tarafından vergi idaresinden iade alınabilecek ver­giler satın alma maliyeti dışında kabul edilmektedir. Dolayısıyla bu vergilerden biri olan Katma Değer Vergisi de satın alma maliyeti kapsamına girmemektedir.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri yapan özel bir işletmenin, arsanın devrini tapu aracılığıyla almak yerine, noterde Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi ile almasında amaç nedir?

Böylece özel işletme hem maddi duran varlıklarını büyük gösterme­meyi, hem arsanın vergi yükümlülüğünü üstlenmemeyi, hem de işlem yükünden kurtulmayı amaçlamaktadır.

Hakediş nedir?

İnşaat ve onarım işi ihalesi üzerinde kalan yüklenici, sözleşme koşullarını yerine getirmekle yükümlüdür. Sözleşme hükümlerinde hem inşaat işinin belirli aralıklarla inşaat sahibi tarafından kontrolünün sağlanması hem de yüklenicinin yaptığı işler için katlandığı maliyetlere ilişkin hakkettiği gelirleri tahakkuk ettirmek amacıyla geçici hakedişler yer almaktadır. Hakediş, inşaat taahhüt işletmesinin inşaat sahibinden nakit veya hesaben aldığı paralardır.

Taşeron nedir?

Belirli bir inşaat işi alanında uzmanlaşmış ikinci derece müteahhit niteliğindeki inşaat işletmeleri taşeron olarak nitelendirilmektedir. Taşeron, yüklenicinin üst­lendiği inşaat işinin belirli bir kısmını, büyük bir kısmını ve hatta tamamını ger­çekleştirebilir. Uygumalada taşeron firma, üstlendiği inşaat işini başka bir taşeron firmaya devredebilir. Bu sık karşılaşılan bir durumdur.

Direkt işçilik maliyetleri nelerdir?

İnşaat faaliyetini sürdüren duvarcı, sıvacı, yalıtımcı gibi inşaat işletmesi­ne bağlı işçilerin maliyeti direkt işçilik maliyeti olarak nitelendirilir. Taşerondan sağlanan hizmetlerde, taşeron işçileri genellikle inşaat işletmesinin kayıtlı çalışanı olmaması nedeniyle inşaat işine doğrudan yüklenebilen işçiliklerde bile direkt iş­çilik maliyeti kabul edilemez.

Endirekt işçilik nedir?

İnşaat işinin üretiminde kullanılan direkt işçilik dışında kalan ve bu işlere doğrudan doğruya yüklenmesi olanaksız veya ekonomik olmayan işçilikler en­direkt işçilik olarak kabul edilir. Yüklenici, proje yöneticisi, tasarımcı, şantiye şefi, güvenlik görevlisi gibi işçilik maliyetleri endirekt işçilik niteliğindedir. Ayrıca fazla çalışma ücretleri, ücrete bağlı ödemeler, sosyal güvenlik kesintileri, yan öde­meler ve boşa geçen zaman işçilik maliyetleri de endirekt işçilik kapsamındadır. Ayrıca kamyon, vinç vb. şoförlerinin birden fazla inşaat işine hizmet sunmaları durumunda, bu işçilerin maliyeti endirekt işçilik ve ortak maliyet olarak kabul edilerek, inşaat işleri arasında dağıtıma tabi tutulur.

İnşaat işletmelerinde kâr ve zarar hesaplanmasında kullanılan tam bitim yöntemi nedir?

İnşaat taahhüt işletmeleri genellikle yıllara yaygın inşaat ve onarım işleriyle ilgilenmektedir. Bu nedenle de genellikle dönem içinde başladığı inşaat işinin aynı dönem içinde tamamlanması beklenemez. Yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinin dönem sonunda kâr veya zararın tespit edilmesi ve eğer kâr söz konusu ise vergilendirmesi muhasebe için önemli bir sorundur. Bu durum GVK’nin 42. maddesinde “yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde kesin kâr veya zararın işin bittiği yılda belirlenmesi ve tamamının o yılın geliri sayılması” gereği belirtilmek­tedir. Buna göre bu tür inşaat ve onarım işlerinin maliyetleri, işin bitiminde hası­latla eşleştirmek üzere biriktirilecektir. Bu yaklaşım literatürde tam bitim yöntemi olarak adlandırılmaktadır.

İnşaat işletmelerinde kâr ve zarar hesaplanmasında kullanılan tamamlanma yüzdesi yöntemi nedir?

Dönemsellik kavramı gereği, inşaat işi yıllara yaygın olsun ya da olmasın dö­nem sonunda inşaat işinin dönem kârı ve zararının tespit edilmesi gerektiği be­lirtilmektedir. Finansal tablolara yansıtılacak gelir ve giderler, inşaat sözleşmede belirtilen tamamlanma aşamasına göre belirlenir. Bu kâr/zarar tespiti tamamlan­ma yüzdesi yöntemi olarak adlandırılmaktadır.

Bir inşaat işletmesinin yönetim, satış ve finansman giderleri nelerdir?

Ör­neğin bir arsa banka kredisi ile satın alınmışsa, bu durumda söz konusu finansman gideri arsanın bir maliyet unsurudur ve inşaatın maliyeti içinde yer alması gerekir. Genel yönetim giderleri; vergi resim ve harçlar, personel ücretleri, danışmanlık ücretle­ri, iletişim giderleri, merkez kira giderleri, yemek giderleri, araç kiralama giderleri, akaryakıt-otopark giderleri, enerji giderleri gibi alt hesaplarda detaylandırılabil­mektedir. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ise; reklam giderleri, satış ofisi kira giderleri, satış komisyonları ve satışa ilişkin diğer giderler olarak örneklendirilebilir.

Tamamlanma yüzdesi nasıl hesaplanmaktadır?

İlk dönem sonundaki tamamlanma yüzdesi; o güne kadar katlanılan maliyetlerin, toplam tahmini maliyetlere bölünmesi ile elde edilmektedir. Daha sonra ki dönemlerde ise; o güne kadar katlanılan maliyetlerin, o güne kadar katlanılan maliyetler ve inşaatın tamamlanması için gereken ek tahmini maliyetler toplamına bölünmesi ile elde edilmektedir.