Mali Analiz Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bir işletmenin kârlılığı kreditörler için neden önemlidir?

Kârlılık, işletmenin kreditörleri için önem arz etmektedir, çünkü işletmenin kârı, borçların geri ödenmesinde kullanılan fon kaynaklarından biridir. Kreditörler, kârlılığı yüksek olan işletmelerin kredi değerini yüksek bulurlar ve alacakları faizi garanti altına almak için işletmenin kârının yüksek olmasını isterler.

Bir işletmenin kârlılığı işletmenin hissedarları için neden önemlidir?

Kârlılık, özellikle işletmenin kârından kâr payı kazancı elde eden hissedarlar için son derece önemlidir. Kârlardaki artış, işletmenin hisse senedi fiyatında artışa neden olabildiği için hissedarlara aynı zamanda sermaye kazancı da sağlamaktadır. Yatırımcılar kârı ve kârlılığı yüksek olan işletmelere yatırım yaparlar. Ortaklar hisselerine ne kadar yüksek kâr payı alırlarsa yöneticileri o kadar başarılı bulurlar.

Kârlılık kavramı ne ifade etmektedir?

Kârlılık, işletmenin kâr yaratma ya da kazanç yaratma yeteneğini ifade etmektedir.

Satış hasılatından satışların maliyetinin düşülmesiyle elde edilen kâra ne denir?

Satış hasılatından satışların maliyeti düşülerek elde edilen kâr, brüt satış kârı veya bazen kısaca brüt kâr olarak nitelendirilir. Net satışlar, satışların maliyetinden büyükse sonuç brüt satış kârı olarak, küçükse brüt satış zararı olarak olarak ortaya çıkar.

Brüt satış kârındaki değişim genelde hangi nedenlerden kaynaklanmaktadır?

Brüt satış kârındaki değişim genellikle aşağıdakilerden biri ya da birkaçının bileşiminden kaynaklanmaktadır:

• Satış hacmindeki artış ya da azalış
• Satış fiyatındaki artış ya da azalış
• Birim başına maliyetteki artış ya da azalış

Malların veya mamüllerin stoktan çıkışından itibaren satışının yapıldığı ana kadar işletmece katlanılan giderlere ne denir?

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, malların veya mamüllerin stoktan çıkışından itibaren satışının yapıldığı ana kadar işletmece katlanılan giderlerdir.

Brüt satış kâr marjının analiz edilmesinin kullanıcılara sağladığı faydalar neler olabilmektedir?

Brüt satış kâr marjı analizi farklı kullanıcılar için değişik faydalar sağlayabilir. Örneğin:

• Brüt satış kâr seviyeleri öngörülerek işletmenin bütçeleri hazırlanır.
• Brüt satış kâr marjı, maliyet kontrolünde kullanılır.
• Brüt satış kâr marjı kullanılarak yapılan tahminlerle ara dönem finansal tablolardaki stok
  seviyeleri belirlenebilir.
• Brüt satış kâr marjları, denetim şirketleri tarafından muhasebe sistemlerinin doğruluğunun
  değerlendirilmesinde kullanılır.

Bir işletmenin net kâr marjını etkileyen temel faktörler nelerdir?

Net kâr marjını etkileyen temel faktörler şunlardır:

• Ekonomik koşullar
• Finansmanda borç kullanımı
• Yüksek sabit maliyetler gibi faaliyetlere özgü özellikler

Ticari alacakların devir hızının düşük olması durumunda işletmenin ticari alacakları hakkında nasıl bir çıkarım yapılmaktadır?

Ticari alacakların devir hızı, ticari alacakların bir hesap döneminde kaç kez veya kaç defa tahsil edildiğini gösterir. Ticari alacakların devir hızı ne kadar düşükse, ticari alacakların ortalama tahsilat süresi o kadar uzundur.

İşletmenin stoklarının ne kadar süratle paraya çevrildiğini gösteren oran hangisidir?

Stokların devir hızı, işletmenin stoklarının ne kadar süratle paraya çevrildiğini gösterir. Diğer bir ifadeyle stok devir hızı, stokların bir yıl içinde kaç kez satılıp paraya çevrildiğini gösterir. 

Ortalama stok elde bulundurma süresini kısaltmaya yönelik kullanılabilecek yönetim araçları nelerdir?

Ortalama stok elde bulundurma süresinin kısa olması arzu edilir. Bu amaçla stok devir hızını arttırmaya ve ortalama stok elde bulundurma süresini kısaltmaya yönelik yönetim araçları kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Üretim yönetim teknikleri ile hammaddelerin minimize edilmesi
• Üretimdeki performans sorunlarının azaltılması
• Mümkünse, tahmini talebe göre değil siparişe göre üretim yaparak ürün stoklarının minimize edilmesi

Du Pont analizinde şirketin özkaynak kârlılığı hangi bileşenlere ayrıştırılmaktadır? 

Du Pont şirketi tarafından geliştirilen analiz yönteminde özkaynakların kârlılığı şu
bileşenlere ayrıştırılmaktadır:

• Faaliyetlerin etkinliği (net kâr marjı ile ölçülmektedir)
• Varlıkların kullanımının etkinliği (varlıkların devir hızı ile ölçülmektedir).
• Finansal kaldıraç (özkaynak çarpanı ile ölçülmektedir)

Finansal kaldıraç, özkaynak kârlılığı ve varlıkların faaliyet kârlılığı arasında nasıl bir ilişki mevcuttur?

İşletmeler için borç, iki ucu keskin bıçak gibidir. Bu nedenle finansal kaldıraç, özkaynak yatırımcılarının getirisini arttırabileceği gibi zararlarının büyümesine de yol açabilmektedir. Bu oranlar arasında ilişki incelendiğinde; varlıkların faaliyet kârlılığı ile faiz gideri arasındaki fark ne kadar fazla olursa, öz kaynak kârlılığı da o kadar artmasına neden olmaktadır. Varlıkların faaliyet kârlılığı ile faiz gideri arasındaki farkın azalması durumu ise özkaynak kârlılığını düşürmektedir. Son olarak özkaynak finansmanına göre borç finansmanının arttırılması (borç oranı ya da finansal kaldıracın artması), varlıkların faaliyet kârlılığının faiz giderinin üzerinde olması şartı ile özkaynak kârlılığının artmasını sağlamaktadır.

Yatırımların kârlılığı genellikle hangi analizlerde kullanılmaktadır?

Yatırımların kârlılığı genellikle şu analizlerde kullanılmaktadır:
1. Yönetimin etkinliği: Yatırımların kârlılığı, temelde yönetimin becerisi ve motivasyonuna bağlıdır. Yönetim, işletmenin faaliyetlerinden sorumludur. Finansman, yatırım ve operasyonel kararlar işletme yöneticileri tarafından alınmaktadır. Yatırımların kârlılığı işletmenin yönetimsel etkinliği için uygun bir ölçüttür.
2. Kârlılık: Yatırımların kârlılığı, işletmenin uzun vadeli finansal sağlığının önemli bir göstergesidir. Bu oranla, hem gelir tablosundan hem de bilançodan özet bilgiler kullanılarak işletmenin kârlılığı değerlendirilmektedir.
3. Planlama ve denetim: Yatırımların kârlılığı, işletmenin faaliyetlerinin planlanmasında, bütçelenmesinde, koordine edilmesinde, değerlendirilmesinde ve denetlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Net kâr marjı %8, varlık devir hızı 2 ve özkaynak çarpanı 2,5 olan bir işletmenin özkaynak kârlılığı kaçtır?

Özkaynak Kârlılığı = (Net kâr marjı) x (Varlık devir hızı) x (Özkaynak çarpanı) eşitliğine verilen bilgiler yerleştirildiğinde

Özkaynak Kârlılığı = 0,08 x 2 x 2,5 = 0,4

İşletmenin özkaynak kârlığı 0,4 x 100 = %40'tır.