Genel Muhasebe 2 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

İşletmelerin sürekliliği ve büyümeyi sağlayabilmek amacıyla yaratmak olduğu dış finansman kaynaklarına ne ad verilir?

İşletmelerin sürekliliği ve büyümeyi sağlayabilmek amacıyla yaratmak olduğu dış finansman kaynaklarına yabancı kaynak denilmektedir.

Yabancı kaynaklar hangi amaç ya da amaçlarla kullanılır?

Yabancı kaynaklar, varlıkların finansmanında ya da bir borcun ödenmesinde kullanılabilir.

Herhangi bir ticari nedene dayanmaksızın kısa ve uzun dönemde ödenmesi düşünülen yabancı kaynaklara muhasebede ne ad verilmektedir?

Herhangi bir ticari nedene dayanmaksızın kısa ve uzun dönemde ödenmesi düşünülen yabancı kaynaklara muhasebede diğer yabancı kaynaklar olarak ifade edilmektedir. Bir diğer ifadeyle, işletmenin mali ve ticari borçları dışında kalan tüm borçlarını kapsamaktadır. İşletmenin temel faaliyetlerini yürütmek için değil bu faaliyetleri sürdürmesini desteklemek için yaratılan borçlardır.

Tekdüzen Hesap Planı’na göre diğer borçlar kaç sınıfa ayrılmaktadır?

Tekdüzen Hesap Planı’na göre diğer borçlar; • Kısa vadeli yabancı kaynaklar ve • Uzun vadeli yabancı kaynaklar olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar kapsamında yer alan borçlar nelerdir?

Kısa vadeli yabancı kaynaklar kapsamında yer alan borçlar aşağıdaki gibidir: • 33. Diğer Borçlar • 34. Alınan Avanslar • 35. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri • 36. Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler • 37. Borç ve Gider Karşılıkları • 38. Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları • 39. Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Uzun vadeli yabancı kaynaklar kapsamında yer alan borçlar nelerdir?

Uzun vadeli yabancı kaynaklar kapsamında yer alan borçlar aşağıdaki gibidir: • 43. Diğer Borçlar • 44. Alınan Avanslar • 47. Borç ve Gider Karşılıkları • 48. Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları • 49. Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Diğer borçlar kavramı ile ne ifade edilmektedir?

Diğer borçlar, herhangi bir ticari nedene dayanmaksızın meydana gelen ve en çok bir yıl içinde veya bir yılda fazla sürede ödenmesi düşünülen borçların kaydedildiği bir hesap grubudur.

Diğer borçlar, hangi taraflar arasındaki ilişkiden doğan borçları düzenlemektedir?

Diğer borçlar, işletmelerin çalışanları, ortakları ve diğer ilgili taraflar arasındaki ilişkilerden doğan borçları düzenlemektedir.

Kısa vadeli diğer borçlar grubunda var olan ancak uzun vadeli diğer borçlar grubunda karşılığı bulunmayan hesap nedir?

Kısa vadeli diğer borçlar grubunda var olan ancak uzun vadeli diğer borçlar grubunda karşılığı bulunmayan hesap, 335. Personele Borçlar Hesabıdır.

Uzun vadeli diğer borçlar grubunda var olan ancak kısa vadeli diğer borçlar grubunda karşılığı bulunmayan hesap nedir?

Uzun vadeli diğer borçlar grubunda var olan ancak kısa vadeli diğer borçlar grubunda karşılığı bulunmayan hesap, 438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabıdır.

İşletmenin ortaklarına olan borçlarının düzenlendiği hesaba ne ad verilir?

İşletmenin ortaklarına olan borçlarının düzenlendiği hesaba Ortaklara Borçlar adı verilmektedir.

Ortak Borçlar hesabında izlenen borçlara örnek oluşturacak borç türleri nelerdir?

İşletmenin henüz yerine getiremediği ve ortaklarına ödemekle yükümlü olduğu ortak borçlar hesabında; • Temettü borçları, • Sözleşmeye bağlı ek ödemelere ilişkin borçlar, • Senetli veya senetsiz borçlar gibi borç türleri izlenmektedir.

Bir işletmenin esas faaliyet konusu dışında herhangi bir işleminden dolayı, ortaklarına bir yılı aşkın sürede ödemeyi planladığı senetli ya da senetsiz borçları hangi hesapta izlenmektedir?

Bir işletmenin esas faaliyet konusu dışında herhangi bir işleminden dolayı, ortaklarına bir yılı aşkın sürede ödemeyi planladığı senetli ya da senetsiz borçları, 431. Ortaklara Borçlar hesabında izlenmektedir.

Bir işletmenin ortaklarına borçlanma sebepleri nelerdir?

Bir işletmenin ortaklarına borçlanma sebepleri şunlar olabilir: • Ortaklara ödenecek temettüler (kâr payı), • İşletmenin sermaye azaltımına gitmesi nedeniyle ortaklara ödenecek sermaye payları, • İşletmenin kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla ortaklardan borç alması, • Ortakların banka ve finans kurumlarından veya sermaye piyasalarından kendi adına sağladığı borçlar, • Ortakların sağladığı gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar, • İşletmenin sona ermesi ve tasfiyesi nedeniyle ortaklara ödenecek paylar, • İşletmenin birleşme, bölünme veya tür değiştirme nedeniyle ortağın ayrılmasından kaynaklanan sermaye payları, • Ortağın ölümü, iflası gibi nedenlerle işletmeden ayrılması durumunda ortağa ödenecek tutarlar.

Örtülü sermaye nedir?

Ortaklardan veya ortakların ilişkili olduğu kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak alınan borçların ilgili mali yıl içerisinde herhangi bir tarihte öz sermayenin üç katını aşan kısmına örtülü sermaye denir.

İşletmelerin gerçek borç ya da örtülü sermaye arasındaki ayrımı yapmasının nedeni nedir?

İşletmelerin gerçek borç ya da örtülü sermaye arasındaki ayrımı yapmasının nedeni, ortakların sürekli olarak işletmeye hesabı verilemeyecek büyük tutarlarda para koymasını engellemektir.

Örtülü sermayenin hesaplanmasında kullanılan formül nedir?

Örtülü sermayenin hesaplanmasında kullanılan formül aşağıda verilmiştir: Örtülü Sermaye Toplam Ortaklara Borçlar – (Öz Sermaye × 3)

Bir işletme neden örtülü sermaye katsayısı hesaplamaktadır?

Örtülü sermaye olarak kabul edilen tutarlar üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları vb. giderler işletme kazancının hesaplanmasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak nitelendirilmektedir. Örtülü sermayenin varlığı ispat edildikten sonra, ortaklara borçlara bağlı faiz, kur farkı gibi giderlerin örtülü sermaye olarak kabul edilen kısmı kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayda alınmakta ve bu nedenle de örtülü sermaye katsayısı hesaplanmaktadır.

Örtülü sermaye katsayısı nasıl hesaplanmaktadır?

Örtülü sermaye katsayısı, örtülü sermayenin toplam ortaklara olan borç tutarına oranlanması ile bulunmaktadır. İlgili formül aşağıda verilmiştir: Örtülü Sermaye Katsayısı Örtülü Sermaye ÷ Toplam Ortaklara Borçlar

Bağlı ortaklık nedir?

Adi ortaklık gibi tüzel kişiliği olmayan işletmeler de dâhil olmak üzere, ana ortaklık olarak bilinen başka bir işletme tarafından dolaylı bir şekilde kontrol edilen işletme bağlı ortaklık olarak adlandırılmaktadır.

Bağlı ortaklıkta kontrol nasıl sağlanmaktadır?

Ana ortaklığın bağlı ortaklık vasıtasıyla dolaylı olarak bir şirketteki oy haklarının yarıdan fazlasını kontrol etmesi durumunda kontrolün var olduğu kabul edilmektedir.

İştirak nedir?

Yatırımcı işletmenin, adi ortaklık gibi tüzel kişiliği olmayan işletmeler de dâhil olmak üzere, iş ortaklığı veya bağlı ortaklık niteliğinde olmayan, ancak üzerinde önemli etkisi bulunduğu işletmelerdir.

İştiraki tanımlamada kullanılan önemli etki ne ifade etmektedir?

İştiraki tanımlamada kullanılan önemli etki, bir işletmenin, yatırım yaptığı işletmenin oy hakkının * ya da daha fazlasını elinde tutması durumunda söz konusu işletme üzerinde önemli etkiye sahip olduğu kabul edildiğini belirtmektedir.

İştirakler, bir işletmenin önemli etkisi altında kalmayı neden kabullenirler?

İştirakler, bir işletmenin önemli etkisi altında kalmayı şu nedenlerle kabullenirler: • Ana ortağın yarattığı piyasa koşullarından yararlanmak, • Yeni müşteri ve satıcılarla ilişkiler kurmak, • Yeni ürünlere ve teknolojik yeniliklere daha kolay sahip olmak, • Finansal güçlüklerle daha kolay başa çıkmak, • Yaratılmış markadan yararlanmak.

İştirak edilen ortaklıklarda iştirak ilişkisinden bahsedebilmek için ne gerekmektedir?

İştirak edilen ortaklıklarda iştirak ilişkisinden bahsedebilmek için sermaye payı dikkate alınmaksızın sahip olunan oy hakkı veya yönetime katılma hakkının en az * en fazla %50 oranında bulunması gerekir.

İştirakin ana ortaklıkla olan finansal ilişkilerinden kaynaklanan kısa vadeli borçları hangi hesapta izlenmektedir?

İştirakin ana ortaklıkla olan finansal ilişkilerinden kaynaklanan kısa vadeli borçları, 332. İştiraklere Borçlar Hesabı’nda izlenmektedir.

İştirakin ana ortaklıkla olan finansal ilişkilerinden kaynaklanan uzun vadeli borçları hangi hesapta izlenmektedir?

İştirakin ana ortaklıkla olan finansal ilişkilerinden kaynaklanan uzun vadeli borçları, 432. İştiraklere Borçlar Hesabı’nda izlenmektedir.

Bir işletmenin işçisine ödemekle yükümlü olduğu ücretler nelerdir?

İşletme faaliyetlerini sürdürmek amacıyla kullandığı işçisinin tahakkuk edipte henüz ödemediği ücret, maaş ve sosyal güvenlik yardımları, ücretli yıllık izin ve ücretli hastalık izni, kâr paylaşımı ve ikramiyeler (dönem sonundan itibaren on iki ay içinde ödenebilir olanlar) ve mevcut çalışanlara sağlanan parasal olmayan faydalar (sağlık yardımı, lojman, araç ve ücretsiz veya indirimli olarak verilen gıda yardımı ve diğer hizmetler) gibi hakları ile görevlendirme nedeniyle verdiği avansı aşan kısımları işçisine ödemekle yükümlüdür. Ayrıca işletme, işletmede çalıştığı süre için yapacağı ödemelerin dışında, işçinin işten ayrılması veya dönem sonunda kâra dayalı hisse bazlı temettülerden de sorumludur.

Tek Düzen Hesap Planı'nda yer alan ‘Diğer yabancı kaynaklar’ ne tür borçları ifade etmektedir?

Herhangi bir ticari nedene dayanmayan, kısa veya uzun dönemde ödenmesi düşünülen, borçlara, yabancı kaynaklar (borçlar) denilmektedir. Diğer bir deyişle işletmenin mali ve ticari borçları dışındaki tüm borçları diğer yabancı kaynaklar olarak ifade edilmektedir.

Tekdüzen Hesap Planı’nda yer alan ‘diğer borçlar’ grubu ne tür borçları ifade etmektedir?

Diğer borçlar grubu, herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde veya bir yıldan daha fazla sürede ödenmesi düşünülen borçların kaydedildiği hesapları kapsamaktadır. Bu borç türü işletmenin çalışanları, ortakları ve diğer ilgili taraflarla olan ilişkilerinden doğan borçların düzenlediği bir bilanço grubudur.

Bir işletme ortaklarına hangi sebeplerle borçlanabilir?

İşletme, ortaklarına çeşitli sebeplerle borçlanabilir. Bunlar şöyle sıralanabilir;

• Ortaklara ödenecek temettüler (kâr payı)
• İşletmenin sermaye azaltımına gitmesi nedeniyle ortaklara ödenecek sermaye payları
• İşletmenin kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla ortaklardan borç alması
• Ortakların banka ve finans kurumlarından veya sermaye piyasalarından kendi adına sağladığı borçlar
• Ortakların sağladığı gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar
• İşletmenin sona ermesi ve tasfiyesi nedeniyle ortaklara ödenecek paylar
• İşletmenin birleşme, bölünme veya tür değiştirme nedeniyle ortağın ayrılmasından kaynaklanan sermaye payları
• Ortağın ölümü, iflası gibi nedenlerle işletmeden ayrılması durumunda ortağa ödenecek tutarlar

‘Örtülü sermaye’ kavramı neyi ifade etmektedir?

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre, ortaklardan ve ortakların ilişkili olduğu kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak alınan borçların ilgili mali yıl içinde herhangi bir tarihte öz sermayenin üç katını aşan kısmını örtülü sermaye olarak kabul etmektedir. Bir başka deyişle örtülü sermaye, borçlanmanın ortaklardan veya ortakla ilişkili k­işi­lerden yapılmış olması ve yapılan borçlanmanın öz sermayenin üç katını aşması durumlarında ortaya çıkar. Aynı zamanda KVK’nun 16. Maddesine göre, ortaklara borçlar hesabı sürekli olarak ve önemli tutarda alacak kalanı verir ve bu kalanın ­işletmenin öz sermayesine oranı, benzer kuruluşlara göre bariz bir fazlalık gösterirse bu borçlar örtülü sermaye sayılır.

Örtülü sermaye nasıl hesaplanır?

Örtülü sermaye hesaplamasında aşağıdaki formülden yararlanılır:

Örtülü Sermaye = Toplam Ortaklara Borçlar - (Öz Sermaye × 3)

Örtülü sermaye katsayısı nasıl hesaplanır?

Örtülü sermaye katsayısı, örtülü sermayenin toplam ortaklara olan borç tutarına oranlanması ile bulunmaktadır. Formülize etmek gerekirse:

Örtülü Sermaye Katsayısı = Örtülü Sermaye ÷ Toplam Ortaklara Borçlar

‘Bağlı ortaklık’ kavramı neyi ifade etmektedir?

Adi ortaklık gibi tüzel kişiliği olmayan işletmeler de dahil olmak üzere, ana ortaklık olarak bilinen başka bir işletme tarafından dolaylı bir şekilde kontrol edilen işletme bağlı ortaklık olarak adlandırılmaktadır. Ana ortaklığın bağlı ortaklıkları vasıtasıyla dolaylı olarak bir şirketteki oy haklarının yarıdan fazlasını kontrol etmesi durumunda kontrolün var olduğu kabul edilir.

İştirakleri nasıl tanımlayabiliriz?

İştirak, yatırımcı işletmenin, adi ortaklık gibi tüzel kişiliği olmayan işletmeler de dahil olmak üzere, iş ortaklığı veya bağlı ortaklık niteliğinde olmayan, ancak üzerinde önemli etkisi bulunduğu işletmelerdir. İştirakler, bir işletmenin önemli etkisi altında kalmayı; ana ortağın yarattığı piyasa koşullarından yararlanmak, yeni müşteri ve satıcılarla ilişkiler kurmak, yeni ürünlere ve teknolojik yeniliklere daha kolay sahip olmak, finansal güçlüklerle daha kolay başa çıkmak, yaratılmış markadan yararlanmak gibi nedenlerle kabullenirler. İştirak edilen ortaklıklarda, iştirak ilişkisinden bahsedebilmek için sermaye payı dikkate alınmaksızın sahip olunan oy hakkı veya yönetime katılma hakkının en az %20 en fazla %50 oranında bulunması gerekir.

‘Önemli etki’ kavramı neyi ifade etmektedir?

Bir ­işletmenin, yatırım yaptığı işletmenin oy hakkının %20 ya da daha fazlasını elinde tutması durumunda söz konusu ­işletme üzerinde önemli etkiye sahip olduğu kabul edilir.

‘İşçilik’ kavramını nasıl tanımlayabiliriz?

Zihinsel ve fiziksel yetenek ve becerilerini işletmenin kullanımına sunan insan gücü, işçilik olarak tanımlanmaktadır.

İşletme, ne gibi kalemleri işçisine ödemekle yükümlüdür?

İşletme şu kalemleri işçisine ödemekle yükümlüdür:

• Faaliyetlerini sürdürmek amacıyla kullandığı işçisinin tahakkuk edipte henüz ödemediği ücret, maaş ve sosyal güvenlik yardımları
• Dönem sonundan itibaren on iki ay içinde ödenebilir olan ücretli yıllık izin ve ücretli hastalık izni, kâr paylaşımı ve ikramiyeler
• Sağlık yardımı, lojman, araç ve ücretsiz veya indirimli olarak verilen gıda yardımı ve diğer hizmetler gibi mevcut çalışanlara sağlanan parasal olmayan faydalar
• Görevlendirme nedeniyle verdiği avansı aşan kısımlar
• İşçinin işten ayrılması veya dönem sonunda kâra dayalı hisse bazlı temettüler

İşçileri ile yaptığı sözleşmede brüt ücret üzerinden anlaşmış olan bir işletme, ‘gelir vergisi’ ile ‘damga vergisini’ ve ‘sigorta kesintileri’ ile ‘işsizlik sigortası kesintilerini’ Tekdüzen Hesap Planı’nda hangi başlık altında takip etmelidir?

Gelir vergisi ile damga vergisi Vergi Dairesi’ne ödenmek üzere “360. Ödenecek Vergi Ve Fonlar” hesabında izlenirken, SGK sigorta kesintileri ile işsizlik sigortası kesintilerini ise SGK’na ödenmek üzere “361. Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri” hesabında takip edilmelidir. İşçinin brüt ücretten kesintileri yapıldıktan sonra kalan net ücreti ise “335.Personele Borçlar” hesabının alacağında takip edilmelidir.

‘Diğer çeşitli borçlar’ altında hangi borçlar takip edilir?

Diğer çeşitli borçlar; işletmenin ortakları, ortakları ile ilişkili taraflar ve çalışanları dışında kalan diğer ilgili taraf ve kişiler ile temel faaliyet konusu dışındaki borçlarının izlendiği hesaptır. Bu hesap kapsamında izlenen finansal işlemler şunlardır:

• Maddi duran varlık ve diğer varlıkların alımına ilişkin kambiyo senedine bağlı ya da senetsiz borçlanmalar
• Maddi olmayan duran varlıkların alımına ilişkin kambiyo senedine bağlı ya da senetsiz borçlanmalar
• Kira borçları
• Araştırma ve geliştirme transferlerine ilişkin borçlar
• Lisans anlaşmaları kapsamında yapılan transferlere ilişkin borçlar
• Finansman anlaşmaları kapsamında yapılan transferlere ilişkin borçlar

‘Alınan sipariş avansları’ kavramı neyi ifade etmektedir ve muhasebe kayıtları açısından nasıl değerlendirilir?

Bir hizmetin görülmesi ya da varlığın tesliminden önce alıcı tarafından yapılan peşin ödemeler veya avanslar nedeniyle ortaya çıkan borçlardır. İşletmenin üçüncü kişilerle ticari faaliyetlerine ilişkin satışlarında alıcının vazgeçmesini önlemek amacıyla işletmenin bir satış şartı olarak talep ettiği bedeldir. Benzer şekilde alıcı da, satıcının sattığı varlığı sözleşilen şartlarda teslim etmesini garantilemek amacıyla aynı şartı talep edebilir. Şarta bağlı alınan parasal bedel işletme açısından kazanılmamış bir gelirdir. Alınan sipariş avansları bir para ödeme yükümlülüğünden ziyade, bir mal veya hizmet teslimi yükümlülüğünü göstermesi nedeniyle kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar içinde ayrı bir grup olarak yer verilmektedir.

Geçici vergi dönemi hangi ayları kapsamaktadır?

Ocak-Mart, Nisan-Haziran ve Temmuz-Eylül dönemlerini kapsayan üçer aylık dönemlere geçici vergi dönemi denilmektedir.

‘Kıdem tazminatı karşılığı’ ne tür ödemelerin izlendiği kısımdır?

İş Kanunu’nun 14. maddesi çerçevesinde kıdem tazminatı; emeklilik ikramiyesi, çeşitli mevzuat veya sözleşme gereğince işçinin işletmeden ayrılması, kıdemine bağlı olarak işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı olarak yapılacak ödemeler için ayrılan karşılıklardır.

‘Gider tahakkukları’ ne tür borçları ifade etmektedir?

Gider tahakkukları, cari dönemde doğmasına rağmen, alacaklısı tarafından ancak ­işin, olayın, işlemin veya hizmetin tamamlanması ile birlikte istenebileceği ve işletmenin ödemesini yapabileceği koşullu borçlardır.