aofsoru.com

Genel Vergi Hukuku Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Vergi Kanunlarının Uygulanması

1. Soru

Hukukun yorum türleri nelerdir?

Cevap

Yorum türleri, yorum faaliyetinde bulunan organ ya da kişiler dikkate alınarak yapılan bir sınıflandırmadır ve yasama yorumu, idari yorum, yargısal yorum, bilimsel yorum olarak dörde ayrılmaktadır.


2. Soru

Yasama yorumunu açıklayınız.

Cevap

Yasama yorumu, kanunların bizzat onu koyan yasama organı tarafından yorumlanmasıdır.


3. Soru

Yasama yorumu ülkemizde hangi Anayasada kullanılmıştır?

Cevap

Türk Hukuk Sistemi’nde sadece 1924 Anayasası’nda mevcut olan bu yorum türüne isabetli bir biçimde 1961 ve 1982 Anayasaları’nda yer verilmemiştir.


4. Soru

İdari yorumu açıklayınız.

Cevap

İdari yorum, hukuk kurallarının onları uygulayacak kamu idareleri tarafından yorumlanmasıdır.


5. Soru

Vergi hukukunda idari yorum nasıl işlemektedir?

Cevap

İdari yorum, vergi hukukunda özel bir öneme sahiptir, vergi idaresi vergi yasalarını anlama ve uygulama biçimini ya bir vergi ödevlisini muhatap alarak (özelge) ya da doğrudan bir vergi ödevlisine yönelik olmayan, genel açıklama (genel tebliğ, sirküler) biçiminde yapabilmektedir.


6. Soru

Yargısal yorumu açıklayınız.

Cevap

Yargısal yorum, hukuk kurallarının yargı organlarınca yorumudur. 


7. Soru

Bilimsel yorumu açıklayınız.

Cevap

Bilimsel yorum, hukuk kurallarının bilim adamlarınca yorumudur.


8. Soru

Hukuk sisteminde yorum yöntemi nedir ve çeşitleri nelerdir?

Cevap

Yorum yöntemi, bir hukuk kuralının anlamının saptanması sürecinde izlenebilecek yöntemlerdir. Tam bir görüş birliği olmamakla birlikte yorum yöntemleri deyimsel, tarihi, sistematik ve amaçsal yorum olmak üzere dört ana başlık altında incelenmektedir.


9. Soru

Deyimsel yorum yöntemini açıklayınız.

Cevap

Hareket noktasını kuralda yer alan kelimelerin oluşturduğu deyimsel yorum yöntemi, kuralın gerçek iradesinin kuraldaki kelimelere yansıdığı temel varsayımına dayanır. Bu yönteme göre kuralın anlamı, kural metninde yer alan kelimelere, bu kelimelerin cümle içindeki yerlerine, kısaca dilbilim kurallarına göre belirlenir.


10. Soru

Sistematik yorumu açıklayınız.

Cevap

Sistematik yorum yönteminde bir yasa hükmünün anlamı belirlenirken bu hükmün yasanın yapısı içindeki yeri ve diğer mevzuat hükümleri ile olan bağlantısı ve ilişkisi araştırılır.


11. Soru

Tarihi yorum yöntemini açıklayınız.

Cevap

Tarihi yorum yönteminde bir yasa hükmü yorumlanırken, yasa koyucunun yasanın yapıldığı andaki amaç ve iradesi araştırılır. Bu araştırma, yasa tasarı ya da taslakları, gerekçe, meclis komisyonlarındaki ve genel kuruldaki görüşmelere ilişkin tutanaklar üzerinde yapılır.


12. Soru

Amaçsal yorum yöntemini açıklayınız.

Cevap

Objektif yorum teorisine dayalı amaçsal yorum yönteminde hukuk kuralının değişen sosyal ve ekonomik koşullar altında kazandığı anlam, kuralda ifadesini bulan değerlendirmeler ve çıkar çatışması araştırılarak kuralın öngördüğü çözüme, ulaşmak istediği amaca uygun yorum yapılır.


13. Soru

Vergi kanunlarında lafzın açık olmadığı durumlarda hükümler nasıl yorumlanır?

Cevap

Lâfzın açık olmadığı hâllerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı gözönünde tutularak uygulanır.


14. Soru

Yasa boşluğu ne anlama gelmektedir ve nasıl ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Yasada bulunması gerekli ve zorunlu düzenlemelerin eksikliği yasa boşluğu olarak tanımlanmaktadır. Bu eksiklik, hukuki sonuç veya olayın soyut tanımında olabilir. Yasa boşlukları, yasanın düzenlediği alanı sınırlaması veya hiç düzenleme yapmayıp sessiz kalması ya da uygulanabilirlik açısından önceliği saptanamayan iki yasanın çatışması hâllerinde ortaya çıkabilir.


15. Soru

Kuralın anlamı belirlenirken doğru yoruma ulaşıldığı nasıl anlaşılır?

Cevap

Tüm yorum yöntemleri, kuralın anlamını belirlemede kullanılan araçlardır ve birbirlerini tamamlarlar. İlke olarak, kuralın doğru anlamına ulaşıldığından söz edilebilmesi, saptanan anlamın tüm yorum yöntemleriyle veya bu yöntemlerin çoğunluğuyla teyit edilmesine bağlıdır.


16. Soru

Vergilendirmede mali gücün esas alınması durumunu ekonomik yaklaşım ile açıklayınız.

Cevap

Vergilendirmede mali gücün esas alınması, bu güce sahip olan herkesin öngörülen yükümlülüğe katlanmak zorunda bulunması ve vergilemede eşitlik aynı durumda olanların aynı, farklı durumda olanların farklı muameleye tabi tutulması iktisadi güce sahip olmasına rağmen legal ya da illegal yollarla bu yükümlülüğünü yerine getirmekten kaçınmaya yönelik girişimlerin boşa çıkartılmasını, vergilendirmede gerçek iktisadi boyutun dikkate alınmasını gerektirir.


17. Soru

Bir hukuk kuralının uygulanabilmesinin ön koşulu nedir?

Cevap

Bir hukuk kuralının uygulanabilmesinin ön koşulu, kuralda soyut olarak tasvir edilen olayların dış dünyada somut olarak gerçekleşmiş olmasıdır.


18. Soru

Vergi hukukunda yorumun sınırı nasıl oluşmaktadır?

Cevap

Vergi hukukunda yorumun sınırını, vergi kuralında yer alan kelimeye yüklenmesi mümkün anlamın sınırı oluşturur. Kuralda yer alan kelimeye ya da kavrama yüklenmesi mümkün olmayan bir anlam yüklenmesinde bir yorum faaliyetinden değil, hukuk yaratmaktan bahsetmek gerekir. Bir kelimeye ya da kavrama yüklenmesi mümkün alternatif anlamlardan biri üzerinde karar vermek durumunda olan hukuk uygulayıcısı bu alternatif anlamlar dışında bir anlamı tercih ettiğinde de hukuk yaratmış olacaktır.


19. Soru

Yorum yapılırken yasa boşluklarının doldurulması ve hukuk yaratma arasındaki sınırların belirlenmesinde dikkat edilmesi durum nedir?

Cevap

Yorum yapılırken yasa boşluklarının doldurulması ve hukuk yaratma arasındaki sınırların belirlenmesinde yasanın öngörmediği -plana aykırı boşluk- ve yasanın öngördüğü -plana uygun boşluk- boşluk arasındaki farkın ortaya konulması gerekir. Yasanın planına uygun/kural içi boşluk, yasanın bir genel düzenleme yaptığı, salt bir çerçeve çizdiği durumlarda ortaya çıkar.


20. Soru

Ekonomik yaklaşım ilkesini açıklayınız.

Cevap

Vergiyi doğuran olayın ve vergi hukuku kurallarının biçimlerin ötesine geçilerek, gerçek niteliklerinin dikkate alınmasına olanak tanıyan bir yöntem olan ekonomik yaklaşım, mali güce göre vergilendirme ilkesinin yaşama geçirilmesinde önemli bir araçtır. Ancak ekonomik yaklaşım, vergi alma sonucunu doğuracak her türlü niteleme ve yoruma zemin sağlayan keyfi bir yöntem değildir, anayasal vergileme ilkeleri ile sınırlandırılmıştır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email