Haber Toplama Teknikleri Dersi 6. Ünite Özet

Giriş

Gazetecilikte en önemli unsurlardan biri haber toplamadır. Neyin haber olacağı ve nasıl yazılacağı kadar o haberin nasıl ve hangi kaynaklardan toplanacağı da önem arz eder. Gazetecinin haberini yazmak için ulaştığı, bilgi topladığı kaynaklar haber kaynağı olarak adlandırılır. Medya haberlerinin oluşturulmasında kaynağa başvurma haberin inandırıcılığını arttıran temel bir unsurdur. Onun için gazeteciler haberleri oluştururken, belli kurum, kuruluş ya da kişilere haber kaynağı olarak başvururlar. Haber kaynakları edinildikleri mecraya göre, edinildikleri kuruma göre, içeriğine göre farklılık taşır. Gazeteci haber toplarken haber kaynağı bir kurum mensubu ise öncelikli olarak o kişinin statüsüne bakar. Çünkü gazeteci için, birinci elden bilgi almak istiyorsa görüşeceği kişinin konumu önemlidir. Haber kaynağı cumhurbaşkanı, bir şirketin genel müdürü veya bir spor kulübünün başkanı ise alacağı bilgi ilk elden olacaktır. Her zaman haber kaynağı statü sahibi bir insan olacaktır diye bir kural yoktur. Haber kaynakları güvenilir olmaları şartıyla sıradan vatandaşlar da olabilir. Buradaki anahtar kelime güvenilir olmaktır. Haber kaynaklarına yönelik önem taşıyan bir diğer unsur kaynağın konusunda uzman olmasıdır. Uzmanların haber kaynağı olarak kullanılması da günümüzde birtakım handikapları beraberinde getirmiştir. Benzer kişilere haber kaynağı olarak başvurulması ve bazı uzmanların iş dünyasından bazı şirketlerle organik ilişkilerinin bulunmasıdır. Şirketlerle organik ilişkisi olan kişilerin değerlendirmelerinde bağımsız olamayacakları için güvenirliklerine şüphe ile yaklaşılmaktadır. Türkiye’de özel televizyonların gelişmesiyle her haber kanallarının kendi uzmanını ürettiği görülmüştür.

Gazetecinin haber kaynaklarına ilişkin diğer bir sorun ise haber kaynağına mesafe konusundadır. Haber atlatma olarak adlandırılan, bir haberin diğer gazeteciler tarafında yazılmadan gazetecinin kaleme alıp yayınlatması gazeteci için önem arz eden bir durumdur. Gazeteci bu nedenle haber atlatabilmek, önemli bir bilgiyi daha önce edinebilmek için haber kaynaklarıyla sıcak, yakın ve sürekli bir iletişim haline girer. Bu iletişim süreci, gazetecinin haber kaynağının düşünce kalıplarını benimsemesine neden olabilir. Olayları haber kaynağının bakış açısıyla görüp, ona göre tarafsız şekilde haberini yazabilir.

Haber kaynaklarının sınıflandırılması çok çeşitli şekilde olmaktadır. Üretim bakımından birinci el ve ikinci el haber kaynakları olarak, coğrafi bakımından iç ve dış kaynaklar olarak, yapı bakımından resmi, özel ve haber ajansları olarak, uzmanlık alanlarına göre de spor, ekonomi, magazin, araştırmacı ve değişik haber kaynakları şeklinde tasniflenir. Mesajın üretilme biçimi açısından kaynaklar; yazılı, işitsel, görsel ve elektronik olarak sınıflandırılmaktadır. Yazılı kaynaklar; basın açıklaması, basın bildirisi, basın duyurusu, basın bülteni, makale, rapor, broşür, kitapçık, mektup gibi dokümanlardır. Görsel kaynaklar, güvenlik kamerası görüntüleri, MOBESE kamerası görüntüleri, gazetecinin kendi çektiği fotoğraf ve görüntüleri kapsamaktadır. Elektronik kaynaklar ise e- Bültenlerdir.

Resmi Kurum ve Kuruluşlar

Haber konusu olabilecek bilgileri gazeteciye sağlayan kümeye haber kaynağı denmektedir. Bu kümenin en önemlilerinden biri resmi kurum ve kuruluşlardır. Çünkü bu kurum ve kuruluşların icraatları kişilerin gündelik hayatlarını direkt etkileyebilecek unsurlar barındırır ve ayrıca resmi kaynaklar, saygınlıkları sayesinde haberi inanılır kılar. Medya haber ihtiyacının çoğunu resmi kurum ve kuruluşlardan karşılar. Resmi kurum ve kuruluşlar da icraatlarını halkla medya yoluyla duyururlar. Medya ve resmi kuruluşların bu bağlamda birbirlerine karşılıklı bağımlılıkları vardır. Resmi organlar, gazetecinin haber yapmakta en çok kullandığı haber kaynağıdır. Bu haber kaynakları da coğrafi konuma göre başkent haber kaynakları olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, Genel Müdürlükler ile siyasi partiler ve diğer illeri de kapsayacak şekilde valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler, il ve ilçe müdürlükleridir. Aynı zamanda uzmanlık alanlarına göre de haber kaynaklarında farklılaşma olur. Güvenlik ve savunmaya ilişkin, Emniyet ve Türk Silahlı Kuvvetleri, adalet kurumlarına yönelik yargı organları, eğitim ve sağlık konularına ilişkin olarak da eğitim ve sağlık kuruluşları haber kaynağıdır.

Başkent Haber Kaynakları

TBMM, Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, Siyasi Partiler ve Genel Müdürlükler.

Yerel Resmi Kuruluşlar

Resmi kurum ve kuruluşlara ilişkin önemli haber kaynakları yürütme ve yasamaya ilişkin olduğu için genellikle Başkent Ankara merkezlidir. Bunun dışında kalan resmi kurullar yerel yüzeydedir. Vali, Vali Yardımcıları, Kaymakam, Büyükşehir Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Başkanları organize bir şekilde çalışırlar. Gazeteciler şehre ilişkin tüm bilgileri bu birimlerden öğrenir. Valilik, kaymakamlık ve belediyeye bağlı çalışan tüm alt birimler de bu çerçevedeki haber kaynaklarını oluşturur. Ayrıca, il özel idareleri devlet tarafından yapılan yatırımları gerçekleştirip kontrol eden kuruluşlar olması nedeniyle gazetecilerin başvurdukları haber kaynakları arasında yer almaktadır.

Uzmanlıklarına Göre Resmi Haber Kaynakları

Gazeteciler uzmanlık alanlarına göre farklı haber kaynakları kullanır. Resmi kaynaklarda yürütmeye ve yasamaya diğer bir deyişle siyasete ilişkin olarak cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirleri vardır. Yargı, güvenlik, eğitim, sağlık, çevre ve turizm gibi uzmanlık alanlarında ise farklı haber kaynakları kullanılır. Yargıya ilişkin haberlerin haber kaynakları, Adalet Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Yüksek Seçim Kurulu’dur. Aynı şekilde seçim dönemi içinde Yüksek Seçim Kurulu, aldığı kararların haber değeri yüksek olması nedeniyle yargı muhabirlerinin önemli haber kaynaklarındandır. Yargıya yönelik haber türlerinden biri adliye haberleridir. Adliye haberleri emniyet tarafından yargıya sevk edilmiş davalarla ilgilidir, Adliye muhabirlerinin haber kaynakları yargıda çalışanlardır. Bunlar hâkimler, savcılar, avukatlar, baro başkanıdır. Ülkenin asayişini ilgilendiren konular güvenlikle ilgili haberlerin içeriğini oluşturur. Türk Silahlı Kuvvetleri savunma muhabirlerinin birincil haber kaynağıdır. Polisiye haberler olarak adlandırılan üçüncü sayfa haberleri için haber kaynakları, Emniyet Genel Müdürlüğü, İl Emniyet Müdürlükleri ve bağlı şubeler, karakollar, itfaiye müdürlüğüdür. Sağlık muhabirlerinin haber kaynakları, Üniversite hastaneleri, SSK hastaneleri, Devlet hastaneleri, Özel hastaneler, Uzmanlık hastaneleri (göz, ağız ve diş sağlığı hastaneleri gibi), bu hastanelerin başhekimleri, dekanları, bölüm başkanları, ana bilim dalı başkanları ve uzman doktorlardır. Eğitim muhabirlerinin başlıca kaynağı Milli Eğitim Bakanlığı’dır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın basın açıklamaları dışında eğitim alanında özel haber çıkartmak zordur. Milli Eğitim çalışanları (öğretmenler, il ve ilçe milli eğitim müdürleri, bakanlık çalışanları) devlet memuru oldukları için açıklama yapmaları izne bağlıdır. Bu izin alma süreci uzun olduğundan dolayı eğitim muhabirlerinin haber kaynağından bilgi alma süreçleri uzar.

Sivil Toplum Kuruluşları ve Meslek Odaları

Devlet ve bireyler arasında aracı ve düzenleyici rol oynayan örgütler sivil toplum kuruluşları olarak adlandırılmaktadır. Mesleki örgütlenmeler, üyeliği zorunlu tutmaları nedeniyle STK olarak değerlendirilmeleri tartışılmalıdır. Vakıf ve dernekler, toplum yararına hizmet veren ve kar amacı gütmeyen örgütlerdir. Gönüllülük esasına göre oluşturulan sivil toplum örgütleri, farklı konular için bir araya gelmiş farklı sosyal topluluklardan, düşünce kuruluşları, sendikalar gibi geniş bir perspektife sahiptir. STK’lar, istek ve taleplerini dile getirerek karar verme yetisindeki erkleri etkilemeye çalışır. Bu amaca ulaşmak için kamuoyunun desteğine ihtiyaç duyar. Gazeteci de toplumu ilgilendiren bir konuda bilgi alabileceği kurumlar olarak STK’lardan yararlanır. Gazeteci ya sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri, gönüllüleri ve üyeleri ile görüşme yoluyla ya bu kuruluşların toplantılarını takip etme yoluyla ya bu kuruluşlar tarafından yayınlanan araştırma ve raporları inceleyerek ya da bu kuruluşların etkinlik ve çalışmalarını takip ederek haber toplar. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve Sağlık Meslek Odaları Koordinasyonu (SMOK) bünyesinde yer alan meslek odaları başta olmak üzere Türkiye’de 3400 meslek örgütü bulunmaktadır. Meslek odaları, belli bir mesleğe mensup olan kişilerin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunan kuruluşlardır (TMMOB Kanunu, madde 2). Meslek odaları, meslekleri ile ilgili uygulanan politikalara ilişkin görüş bildirerek, öneri ve tepkilerini dile getirerek haber olmaktadır. Gazeteci bu tepki, öneri veya görüşleri haber yaparken oda mensuplarının görüşlerini alır ve bu nedenle meslek odaları gazetecinin haber kaynakları içinde yer alır.

İş Dünyası

Haber kaynağı olarak iş dünyası, sendikalardan KOBİ’lere, holdinglerden esnafa kadar pek çok alanı kapsar. İş dünyasının haber kaynağı olarak yer aldığı haberler ekonomi haberleridir. Toplumsal yaşamın her boyutu ekonominin içindedir. Bu yüzden ekonomi haberleri siyasetten, sağlıktan, eğitimden, turizmden enerjiye kadar her türlü alanı kapsayan bir niteliğe sahiptir ve yaşama dair tüm olay ve olguların ekonomi tarafını ele alır. Ekonomi haberleri, öznel bir alandır ve Türkiye’de 2-3 tane günlük ekonomi gazetesi, haftalık ve aylık ekonomi dergileri ve sadece ekonomi üzerine yayın yapan televizyon kanalları bulunmaktadır. Ekonomi haberlerinin haber kaynakları iş dünyası gibi çok çeşitlilik gösterir. Ekonomi muhabiri haber kaynağını anlayabilmek ve haberi okuyucusunun anlayacağı şekilde yazabilmek için, ekonomi bilgisine sahip, rakamlardan anlayan, sermaye ve para piyasalarından anlayan kişiler olmalıdır. Ekonomi muhabirleri, şirketler, holdingler, halkla ilişkiler ajansları, reklam verenler tarafından en fazla baskı altına alınan gazeteci gruplarından biridir. Ekonomi muhabiri haber kaynağı olan bu unsurlarla olan ilişkisini belli bir mesafede tutmak zorundadır. Bu mesafenin yakınlaştığı durumlarda basın etiği konusu ekonomi gazetecileri için en fazla tartışılan unsurlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Holdingler

Gazeteci, iş dünyasına, işle ilgili girişimleri, yatırımları, faaliyetleri, ürün ve hizmet tanıtımlarının yanı sıra sosyal sorumluluk projeleri ile de haber kaynağı olarak yer verir. Holdingler faaliyet gösterdikleri iş kollarının girişim ve faaliyetleri konusunda medya aracılığıyla halkı bilgilendirme eğilimindedir. Bu bilgilendirme için rutin toplantılar, kokteyl ya da açılışlar yaparlar. Gazeteci bu rutin toplantıları takip ederek haberini yapabilir. Özel haber yapmak istediğinde gazeteci, holdingin web sitelerindeki duyuru ve etkinlikleri takip edip yöneticilerden randevu talep edip görüşme sağlayarak ayrıntılı bilgi alabilir.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler

Türkiye’de toplam işletmelerin yüzde 99,8’i KOBİ niteliğindeki işletmelerden oluştuğu göz önüne alınırsa, özellikle ekonomi haberlerinin kaynağı olarak önemli bir yer teşkil ettikleri görülür. KOBİ’ler üretimleri, ihracat rakamları ve başarı öyküleriyle gazeteciler için önemli bir haber malzemesi ve haber kaynağıdır.

Sendikalar

Sendikalar işçilerin haklarını korumaya yönelik çalışmalarıyla haber olurlar. Bu, kimi zaman bir grev, kimi zaman bir eylem, kimi zaman protesto yürüyüşü, kimi zaman basın açıklaması, kimi zaman raporlar kimi zamansa sempozyum ve toplantıları vasıtasıyla olur. Türkiye’deki işçi sendikaları, DİSK, HAK-İŞ, TÜRK-İŞ’e bağlı olarak faaliyet gösterirler.

Halkla İlişkiler Ajansları

Halkla ilişkiler, kurum ve kuruluşların olumlu bir imaja sahip olması için gerekli olan stratejileri belirlenmesi ve belirlenen stratejilerin uygulanması için kurum ve kuruluşların yönlendirilmesini sağlayan, tüm bu süreci planlarken de hem kurum veya kuruluşun amaç ve hedeflerini hem de hedef kitlenin beklentilerini göz önüne alan iletişim yönetimi yöntemidir. Halkla ilişkiler ajansları da bu süreci planlayan ve yöneten şirketlerdir. İş dünyası, basınla ilişkilerini halkla ilişkiler ajansları tarafından düzenleme eğilimindedir. Halkla ilişkiler faaliyetlerinde medya ile ilişkiler önemli bir yer tutar. Halkla ilişkiler ajansı temsil ettiği şirketin hizmet, faaliyet tanıtım gibi birçok unsurunu kamuoyuna aktarmak için medyadan faydalanır. Gazeteciler karmaşık bir organizasyon yapısına sahip olan şirketlerden “kimden nasıl ve ne şekilde bilgi alabilirim” sorularına cevabı için harcayacakları zaman ve çabayı halkla ilişkiler ajansları sayesinde aza indirebilir. Halkla ilişkiler ajansı sayesinde haber kaynağına ulaşabilir ya da haber kaynağından edinmek istediği bilgileri halkla ilişkiler ajansı aracılığıyla edinebilir.

Bilimsel Kaynaklar

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki kamuoyu bilim insanlarının açıklamalarına resmi kaynaklardan daha fazla güvenmektedir. Gazeteciler de bilim insanlarına haberlerinde konularında uzman ve güvenirlikleri fazla olması nedeniyle sık sık başvururlar. Haber kaynağı olarak bilim insanının taşıması gereken bazı özellikler vardır:

• Gazeteci zamanla yarıştığı için kolay ulaşılabilir olmalıdır.
• Konusunda uzman olmalıdır.
• Üsten bir bakış açısına sahip olmamalı, sorulara kasılmadan ve sıkılmadan cevap vermelidir.
• Bilimsel konuların karmaşıklığını basitleştirerek, halkın ve muhabirin anlayabileceği şekilde aktarabilmelidir.
• Açıklamaları konunun özünden çıkmadan, muhabirin sahip olmak istediği bilgiyi vermelidir.

Bilimsel kaynaklardan gazeteci iki türlü yararlanır. Birincisi herhangi bir konuda uzman kişi olarak bilim adamının görüşüne başvurma şeklindedir. Gazeteci ve bilimsel kaynakların ilişkisinin ikinci boyutu bilim haberleri üzerinedir. İlkinde, gerçekleşmiş bir olay ve olgu hakkında uzman olarak o olay ve olgu hakkında uzman kişiden bilgi alma şeklinde ilişki gerçekleşmekteydi. Bilim haberleri gazetecilikte bir haber türüdür ve gazetecilik anlamında yoğun uzmanlaşma ister. Bilim haberinde önemli bir unsur kaynağın kalitesini değerlendirmektir. Çünkü bilimde bile sahtekâr kişilerle karşılaşılabilir. İddialarını destekleyen küçük bir kanıtı kamuoyunun ilgisini çekmek için abartma yoluyla aktarabilir. Bilim insanının güvenilir olup olmadığını anlamak için gazeteci kendisine şu soruları sormalıdır:

• Bilim insanı güvenilir bir kaynak tarafından mı tavsiye edildi?
• Kimin için çalışıyor? Bir şirket için mi bir üniversite için mi?
• Çalışma nasıl finanse ediliyor? Yıllık raporlara, bilimsel makalelere ve web sitelerine bakılmalı, çalışma kamu fonuyla mı, yoksa özel fonla mı yürütülüyor?
• Haber kaynağının bilimsel yayın portföyünde neler var?
• Habere konu olacak çalışması vesilesiyle herhangi bir ürünün satışından kazanç sağlaması olası mı?
• Kaynağın habere konu olan çalışması hakemli bir dergide yayımlanmış mı?

Önce meslektaşlarının titiz değerlendirmesinden geçmeden doğrudan medyaya sunulan bilimsel iddialara tedbirli yaklaşmak gerekir, çünkü araştırmanın kalitesi doğrulanmamıştır.

Kültür, Sanat ve Gösteri Dünyası

Gazeteci bir sergi, gösteri vb. kültürel ve sanatsal etkinlikten haberdar olduğunda ki çoğu zaman etkinliği düzenleyen kurum ve kuruluş basını etkinliğe davet eder, etkinlik hakkında ayrıntılı bilgi almak için düzenleyen kurum ve performansı gerçekleştiren sanatçı ile görüşmek ister. Muhabir, bu kişilerle telefonla, yüz yüze, e-Posta gibi pek çok şekilde görüşme gerçekleştirebilir. Kültür sanat haberlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığının önemli bir yeri vardır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, sinema, tiyatro ve belgesel vb. sanatsal faaliyetlere verdiği destekler, bandrol uygulamasına göre albüm ve kitap satış rakamları ve bakanlık tarafından düzenlenen konser, festival vs. etkinliklere ilişkin konularda haber kaynağıdır. Film, tiyatro ve dizi oyuncuları, şarkıcılar, komedyenler, illüzyonistler, sunucular, televizyoncular, dansçılar magazin haberlerinin kahramanlarıdır. Bunlar hem haklarında haber yapılan hem de habere kaynaklık eden kişilerdir. Gösteri dünyası ünlüleri olarak adlandırılan bu kişiler, kamunun ilgisini çeker. Toplum bu kişilerin yaşantılarını ve özel hayatlarını öğrenmek ister. Günümüzde genellikle gösteri dünyası ünlüleri reklam ve sansasyon amacıyla özel hayatlarını basına sunmakta sakınca görmez. “Reklamın kötüsü olmaz” anlayışı ile gösteri dünyası ünlülerinin hayatlarının her kesimini kamu ile paylaşmak için medyaya ihtiyacı duyar. Gazeteci de kamu ilgisinin çok olduğu bu kişileri haber yapar.

Spor Camiası

Türkiye’de spor haberlerinde futbola ilişkin konuların üstünlüğü göze çarpmaktadır. Futbola ilginin çok olması, gazete ve televizyonlarda spor camiasına yönelik haberlerin genellikle futbolla alakalı olmasına neden olmuştur. Futbola ilişkin haber kaynakları, spor kulüpleri, genellikle 4 büyük kulüp olarak adlandırılan Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor’un oyuncuları ve kulüp yöneticileridir. Bunun yanı sıra, diğer kulüpler, yurtdışındaki kulüplerde oynayan futbolcular, yurtdışında spor üzerine yayın yapan gazete ve dergiler gazetecinin haber kaynakları arasında yer alır. Futbola ilişkin diğer haber kaynakları, Uluslararası Futbol Federasyonu (FİFA), Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ve TFF’ye bağlı kurullardır. Spor camiasına yönelik haber kaynaklarına baktığımızda, altı başlık göze çarpmaktadır. Bunlar, Olimpik komiteler, spor konseyleri ve ajanslar, Yaz olimpiyat oyunları sporları federasyonları, Kış olimpiyat oyunları sporları federasyonları, Paralimpik sporları federasyonları, Uluslararası spor oyunları olan federasyonlar, Diğer federasyonlar başlıkları ile ifade edilmektedir. Her bir birime bağlı çeşitli federasyonlar vardır. Gazetecinin haber yapmak istediği spor dalıyla ilgili en sağlıklı bilgiyi o sporun federasyonundan alabilir.

Haber Ajansları

Yayın organları mevcut imkânları doğrultusunda, dünya üzerindeki her noktada kendisine haber geçecek muhabir bulundurması mümkün değildir. Bu yüzden haber ajanslarına abone olurlar. Haber ajanslarını kitle iletişim araçlarına ortak hizmet götürme işlevini yerine getiren kuruluşlardır. Haber ajansları, medya kuruluşlarının haber, bilgi ve görüntü gereksinimini büyük ölçüde karşılar. Haber ajansları, haber ve bilgileri doğru, tarafsız, hızlı ve ayrıntılı bir biçimde toplayarak, bunları belirli bir ücret karşılığı abonelerine aktarır. Haber ajanslarına bağlı muhabirler dünyanın dört bir yanında görev yapar. Bu muhabirler topladıkları haberleri, ajans merkezine geçer. Ajans da abonelerine bu haberleri aktarır.

Uluslararası Haber Ajansları

Uluslararası haber ajansları, küresel bir hizmet ağına sahip kuruluşlardır. Dünyanın dört bir yanında temsilcileri vardır, çeşitli alanlarda abonelerine bol haber geçerler. Gerek merkezlerinin bulunduğu ülkede gerekse ülke dışında abone sayıları fazladır. Uluslararası haber ajansları için güvenilirlik ve tarafsızlık önemlidir. Bunu sağlamak için kendi ekonomik kaynaklarıyla çalışırlar. Günümüzde hizmet veren birkaç uluslararası haber ajansı şunlardır: Associated Press (AP), Agence France Presse (AFP) ve Reuters.

Ulusal Haber Ajanslar ı

Türkiye’de haber ajansının kurulması Anadolu Ajansı’yla başlamıştır. Türkiye’deki belli başlı haber ajansları şunlardır: Anadolu Ajansı, ANKA Haber Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Cihan Haber Ajansı, Doğan Haber Ajansı, Ajans Habertürk.

Vatandaş

Vatandaşlar haber kaynağı olarak gazeteciye üç türlü katkı sağlar: İlki günlük hayattan fikirler noktasında, ikincisi habere konu olan olayın kahramanı, üçüncüsü de habere konu olan olayın aktarıcısı olarak. Gündelik hayatta insanlar pek çok sorunla karşı karşıyadır. İnsan sayısı kadar sorun vardır. Bazı sorunlar benzerken bazı sorunlar da farklılaşmaktadır. Bu nedenle gazeteci insanlarla girdiği iletişimde farklı sorunların varlığından haberdar olabilir ve günlük hayattan fikirler noktasında yeni haber konusu bulabilir. Habere konu olan olayın haber kahramanı olan kişiyle iletişime geçip konuşturup haber yapmak gazeteci için zordur; çünkü gazetecilerle yüz yüze etkileşim kurmak onları ürkütebilir. Gazeteci bu aşamada gazetecilik becerisini kullanmalı ve olayın kahramanlarına güven uyandırmalıdır. Gazetecilerin özellikle sıradan vatandaşların haber kaynağı olarak kullanıldığı durumlarda olumsuz tavır geliştirme ya da yakalandığı tuzak olarak ifade edilebilecek iki durum söz konusudur. Birincisi, sıradan vatandaşların kolayca ulaşamayacağı politikacı, sanatçı, star veya sporculara kolayca ulaşıp iletişime geçmelerinden dolayı kibir, büyüklük taslama kendini üstün görme gibi davranış kalıpları geliştirmesidir. İkinci durum ise, haber kaynağına uzman edasıyla yaklaşmasıdır. Çokbilmiş bir tavırla yaklaşıp, haber kaynağını dinlemeyip devamlı kendi yorumlarına konuşmada yer vermesi haber kaynağından doğru bilgi almasını engeller. Kamuya malolmamış, sıradan insanların habere konu olduğu ve haber kaynağı olduğu durumları sınıflandırmak gerekirse; başlarından dramatik bir olay geçtiyse haber olur, olayın ayrıntılarına ilişkin bilgi almak içinde haber kaynağı olarak başvurulur, bir olayın içinde yer alıp ya da olaya tanıklık ettiyse yine haber kaynağı olarak başvurulur. Olayın aktarıcısı olan kişiler o haberin tanıklarıdır. Haberin nasıl ve ne şekilde gerçekleştiğine ilişkin gazeteciye bilgi verir. Bunun yanı sıra vatandaşlar, tüketici mektupları, şikâyet programları, halkın sesi bölümlerde haber kaynağı olarak vardır.