Matematik 1 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ceteris paribus varsayımı nedir?

Bir durumu belirleyen birden çok değişkenden bir tanesinin değişebileceği, diğer değişkenlerin ise sabit kalacağı varsayımıdır.

Talep nedir?

Değişkenler sabit olduğunda, belirli bir zaman aralığında piyasada tüketicilerin farklı fiyat düzeylerinde satın almaya hazır oldukları mal veya hizmet miktarıdır.

Talep Kanunu nedir?

Bir malı talebi ve fiyatı arasındaki ters orantılı ilişkidir. Talep Kanunu’na göre diğer değişkenler sabit olduğunda, daha yüksek fiyat düzeylerinde talep edilen mal veya hizmet miktarı daha düşük, daha düşük fiyat düzeylerinde talep edilen mal veya hizmet miktardı ise daha fazla olmaktadır.

Arz nedir?

Değişkenler sabit olduğunda, belirli bir zaman aralığında piyasada üreticilerin farklı fiyat düzeylerinde satmaya hazır oldukları mal veya hizmet miktarıdır.

Arz Kanunu nedir?

Bir malın veya hizmetin satılmak istenen miktarı
ile fiyatı arasındaki doğru yönlü ilişkidir.

Bir mal veya hizmetin arz ve talep doğrularının ara kesit noktası var mıdır?

Evet vardır. Talep edilen mal miktarıyla arz edilen miktarı eşit olduğu noktaya denge noktası, diğer bir değişle piyasa dengesi denir. Arz ve talep miktarının eşit olduğu noktada piyasada dengededir. Cebirsel olarak denge noktası, arz ve talep doğrularının arakesit noktasıdır.

Dengenin anlamlı olması kavramını açıklayınız.

Koordinat düzleminin 4 bölgesinden, sadece birinci bölge noktasında çıkan denge noktaları anlamlıdır. Diğer bölgelerde kalan noktalar için fiyat veya miktar negatif olacağından bu denge noktaları anlamsız olur.

Arz ve talep fazlası kavramlarını açıklayınız.

Piyasa fiyatında arz edilen miktarın talep edilen miktardan fazla olduğu durumda piyasada arz fazlası oluşur. Piyasa fiyatında talep edilen miktarın arz edilen miktardan fazla olduğu durumda piyasada talep fazlası (kıtlık) vardır.

Bir işletmenin toplam maliyet fonksiyonu hakkında bilgi veriniz.

Bir ürünün üretiminin maliyeti kira, faiz ödemeleri, makine-teçhizat gibi unsurdan oluşan sabit maliyetlerle işçi ücretleri ve hammadde vb. gibi üretim miktarlarıyla değişen değişken maliyetlerden oluşur. Üretici firma hiç üretim yapmasa sabit maliyetlere katlanmak zorundadır. Üretim miktarı arttıkça firmanın değişken maliyetleri de artacaktır. a sabit maliyeti, x üretim miktarını ve aynı zamanda satış miktarını, v’de birim değişken maliyeti göstermek üzere toplam maliyet fonksiyonu C (x) = a + vx şeklinde yazılır.

Gelir fonksiyonu hakkında bilgi veriniz.

p bir birim malın satış fiyatı ve x satış miktarı olmak üzere, toplam gelir fonksiyonu R (x) = px şeklinde yazılır.

Bir ürünün marjinal maliyeti hakkında bilgi veriniz.

Bir ürünün x birim üretiminin toplam maliyet fonksiyonu C(x) olmak üzere bu ürünün marjinal maliyeti yaklaşık olarak, x üretim düzeyindeki ilave bir birim ürününün üretiminin maliyetine, diğer bir değişle toplam maliyet fonksiyonunun türevine (C’(x)’e) eşittir.

Marjinal gelir nedir?

x, satılan ürün sayısı için toplam gelir fonksiyonu R(x) olmak üzere, ilave bir birim ürünün satışının toplam gelirde yarattığı değişime marjinal gelir denir.

Esneklik nedir?

Bir değişkendeki değişimin, ikinci bir değişken üzerindeki etkisi ifade eden oransal bir ölçümdür.

Talebin esnekliği Ep‘nin aldığı değerleri değerlendiriniz.

1. E_p <1 ise talep esnek değildir. Bu durumda fiyattaki değişim talep miktarında daha küçük bir değişime yol açar.
2. E_p <1 ise talep esnektir. Bu durumda fiyattaki değişim talep miktarında daha büyük bir değişime yol açar.
3. E_p =1 ise talep birim esnektir. Bu durumda fiyattaki değişim talep miktarında aynı oradan değişime yol açar.

Cobb-Douglas Üretim fonksiyonu nedir?

A parametresi teknoloji katsayısı, a sermayenin üretime göre esnekliği ve ß işgücünün üretime göre esnekliğini gösteren pozitif sabitler ve a + ß = 1 olmak üzere, sermaye K ve işgücü L değişkenlerine bağlı Q(K,L) = AK^aL^ß fonksiyonuna Cobb-Douglas Üretim fonksiyonu denir.

Marjinal verimler kanunu nedir?

Bir girdinin miktarı artarken, diğer girdilerin değeri sabit olmak üzere, toplam çıktının değeri de artmaktadır. Belirli bir noktadan sonra ise girdi miktarındaki artışa karşılık çıktı miktarındaki artış durur ve azalmaya başlar. Üretim fonksiyonunun bu davranışına iktisatta azalan marjinal verimler kanunu denir.

Fayda fonksiyonu nedir?

a ve b gibi iki tüketim maddesi için, tüketici a tüketim maddesinden x birim ve b tüketim maddesinden y birim tercih ettiğinde, tüketicinin sağladığı fayda x ve y değişkenlerinin bir fonksiyonu olarak ifade edilebilir. Bu fonksiyona fayda fonksiyonu denir ve U(x,y) ile gösterilir. U(x,y) fonksiyonu sürekli bir fonksiyondur. Tüketicinin a ve b maddelerine yapacağı harcama k TL ise, bu tüketim maddelerinin miktarına bağlı olarak tüketicinin kısıt fonksiyonu g(x,y)=k denklemi ile gösterilir. Böylece a ve b maddelerini satın alabilmesi için kısıtlı bir bütçesi olduğu varsayımı altında, U(x,y) fayda fonksiyonunun değerini maksimum yapan değerlerin bulunması, bütçe kısıtı altında en yüksek faydayı elde etmek için bir en iyileme (optimizasyon) problemine dönüşmektedir.

Arz neye denir?

Diğer değişkenler sabit olduğunda, belirli bir zaman aralığında piyasada üreticilerin değişik fiyat düzeylerinde satmaya hazır oldukları mal veya hizmet miktarına arz denir.

Arz kanunu neye denir?

Bir malın veya hizmetin satılmak istenen miktarı ile fiyatı arasındaki doğru yönlü ilişki arz kanunu olarak adlandırılır.

Denge noktası nedir?

Talep edilen mal miktarıyla arz edilen miktarın eşit olduğu noktaya denge noktası denir. 

Toplam maliyet fonksiyonu nasıl formüle edilir?

a sabit maliyeti, v birim değişken maliyeti ve x üretim miktarı olmak üzere toplam maliyet fonksiyonu C(x)=a+vx şeklinde yazılır.

Toplam gelir fonksiyonu nasıl formüle edilir?

p, bir birim malın satış fiyatı ve x satış miktarı olmak üzere toplam gelir fonksiyonu R(x)=px olarak yazılır.

Ceteris paripüs varsayımı neye denir?

Bir durumu belirleyen birden çok değişkenden bir tanesinin değişebileceği, diğer değişkenlerin ise sabit kalacağı varsayımına ceteris paripus varsayımı denir.

Talep neye denir?

Diğer değişkenler sabit olduğunda, belirli bir zaman aralığında piyasada tüketicilerin farklı fiyat düzeylerinde satın almaya hazır oldukları mal veya hizmet miktarına talep denir.

Talep fazlası hangi durumlarda oluşur?

Piyasa fiyatında, talep edilen miktarın arz edilen miktardan fazla olduğu durumda piyasada talep fazlası vardır. 

Arz fazlası hangi durumlarda oluşur?

Piyasa fiyatında, arz edilen miktarın talep edilen miktardan fazla olduğu durumda piyasada arz fazlası oluşur.

Bir ürünün marjinal maliyeti neye denir?

Bir ürünün x birim üretiminin toplam maliyet fonksiyonu C(x) olmak üzere bu ürünün marjinal maliyeti yaklaşık olarak, x üretim düzeyindeki ilave bir birim ürününün üretim maliyetine, diğer deyişle toplam maliyet fonksiyonunun türevine (C'(x)'e) eşittir.

Marjinal gelir neye denir?

x satılan ürün sayısı için toplam gelir fonksiyonu R(x) olmak üzere marjinal gelir, ilave bir birim ürünün satışının toplam gelirde yarattığı değişime denir.

Marjinal kar neye denir?

x miktarı ve p fiyatı göstermek üzere, kar fonksiyonunun türevine marjinal kar denir ve P'(x)= R'(x) - C'(x) dir.

Esneklik neye denir?

Esneklik, bir değişkendeki değişimin ikinci bir değişken üzerindeki ifade eden oransal bir ölçümdür.

Talebin fiyat esnekliğini formüle ediniz.

Talebin fiyat esnekliği, bir malın fiyatındaki yüzde değişime karşılık talep miktarındaki yüzde değişimi ifade eden kavramdır. q talep eden miktarını ve p fiyatı göstermek üzere talebin fiyat esnekliği (dq.p)/(dp.q) olarak formüle edilir.

Azalan marjinal verimler kanunu neye denir?

Bir girdinin miktarı artarken diğer girdilerin değerleri sabit olmak üzere toplam çıktının değeri de artmaktadır. Belirli bir noktadan sonra ise girdi miktarındaki artışa karşılık çıktı miktarındaki artış durur ve azalmaya başlar. Üretim fonksiyonunun bu davranışına iktisatta azalan marjinal verimler kanunu denir.

x miktarı ve p fiyatı göstermek üzere bir malın arz ve talep doğruları p=x ve p=16-3x olarak verilsin. Piyasa fiyatı nedir?

x=16-3x

4x=16

x=4

x miktarı ve p fiyatı göstermek üzere bir malın arz ve talep doğruları p=1,25x ve p=8+0,25x olarak verilsin. Piyasa fiyatı nedir?

1,25x=8+0,25x

x=8

x miktarı ve p fiyatı göstermek üzere bir malın arz ve talep doğruları p=x-1 ve p=9-4x olarak verilsin. Piyasa fiyatı nedir?

x-1=9-4x

5x=10

x=2

x miktarı ve p fiyatı göstermek üzere bir malın arz ve talep doğruları p=3x ve p=21-4x olarak verilsin. Piyasa fiyatı nedir?

3x=21-4x

7x=21

x=3