Dış Ticarette Risk Yönetimi Ve Sigortacılık Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Dış ticaret bir ülkenin diğer bir ülke ile mal ve hizmet alışverişi yapması demektir.

Ülkelerin dış ticaret yapma sebepleri arasında yer alan dört temel faktör nelerdir?

1- Yerli üretimdeki yetersizlikler veya fazlalıklar,

2- Ülkeler arasındaki fiyat farklılıkları,

3- Mal farklılaştırması,

4- Siyasi ve kültürel sebepler.

Arz ve talep arasındaki dengesizlik doğal kaynakların dağılım farklılıklarından, nüfusun dağılımından, iklimsel özelliklerden, kullanılan teknolojinin gelişmişlik düzeyinden, ülke içi talebin yapısından ve kültürel farklılıklardan kaynaklanabilir.

Ülke içerisindeki üretim maliyetleri ülke dışarısındaki üretim maliyetlerini aştığı zaman çoğunlukla söz konusu ülkeler için ithalat daha avantajlı hâle gelmektedir.

Ulusal güvenlik, halk sağlığı, çevre kirliliği, doğal kaynak rezervlerinin korunması gibi nedenlerle malların ithal yada ihracı kısıtlanması;

İç piyasalarda çeşitli çıkar gruplarının korumak istenmesiyle çeşitli malların ithaline ilişin gümrük vergilerini yükseltebilmesi;

Gelir dağılımının bir sınıfın aleyhine gelişmesi isteniyorsa o endüstrilerin korunmaktan vazgeçilmesi

- Normal ticaret,

- Bağlı Ticaret

- Sınır Ticareti,

- Serbest Bölge Ticareti 

Normal Ticaret, bir ülkenin dış ticaretinde, özel ayrıcalık tanınmayan ve serbest döviz ile kambiyo rejimleri çerçevesinde yapılan ticaret şeklidir. Normal ticarette herhangi bir kısıtlama da bulunmamaktadır. 

Genel anlamda bir takas işlemi olan uluslararası ticaret türü nedir?

Dış ticarette;

Bankacılık sistemi zorunludur,

Bürokrasi yoğundur,

Çok çeşitli taşıma sistemleri kullanılır,

Genellikle yabancı para birimleri kullanılır,

Yapılan hataların maliyeti daha yüksektir,

Ödeme sistemleri farklıdır,

Sosyal ve kültürel faktörler, iş yapma biçimleri ve iş ahlakı farklıdır,

Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde faaliyette bulunulur,

Risk daha yüksektir.

İthalatçı, ihracatçı, ihracatçının bankası, ithalatçının bankası ve Gümrük İdaresi

Mevzuata göre ihracatçıların sahip olması gereken şartlar;

- İhracat mevzuatının gerektirdiği gerçek veya tüzel kişi olmak,
- İhracatçı birliklerine üye olmak,
- Yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre karşılıklı anlaşma koşullarına göre ihraç mallarını yurt dışına göndermek,
- Yürürlükteki kambiyo mevzuatı hükümlerine göre mal bedelini belirlenen sürelerde yurda getirmek veya getiremeyecekse nedenlerine ilişkin belgeleri ilgili kurum ve kuruluşlara ibraz etmek,
- Tüm bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra ihracatı kapatmak.

İthalatçıların dış ticaret işlemleri sırasında yerine getirmeleri gereken işlemler şunlardır;

- İthalat mevzuatının gerektirdiği gerçek veya tüzel kişi olmak,
- İthalat rejim kararları gereği, ülkeye girişi yapılacak mallar için herhangi bir yasak ya da kısıtlamanın bulunmaması,
- İthal malını yurt dışından getirmek ve varsa ilgili mallarla ilgili vergi, resim, harç ve fonları ödeyerek mallara serbest dolaşım hakkı kazandırmak,
- Belirlenen bedelleri yürürlükteki kambiyo mevzuatı hükümlerinde belirlenen sürelerde yurt dışına aktarmak,

- İthalat bittikten sonra ithalat işlemini kapatmak.

Geleneksel dış ticaret teorileri Klasik ve Neo-Klasik olmak üzere ikiye ayrılır.

Klasik Dış Ticaret Teorileri, Mutlak Üstünlükler Teorisi ve Mukayeseli (Karşılaştırmalı) Üstünlükler Teorisi'dir.

Neo-Klasik Dış Ticaret teorileri ise Fırsat Maliyeti Teorisi ve Faktör Donatımı Teorisi'dir.

Mutlak Üstünlükler Teorisi, serbest piyasa koşullarında her ulusun hızlı ve verimli olarak üretebileceği bir üründe uzmanlaşması gerektiğini savunmaktadır. Teoriye göre ülkeler arasındaki ticaret, mutlak üstünlüğe dayanmaktadır. Bir mal bir ülke tarafından diğer ülkeye nazaran mutlak olarak daha düşük maliyetle üretilebiliyorsa, ülke o malın üretiminde uzmanlaşmalı ve bu malları ihraç etme karşılığında, mutlak üstünlüğe sahip olmadığı malları dış ülkeden ithal etmelidir.

Bu teori, herhangi bir malda mutlak üstünlüğe sahip olmayan ülkelerin yapacakları ticareti açıklamada yetersiz kalmaktadır.

Mukayeseli Üstünlükler Teorisi, 1817 yılında David Ricardo tarafından ortaya atılmıştır.

Uluslararası ticarette bir ülkenin her iki malın üretiminde de mutlak olarak üstün olduğu durumlarda bile dış ticaretin iki ülke için de karlı olacağıdır. Bu teoriye göre uluslararası ticareti mutlak üstünlüklere dayandırmaya gerek yoktur. Üzerinde durulması gereken konu, malların ucuza üretilip üretilmemesi değil, üstünlüğe sahip olup olmamalarıdır.

"Bir olayın gerçekleşme ihtimali ve olaydan etkilenme imkanı" olarak tanım- lanan kavram nedir?

Olayların gerçekleşip gerçekleşmeyecekleri veya gerçekleşme ihtimallerinin kestirilememesi hali belirsizlik ile ifade edilebilmektedir.

Ülkelerin ekonomik güçleri, jeopolitik konumları, yer üstü ve yer altı zenginlikleri, sahip oldukları üretim faktörleri, kısaca güçlü ve zayıf yönleri