aofsoru.com

Doğum Bilgisi ve Suni Tohumlama Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Seksüel Siklus Ve Suni Tohumlama

1. Soru

Siklus nedir?

Cevap

genel anlamda nelli aralıklarla aynı biçimde yinelenen olayları kapsayan dönem demektir. Üreme ile ilgili olarak da hormonların etkisiyle üreme organlarının belirli dönemlerde gösterdiği değişim anlamında kullanılır.


2. Soru

Östrus (kızgınlık) nedir?

Cevap

Hayvanlar, türlerine göre değişmek üzere, belirli dönemlerde üreme eğilimi göstermektedirler. Bu dönemlerde dişi hayvanlar normal davranışlarından farklı davranışlar sergilerler ve erkek hayvanı kabul ederek çiftleşmesine izin verirler. Bu döneme östrus (kızgınlık) denir


3. Soru

İki kızgınlık arasındaki süre nasıl adlandırılır?

Cevap

Seksüel siklus veya östrus siklusu (kızgınlık siklusu) şeklinde adlandırılır.


4. Soru

İneklerin, kısrakların, koyunların, keçilerin ve domuzların ortalama östrus süreleri kaçar gündür?

Cevap

Ortalama östrus süresi her ne kadar koyunlarda daha kısa ise de, tüm çiftlik hayvanlarında birbirine benzemektedir. Östrus siklusu süresi ortalama olarak ineklerde 21-22, kısraklarda 19-25, koyunlarda 16-17, keçilerde 21 ve domuzlarda 19-20 gündür.


5. Soru

Östrus siklusu evreleri nelerdir?

Cevap

Östrus siklusu evreleri proöstrus, östrus, metöstrus ve diöstrustur.


6. Soru

Anöstrus dönem nedir?

Cevap

Tüm türlerde gebelik dönemi, doğum sonrası dönem ve çiftleşmeleri mevsime bağlı hayvanların, çiftleşme mevsimi dışında görülen, kızgınlık döngüsünün yok olduğu bir dönem vardır. Bu döneme de anöstrus dönemi denir.


7. Soru

Proöstrus evresini açıklayınız.

Cevap

Korpus luteumun gerilemesi (regresyonu) ile başlayarak östrusun başlamasına kadar sürer. Bu evrede progesteron salgılanması birdenbire düşer.


8. Soru

Proöstrusu diğer evrelerdeb ayıran başlıca özellik nedir?

Cevap

Proöstrusu diğerlerinden ayıran başlıca özellik, hızlı follikül büyümesinin oluşmasıdır. Bu dönemin sonlarına doğru dişi genital sistemi üzerine östrojenin etkisi ile yaklaşan östrus davranışlarının belirtileri görülebilir.


9. Soru

Çevre sıcaklığının östrus süresini etkisi nasıldır?

Cevap

Serin iklimlerde bulunan ineklerde ortalama 18 saat süren östrus süresi, sıcak çevrelerde yetiştirilenlerde daha kısa süreli; 10-12 saattir. Sıcaklık östrus süresini kısaltmaktadır.


10. Soru

Östrusun kesilmesiyle başlayıp yaklaşık 2-3 gün süren ve korpus luteumların şekillendiği dönem hangisidir?

Cevap

Metöstrus; Bu dönem, östrusun kesilmesiyle başlar ve yaklaşık 2-3 gün sürer. Aslında metöstrus dönemi korpus luteumların şekillendiği dönemdir. Oluşum evresindeki kırmızı renkteki bu korpus luteuma, korpus luteum hemorajikum denir.


11. Soru

Dış kızgınlık belirtileri nelerdir?

Cevap

Dış Kızgınlık Belirtileri; Kızgınlıkta olan bir inekte, genel bir huzursuzluk durumu, bağırma ve arayan bir yüz ifadesi bulunur. Komşu hayvanları yalar ve kimi durumlarda bakıcısına normalin dışında ilgi gösterir. Proöstrusta olan hayvanların diğer hayvanlar üzerine atlamaya eğilimleri artar. Östrusun başlamasıyla birlikte hayvanda geçici bir iştahsızlık görülür; o günkü süt veriminde azalma dikkati çekebilir. Bel bölgesine masaj yapıldığında belini çökertir ve kuyruğunu kaldırarak yana yönlendirir (duldungs refleks). Önemli dış belirtilerden biri de bir dereceye kadar proöstrusta, özellikle artan ölçülerde östrusta görülen ve östrus sonrasında azalan mukoz kızgınlık akıntısı, halk arasındaki deyimle “çara”dır.


12. Soru

Seksüel siklusun en uzun devresi hangisidir?

Cevap

Seksüel siklusun en uzun devresi, ortalama olarak 10 –14 gün süren diöstrusdur.


13. Soru

Palpasyon nedir?

Cevap

El ile dokunularak yapılan muayeneye palpasyon denir.


14. Soru

Tonus nedir?

Cevap

Tonus, bir uyarıya yanıt olarak kasların kasılma yeteneği; devamlı kas kasılması veya hafif kasılma, gerginlik olarak tanımlanır.


15. Soru

Suni tohumlamayı kısaca açıklayınız.

Cevap

Suni tohumlama kısaca, çeşitli yöntemlerle erkek hayvanlardan alınan spermanın, birtakım işlemler geçirdikten sonra, dişi genital kanalına verilmesi olarak adlandırılır. Ancak suni tohumlamanın bu kadar basit bir olay olmayıp erkek ve dişi genital organların klinik muayenelerini, kızgınlıkların senkronizasyonunu ve embriyo transferi konularını da içerdiği bilinmelidir.


16. Soru

Dünyada ilk suni tohumlama uygulaması ne zamana dayanmaktadır?

Cevap

Dünyada ilk suni tohumlama uygulamasının tarihi 14. yüzyılın başlarına kadar gitmektedir. Arap at yetiştiricileri tarafından yapılan bu uygulamada, bir aşiret reisinin kısrağının bu reise düşman olan başka bir aşiret reisinin aygırından alınan sperma ile tohumlandığı bildirilmektedir.


17. Soru

Bilimsel olarak yapılan ilk suni tohumlama hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Bilimsel olarak ise ilk suni tohumlamayı İtalyan fizyolog Lazzaro Spallanzani 1780 yılında yapmıştır. Evinde beslediği bir dişi köpeğin kızgınlık göstermesi üzerine Spallanzani bir erkek köpekten aldığı spermayı beden ısısında saklamış ve uzun uçlu bir enjektör ile dişi köpeğin uterusuna bırakmıştır. Dişi köpek normal gebelik süresi sonunda hem kendisine hem de erkek köpeğe benzeyen yavrular doğurmuştur.


18. Soru

Türkiye'de ilk suni tohumlama uygulaması nerede yapılmıştır?

Cevap

Türkiye’de ilk kez Karacabey Harasında 1926 yılında başlayan suni tohumlama uygulamaları, daha sonraki yıllarda Çiftleler Harası ve diğer haralarda da uygulamaya konmuştur.


19. Soru

Suni tohumlamanın başlıca yararları nelerdir?

Cevap

Suni tohumlamanın başlıca yararları şunlardır:

1. Suni tohumlama uygulaması, bir erkek damızlıktan çok fazla sayıda dişinin tohumlanmasına olanak sağlar.

  1. Farklı çevre ve yönetim koşulları altında yetiştirilen erkek damızlıklara erken yaşlarda projeni test uygulanmasına ve dolayısıyla genetik seleksiyona olanak verir.

  2. Genetik değerler göz önüne alındığında, doğal tohumlamalardan daha ekonomiktir.

  3. Projeni test uygulanarak kalıtsal gücü denenmiş erkek damızlıkların, ölümlerinden sonra bile, sperma örneklerinin yaygın bir şekilde kullanılmasına olanak sağlar.

  4. Irkların genetik bakımdan ıslah edilmesini ve birbirlerine dönüştürülmesini sağlar.

  5. Veneral (cinsel yolla bulaşan) hastalıkların yayılma riskini azaltıp kontrol altına alınmasını sağlar.

  6. Boğa yerine sperma ithal etmek yoluyla yeni genetik materyalin ülkeye girişini hızlandırır. Uluslar arası taşıma giderlerini azaltır.

  7. Değerli oldukları halde sakat ya da isteksiz erkek damızlıklardan elektro ejakülatör aracılığı ile sperma alınarak kullanılmasını sağlar.

  8. Bir yetiştirmede bulunan hayvanların ya da sürünün tüm kayıtlarının doğru olarak tutulmasını sağlar.

  9. Yetiştiricileri boğa bulundurma zorunluluğundan kurtarır.

  10. Tehlikeli boğaların yetiştirmeden çıkarılmasıyla güvenliği sağlar.

  11. Östrus senkronizasyonu uygulanan çok geniş hayvan gruplarının aynı zamanda

    tohumlanabilmesine olanak sağlar.

  12. X ve Y eşey kromozomlarını taşıyan spermatozoitlerin birbirlerinden ayrılmasıyla

    cinsiyetin kontrol altına alınması çalışmalarına ortam hazırlar.

  13. Erkek damızlıkların gereğinden fazla kullanılmasını önler.

  14. Suni tohumlama uygulamalarında kullanılan gereçlerin yapımı ve ticareti ile ilgili

    yeni endüstri kollarının oluşmasına ve iş alanlarının açılmasına olanak sağlar.


20. Soru

Divertikulum subüretrale nedir?

Cevap

Divertikulum subüretrale, Vajinanın lümenine açılan son ucu kapalı kese şeklinde oluşumdur.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email