Hayvan Davranışları ve Refahı Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim
Atların Ve Domuzların Davranışları
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
İnsan yaşamında atlar ne şekilde var olmuşlardır?
Tarih öncesi zamandan günümüze kadar atlar, insanlar tarafından binek hayvanı olarak, askerlikte, savaşta ve spor oyunlarında kullanılmakta ve hatta bazı bölgelerde yiyecek kaynağı olarak da değerlendirilmektedirler.
At topluluğu arasındaki hiyerarşi nasıldır?
At gruplarında genellikle bir hiyerarşi durumu söz konusudur. Lider olan genellikle iri ve diğer üyelerden daha yaşlıdır; fakat bu irilik ve yaşlılık her zaman geçerli değildir. Kendini gösterebilen, diğer yaşlı ve güçlü atların tehdit davranışlarına karşı durabilen bir at da lider olabilir.
Taylarda boyun eğme ve itaat davranışı nasıl sergilenir?
Boyun eğme, itaat etme davranışı bazı taylar tarafından başlarını uzatarak, kulaklarını yanlara çevirerek ve çenelerini aşağı ve yukarı hareket ettirerek gösterilir.
Bir at grubunun diğer gruplar ile olan ilişkisi nasıldır?
Farklı sosyal gruplar arasında görünürde hiyerarşi yoktur. Gruplar arasında ilişkiler daha çok alfa üyeler arasında ve bireyler arasındadır. Bununla birlikte eğer dominant birey çekilirse, grubun diğer üyeleri de çekilir.
Atlarda tehdit etme ve gözdağı verme davranışı nasıl sergilenir?
Tehdit etme veya gözdağı verme, şiddetli fiziksel temas olduğunda sese eşlik eden bakış ile gösterilir. Sadece atlara değil, diğer insan ve rahatsız edici unsurlara da meydan okunabilir. Taylar da saldırı davranışı gösterebilir. Hafif ısırma tehditleri, uyarıma doğru birdenbire ağız uzatılarak ve kulaklar geriye doğru yatırılarak gösterilir.
Kavgada sergilenen çifte atma ve ön toynaklar ile saldırma davranışları hangi durumlarda değişkenlik göstermektedir?
Çifte atma genellikle arkada bulunan bir ata uygulanır, bununla birlikte ön toynaklar ile vurma ve ısırma yanlardaki atlara karşı yapılmaktadır. Eğer yüz-yüze bir yaklaşım var ise ön toynaklar ile saldırıda bulunurlar. Ön toynakların biri veya her ikisi de baş ve boyun hizasına kadar kaldırılır, karşıdakine doğru şiddetle vurulur. Ayaklar kaldırılırken genellikle bir haykırma işitilir. Kavgaların çoğunda aygırlar kulakları geriye doğru ve ağızları açık olarak birbirlerine doğru koşarlar ve derhal aktif dövüşe başlarlar.
Atlarda oyun davranışları ne şekilde sergilenir?
Atlarda oyun tek veya grup halinde yapılan bir aktivitedir. Ağız yoluyla objelere yapılan hareketler veya tos vurmalar, itişmeler, birbirlerini kovalamalar şeklinde oyunlar görülür. Oyun davranışları diğer davranışlara benzese de, ciddiyet eksikliği nedeniyle diğer davranışlardan farklıdır. Oyun gençlere özel bir davranış modelidir, ergin hayvanlarda nadiren görülür.
Taylarda oyun davranışları nasıldır?
Doğumdan birkaç saat sonra taylar neşeli davranışlar sergiler ve yakındaki objelere ağızlarını sürerler. Önce kısrağın çevresinde iki üç metrelik mesafede koşmaya başlarlarken, deneyim kazandıkça bu mesafe artar. Benzer şekilde sıçrama, çifte atma ve zıplama gibi oyunlar görülür. Taylar büyüdükçe anneye karşı yapılan oyunlar azalır ve diğer genç atlarla oyunlar fazlalaşır.
Atlarda iletişim davranışı ne şekilde sergilenir?
Atlarda kulaklar, ağız, göz kapağı, burun delikleri ile başın, boynun, bacakların ve kuyruğun pozisyonu iletişimde rol oynayan unsurlardır. Atlarda, durum ve uyarana bağlı olarak farklı derecelerde hareketler görülür. Örneğin, tehdit davranışı kulakların arkaya yatırılması ve başın uzatılması ile gösterilir; fakat bu durumda ısırma, vurma ve çifte atma hareketi de meydana gelebilir. Kulakların yukarı doğru dikilmesi; uyanıklık, canlılık hali ve sosyal temasa ilgiyi gösterir. Genç atlarda kulakların yana yatık, çenenin aşağı ve yukarı hareketi itaati gösterebilir veya bazen karşılıklı tımarlaşma için bir erginin davet edilmesi anlamına gelebilir
Atlar ne şekilde sesler çıkartırlar?
Genellikle atlar üç tip ses çıkarırlar;
- Yiyecek verilme sırasında veya diğer olayların sezinlenmesinde çıkardıkları sesler
- Aygırın bir kısrağa kur yaparken şiddetli kişnemesi
- Taylarını çağıran kısrağın himaye edici, sakin kişnemesi
Atların diğer atları inceleme davranışlarını ne şekilde sergilenir?
Bir at diğer bir atı incelerken ona yaklaşır, boynunu yukarı kaldırır, başını ve kulaklarını ona doğru yöneltir. Genellikle burun buruna temas görülebilir ve böğrünün yan tarafına veya perineal bölgeye burun ile dokunur ve koklar. Sıklıkla vücudun diğer bölgeleri, baş ve boyun, biri veya her ikisi tarafından incelenir ve herhangi bir saldırganlık görülmez ise yan yana dururlar.
Atlar ne kadarlık bir alanı görürler?
Görme en önemli duyu modelidir. Şekil 3.3’te yer aldığı gibi at bir gözüyle 215°’lik bir alanı görebilir ve yaklaşık 360°’lik bir alanı görmeye muktedirdir. İki gözle birden görüş 60- 70°’lik bir alanı kapsar.
Atlarda eleminasyon davranışı nasıl sergilenmektedir?
Atlarda idrar yaparken görülen temel duruş pozisyonu, boyun biraz alçalmış ve gergindir. Erkeklerde, penis gevşek ve biraz büyümüştür. Kısraklarda idrar yapma vulvanın açılıp kapanmasıyla bitirilir. Defekasyonda kuyruk genellikle bir tarafa doğru kaldırılır, yavaş hareket ederek defekasyon yapılır. Yaşamın ilk iki haftasında tayların her saat bir kere ürinasyon yaptığı ve yaş ilerledikçe idrar yapma sıklığının azaldığı görülmüştür.
Günümüz domuz ırklarının kökeni nedir?
Evcil domuzun Avrupa ırkları yaban bir domuz ırkı olan Sus scrofa’dan, Uzakdoğu domuz ırkları ise yine yaban bir domuz ırkı olan Sus vittatus’ tan köken almıştır. Günümüzün domuz ırkları bu iki orijinal tipin melezlemelerinden meydana gelmiştir.
Yaban domuzlarında sosyal yapı nasıldır?
Yaban domuzlarında sosyal yapının temeli anaerkil sürüdür. Bu sürü bir veya birkaç dişi domuz ve onların yavrularından ibarettir. Erkekler bu sürülerin kalıcı üyesi değildir, genellikle yalnız dolaşırlar veya bekâr erkekler gruplarında yer alırlar
Evcilleştirilen domuzlarda ne gibi davranış değişiklikleri oluşmuştur?
Evcilleşen domuzlarda hırçınlık, serbest dolaşma, yiyecek yağmalama gibi davranışlar azalmıştır. Belirli alanlarda yetiştirilen domuzlar daha uysal bir hale gelmiş ve büyük grupların kolaylıkla yönetilebildiği görülmüştür.
Besi domuzlarında kuyruk ısırma davranışlarını engellemek için neler yapılabilir?
Domuzlar obur hayvanlardır ve devamlı yeri eşeleme, çiğneme ve kemirme gibi davranışlar sergilerler. Bu davranışların engellenmesi domuzlarda kuyruk ısırma gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olur. Ahırda bol miktarda taze saman bulunması kuyruk ısırma gibi anormal davranışların oluşumunu engeller. Yine her ahırda zincir, lastik hortum gibi oyun objelerinin bulunması, grubun ilgisini çeker ve kuyruk ısırma problemini azaltır.
Domuzlar ne gibi sesler çıkartırlar?
Özellikle sosyal davranışlarda, ses işaretleri çok önemli bir rol oynar. Domuzların dinlenme, dövüşme, beslenme, oyun, annelik ve cinsel davranışlarla ilgili 20’den fazla farklı ses çıkardıkları bildirilmektedir.
Erkek domuzlarda kavga davranışları nasıl sergilenir?
Ergin erkek domuzlar dişleriyle ciddi yaralamalara sebep olabilirler. Özellikle omuz omuza mücadelelerde omuzlar yaralanır. Deneyimli domuzlar, hasmının boyun bölgesine saldırarak dengesini kaybetmesine yol açarlar. Kavga sırasında ön bacakların, boynun ve kulakların ısırıldığı görülür. Kavgaların 30-60 dakika sürdüğü, üstün domuz tatmin olana kadar kaybedeni kovaladığı ve saldırıda bulunduğu bildirilmektedir. Kaybeden domuz ağzı açık, başı yukarda ve homurdanarak geri döner ve bakar, eğer kovalanıyorsa kaçmaya devam eder.
Dişi domuzlarda kavga davranışları nasıl sergilenir?
Dişi domuzlardaki kavgalarda, erkek domuzlarda görülen çene hareketleri ve salivasyon genellikle görülmez. Dişi domuz sadece hasmını ısırmaya çalışır.
Domuzların beslenme davranışları nasıldır?
Domuzlar, omnivorlar sınıfına ait hayvanlar oldukları için, yiyecekleri çok çeşitlidir. Yaban domuzları bitkileri, kökleri, tohumları, otları, çimleri ve yaprakları yerler. Bunun yanı sıra solucanları, tırtılları, salyangozları, yılanları, kurbağaları, yavru kuşları ve yumurtaları, fareleri, hasta ve ölü hayvanları da yemektedirler.
Domuzların cinsel davranışlar nasıldır?
Küçük bir ahırda bulunan bir erkek domuz ile östrustaki dişi domuz arasında
kur yapma davranışı çok kısa sürer. Erkek tırmanır ve hızla ejakülasyon meydana
gelir. Ejakülasyonun süresi genellikle üç dakikadan daha azdır; fakat eğer dişi bir
sürü içinde serbest dolaşıyorsa, cinsel davranışlar ilk birleşmeden çok önce başlar
ve birkaç gün sürer.