Temel Veteriner Parazitoloji Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim
Parazitlerin Tanı Yöntemleri
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Laboratuvarda gerekli temek iki malzeme nedir?
Laboratuvarda çalışmak için gerekli temel malzemelerden ilki laboratuvar önlüğüdür. Laboratuvar önlüğü kıyafetlerimizin kirlenmesini ya da asit ve benzeri maddelerle bulaşmasını önlemek içindir. Bir diğer malzeme eldivendir. Laboratuvarda çalışırken eldiven kullanılması enfeksiyöz ajanların bulaşmasını önlemek için gereklidir.
Parazitoloji laboratuvarlarında çalışanlar için tehlike oluşturabilecek konular nelerdir?
• Paraziter etken bulaşması.
• Parazit yumurtası, kisti veya larvaların ağız yoluyla bulaşma riski.
• Parazit larvalarının deriden girme riski.
• Paraziter olmayan enfeksiyöz mikroorganizmaların bulaşması: Dışkı, kan, idrar gibi örnekler aracılığıyla enfekte olma riski .
Parazitoloji laboratuvarında çalışan kişilerin, örnek toplarken, toplanmış örnekleri incelemek üzere hazırlarken veya örnekler incelenirken uyması gereken kurallar nelerdir?
• Yapılan tüm işler dikkatli bir şekilde ve metoduna uygun olarak yapılmalı
• Her çalışan kendisini enfeksiyondan korumak için dikkatli ve titiz çalışmalı
• Birlikte çalışılan kişilere enfeksiyon etkenlerinin bulaşmamasına özen gösterilmelidir.
Antijen nedir?
Bağışıklık cevabına sebep olan herhangi bir madde.
Antikor nedir?
Vücuda giren her hangi bir yabancı maddeye (antijen) karşı vücudun meydana getirdiği savunma maddelerine 'antikor' denir.
Canlı hayvanlarda paraziter tanı amacıyla uygulanan başlıca metodlar nelerdir?
• Dışkı Muayenesi
• Kan Muayenesi
• İdrar Muayenesi
• Balgam ve Burun Akıntısı Muayenesi
• Deri (deri örtüsü ve deri kazıntısı) Muayenesi.
Canlı hayvanlardaki mevcut parazitin varlığı hangi teknikler ile saptanmaya çalışılır?
• Parazitin kendisinin görülmesiyle
• Gelişme dönemlerinin görülmesiyle
• Parazite ait antijenin saptanmasıyla
• Konağın parazite karşı oluşturmuş olduğu reaksiyonun (antikor) saptanmasıyla.
Paraziter muayene için alınacak dışkının miktarı ne olmalıdlır?
Miktar, hayvan türüne göre değişmekle birlikte 5 ile 20 gr arasında olması tercih edilir. Alınan dışkıların hemen muayene edilemeyecekse buzdolabında (+4°C) veya bazı özel durumlarda derin dondurucuda (20°C) saklanması, bunlar mümkün değilse veya muayene için dışkıyı uzak bir laboratuvara göndermek gerekiyorsa dışkının bir süre bozulmadan muhafazası için koruyucu maddeler içinde tespit edilmesi gerekir.
Petri kabı nedir?
Düz, yuvarlak, kapaklı cam ya da plâstik kap.
Fizyolojik tuzlu su nedir?
9 gram sodyum klorürün 1000 ml saf suya tamamlanmasıyla hazırlanan izotonik bir eriyik.
Dışkı muayenesinde kullanılan McMaster yönteminin amacı nedir?
Bu yöntemin amacı dışkı içersindeki helmint yumurtalarının veya protozoon ookistlerinin kantitatif olarak yani bir gram dışkıdaki sayılarının belirlenmesidir. McMaster yöntemi bu özelliği ile paraziter enfeksiyonların şiddeti hakkında fikir sahibi olunmasını sağlar. Bu yöntem ayrıca ilaç etkinlik çalışmalarında da sıkça kullanılır.
Canlı hayvanlarda paraziter tanı amacıyla uygulanan idrar muayenesinin amacı nedir?
Böbrek ve idrar yolları ile bunlarla ilişkisi olan organlarda yaşayan parazitlerin tanısını yapmaktır.
Canlı hayvanlarda paraziter tanı amacıyla uygulanan balgam ve burun akıntısı muayenesinin amacı nedir?
Solunum yollarında hastalık yapan parazitlerin tanısını yapmaktır.
Deri (Deri Örtüsü ve Deri Kazıntısı) Muayenesi kaç değişik şekilde yapılır?
Deri, erişkin veya larva şekilleri deride yaşayan parazitler (bit, pire, kene, uyuz etkenleri, hipoderma=nokra=büvelek) açısından muayene edilir. Bu amaçla deri makroskobik ve mikroskobik olmak üzere iki şekilde incelenir.
Otopsi nedir?
Canlıların ölümden sonra açılıp incelenmesi.
Parazitolojik yönden otopside neler yapılmalıdır?
Parazitolojik yönden otopside, önce gerekli kayıt işlemleri yapılır. Hayvanın türü, ırkı, cinsiyeti, yaşı, biliniyorsa ölüm nedeni, ölüm saati gibi bilgiler kaydedilir. Daha sonra ilk olarak deri, göz, kulak içi ve vücudun diğer dış kısımları özellikle gözle görülebilen parazitler yönünden muayene edilir. Daha sonra sistemik organ muayenesine geçilir.
Otopside paraziter yönden muayene edilen başlıca organ ve sistemler nelerdir?
• Sindirim Sistemi (mide, ince bağırsak, kalın bağırsak)
• Karaciğer, safra kanalları ve safra kesesi
• Solunum Sistemi (burun boşluğu, solunum borusu, akciğer)
• Dolaşım Sistemi (kalp, kan damarları)
• Kas (Trichinella yönünden)
• Böbrek
• Baş ve Göz
Sindirim sistemi inceleneceği zaman ligatür atılması gereken geçişler hangileridir?
1. Yemek borusunun mide ile birleştiği yer,
2. Mide ile ince bağırsağın birleştiği yer (kedi, köpek, at gibi tek mideli hayvanlarda),
3. Geviş getiren hayvanlarda, mide olarak abomasum (şirden) bağlanır,
4. İnce bağırsağın son kısmı ile kalın bağırsağın birleştiği yer,
5. Kalın bağırsağın son kısmının (rektum) anüs ile birleştiği bölge.
Ölü hayvanlarda paraziter tanı koymak için böbrek üzerinde neler yapmak gerekir?
Dış bakı ile böbrek üzerinde gözle görülebilen renk değişimi, kist varlığı gibi de ğişiklikler olup olmadığı incelenir. Ayrıca her iki böbreğe kesitler yaparak gözle görünür büyük helmintler aranır.
Ölü hayvanlarda paraziter tanı koymak için bai ve gözlerde neler incelenir?
Baş incelemelerinde beyin, üst solunum yolları (burun boşlukları) göz, konjunktivalar ve kulak içi incelenir. Kafatası açılarak beyin zedelenmeden dışarı alınır. Üzerinde larva, kistler veya içi sıvı dolu keseler aranır. Yine burun boşluğu da değişik paraziter safalar yönünden muayene edilir. Göz muayenesinde, saydam tabaka üzeri ve göz kapaklarının alt kısımları dikkatli bir şekilde makroskobik parazitlerin varlığı yönünden incelenmelidir.