Temel Veteriner Parazitoloji Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim
Parazitlerin Konak Üzerine Etkileri
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Parazitle konak arasındaki etkileşim nasıldır?
Birlikte yaşadıkları sürece parazit ve konak birbirleri ile etkileşim halindedir. Konak kendi bünyesinde yaşayan parazit ile karşılıklı bir ilişki içinde olup her ikisi de bir diğerini etkilemektedir. Yani parazitin konak üzerine etkileri olduğu gibi konağın da parazit üzerine bazı etkileri olmaktadır. Parazit çok farklı şekillerde konak üzerinde patojenik etkiler göstermekte buna karşılık olarak konak da bu etkilere bir tepki göstermekte bazı durumlarda bu reaksiyonlar parazit üzerinde ciddi etkiler oluşturmakta hatta bazen parazitin yaşamını tehlikeye atabilecek boyutta olup parazitin ölümüne neden olabilmektedir. Ancak parazit daima konağın aleyhine çalışmakta ve konaklarında çok çeşitli zararlı etkilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Patojenik ve apatojen terimlerini tanımlayınız.
Patojenik, hastalığa neden olan, patolojik belirtilere yol açan anlamına gelmektedir.
Apatojen ise hastalık veya patolojik bozukluk oluşturmayan demektir.
Parazitlerin konakları üzerindeki patolojik etkilerini etkileyen faktörlerden parazite ait olanları sıralayınız.
- Konaktaki Parazit Sayısı veya Miktarı
- Parazitin Morfolojik Özellikleri
- Parazitin Fizyolojik Özellikleri
- Parazitin Türü
- Parazitin Virulansı
- Parazitin Biyolojik Özellikleri
Peritonit nedir?
Karın zarının iltihaplanması sonucu oluşan hastalıktır.
Virulans nedir?
Genel anlamıyla virulans bir mikroorganizmanın hastalık oluşturma yeteneği ola rak tanımlanır. Parazitlerin de virulansları dolayısıyla hastalık oluşturma derece leri farklı farklıdır. Bazı parazitlerin hastalık oluşturabilmesi için fazla miktarda alınması gerekirken, bazılarının birkaç tanesi çok ağır hastalık tablolarına neden olabilmektedir.
Parazitlerin konakları üzerindeki patolojik etkilerini etkileyen faktörlerden konağa ait olanları sıralayınız.
- Parazitin Bulunduğu Organ veya Doku
- Konağın Duyarlılığı
- Konağın Genel Durumu
- Konağın Parazite Karşı Gösterdiği Reaksiyonların Şiddeti
Parazitlerin konaklarda oluşturdukları başlıca patojenik etkileri sıralayanız.
- Soyucu ve sömürücü etkileri
- Kısırlaştırma etkisi
- Mekanik etkiler (basınç uygulama ve engelleme yolu ile)
- Toksik etkileri
- İrkiltme etkileri
- Eritme etkileri
- Doku bozukluklarına ve reaksiyonlara yol açma
- İmmunopatolojik ve aşırı duyarlılık reaksiyonlarına yol açma
- Travma ve perforasyon etkileri
- Diğer hastalık etkenlerini nakletme ve onlara zemin hazırlama etkileri
Parazitler soyucu etkilerini nasıl gösterir?
Parazitler konaklarının besinlerini, aminoasitlerini, vitaminlerini, proteinlerini çalmak, kan emmek, kanamaya neden olmak, metabolizmayı bozmak, sindirimi engellemek suretiyle değişik şekillerde soyucu etkiler göstermektedirler. Ancak parazitlerin soyucu etkileri denilince ilk akla gelenler beslenme üzerinde oluşturdukları olumsuz etkiler ve kan üzerindeki zararlı etkileridir.
Parazitlerin beslenme üzerindeki etkilerini sıralayınız.
- Sindirimi Engelleme
- Emilimi Engelleme
- Besinlere Ortak Olma
Parazitlerin kan üzerindeki zararlı etkileri hangi şekillerde ortaya çıkabilir?
Konağın beslenmesi üzerinde değişik şekillerde etki gösteren parazitler konak kanı üzerinde de zararlı etkiler oluşturabilmektedir. Bu etkiler kan emme, kan yapımını bozma, kanın pıhtılaşmasını engelleme gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir.
Anemi nedir?
Dolaşım kanında alyuvar sayısının veya alyuvarlarda bulunan hemoglobin miktarının veya her ikisinin birden normal değerinin altına düşmesine verilen ad, kansızlık anlamına gelmektedir.
Toksin nedir?
Bazı parazitlerin sekresyonları ve metabolizma artıkları konakta toksik etkiler yapabilmektedir. Parazitlerin bu metabolitlerinin oluşturdukları etkiler çoğu zaman diğer etkilerden daha önemli olmaktadır. Parazitler tarafından salgılanan veya çıkarılan bu maddelerin tümüne genel olarak toksin adı verilmektedir.
Toksinler tüm vücuda nasıl yayılırlar?
Toksinler kan veya lenf ile bütün vücuda yayılırlar.
Parazitlerin mekanik etkileri nelerdir?
Organizma içinde bulunan parazitler konaklarının değişik organlarında basınç uygulamak veya boşluklu organları tıkamak suretiyle mekanik etkiler göstermektedir.
Nodül nedir?
Kronik olaylarda bağ dokusunda artış şekillenir ve organizma parazitin etrafında fibröz bir kapsül oluşturur. Değişik yangı hücrelerini de barındıran bu fibrotik yapı nodül olarak da adlandırılır.
Hiperplazi nedir?
Epitel ve bağ dokuda hücre bölünmesindeki hızlanma nedeniyle toplam hücre sayısında artış meydana gelmesidir.
Hipertrofi nedir?
Hipertrofi hücre büyüklüğünün dolayısı ile de hücrelerden oluşan dokuların ve organların büyüklüğünün artmasıdır. Bu reaksiyon daha çok hücre içinde yerleşen parazitlerle ilgili olarak ortaya çıkmaktadır.
Metaplazi nedir?
Epitel ve bağ dokusundaki bir hücre grubunun kökeni aynı olan başka bir hüc re grubuna dönüşmesine metaplazi denir.
Neoplazi nedir?
Neoplazi doku içinde yapısı farklı yeni hücrelerin oluşmasına verilen addır. Bu yapılar tümör olarak da bilinirler. Neoplastik tümörlerin yangısal özellikleri yoktur ve normal hücre büyümesi yoluyla şekillenmezler.
Antijen ve antikor terimlerini tanımlayınız.
Antijen: Genellikle protein yapısında olan, antikorlara bağlanarak bağışık yanıtı oluşturan, bakteri, virüs, parazit ve bunların ürünleri gibi vücuda yabancı olan maddelerdir.
Antikor: Bağışık yanıt sonucunda kendilerinin oluşumunda etkin olan antijenlerle özgül reaksiyonlar verebilen, plazma hücrelerinde oluşan, gama globülinlerdir (immunglobülinler).
Semptom nedir?
Parazitlerin oluşturdukları pa tolojik etkiler konaklarda bazı belirtilerin ortaya çıkmasına neden olurlar. Gerek paraziter gerekse diğer hastalıklar sırasında konaklarda görülen belirtilere semptom adı verilmektedir.
Paraziter hastalıklarda görülen başlıca belirtileri sıralayınız.
- Anemi
- Karın Şişkinliği
- Karın ağrısı
- Kaşıntı
- Solunum Güçlüğü ve Öksürük
- Ateş
- Burun Akıntısı
- Konjunktivit
- İshal
- Sancı
- Ödem
- Sarılık
- Sinirsel Belirtiler
- Kanlı İdrar
- Zayıflama ve Kilo Kaybı