Temel Veteriner Anatomi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim
Anatominin Tanımı Ve Temel Anatomik Kavramlar
- Özet
- Sorularla Öğrenelim
Anatomi nedir?
Anatomi biyolojinin bir alt koludur, canlı vücudunu oluşturan organların normal şekil, yapı, büyüklüğünü, doğal duruş ve komşuluk ilişkilerini inceler ve açıklar. Anatomi terimi Grekçe kökenli olup ana + tome sözcüklerinden türemiştir, kesip parçalara ayırmak anlamına gelir. Kesme işlemi araştırma amacıyla bilimsel yöntemler kullanılarak yapılır.
Sistematik anatomi ve karşılaştırmalı sistematik anatomi kavramlarını açıklayınız.
Anatomi, canlıyı birtakım sistemler halinde inceliyorsa (sindirim, solunum, boşaltım sistemleri vb.) sistematik anatomi; sistematik anatomi, sistemleri evcil hayvanlar arasında karşılaştırmalı olarak inceliyorsa karşılaştırmalı sistematik anatomi olarak adlandırılır.
Sistematik anatomi, fonksiyonel olarak birbirinden farklı hangi sistemlere ayrılır?
Anatomi eğitiminde yaygın olarak kullanılan sistematik anatomi, fonksiyonel olarak birbirinden farklı şu sistemlere ayrılır.
Hareket sistemi (Lokomotor sistem)
Sinir sistemi (Systema nervosum)
Sindirim sistemi (Systema digestorium)
Duyu oganları (Organa sensuum)
Solunum sistemi (Systema respiratorium)
Boşaltım ve üreme sistemleri (Systema urogenitale)
Dolaşım sistemi (Systema vasorum)
Planum medianum nedir?
Planum medianum: Dört ayak üzerinde duran bir hayvanın, baş, kuyruk doğrultusunda tam ortasından dikey olarak geçtiği ve onu sağlı sollu olmak üzere iki eşit yarıma ayırdığı farzedilen düzlemdir.
Planum dorsale (frontale) nedir?
Planum dorsale (frontale): Dört ayak üzerinde duran bir hayvanı sırt ve karın yönünde olmak üzere ikiye ayıracak şekilde yatay olarak geçtiği farzedilen planumdur.
Dexter, Sinister, Anterior, Posterior, Superior ve Inferior terimlerinin anlamları nelerdir?
Dexter: Sağ
Sinister: Sol
Anterior: Ön, önde olan
Posterior: Ard, arkada olan
Superior:Üst, üstteki
Inferior: Alt, alttaki
Proximalis, Distalis, Palmaris ve Plantaris terimleri hangi anlamlara gelmektedir?
Proximalis: Bacakta gövdeye yakın bulunan
Distalis: Bacakta gövdeden uzak, yere daha yakın bulunan
Palmaris: Palma (avuç içi), ön ayakta bükücü taraftaki
Plantaris: Planta (ayak tabanı), arka ayakta bükücü tarafta olan
Memelilerdeki büyük vücut boşlukları nelerdir?
Memelilerde üç büyük vücut boşluğu vardır. Bunlar göğüs boşluğu (cavum thoracis), karın boşluğu (cavum abdominis), leğen boşluğu (cavum pelvis)’dur.
Palpation nedir?
Dokunma duyusundan yararlanarak elle yapılan muayeneyi tanımlar. Parmaklar ve el ayası kullanılarak organlar hakkında fikir edinmeyi amaçlar.
Thymus nedir?
Thymus: Organizmanın savunma sistemini oluşturan birincil lenf organlarından biridir. Yeni doğanlarda çok büyükken vücudun gelişimine paralel olarak yavaş yavaş gerilemeye başlar. Gelişimini tamamlayanlarda tamamen kaybolur veya çok az bir parçası kalır.
Pleura nedir?
Göğüs boşluğundaki organları örten seröz membrandır. Pleura iki lateral konumlu yarım koni şeklindeki pleura kesesini şekillendirir.
Karın boşluğunun sınırlarını yazınız.
Karın boşluğu önde diaphragma, yukarıda bel omurları ve onlarla ilişkili kaslar, yanlarda ve altta karın kasları ile sınırlandırılmıştır. Gerisinde ise leğen boşluğu yer alır. Karın boşluğu ile leğen boşluğunun sınırını linea terminalis verir.
Leğen boşluğunun sınırlarını yazınız.
Leğen boşluğunun iskeletini üstte sağrı kemiği ve ilk kuyruk omurları, yanlarda ve altta kalça kemiği şekillendirir. Bu kemiksel çatıya ilgili kaslar ve ligamentlerin (bağlar) katılmasıyla leğen boşluğu çevrelenmiş olur. Leğen boşluğunun önde linea terminalis’le sınırlandırılmış bir giriti vardır. Arkada yer alan çıkıtı sindirim kanalının son bölümleri rectum ve anus, dişilerde idrarı dış ortama taşıyan kanal urethra, üreme organlarından vagina ve vulva etrafını saran kaslar, akzarlar, bağ doku ile kapatılmıştır.
Peritoneum nedir?
Karın boşluğu ile leğen boşluğunun ön bölümünü saran, bu boşluklardaki organları örten seröz zar peritoneum’dur. Peritoneum duvarını sardığı yerlere göre üç kısma ayrılır.
karın boşluğu kaç bölgeden oluşur?
Karın boşluğundaki organların yerini belirlemek amacıyla karın boşluğu iki enine (transversal) düzlemle üç bölgeye ayrılır. Düzlemlerden biri son kaburgalardan diğeri ise kalça kemiğinde yer alan tuber coxae denilen çıkıntıların önünden geçirilir. Bu iki transversal düzlem ile oluşan ana bölgeler regio abdominis cranialis, regio abdominis media ve regio abdominis caudalis’dir.
Diaphragma üzerindeki deliklerden neler geçmektedir?
Diaphragma geçiş vermeyen bir bölme değildir, üzerinde üç delik yada geçit vardır. Bu deliklerden yukarıdan aşağıya doğru sırasıyla vücudun en büyük atar damarı (aorta), yemek borusu (esophagus) ve vücudun arka bölümünün kirli kanını toplayan damar (vena cava caudalis) geçer.
Veteriner Anatomi’de incelen hayvanlar nasıl gruplanır?
Veteriner Anatomi’de incelen hayvanlar aşağıda belirtildiği şekilde gruplanır. Otla beslenenlerden (herbivora) at (Equus caballus), tek toynaklılar (perisso- dactyla) takımı içinde bulunan equidae ailesinde; sığır (Bos taurus), koyun (Ovis aries), keçi (Capra hircus) ise çift toynaklılar (artiodactyla) takımına ait bir alt takımda (ruminantia) yer alır.
Et ve otla beslenenlerden (omnivor) domuz (Sus scrofa domesticus) domuzgiller (suidae) ailesinden gevişgetirmeyen bir çift toynaklıdır.
Etçiller (carnivora) takımının üyesi olan köpek (Canis familiaris), köpekgiller(canidae); kedi (Felis catus) ise aynı takımın kedigiller (felidae) ailesinin bir üyesidir. Veteriner Anatomide incelenen kanatlı hayvanlardan bazılarının Latince karşılıkları ise şu şekildedir.
Kaz - Anser anser domesticus
Tavuk-Gallus gallus domesticus
Ördek - Anas platyrhynchos domesticus
Hindi-Meleagris gallopavo
Güvercin - Columba domestica
Latus, Lateralis, Axialis ve Abaxialis terimlerinin anlamlarını yazınız.
Latus: Yan, geniş
Lateralis: Yanal, dış yan
Axialis: Eksene ait, eksene yakın olan
Abaxialis: Eksenden uzak olan
Mesenterium nedir?
Bağırsakları sararak onları karın boşluğunun üst duvarına asan peritoneum dublikatörüne mesenterium denir. Mesenterium sardığı bağırsak bölümüne göre mesoduodenum, mesocolon, mesorectum gibi isimler alır.
Peritoneum leğen boşluğunun hangi kısımlarını örter?
Peritoneum atta 3.-4. sağrı omuru, gevişgetirenlerde 1., etçillerde ise 1.-2. kuyruk omuru bölgesine kadar leğen boşluğunu örter. Daha gerideki bölgeler peritoneum’la örtülü değildir. Leğen boşluğunun yan duvarını örten peritoneum yan duvardan ayrılarak boşluğu üst ve alt konumlu iki yarıma ayıran enine bir dürüm oluşturur.