İstatistik Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Paasche miktar endeksinde tartı olarak ne alınır?

Paasche miktar endeksinde, tartı olarak hesaplaması yapılan fiyatı kullanılır.

Paasche endeksi nedir?

Bileşik endeks hesaplamasında, tartı olarak hesaplaması yapılan devre değerleri (fiyat veya miktar) kullanılıyorsa bu endekse Paashe (fiyat veya miktar) endeksi denir.

Endekslerin sınıflandırılması nasıl yapılır?

Endeksler, çalışmanın amacına, değişken türüne ve sayısına göre sınıflandırılırlar

Endeks serisi nedir?

Endeks yardımıyla hesaplanan sayısal değerlerin oluşturduğu seriye endeks serisi denir

Laspeyres endeksi nedir?

Bileşik endeks hesaplamasında tartı olarak temel devre değerleri (fiyat veya miktar) kullanılıyorsa bu endekse Laspeyres (fiyat veya miktar) endeksi denir.

Endeks nedir?

Endeks, bir değişken veya değişkenler grubunun, zamana veya mekâna göre aldığı değerlerin oransal değişimlerini gösteren istatistiksel bir ölçüdür.

Basit endeks nedir?

Endeksler, bir veya birden fazla değişken için hesaplanabilir. Eğer, tek bir değişkene ilişkin oransal değişimler hesaplanıyorsa bu bir basit endekstir.

Ortalamalar endeksi nedir?

Ortalamalar endeksi, birden fazla maddenin fiyatının veya miktarının kullanıldığı diğer bir bileşik endeks yaklaşımıdır. Bu teknikte birden fazla seri tek bir seri hâline getirilir ve bunun üzerinden endeks değerlerine ulaşılır.

Laspeyres fiyat endeksinde tartı olarak ne alınır?

Laspeyres fiyat endeksinde, tartı olarak temel devre miktarı kullanılır.

Paasche fiyat endeksinde tartı olarak ne alınır?

Paasche fiyat endeksinde, tartı olarak hesaplaması yapılan devre miktarı kullanılır.

Uygulamada önemli olan bileşik endeksleri açıklayınız.

Bileşik endekslerden en çok bilineni; • “Tüketici Fiyatları Endeksi” (TÜFE) ve • “Üretici Fiyatları Endeksi” (ÜFE)’dir. TÜFE, hane halklarının tüketime yönelik mal ve hizmet fiyatlarının zaman içindeki değişimini ölçen bir endekstir. ÜFE, ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içinde satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarının ay veya yıl içerisindeki değişmelerini ölçen endekstir.

Laspeyres miktar endeksinde tartı olarak ne alınır?

Laspeyres miktar endeksinde, tartı olarak temel devre fiyatı kullanılır.

Endeksler ortalaması nedir?

Endeksler ortalaması, endekse girecek madde sayısının birden fazla olduğu durumda bu maddelerin fiyatında veya miktarındaki oransal değişimi gösteren endekstir.

Zaman endeksi nedir, nasıl hesaplanır?

Zaman endeksi, incelenen zaman serisinde, ilgilenilen değişkenin (veya değişkenlerin) gözlem değerlerinin zaman içindeki değişiminin oransal bir ifadesidir. Zaman endeksi hesaplanırken herhangi bir zaman dönemine ilişkin gözlem değeri temel devre değeri olarak alınır ve diğer gözlem değerlerindeki değişme bu sabit dönem değerine göre hesaplanır.

Bileşik endeks nedir?

Birden fazla maddenin fiyat ve/veya miktarlarında meydana gelen oransal değişimleri gösteren endekse bileşik endeks denir. Bileşik endekslerin hesaplanmasında, birçok maddenin hem fiyatı hem de miktarı veya her ikisi de değişken olarak kullanılır.

Ortalamalar endeksi nasıl hesaplanır?

Ortalamalar endeksi şöyle hesaplanır: 1. Her devre için farklı maddelerin aldığı değerlerin aritmetik ortalamaları bulunarak tek bir değişken için seri oluşturulur. 2. Bu seri için ya sabit esaslı bileşik endeks ya da değişken esaslı bileşik endeks hesaplanır ve yorumlanır.

Endeksler ortalaması nasıl hesaplanır?

Endeksler Ortalaması şöyle hesaplanır: 1. Her bir madde için tek tek fiyat (veya miktar) endeksleri, sabit esaslı veya değişken esaslı endeks olarak hesaplanır. 2. Her devre için hesaplanan endekslerin aritmetik ortalaması alınır. Birinci aşamada, sabit esaslı endeksler kullanıldıysa; ikinci aşamada hesaplanan endekse “sabit esaslı bileşik endeks” denir. Eğer, birinci aşamada değişken esaslı endeksler kullanıldıysa ikinci aşamada hesaplanan endekse de “değişken esaslı bileşik endeks” denir.

Fisher endeksi nedir?

Laspeyres ve Paasche indekslerinin geometrik ortalaması alınarak hesaplanan endekse Fisher endeksi denir.

Endeks nedir? Tanımlayınız.

Endeks, zaman ve mekân serilerinin gözlem değerlerinde meydana gelen değişmeleri gösteren oransal bir ölçüdür.

Mekân endeksi nedir? Açıklayınız.

Mekân endeksi, mekân serisinin gözlem değerlerinde mekândan mekâna değişiminin oransal bir göstergesidir. Bu endeksin hesaplanmasında, temel devre de¤eri olarak serinin aritmetik ortalaması alınır. Hesaplanan endeks değeri, bu ortalama de¤ere göre yorumlanır.

Zaman Endeksi nedir? Açıklayınız.

Zaman endeksi, incelenen zaman serisinde, ilgilenilen değişkenin (veya değişkenlerin) gözlem değerlerinin zaman içindeki değişiminin oransal bir ifadesidir. Zaman endeksi hesaplanırken herhangi bir zaman dönemine ilişkin gözlem değeri temel devre değeri olarak alınır ve diğer gözlem değerlerindeki değişme bu sabit dönem değerine göre hesaplanır. Bunun yanında, her yeni endeks hesaplanırken temel devre değeri değiştirilebilir. Birinci durumda sabit esaslı endeks, ikinci durumda değişken endeks söz konusu olur. Ayrıca, zaman endeksi bir tek değişken için hesaplanabileceği gibi birden fazla değişkenin birlikte değişimi olarak da hesaplanabilir.

Sabit esaslı endeksleri tanımlayınız.

Sabit esaslı endeksler, zaman serisindeki dönemlere ilişkin değişken değerlerinin, belirlenen sabit bir dönem değerine (temel devre değeri) göre değişimlerini gösteren oransal bir göstergesidir.

Değişken esaslı endeks hangi durumda hesaplanır?

Zaman serisinin herhangi bir zaman dönemine ilişkin gözlem değerindeki artış veya azalış bilgisi, bir önceki zaman dönemi gözlem değerine göre elde edilmesi isteniyorsa değişken esaslı endeks hesaplanır.

Bir endeksten bir diğerine geçiş hangi durumlarda yapılabilir?

Eğer çalışmada, zaman serisi gerçek gözlem değerleri yerine, sabit esaslı endeks değerleri verilip dönemlere göre değişken esaslı endeks değerleri istendiğinde veya tersine, değişken esaslı endeks değerleri verilip sabit esaslı endeks değerleri isteniyorsa, bu durumda her bir endeksten bir diğerine geçiş yapılabilir.

Esas Devrenin Değiştirilmesi hangi durumda kullanılır?

Sabit esaslı endeks ile çalışıldığında, temel devre olarak ele alınan devre çalışmanın amacına göre yeniden düzenlenebilir. Temel devrenin değiştirilmesi, farklı temel devreler esas alınarak aynı konuda hesaplanan endeks serilerini, tek bir temel devreye dönüştürülmesi ihtiyacı olması durumunda kullanılır.

basit endeks nedir?

Tek bir değişkene ilişkin oransal değişimleri gösteren endekse basit endeks denir.

bileşik endeks nedir?

Birden fazla maddenin fiyat ve/veya miktarlarında meydana gelen oransal değişimleri gösteren endekse bileşik endeks denir. Bileşik endekslerin hesaplanmasında, birçok maddenin hem fiyatı hem de miktarı veya her ikisi de değişken olarak kullanılır.

Endeksler ortalaması nedir?

Endeksler ortalaması, endekse girecek madde sayısının birden fazla olduğu durumda bu maddelerin fiyatında veya miktarındaki oransal değişimi gösteren endekstir.

Ortalamalar Endeksi nasıl hesaplanır?

Endeksler Ortalaması şöyle hesaplanır:
1. Her bir madde için tek tek fiyat (veya miktar) endeksleri, sabit esaslı veya değişken esaslı endeks olarak hesaplanır.
2. Her devre için hesaplanan endekslerin aritmetik ortalaması alınır.

Birinci aşamada, sabit esaslı endeksler kullanıldıysa; ikinci aşamada hesaplanan endekse “sabit esaslı bileşik endeks” denir. Eğer, birinci aşamada değişken esaslı endeksler kullanıldıysa ikinci aşamada hesaplanan endekse de “değişken esaslı bileşik endeks” denir.

laspeyres  endeksi nedir?

Bileşik endeks hesaplamasında tartı olarak temel devre değerleri (fiyat veya miktar) kullanılıyorsa bu endekse laspeyres (fiyat veya miktar) endeksi denir. Laspeyres fiyat endeksinde, tartı olarak temel devre miktarı kullanılırken laspeyres miktar endeksinde, tartı olarak temel devre fiyatı kullanılır.

Basit endekslerin tart›l› aritmetik ortalamasında kullanılan teknikler nelerdir?

Basit endekslerin tartılı aritmetik ortalaması üç teknikle hesaplanır:
1. Laspeyres Endeksi
2. Paasche Endeksi
3. Fisher Endeksi

paashe (fiyat veya miktar) endeksi nedir?

Bileşik endeks hesaplamasında, tartı olarak hesaplaması yapılan devre değerleri (fiyat veya miktar) kullanılıyorsa bu endekse paashe (fiyat veya miktar) endeksi denir. Paasche fiyat endeksinde, tartı olarak hesaplaması yapılan devre miktarı kullanılırken paasche miktar endeksinde, tartı olarak hesaplaması yapılan fiyatı kullanılır.

fisher endeksi nedir?

Laspeyres ve paasche endeksleri, tartı olarak farklı devre değerlerini kullandıkları için farklı sonuçlar verir. Laspeyres endeksi, tartı olarak temel devre değerlerini kullandığı için fiyat ya da miktar artışlarını olduğundan fazla gösterir. Buna karşın, paasche endeksi de tartı olarak hesaplanan endeks devresi değerlerini kullandığından, fiyat veya miktar artışlarını olduğundan daha az gösterir. Bu nedenle, her iki indeksinde içerdiği hatayı azaltmak amacıyla laspeyres ve paasche indekslerinin geometrik ortalaması alınarak fisher endeksi önerilmiştir.

“Tüketici Fiyatlar› Endeksi” (TÜFE) nedir? açıklayınız. 

TÜFE, hane halklarının tüketime yönelik mal ve hizmet fiyatlarının zaman içindeki değişimini ölçen bir endekstir. Amacı, piyasada tüketime konu olan 447 maddenin, ay veya yıl içerisinde fiyatlarının oransal değişmelerinin ortalamasını belirlemektir. Bu endeksin hesaplanmasında, zincirleme laspeyres tekniği kullanılmaktadır.

“Üretici Fiyatları Endeksi” (ÜFE) nedir? Açıklayınız.

ÜFE, ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içinde satışa konu olan ürünlerin üretici fiyatlarının ay veya yıl içerisindeki değişmelerini ölçen endekstir.Bu endeks bugün için 785 madde ele alınarak hesaplanmaktadır. Hesaplamada kullanılan teknik, TÜFE hesaplamasında olduğu gibi, zincirleme laspeyres tekniğidir. 

ÜFE hesaplanmasında bugün için kaç madde (ürün) kullanılmaktadır?

ÜFE bugün için 785 madde ele alınarak hesaplanmaktadır.

TÜFE'nin hesaplanmasında kaç madde (ürün kullanılmaktadır?

TÜFE piyasada tüketime konu olan 447 maddenin, ay veya yıl içerisinde fiyatlarının oransal değişmelerinin ortalamasını belirlemektir.

enflasyon oranı olarak adlandırılan endeksler hangileridir? 

Bileşik endekslerden en çok bilineni Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay hesaplanan ve duyurulan “Tüketici Fiyatları Endeksi” (TÜFE) ve “Üretici Fiyatlar› Endeksi” (ÜFE)’ dir. Bu endeksler enflasyon oranı olarak adlandırılmaktadır.