Denetim Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Satın Alma İşlemlerine İlişkin İç Kontrollerin Yapısı ve İşleyişi İle İlgili Bilgi Toplamada denetçinin kullandığı araçlar nelerdir?

• Akış şemaları • İç kontrol soru formu • Seçilmiş alış işlemlerinin içine girerek kontrolleri test etme • Not alma

Ücretler ve Personel Döngüsünde Yer Alan Hesaplar nelerdir?

• Ödenecek personel ücret ve giderleri • Ar-Ge giderleri • Pazarlama satın alma giderleri • Genel yönetim giderleri • Direkt işçilik maliyetleri • Genel üretim maliyetleri

Denetçi, satın alma faaliyetlerine ilişkin kontrol testlerini ve tözel testleri belirlerken hangi süreçleri izlemelidir?

• Satın Alma İşlemlerine İlişkin İç Kontrollerin Yapısı ve İşleyişi İle İlgili Bilgi Toplama • Satın Almalara İlişkin Planlanan Kontrol Riskini Değerlendirme • Satın Alma İşlemlerine İlişkin Kontrol Testlerinin ve Tözel Testlerin Kapsamını Belirleme

Ödemeler döngüsündeki yer alan hesaplar nelerdir?

• Kasa, banka, verilen çek, senet. • Satıcılar • Alış iskontolar (stoklar)

Satın alma ve ödemeler döngüsündeki işletme faaliyetleri nelerdir?

• Satın alma emirleri • Mal ve hizmetleri teslim alma • Borcun tahakkuku

Bir denetçi döngüde yer alan hesap ve işlemleri hangi denetim amaçları doğrultusunda gerçekleştirmesi gerekmektedir?

Denetçi; bütün bu testleri; döngü kapsamındaki her bir işlem, hesap kalanı ve ilgili açıklamanın gerçekleşme, var olma, hak ve yükümlüklerin işletmeye ait olması, tamlık, doğruluk, doğru sınıflandırarak kaydetme, dönemsellik, finansal tablolarda uygun sınıflandırarak sunma, yeterli ve anlaşılabilir açıklama seklinde ifade edilen denetim amaçlarını karşılayacak şekilde programlayarak gerçekleştirir.

Ücretler ve personel döngüsünü denetimi nasıl olmadır ve bu süreçte yürütülen faaliyetler nelerdir?

Denetçinin öncelikle bu döngüdeki işletme faaliyetlerini anlaması; işlem sınıfları itibarıyla kullanılan hesaplar, belgeler ve kayıtları tespit etmesi gerekir. Döngü kapsamında insan kaynakları, zaman kartları ve bordro hazırlama, ödemeler ve ücretlerden kesilen vergi ve sigorta bildirgelerinin düzenlenmesi gibi işletme fonksiyonları yürütülür. Bu kapsamda işletmenin büyüklüğüne göre çoğu yasal gereklerle düzenlenen personeli işe alma, işten çıkarma, terfi ve zam veya ücret azaltma gibi işlemler için düzenlenen belgelerle normal ve fazla çalışma saatlerinin takibi ve hesabı için kullanılan işçilik zaman kartları gibi belgelerle tahakkuk ve ödeme belgeleri kullanılmaktadır.

Stoklar ve Maliyet Döngüsünde Yer Alan İşletme Faaliyetleri nelerdir?

• Satın alma süreci • Giriş -Ham maddenin alınması • Depolama-Ham maddenin depolanması • İşleme tabi tutma-Ham maddenin üretimde kullanılması • Mamulleri depolama-Üretimi depolananları depolama • Sevkiyat-Mamulleri yükleme

Döngü yaklaşımına göre bir denetçi denetimde hangi işlemleri gerçekleştirmesi gerekir?

Döngü yaklaşımına göre gerçekleştirilen bir denetimde denetçi; döngüdeki işlemler, bu işlemlerle ilgili finansal tablolarda yer alan hesap kalanları ve bu hesap kalanlarına ilişkin bilgilerin finansal tablolarda sunumu ve açıklanmasına yönelik olmak üzere üç temel yaklaşım geliştirir.

Denetimde uygulanan işlem döngülerini nasıl sıralayabiliriz?

Döngü yaklaşımı çerçevesinde, uygulamada yaygın şekilde kullanılan işlemleri aşağıdaki gibi bölümlere ayırabiliriz: • Satışlar ve tahsilatlar döngüsü, • Satın alma ve ödemeler döngüsü, • Ücretler ve personel döngüsü, • Stoklar ve maliyet döngüsü, • İşletmeye kaynak sağlanması ve geri ödemeler döngüsü, • Kasa ve banka hesap kalanları.

Döngü kapsamındaki işlemlerin kontrol testleri ve tözel testleri belirleme aşamaları nelerdir?

• İşlemlerle ilgili iç kontrollerin işleyişi ile ilgili bilgi toplama • İşlemlere ilişkin planlanmış kontrol riskini değerlendirme • Anahtar kontrolleri belirleyerek bunlara kontrol testleri ve tözel testleri uygulama • Döngüde yer alan işletme faaliyetlerinin belirlenmesi

Satış ve tahsilat faaliyetine ilişkin kaç tür hesap işlemleri vardır?

Satış ve tahsilat döngüsünde; satış işlemi ve tahsilat işlemi ile bunlara bağlı diğer işlemlerden - iadeler, indirimler, değersiz ve şüpheli alacak kaynaklanan dört işlem türü olduğu görülmektedir.

Bütün işlem döngülerinde yer alan hesaplar için geçerli olacak şekilde hesap kalanlarına uygulanan detaylı testler nelerdir?

• Hesabını etkileyen işletme risklerinin belirlenmesi, başlangıçta belirlenen doğal risk, kabul edilebilir risk ve önemlilik düzeyine etkisinin değerlendirilmesi, • İşlem döngüsündeki kontrollere ilişkin risklerin değerlendirmesi, özellikle önleyici ve ortaya çıkarıcı kontrollerle ilgili kontrol riskinin değerlendirilmesi, • İşlem döngüsündeki kontrollerin test edilmesi ve tözel testlerin yapılması, • Döngüde yer alan tüm hesaplara analitik yöntemlerin uygulanması, büyük ve olağan dışı kalemlerin belirlenmesi, • Planlanan bulma riskine karar verilmesi, denetim amaçlarını kapsayacak şekilde hazırlanan denetim programında yer alan yordamların uygulanması.

Stoklar ve üretim döngüsü kapsamında işletme içi varlık ve maliyetlerin akışını denetlerken, denetçi hangi denetim tekniklerini uygulamalıdır?

• Ham madde, yarı mamul ve mamul stoklarıyla ilgili fiziki iç kontrollerin anlaşılması, • Maliyetlere ilişkin iç kontrollerin anlaşılması, • Anahtar kontrollerin belirlenmesi, • Kontrol testleri ve tözel testlerin uygulanması, • Analitik yöntemlerle önemli ve olağan dışı işlemlerin belirlenmesi, tutarlılık (makullük) analizlerinin yapılması.

Satış ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testlerine ilişkin denetim programı kapsamında, denetçinin genel olarak uygulayacağı testler nelerdir?

• Olağan dışı tutar ve işlemlerle ilgili olarak yardımcı defterlerin ve ana dosyanın (hesapların) gözden geçirilmesi, • Denetim yazılımını kullanarak tahsilatlar ve satışlar rakamlarının karşılaştırılması, tutarların büyük defterde izlenmesi, • Banka ile yapılan hesap mutabakatının gözlemlenmesi, • Tahsilatlarla ilgili yetki sınırlandırmalarının uygulanıp uygulanmadığının gözlemlenmesi, • Aylık hesap özetlerinin gönderilip gönderilmediğinin gözlemlenmesi.

Denetçinin anahtar kontrollerin belirlerken dikkate alacağı kontrol eylemleri nelerdir?

• Görevlerin uygun şekilde ayrılmış olması • Faaliyet ve işlemlerle ilgili uygun yetkilendirilmelerin yapılmış olması • Varlıkların ve kayıtların fiziken kontrol edilmesi • İşlemlerin yeterli ve uygun şekilde belgelendirilmesi ve kaydedilmesi

Döngüde yer alan işlem ve hesapların denetim faaliyetleri nelerdir?

Denetçinin yürüteceği çalışmalar, önemli beş temel faaliyet çerçevesinde şu şekildedir: • Üretimle ilgili girdilerin (direkt madde, işçilikler ve genel üretim maliyetlerinin) sağlanması ve kaydedilmesi. • İşletme içi varlık ve maliyetlerin akışı. • Mamullerin satış dolayısıyla sevki, gelir ve maliyetlerin kaydedilmesi. • Stok varlıklarının kontrolü ve fiziki gözlem testleri • Stok kayıtlarındaki fiyatlandırmalara ve envanter listelerine detaylı kalan (Bakiye) testlerinin uygulanması

Alacaklar Hesabına Uygulanan Detaylı Testler nelerdir?

• Alıcılar hesabını etkileyen işletme risklerinin belirlenmesi başlangıçta belirlenen doğal risk, kabul edilebilir risk ve önemlilik düzeyine etkisinin değerlendirilmesi. • Satış ve tahsilat döngüsündeki kontrollere ilişkin riskleri değerlendirme; özellikle alacakların zimmete geçirilmesi, dönemsellik ilkesine uygun kayıt yapılması ve uygun karşılık ayrılmasına yönelik önleyici ve ortaya çıkarıcı kontrollerle ilgili kontrol riskinin değerlendirilmesi. • Satış ve tahsilat döngüsündeki kontrollerin test edilmesi ve tözel testlerin yapılması • Satış ve tahsilat döngüsünde yer alan tüm hesaplara analitik yöntemlerin uygulanması, büyük ve olağan dışı kalemlerin belirlenmesi. • Bulma riskine karar verilmesi. • Birinci sütundaki denetim amaçlarını kapsayacak şekilde hazırlanan denetim programı dâhilindeki denetim yordamlarının uygulanması.

İşlem döngüleri ve denetiminde uygulanan tüm testlerde denetçinin neler yapması gereklidir?

Denetim amaçları açısından hesaplarda görünen kalanların gerçekten var olduğunu, işletmeye ait para varlıklarının tamamının kayıtlara yansıtılmış olduğunu, hesaba yansıyan işlem ve kalan tutarlarının doğru olduğunu kontrol etmelidir. Ayrıca, işlemlerin uygun şekilde sınıflandırılarak doğru ve dönemsellik esasına uygun şekilde hesaplara yansıtıldığını, bu varlıklar üzerindeki hakların işletmeye ait olduğunu, finansal tablolarda uygun şekilde sınıflandırılıp sunulduğunu ve ilgili bilgilerin yeterli ve anlaşılabilir şekilde açıklandığını ortaya koyması gereklidir.

Satış ve Tahsilatlar döngüsünde yer alan hesaplar nelerdir?

• Satış iade ve iskontolar • Alıcılar • Alınan çekler ve senetler • Şüpheli alacaklar • Karşılık giderleri • Kasa ve banka

Denetçi satışlara ilişkin iç kontrolleri anlayabilmek için hangi satış işlemlerinden yararlanır?

Denetçi; satışlara ilişkin iç kontrolleri anlayabilmek için tipik bir satış işleminden yararlanarak; • Akış şemaları • İç kontrol soru formu • Seçilmiş satış işlemlerinin içine girerek kontrolleri test etme yöntemleriyle bilgi toplar.

Borçlanarak kaynak temini ile İlgili hangi hesaplar bulunmaktadır?

• Banka kredileri • Tahviller • Çıkarılmış bonolar • Finansman giderleri

İşletmeye kaynak sağlanması ve geri ödemeler döngüsü hangi işlemleri kapsamaktadır?

İşletmenin faiz karşılığı borçlanarak kaynak temini ve bunların geri ödenmesi ile öz kaynak temini ve temettü ödenmesi işlemlerini kapsamaktadır.

Denetçinin her işlem döngüsü için uygulaması gereken denetim faaliyetleri nelerdir?

• İşlem döngüsünde yer alan işlem sınıfları ve hesapların tanımlanması, • İşlem döngüsünde yer alan işletme faaliyetlerinin, ilgili belgelerin ve kayıtların belirlenmesi, • Döngüde yer alan işlemlerin iç kontrollerinin anlaşılması, kontrol testlerinin tasarlanması ve uygulanması, • İşlemlerin tözel testlerinin yapılması, • Döngüde yer alan hesap kalanlarına ilişkin analitik yöntemler de dâhil detaylı testlerin belirlenmesi ve uygulanması, • Sunum ve açıklamalara ilişkin detaylı testlerin uygulanması.

Stoklar ve maliyet döngüsünde yer alan hesaplar nelerdir?

• Direkt madde maliyetleri • Direkt İşçilik maliyetler • Genel üretim maliyeti • Üretim ve yarı mamul maliyeti • Satılan mamul maliyeti

Stok Kayıtlarındaki Fiyatlandırmalara ve Envanter Listelerine Detaylı Kalan Testlerinin Uygulanmasında hangi denetim amaçları gerçekleşmelidir?

• Envanter listesindeki stoklarla sayım sonuçlarının cins, miktar ve tutar toplamları birbiriyle ve büyük defterle ve stok yardımcı defterleriyle mutabık olmalıdır. • Envanter listesinde stoklar; fiilen mevcut, tam ve doğrudur. Uygun şekilde sınıflandırılmış ve uygun değerleme ölçüsüyle değerlendirilmelidir. Bu varlıklar üzerindeki haklar, işletmeye aittir.

İşlemlere İlişkin Denetim Amaçlarını Karşılayacak Kontrol Testleri ve Tözel Testleri Belirleme süreçleri nelerdir?

• Satışlar-İç Kontrollerin Yapısı ve İşleyişle İlgili Bilgi Toplama ve Belgelendirme • Satışlar-Planlanmış Kontrol Riskini Değerlendirme • Kontrol Testlerinin Kapsamını Belirleme

Denetimde döngü yaklaşımı ne demektir?

Denetçinin denetime konu finansal tablo kalemlerini birbiriyle ilgili işlemleri birlikte inceleyebilecek şekilde bölümlere ayırarak denetlemesine, denetimde döngü yaklaşımı denir.

Stoklar ve maliyet döngüsünde yer alan belgeler nelerdir?

• Satın alma talebi- Satın alma emri • Alış raporu- Alış faturası • Sürekli envanter ham mad. stok kartları ana dosya • Hammadde istek fişi- Maliyet kayıtları • Sürekli envanter mamul stok kartları ana dosya- Maliyet kayıtlar • Yükleme belgesi- Sürekli envanter mamul stok kartları ana dosya- Maliyet kayıtları

Kasa banka hesaplarının kalanlarına ilişkin incelemelerde en önemli noktalardan biri nedir?

Banka hesaplarının doğrulanması; bu amaçla bankalara doğrulama mektuplarının gönderilmesi, nakit kasası ve maaş avansları gibi anahtar niteliği taşıyan hesapların fiziki sayım ve kontrolleri ile bankalar arası transferlerin incelemelerinin yapılmasıdır.

Kasa banka hesaplarına uygulanacak detaylı kalan testleri faaliyetleri nasıl yapılmaktadır?

• İşletme riskinin bu hesaplara etkilerinin dikkate alınması, kabul edilebilir önemli yanlışlık riski ve doğal riskin değerlendirilmesi. • Bu hesaplara ilişkin iç kontrollerin belirlenmesi, kontrol riskinin değerlendirilmesi. • Bu hesap ve işlemlere ilişkin iç kontrollerin ilgili sözleşme ve yasal gereklere uygunlukları da dâhil olmak üzere test edilmesi. • Tözel testlerin uygulanması • Analitik inceleme yöntemleri kullanılarak tutarlılık testlerinin yapılması. • Finansal tablolarda yer alan sunum ve açıklamaların uygun, yeterli ve anlaşılabilir olduğunun incelenmesi.

Öz Kaynak Temini ile İlgili Hesaplar nelerdir?

• Sermaye • Ödenmemiş sermaye • Emisyon primleri • Yedekler. • Temettüler • Geçmiş yıl kârı

Satın alma döngüsündeki yer alan hesaplar nelerdir?

• Stoklar • Duran Varlıklar, • Peşin Ödenen Giderler, • Satıcılar, • Genel Yön. Giderleri. • Pazarlama Satış Giderleri.

Denetçinin Borçlanmayla ve Kaynakla İlgili Hesaplara Uygulanacak Detaylı Kalan (Bakiye) Testleri nelerdir?

• İşletme riskinin bu hesaplara etkilerinin dikkate alınması, kabul edilebilir önemli yanlışlık riski ve doğal riskin değerlendirilmesi, • Bu hesaplara ilişkin iç kontrollerin belirlenmesi, kontrol riskinin değerlendirilmesi, • Bu hesap ve işlemlere ilişkin iç kontrollerin özellikle sözleşme ve yasal gereklere uygunlukların, test edilmesi, • Tözel testlerin uygulanması, • Analitik inceleme yöntemleri kullanılarak tutarlılık testlerinin yapılması, • Finansal tablolarda yer alan sunum ve açıklamaların uygun, yeterli ve anlaşılabilir olduğunun incelenmesi.

Döngüde yer alan her bir işleme ilişkin beş denetim amacı nelerdir?

• Gerçekleşme, • Tamlık, • Doğruluk, • Doğru sınıflandırarak kaydetme, • Dönemsellik

Döngü Yaklaşımı Nedir?

Döngü Yaklaşımı Nedir?

İşlem döngüsü yaklaşımı, denetçinin yapacağı denetim çalışmasında denetime konu finansal tabloları; işlemler, hesap kalemleri veya grupları itibarıyla incelemek yerine bu finansal tablo kalemlerini birbiriyle ilgili işlemlerle birlikte inceleyebilecek şekilde bölümlere ayırarak yürütmesi olarak açıklanabilir.

Daha etkili bir yaklaşım olarak kabul edilen döngü yaklaşımında her bir döngü, birer denetim alanı olarak ele alınır. Böyle bir yaklaşım, denetimin yönetimini kolaylaştırır.

Denetçi nedir?

Denetçi, denetim ekibinin üyelerini bu şekilde belirlenen denetim alanları itibarıyla görevlendirir. Denetimin sonunda ise ayrı denetim alanlarında yapılan tüm çalışmalar birleştirilerek sonuçlar değerlendirilir. Böylece finansal tabloların bütünü hakkında bir görüş oluşturulur. Döngülere ayırma, finansal bilgilerin güvenilirliği konusunda önemli bilgi sağlayan iç kontrollerin değerlendirilmesinde de önemli bir araçtır. Bu nedenle denetçinin döngüleri belirlerken her bir döngünün kontrol amaçlarını da belirlemesi gerekir.

Döngü yaklaşımında denetim nasıl yapılır?

Döngü Yaklaşımında Denetim Nasıl Yapılır?

Döngü yaklaşımına göre gerçekleştirilen bir denetimde denetçi; döngüdeki işlemler, bu işlemlerle ilgili finansal tablolarda yer alan hesap kalanları ve bu hesap kalanlarına ilişkin bilgilerin finansal tablolarda sunumu ve açıklanmasına yönelik olmak üzere üç temel yaklaşım geliştirir.

Döngü kapsamındaki işlemlere ilişkin testler nelerdir?

Döngü Kapsamındaki İşlemlere İlişkin Testler

• Döngüde yer alan işletme faaliyetleri belirlenerek bu faaliyetlerin ilgili olduğu hesaplar, kullanılan belgeler ve kayıtlar tespit edilir.
• İşletmenin bu faaliyetler üzerinde uyguladığı kontroller hakkında bilgi toplanır. (Bu amaçla denetçi; Ünite 3’te açıklanan akış şemaları, iç kontrol soru formları veya seçilmiş kontrolleri izleme yöntem ve tekniklerini kullanır.)
• Döngüde yer alan her bir işleme ilişkin beş denetim amacı (gerçekleşme, tamlık, doğruluk, doğru sınıflandırarak kaydetme, dönemsellik) çerçevesinde anahtar niteliği taşıyan iç kontrollerin belirlenerek bunlara ilişkin kontrol zayıflıklarının tespit edilmesi ve planlanan kontrol riskinin değerlendirilmesi. Bu değerlendirmede denetçi, her bir işlem ile ilgili kontrollerin kontrol amaçlarını ne ölçüde karşıladığını gösteren kontrol risk matrislerinden yararlanır. Anahtar kontrollerin neler olduğu Ünite 3’te açıklanmıştır. Özetlemek gerekirse işlemlerle ilgili görevlerin uygun şekilde ayrılmış olması, yetkilendirmelerin uygun şekilde yapılmış olması, işlemlerin yeterli ve uygun şekilde belgelendirilmesi ve kaydedilmesi, varlık ve kayıtların fiziken kontrol edilmesi, yapılan işlerin bağımsız kişilerce ayrıca kontrol edilmesi.
• İşlemlere ilişkin geliştirilen denetim programı kapsamında belirlenmiş yöntemleri kullanarak, denetim amaçları doğrultusunda anahtar kontrollere kontrol testlerinin ve tözel testlerin uygulanması.

Hesap kalanlarına ilişkin detaylı testler nelerdir?

Hesap Kalanlarına İlişkin Detaylı Testler

• Döngüdeki her bir hesabı etkileyen işletme riskinin kabul edilebilir risk ve hesap düzeyindeki önemliliğe etkisini de dikkate alarak değerlendirilmesi
• Döngüde yer alan ve her bir hesabı etkileyen işlemlere ilişkin kontrollerin (önleyici ve ortaya çıkarıcı) kontrol riskinin değerlendirilmesi.
• Döngüde yer alan ve her bir hesabı etkileyen işlemlere ilişkin kontrollerin test edilmesi ve tözel testlerinin yapılması, hesap kalanına ilişkin ayrı (spesifik) kontroller varsa bunların da aynı şekilde değerlendirilmesi.
• İşlem döngüsünde yer alan her hesaba analitik inceleme yöntemlerinin (karşılaştırmalar, rasyolar vb.) uygulanması, bu şekilde büyük ve olağandışı kalemlerin belirlenmesi
• Denetçinin planlanan bulma riskine karar vermesi.
• Planlanan denetim kanıtı miktarının belirlenmesi, uygulanacak denetim teknikleri, örneklem büyüklüğü, örneklem seçimi ve zamanlamanın yapılması, hesap kalanlarına ilişkin denetim amaçlarını (var olma, tamlık, doğruluk, uygun sınıflandırma, kaydetme, hak ve yükümlülüklerin işletmeye ait olması, dönemsellik) kapsayan denetim programının hazırlanarak uygulanması.

Finansal tablolarda sunum ve açıklamalara ilişkin testler nelerdir?

Finansal Tablolarda Sunum ve Açıklamalara İlişkin Testler

• Finansal tablolarda sunulan hesaplar ve açıklamaların sunum ve açıklamayla ilgili denetim amaçlarını (var olma, tamlık, doğruluk, uygun sınıflandırma kaydetme, hak ve yükümlülüklerin işletmeye ait olması, yeterli ve anlaşılabilir açıklama) ne ölçüde karşıladığına ilişkin incelemelerin yapılması.

Denetçi; satışlara ilişkin iç kontrolleri anlayabilmek için tipik bir satış işleminden yararlanarak nasıl bilgi toplamaktadır?

Denetçi; satışlara ilişkin iç kontrolleri anlayabilmek için tipik bir satış işleminden yararlanarak akış şemaları, iç kontrol soru formu, seçilmiş satış işlemlerinin içine girerek kontrolleri test etme yöntemleriyle bilgi toplar.

Denetçi tarafından, satış iade ve indirim işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler nasıl kontrol edilir?

Satış İade ve İndirim İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler

Denetçi, bütün denetim amaçlarını karşılayacak şekilde satış işlemlerine uyguladığı metodolojiyi aynen satış iade ve indirimleri için de uygulayacaktır. Ancak bu işlemlerle ilgili olarak denetçi, iki konuda özellikle dikkatli olmalıdır. Birincisi önemlilik düzeyi, ikincisi ise bu iade ve iskontoların gerçek olup olmadığıdır. İade ve iskontolar, yaygın şekilde kullanılan hileli finansal raporlama araçlarındandır. Özellikle bilanço tarihinden sonraki ilk aylarda yapılan satış iadeleri, önceki dönemde yapılan satışların fiktif satış olabileceğine işaret edebilir. Ayrıca iadelerin gerçek olması ve bunların önemli düzeyde olması, işletme ile müşteri memnuniyeti ve ürün kalitesi ile ilgili önemli risklere işaret eder.

Denetçi, tahsilat işlemlerine nasıl bir metodoloji uygulayacaktır?

Tahsilat İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler

Denetçi, satışlar işlem döngüsünde uyguladığı metodolojiyi, tahsilat işlemlerine de uygulayacaktır. Denetçinin tahsilat işlemlerinin kontrollerinin işleyişine yönelik düzenleyeceği iç kontrol soru formu örneği ünite 3’te verilmiş olduğundan burada tekrar gösterilmemiştir. Denetçinin tahsilat işlemlerine ilişkin kontrollerin denetim amaçlarını ne ölçüde karşıladığını tespit amacıyla planlanmış kontrol riskini değerlendirmede kullandığı basit bir kontrol risk matrisi örneği vardır. Kuşkusuz tahsilat şekilleri ve buna bağlı riskler, işletmeden işletmeye farklı olacaktır. Satış işlemlerinde olduğu gibi tahsilat işlemleri için denetim amaçlarıyla bağlantılı şekilde belirlenen anahtar kontroller, bu kontrollere ilişkin genel kontrol testleri ve tözel testler ise gösterilmiştir. Satışlar ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler, satış ve tahsilat döngüsü denetim programında bir araya getirilmiştir. Böyle bir denetim programı aynı zamanda denetimin performansını değerlendirmede kullanılır

Satış ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler denetim programının (Performans Formatlı), genel sekmesinde hangi kontroller ve işlemler yapılmalıdır?

Satış ve Tahsilat İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler Denetim Programı (Performans Formatlı)
Genel:
1. Olağan dışı tutar ve işlemlerle ilgili olarak yardımcı defterleri ve ana dosyayı gözden geçir.
2. Denetim yazılımını kullanarak tahsilatlar ve satışlar rakamlarını karşılaştır, tutarları büyük defterde izle.
3. Banka ile yapılan hesap mutabakatını gözlemle.
4. Tahsil edilecek tutarların önceden listelenip listelenmediğini, kaydedilmemiş herhangi bir nakdin olup olmadığını gözlemle.
5. Tahsilatlarla ilgili yetki sınırlandırmalarının uygulanıp uygulanmadığını gözlemle.
6. Aylık hesap özetlerinin gönderilip gönderilmediğini gözlemle.
7. Muhasebecinin günlük defter, yardımcı defterler ve büyük defter hesapları mutabakatını yapıp yapmadığını gözlemle.
8. Veri girişlerini kontrol eden kişinin kontrol, imza ya da paraflarını incele.
9. Doğruluk ve uygun yetkilendirmeler açısından stoklar ana dosyasındaki onaylanmış fiyat listesini incele.

Satış ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler denetim programının (Performans Formatlı), sevkiyat sekmesinde hangi kontroller yapılmalıdır?

Satış ve Tahsilat İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler Denetim Programı (Performans Formatlı)
Sevkiyat (Yükleme)
1. Yükleme belgelerinin sıra numaralarını kontrol et.
2. Seçilmiş yükleme belgelerini satışlar hesabında izleyerek sevkiyatı yapılan malların satışlara işlenip işlenmediğini kontrol et.

Satış ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler denetim programının (Performans Formatlı), "Satış Faturalarının Kesilmesi ve Defterlere Kaydedilmesi" sekmesinde hangi kontroller yapılmalıdır?

Satış ve Tahsilat İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler Denetim Programı (Performans Formatlı)

Satış Faturalarının Kesilmesi ve Defterlere Kaydedilmesi

• Satış faturalarının sırasını satışlar yardımcı defteri ve ana hesabıyla karşılaştır.
• Satışlar hesabından seçilen numaralardaki satış faturalarını,
  
  • Alacaklar ana dosyasındaki tutar, tarih ve fatura numarasıyla karşılaştır.
  • Aynı müşteri ismi, tarih ve tutarla ana ve yardımcı hesaplara kaydedildiğini ve sınıflandırmanın doğru yapıldığını ve satış fiyatlarının onaylı satış listesiyle mutabık olduğunu izle.
  • Yükleme belgeleri ile müşterinin kredi limiti, isim, tarih, tutar, ürün türü, miktarı itibarıyla karşılaştır.
  • Satış emirlerindeki müşteri ismi, tarih, tutar, ürün türü ve miktarını karşılaştır.
  • Müşteri emrindeki isim, tutar, tarih, ürün çeşidi ve miktarı ve kredi onayını karşılaştır.
• Günlük ve büyük defterle kaydedilen işlemlerin destekleyici belgelerin (satış faturası,
  irsaliye veya yükleme belgesi, satış emri ve müşteri emrinin) tam olduğunu izle.

Satış ve tahsilat işlemlerine ilişkin kontrol testleri ve tözel testler denetim programının (Performans Formatlı), "Tahsilatların yapılması ve belgelerdeki tutarların kaydedilmesi" sekmesinde hangi kontroller yapılmalıdır?

Satış ve Tahsilat İşlemlerine İlişkin Kontrol Testleri ve Tözel Testler Denetim Programı (Performans Formatlı)

Tahsilatların yapılması ve belgelerdeki tutarların kaydedilmesi

1. Tahsil edilecek tutarlar listesini kayıtlara yansıtılanlarla isim, tutar, miktar, tarih olarak karşılaştır.
2. Tahsilat makbuzlarıyla tahsilat listesini isim, tarih, tutar olarak karşılaştır; banka hesaplarına yatırılanları banka hesap özetiyle karşılaştır, tahsilat gecikmeleri olup olmadığını test et.
3. Tahsilat listesindeki tutarların uygun şekilde sınıflandırılmış (doğru)hesaplara yansıtılıp yansıtılmadığını incele.
4. Tahsilatlarla ilgili kanıtları oluştur.
5. Kasa hesabı ve banka hesabıyla alıcılar hesabını tarih ve tutarlar itibarıyla karşılaştır.
6. Alıcılar hesabından seçilecek alacak kayıtlarını kasa hesabıyla ve bankalar hesabıyla karşılaştır.

Denetçinin, "Şüpheli Alacaklar ve Karşılık Ayırma İşlemleri" hesabı ile ilgili olarak odaklanacağı öncelikli konu nedir?

Şüpheli Alacaklar ve Karşılık Ayırma İşlemleri
Denetçinin bu hesapla ilgili olarak odaklanacağı öncelikli konulardan bir tanesi, müşteri işletmenin personelinin tahsil edip zimmetine geçirdiği bir alacak tutarını gizlemek için şüpheli alacaklara atma ihtimalidir. Bunu önleyici kontrol aracı, şüpheli alacak yazma ve karşılık ayırma işlemlerinin yetkilendirilmiş personel tarafından yapılmasıdır. Denetçi, bu hesapları detaylı inceleyerek şüpheli alacakların usulüne uygun şekilde ayrıldığını kontrol etmelidir.

Alacaklar Hesabına ilişkin denetim yapılmasının amaçları nelerdir?

Alacaklar Hesabına ilişkin Denetim Amaçları

1. Kesin mizanda görünen alıcılar hesabının |. kalanı, büyük defter ana hesabın tutarı ve alacakların yaşlandırma tablosu birbiriyle mutabıktır.
2. Alıcılar hesabına kaydedilmiş tutarlar gerçekten mevcuttur.
3. İşletmeye ait bütün alacaklar kaydedilmiştir.
4. Alacakların tutarı doğrudur.
5. Alacaklar uygun bir şekilde sınıflandırılmıştır.
6. Alacaklar dönemsellik ilkesine uygun şekilde kaydedilmiştir.
7. Alacakların değerlemesi uluslararası standartlardaki değerleme ölçüsüne uygun şekilde yapılmıştır.
8. Alacaklar üzerindeki haklar işletmeye aittir.

Alacaklar hesabına uygulanan detaylı testler nelerdir?

1. Alıcılar hesabını etkileyen işletme risklerinin belirlenmesi başlangıçta belirlenen doğal risk, kabul edilebilir risk ve önemlilik düzeyine etkisinin değerlendirilmesi.
2. Satış ve tahsilat döngüsündeki kontrollere ilişkin riskleri değerlendirme; özellikle alacakların zimmete geçirilmesi, dönemsellik ilkesine uygun kayıt yapılması ve uygun karşılık ayrılmasına yönelik önleyici ve ortaya çıkarıcı kontrollerle ilgili kontrol riskinin değerlendirilmesi.
3. Satış ve tahsilat döngüsündeki kontrollerin test edilmesi ve tözel testlerin yapılması.
4. Satış ve tahsilat döngüsünde yer alan tüm hesaplara analitik yöntemlerin uygulanması, büyük ve olağan dışı kalemlerin belirlenmesi.
5. Bulma riskine karar verilmesi.
6. Birinci sütundaki denetim amaçlarını kapsayacak şekilde hazırlanan denetim programı dahilindeki denetim yordamlarının uygulanması.