Denetim Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Risk yönetimi ile iç denetimin birbirleri ile olan ilişkisini yorumlayınız?

Risk yönetimi; şirketlerin karşı karşıya bulunduğu çok çeşitli risklerin büyük zararlara dönüşmemesi, faaliyetlerini güvenli bir şekilde sürdürebilmesi ve hedeflerini gerçekleştirebilmesi için zorunlu ve çok önemli bir yönetim aracıdır. İç denetim, işletmedeki risk yönetim sistemine ilişkin yaptığı denetim çalışmaları ve değerlendirmeleri ile bu sistemi etkinleştirmede çok önemli bir role sahiptir. İç denetimin tespit ve bulgularının dikkate alınması, risk yönetim sisteminin etkinleştirilmesine imkân tanıyarak işletmenin faaliyetlerini daha güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesini mümkün kılacaktır (Uzun, 2011).

Adillik ilkesi nedir?

Adillik ilkesi, şirket yönetiminin bütün hak sahiplerine karşı eşit davranmasının ifadesidir. Bu ilke, azınlık hissedarlar ve yabancı ortaklar da dahil olmak üzere hissedar haklarının korunmasını ve yapılan sözleşmelerin uygulanmasını ifade etmektedir.

Risk yönetimini tanımlayınız?

Risk yönetimini; şirketlerin faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek risklerin önceden belirlenmesi, tanımlanması, değerlendirilmesi, ölçülmesi ve bu riskleri azaltacak veya ortadan kaldıracak önlemler bütünü olarak tanımlamak mümkündür. Risk yönetimi; şirketin karşılaşabileceği kayıpların önlenmesi, çeşitli senaryolara göre oluşabilecek zararların ölçülmesi, belirsizliklerin önlenmesi, manevra gerektiren durumlarda hızlı karar alma imkânı sağlaması, gelir dalgalanmalarının azaltılması, yapılacak işlerdeki risklerin daha iyi değerlendirilerek sağlıklı karar alınması, karşılaşılabilecek sürprizlere hazırlıklı olunması, kaynakların daha etkili ve verimli kullanılması gibi çok çeşitli faydaları nedeniyle şirketler ve tüm kurumlar için çok önemli bir yönetim aracıdır. Risk yönetimi, şirketleri çeşitli olumsuzluklara karşı korumanın yanı sıra şirketlere fırsatlardan yararlanma imkânını da sağlar.

Uzun’a göre iç denetim yaklaşımı yıllar içerisinde nasıl değişmiştir?

İç denetim yaklaşımı eskiden işlem ve hata odaklı iken, artık süreç odaklı, işin etkinliğinin artmasına yönelik stratejik akıl ortaklığına doğru değişim ve gelişim göstermiştir (Uzun, 2008).

İç denetimin amacı nedir?

İç denetimin amacı; gözden geçirilen faaliyetlerle ilgili nesnel analizler, değerlendirmeler, tavsiyeler ve yorumlar yaparak yönetimin tüm üyelerine sorumluluklarını etkili bir biçimde yerine getirmede yardımcı olmaktır.

Kamu Yönetimi Kanunu’yla iç denetçilerin yerine getirmeleri gereken görevler nelerdir?

• Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek, • Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak, • Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak, • Kamu idaresinin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının; amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek, • Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak, • Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak, • Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.

Risk yönetiminin amacı nedir?

Risk yönetiminin amacı; riskten kaçınmak değil riski yöneterek, fırsatlardan yararlanarak şirket için maksimum faydanın elde edilmesidir.

Sorumluluk ilkesi nedir?

Sorumluluk ilkesi, şirketlerin hissedarları için değer yaratırken toplumsal değerleri yansıtan kanun ve düzenlemelere uyum gösterecek şekilde faaliyet göstermesini ifade etmektedir.

Standartların amaçları nelerdir?

Standartların amaçları şunlardır (UİDS, 2010:11): • İç denetim uygulamasını olması gerektiği gibi temsil eden temel ilkeleri tanımlamak, • Katma değerli iç denetim faaliyetlerini teşvik etmeye ve hayata geçirmeye yönelik bir çerçeve oluşturmak, • İç denetim performansının değerlendirilmesine uygun bir zemin oluşturmak, • Gelişmiş kurumsal süreç ve faaliyetleri canlandırmak.

İç denetim faaliyetleri hangi faaliyetleri kapsar?

Genelde iç denetim faaliyetleri, aşağıdaki faaliyetlerden birini veya birkaçını kapsar (Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 2006): • Muhasebe ve iç kontrol sistemlerinin gözden geçirilmesi: Yeterli muhasebe ve iç kontrol sistemlerinin kurulması, işletme yönetiminin sorumluluğunda olup sürekli özen ve dikkat gerektiren bir faaliyettir. Bu çerçevede söz konusu sistemlerin gözden geçirilmesi, işlerliklerinin kontrol edilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılması da iç denetimin görev tanımı içinde yer alır. • Finansal bilgiler ile faaliyet bilgilerinin incelenmesi: Bu süreç; finansal bilgilerin belirlenmesi, ölçülmesi, sınıflandırılması ve raporlanması için kullanılan yordamlar ile işlemlere, kayıtlara ve yordamlara ilişkin detay testleri de içeren münferit kalemlerin özellikle araştırılması amacıyla kullanılan yöntemlerin gözden geçirilmesini kapsar. • İşletmenin, finansal nitelikli olmayan kontrolleri de dahil olmak üzere, faaliyetlerinin etkinliği ve yeterliliğinin gözden geçirilmesi, • Kanunlar, diğer yasal gereklilikler ve düzenlemeler ile işletme yönetimi politikaları, kuralları ve diğer iç gerekliliklere uyumun gözden geçirilmesi.

Kamu yönetiminde iç denetim faaliyetleri ülkemizde ne zaman başlamıştır?

Kamu yönetiminde iç denetim faaliyetleri, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’yla başlamıştır. 5018 sayılı Kanun’la birlikte, düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak üzere, genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri bünyesinde iç denetim sisteminin kurulması öngörülmüştür.

Kurumsal yönetim ile ilgili düzenlemeler, hangi ilkelere dayanmaktadır?

Kurumsal yönetimle ilgili düzenlemeler, dört temel ilkeye odaklanmaktadır: Adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk.

Şeffaflık ilkesi nedir?

Şeffaflık ilkesi; şirketin kamuoyu ile doğru, açık ve karşılaştırılabilir bilgi paylaşımını gerektirmektedir.

Risk yönetimi neden önemlidir?

Günümüzde bir şirketin veya kurumun faaliyetini güvenli bir şekilde sürdürebilmesi, hedeflediği amaçları gerçekleştirebilmesi bakımından karşı karşıya kaldığı tüm riskleri bilmesi, ölçmesi, değerlendirmesi, bunları doğru bir şekilde yönetebilmesi; son derece önemli hâle gelmiştir. Uluslararası düzeyde yaşanan krizlere ve birçok büyük şirketin batmasına neden olan olaylara bakıldığında bütün bu olumsuzlukların temelinde risklerin etkin bir şekilde yönetilememesinin olduğu görülmektedir. Bu kapsamda -krizin tüm dünyayı ve şirketleri kapsadığı bir ortamda- ayakta kalabilmek, kâr edebilmek, pazar payını kaybetmemek veya artırmak için en büyüğünden en küçüğüne kadar tüm şirketler için “risk yönetimi”nin bir zorunluluk hâline geldiğini ifade etmek gerekmektedir (Yurtsever, 2011).

Hesap verebilirlik ilkesi nedir?

Hesap verebilirlik ilkesi, yönetim kurulunun tepe yönetim performansını bağımsız bir şekilde izlemesini ve tepe yöneticilerin hissedarlara karşı hesap verebilirliğinin temin edilmesini gerektirmektedir.

Bir işletmede iç denetim faaliyetinin etkili ve rasyonel kullanımı için farklı seçeneklerin geliştirilebilmesi mümkündür. Bu bağlamda iç denetim faaliyetinin işletmelerde başlatılması için tercih edilebilen üç temel yaklaşım nedir?

Bu yaklaşımlar; • İşletme içinde iç denetim birimi kurularak veya iç denetçi istihdam edilerek iç denetim faaliyetinin başlatılması (iç kaynak kullanılması), • İşletme dışı profesyonel bir kurumdan iç denetim hizmeti alınması (dış kaynak kullanılması), • İşletme içi ve dışı kaynakların birlikte kullanılması (eş kaynak kullanılması)dır.

İç denetim yapısının yeterliliğinden ve etkinliğinden kim sorumludur?

İç denetim yapısının yeterliliğinden ve etkinliğinden yönetim sorumludur.

Etkin bir risk yönetiminin aşamaları nelerdir?

Etkin bir risk yönetiminin dört aşaması söz konusudur. Bunlar; Risklerin belirlenmesi, Risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi, Risklerin yönetilmesi ile risklerin kontrol edilmesi, Denetimi ve raporlanması olarak belirtilebilir.

Kurumsal risk yönetiminin bir şirkete sağladığı başlıca faydalar nelerdir?

Kurumsal risk yönetiminin bir şirkete sağladığı başlıca faydalar; sürdürülebilir kârlılık ve büyümenin sağlanması, gelir dalgalanmalarının minimize edilmesi, risk kararlarının daha sağlıklı alınması, sürprizlere hazırlıklı olunması, stratejilerin ve alınan risklerin uyumlu olması, fırsatların ve tehditlerin daha iyi tespit edilmesi, rekabet gücünün artırılması, etkili kaynak kullanımı, yasa ve düzenlemelere uyum, itibar ve güvenin korunması, kurumsal yönetim kalitesinin sürekliliği, şirket değerinin yükselmesidir.

Ülkemizde risk yönetimi kavramı hangi düzenleme ile tanınmıştır?

Ülkemizin risk yönetimi kavramı ile tanışması, 2001 yılında bankacılık sektöründe Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)’nun yaptığı bir düzenleme ile oldu. BDDK, bu düzenlemesiyle bankaların bünyesinde oluşturulması gerekli olan risk yönetiminin esaslarını belirledi. Bu kapsamda risk yönetimi birimleri oluşturuldu; risklerin belirlenmesi, ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yönetilmesine yönelik esaslar belirlendi. Sonradan yapılan düzenlemelerle günümüzde başta bankacılık olmak üzere sigorta, sermaye piyasaları, faktoring gibi sektörlerdeki şirketlerde risk yönetimi uygulamaları söz konusu olmaya başladı.

İşletmelerde iç denetimin görevlerini maddeler halinde belirtiniz?

İşletmelerde iç denetim; • Risk ve kontrol değerleme faaliyetlerine destek sağlar, • Faaliyetlere ilişkin risk ve kontrol faaliyetleri ile ilgili önerilerde bulunur. • Kontrollerin uygunluğunu ve etkinliğini test eder.

Nitelik ve performans standartları nelerdir?

Mesleki Uygulama Çerçevesi’nin bir parçası olan standartlar, nitelik ve performans standartları olarak ikiye ayrılır. Nitelik standartları, iç denetim faaliyetlerini yürüten kurumların ve kişilerin özelliklerine yöneliktir. Performans standartları, iç denetimin doğasını açıklar ve bu hizmetlerin performansını değerlendirmekte kullanılan kalite ölçütlerini sağlar. Nitelik ve performans standartları, tüm iç denetim hizmetlerine uygulanmak üzere hazırlanmıştır.

Güvence hizmetleri neleri içerir?

Güvence hizmetleri; iç denetçinin bir kurum, faaliyet, işlev, süreç, sistem veya bir başka unsur hakkında bağımsız görüş veya kanaat sunabilmek için eldeki kanıtların nesnel bir şekilde değerlendirmesini içerir. Güvence görevlerinin nitelik ve kapsamı, iç denetçi tarafından belirlenir.

İç denetim biriminin görevi nedir?

İç denetim birimi, işletme içerisinde faaliyetlerin önceden belirlenen standartlara, politikalara ve hedeflere uygun bir şekilde yerine getirilip getirilmediğini kontrol eden bir birimdir.

UMUÇ’un üç zorunlu unsuru nedir?

UMUÇ’un üç zorunlu unsuru; iç denetimin tanımı, etik kuralları ve iç denetimin uluslararası mesleki uygulama standartlarıdır.

TÜSİAD Risk Yönetimi Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Kurumsal Risk Yönetimi Rehberi”nde yer alan Kurumsal Risk Yönetimi tanımı nedir?

TÜSİAD Risk Yönetimi Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Kurumsal Risk Yönetimi Rehberi”nde yer alan tanımına göre kurumsal risk yönetimi; şirketi etkileyebilecek potansiyel olayları tanımlamak, riskleri şirketin kurumsal risk alma profiline uygun olarak yönetmek ve şirketin hedeflerine ulaşması ile ilgili olarak makul bir derecede güvence sağlamak amacı ile oluşturulmuş; şirketin yönetim kurulu, üst yönetimi ve tüm diğer çalışanları tarafından etkilenen ve stratejilerin belirlenmesinde kullanılan, kurumun tümünde uygulanan sistematik bir süreçtir.

İç denetim faaliyetinin işletmelerde başlatılması için üç temel yaklaşımdan hangisinin tercih edileceği nasıl belirlenir?

İç denetim faaliyeti, sadece işletme içi kaynaklarla yürütülen bir faaliyet olmayıp dış kaynak kullanımına da açık bir faaliyettir. Hangi yaklaşımın tercih edilmesi gerektiği ise işletme ölçeği, yönetimin tutum ve anlayışı ile işletmenin faaliyet gösterdiği endüstride konuya ilişkin düzenlemelerin öngördüğü esaslara göre belirlenmektedir (Uzun, 2008). Belirtilen nedenle işletmelerin kendi özel durumlarına uygun modeli seçmeleri ve yönetsel desteği vermeleri önem taşımaktadır.

Uluslararası İç Denetim Standartları kim tarafından ve neden geliştirilmiştir?

Uluslararası İç Denetim Standartları Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü tarafından, farklı kurumsal yapılardaki farklılıklar içinde iç denetimin tanımına uygun yerine getirilmesine yönelik olarak iç denetim uygulamalarının temel ilkelerini tanımlamak, katma değerini ifade ve teşvik etmek, performansının değerlendirilmesine imkan sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.

UMUÇ’un kuvvetle tavsiye edilen unsurları nelerdir?

UMUÇ’un kuvvetle tavsiye edilen unsurları; pozisyon raporları, uygulama önerileri ve uygulama rehberleridir.

Zorunlu rehber nedir?

İç denetimin mesleki uygulaması için zorunlu rehberde uyulması gereken kurallar yer almaktadır.

2006 yılında Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi (UMUÇ) ve yeniden yapılandırılan Mesleki Uygulama Konseyi (PPC)ile sonuçlanan çalışma nedir?

2006 yılında Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsünün (IIA) yönetim kurulu, Mesleki Uygulama Çerçevesi’ni ve IIA’nın rehber yapısını ilgili süreçler doğrultusunda gözden geçirmekle görevli bir uluslararası komite ve çalışma grubu oluşturdu. Çalışma grubunun faaliyetleri, çerçevenin kapsamını gözden geçirmek ile rehberin geliştirilme, gözden geçirilme ve yayımlanma süreçlerinin şeffaflığını ve tutarlılığını artırmaya odaklandı. Bu çalışmanın sonuçları, yeni bir Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi (UMUÇ) ve yeniden yapılandırılan bir Mesleki Uygulama Konseyi (PPC) oldu.

PPC’nin Haziran 2007’de yönetim kurulu tarafından onaylanmış güncel görev tanımı nedir?

PPC bu tanımında belirtildiği görevi, Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi’nin onaylanması ve yayımlanmasını koordine etmektir.

UMUÇ’un kapsamı, 2010 yılında ne şekilde değiştirilmiştir?

IIA tarafından ilan edilen rehberin temelini düzenleyen kavramsal çerçeve olan UMUÇ’un kapsamı, belirli usul ve yordamlar takip edilerek sadece IIA’nın uluslararası teknik çalışma komiteleri tarafından geliştirilen resmî rehberi kapsamak üzere daraltılmıştır (UİDS, 2010:5).

Resmi rehber hangi iki sınıf rehberden oluşmaktadır?

Resmi rehber, Zorunlu rehber ve Kuvvetle Tavsiye Edilen Rehber olmak üzere iki sınıf rehberden oluşmaktadır.

İç denetçi danışmanlık hizmeti esnasında idari sorunluluk alabilir mi?

İç denetçi, danışmanlık hizmeti verirken nesnelliğini muhafaza etmeli ve idari sorumluluk almamalıdır. Danışmanlık hizmetlerinde herhangi bir idari sorumluluk üstlenilmemesi son derece önemlidir.

Risk nedir?

Risk; şirketlerin ve kurumların hedeflerini gerçekleştirmesini engelleyecek, kayıplara neden olabilecek her türlü olayın gerçekleşme olasılığı olarak ifade edilebilir.

Kamuda iç denetçi olarak atanacakların hangi koşulları taşıması gerekmektedir?

Kamuda iç denetçi olarak atanacakların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki koşulları taşıması gerekir: • İlgili kamu idaresinin özelliği de dikkate alınarak İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmak, • Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen alanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak, • Mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak, • İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımak.

Danışmanlık hizmetleri nasıl gerçekleştirilir?

Danışmanlık hizmetleri, doğası gereği tavsiye niteliğinde olup genellikle görevlendirmeyi talep edenin özel talebi üzerine gerçekleştirilir. Danışmanlık hizmetlerinin nitelik ve kapsamı, değerlendirmeyi talep edenle iç denetçi arasındaki sözleşmeye tabidir. Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim faaliyetinin temel işlevleri güvence ve danışmanlıktır.

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim faaliyetinin temel işlevleri nelerdir?

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim faaliyetinin temel işlevleri güvence ve danışmanlıktır.

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim faaliyetinin temel işlevlerinden olan güvence hizmetleri nedir?

Güvence hizmetleri (Assurance Services); kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerine dair bağımsız bir değerlendirme sağlamak amacıyla kanıtların nesnel bir şekilde incelenmesidir.

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim nasıl tanımlanmaktadır?

İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve nesnel bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim; kurumun risk yönetimini, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’ne göre iç denetim faaliyetinin temel işlevlerinden olan danışmanlık hizmetleri nedir?

Danışmanlık hizmetleri (Consulting Services); herhangi bir idari sorumluluk üstlenmeden bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden, niteliği ve kapsamı denetlenen ile birlikte kararlaştırılan istişari faaliyetler ve bununla bağlantılı diğer hizmetlerdir.

İç denetim hangi durumlar için vazgeçilmez faaliyetlerden biri olarak kabul edilmektedir?

İç denetim, işletmelerde mali raporlama sisteminin güvenliği, yasa ve düzenlemelere uygunluk, faaliyetlerin ekonomikliği, etkinliği ve verimliliği ve bilgi sistemlerinin güvenirliği için vazgeçilmez faaliyetlerden biridir.

Kuvvetle Tavsiye Edilen Rehber nedir?

Resmi bir onay sürecinden geçerek IAA tarafından onaylanan ve IAA’nın iç denetim tanımının, etik kuralların ve standartların etkili şekilde uygulanmasına yönelik uygulama esaslarının anlatıldığı rehberdir.

Bağımsız denetçinin kullanacağı içdenetim çalışmasının bağımsız denetim amacına uygunluğunu hangi hususlara göre değerlendirir?

• İç denetim çalışmasının yeterli teknik eğitimi ve ehliyeti olanlar tarafından yapılması ve çalışmada görev alan yardımcıların doğru bir şekilde yönlendirilip bu yardımcıların çalışmalarının uygun şekilde gözden geçirilmesi ve belgelendirilmesi, • Ulaşılan sonuçların makul temellere dayanmasını teminen yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının toplanması, • Ulaşılan sonuçların koşullara uygunluğunun ve hazırlanan raporun yapılan çalışmanın sonuçlarıyla tutarlılığının sağlanması, • İç denetim tarafından açıklanan istisnai hususların uygun şekilde çözüme kavuşturulması.

İç kontrol sisteminin temel amaçları nelerdir?

Birincisi, finansal raporlamanın güvenilirliğini sağlamaktır. Finansal tabloların güvenilir olması; yönetimin ticari konularda doğru kararlar alması, işletme içi herhangi bir yolsuzluğun önlenmesi veya tespitinde yardımcı olur. Bir diğer önemli amaç ise standartlaşmış süreçler yardımıyla faaliyetlerin etkinliğini ve verimliliğini artırmaktır. Bir organizasyonda kontrollerin varlığı; süreçlerin standart tanımları, görev tanımları, kuralların düzenlenmesi ve sonuç olarak işletme etkinliğinin ve verimliliğinin artırılmasında katma değer yaratır. Aynı zamanda kontrol faaliyetleri aracılığıyla işletmenin var olan varlıklarının korunmasını sağlar. Çünkü işletme büyüdükçe varlıklarını korumak sistemsel bir sorun hâline gelmektedir. Üçüncü temel amaç ise iç kontrol sisteminin gerek işletme içi gerekse yasal düzenlemelerin getirdiği kurallara uygunluğun sağlanmasında yardımcı olması, güvence sağlamasıdır. Diğer bir ifadeyle iç kontrol sisteminin bir işletmede var olmamasının olumsuz sonuçları; para ve mal kaybı, hatalı kararlar alınması, suistimal ve dolandırıcılıklarla karşı karşıya kalınması, gelir kaybı ve amaçlara ulaşılamamasıdır. Bu özellikleri ile iç kontrol sisteminin etki alanları; organizasyon yapısı ve yetkilendirme sistemi, politikalar ve yazılı yordamlar, insan kaynakları yönetimi, muhasebe sistemi ve mali kontrol, bütçe ve yönetim raporlama sistemidir.

İç denetim işlevlerinin anlaşılmasında ve ön değerlendirmesinde iç denetimin hangi özellikleri esas alınır?

İç denetim işlevlerinin anlaşılmasında ve ön değerlendirmesinde iç denetimin şu özellikleri esas alınır; Örgüt yapısındaki konumu, İç denetim işlevinin kapsamı, Teknik yeterlilik, Mesleki özen,

Kurumsal yönetim içinde iç denetimin rolünü değerlendirildiğinde hangi konularda rolü olduğu görülmektedir?

Kurumsal yönetim içinde iç denetimin rolünü değerlendirdiğimizde süreçlerin iyileştirilmesi, insan kaynağının gelişimi, kurumsal performans ve verimlilik yönetimi, iç iletişim, iyi uygulamaların paylaşılması, katma değer yaratılmasında rolü olduğu görülmektedir.

Kurumsal yönetim nedir?

Kurumsal yönetim; bir şirketin hak sahipleri ve kamuoyunun menfaatlerine zarar vermeyecek şekilde, mali kaynakları ve insan kaynaklarını kendine çekmesini, verimli çalışmasını ve bu sayede de hissedarları için uzun dönemde ekonomik kazanç yaratarak istikrar sağlamasını mümkün kılan kanun, yönetmelik ve gönüllü özel sektör uygulamaları bileşimidir.

COSO modeline göre faaliyetsel etkinlik ve verimlilik, güvenilir mali raporlama ve mevzuata uygunluğun sağlanmasında iç kontrollerin hangi bileşenlere göre yapılanması öngörülmüştür?

(COSO) modeline göre faaliyetsel etkinlik ve verimlilik, güvenilir mali raporlama ve mevzuata uygunluğun sağlanmasında; iç kontrollerin beş temel bileşene göre yapılanması öngörülmüştür. Söz konusu temel bileşenler; kontrol ortamı, risk değerlendirmesi, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile izlemedir.

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü’nün kabul ettiği tanıma göre İç Denetim ne demektir?

Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (The Institute of Internal Auditors-IIA)’nün kabul ettiği tanıma göre “İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve nesnel (objektif) bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim; kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.”

İç denetimin işlevleri nelerdir?

Bu tanım incelendiğinde iç denetim faaliyetinin “güvence” ve “danışmanlık” şeklinde iki temel işlevinin olduğu görülmektedir. Diğer bir deyişle iç denetimin güvence sağlama ve danışmanlık hizmetleri verme şeklinde iki farklı boyutu/yüzü bulunmaktadır.

Güvence hizmetlerinin tarafları nelerdir?

Güvence hizmetlerinin genellikle üç tarafı vardır.

• Bir kurum, faaliyet, işlev, süreç, sistem veya başka bir unsurun doğrudan içinde olan kişi veya grup (süreç sahibi),
• Değerlendirmeyi yapan kişi veya grup (iç denetçi),
• Değerlendirmeyi kullanan kişi veya grup (kullanıcı)

Danışmanlık hizmetlerinin tarafları nelerdir?

Danışmanlık hizmetlerinin genellikle iki tarafı vardır.

• Tavsiye veren kişi veya grup (iç denetçi),
• Tavsiye talep eden ve alan kişi veya grup (görevin müşterisi).

Güvence işlevini ve danışmanlık işlevini kısaca açıklayınız.

Güvence sağlama işlevi, aslında denetim faaliyetinin en klasik olarak nitelendirilebilecek işlevidir. Güvence hizmetleri (Assurance Services); kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerine dair bağımsız bir değerlendirme sağlamak amacıyla kanıtların nesnel bir şekilde incelenmesidir.

Danışmanlık hizmetleri (Consulting Services); herhangi bir idari sorumluluk üstlenmeden bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden, niteliği ve kapsamı denetlenen ile birlikte kararlaştırılan istişari faaliyetler ve bununla bağlantılı diğer hizmetlerdir. Usul ve yol göstermek, tavsiyede bulunmak, işleri kolaylaştırmak ve eğitim vermek; bu kapsamdaki faaliyet örnekleridir.

İşletmelerde iç denetim hangi faaliyetleri kapsar?

İşletmelerde iç denetim; risk ve kontrol değerleme faaliyetlerine destek sağlar, • İşletme faaliyetlerini izler, • Faaliyetlere ilişkin risk ve kontrol faaliyetleri ile ilgili önerilerde bulunur, • Kontrollerin uygunluğunu ve etkinliğini test eder. İç denetim faaliyetinin çok yönlü kapsamı; mali denetim, uygunluk denetimi, operasyonel denetim ve bilgi sistemleri denetimi gibi çeşitli denetim faaliyetlerini içerir.

Resmi rehber kaç sınıftan oluşur? Kısaca açıklayınız.

Resmî rehber, iki sınıf rehberden oluşmaktadır (UİDS, 2010:5): Zorunlu Rehber: İç denetimin mesleki uygulaması için zorunlu rehberde ortaya konan kurallarla uyum, gereklidir ve elzemdir. Zorunlu rehber, titiz bir çalışma süreci sonucunda geliştirilmiş olup bu sürece ilgili tüm tarafların görüşlerinin alınması da dahildir. UMUÇ’un üç zorunlu unsuru şunlardır: • İç Denetimin Tanımı, • Etik Kuralları ve • İç Denetimin Uluslararası Mesleki Uygulama Standartları (kısaca ‘Standartlar’). Kuvvetle Tavsiye Edilen Rehber: Kuvvetle tavsiye edilen rehber, resmî bir onay sürecinden geçerek IIA tarafından onaylanır. Bu rehberde; IIA’nın iç denetim tanımının, etik kurallarının ve standartların etkili şekilde uygulanmasına yönelik uygulama esasları anlatılmaktadır.

UMUÇ’un kuvvetle tavsiye edilen unsurları nelerdir?

UMUÇ’un kuvvetle tavsiye edilen unsurları şunlardır:
• Pozisyon Raporları,
• Uygulama Önerileri
• Uygulama Rehberleri.

Standartların yapısı kaça ayrılır? Kısaca açıklayınız.

Standartların yapısı; • Nitelik standartları ve • Performans standartları şeklinde ikiye ayrılmıştır. Nitelik standartları, iç denetim faaliyetlerini yürüten kurumların ve kişilerin özelliklerine yöneliktir. Performans standartları, iç denetimin doğasını açıklar ve bu hizmetlerin performansını değerlendirmekte kullanılan kalite ölçütlerini sağlar.

Standartların amaçları nelerdir?

Standartların amaçları şunlardır :

• İç denetim uygulamasını olması gerektiği gibi temsil eden temel ilkeleri tanımlamak,
• Katma değerli iç denetim faaliyetlerini teşvik etmeye ve hayata geçirmeye yönelik bir çerçeve oluşturmak,
• İç denetim performansının değerlendirilmesine uygun bir zemin oluşturmak,
• Gelişmiş kurumsal süreç ve faaliyetleri canlandırmak.

Nitelik standartları hangi konuları ele almaktadır?

Nitelik Standartları

• 1000 - Amaç, Yetki ve Sorumluluklar
• 1010 - İç Denetim Tanımının, Etik Kurallarının ve Standartların İç Denetim Yönetmeliğinde Tanınması
• 1100 - Bağımsızlık ve Objektiflik
• 1110 - Kurum İçi Bağımsızlık
• 1111 - Yönetim Kurulu ile Doğrudan Etkileşim
• 1120 - Bireysel Objektiflik
• 1130 - Bağımsızlık veya Objektifliğin Bozulması
• 1200 - Yeterlilik ve Azami Mesleki Özen ve Dikkat
• 1210 - Yeterlilik
• 1220 - Azami Mesleki Özen ve Dikkat
• 1230 - Sürekli Mesleki Gelişim
• 1300 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programı
• 1310 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programının Gereklilikleri
• 1311 - İç Değerlendirmeler
• 1312 - Dış Değerlendirmeler
• 1320 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programı Hakkında Raporlama
• 1321 - “Uluslararası İç Denetim Mesleki Uygulama Standartlarına Uygundur” İbaresinin Kullanılması
• 1322 - Aykırılıkların Açıklanması

Performans standartlarının konuları nelerdir?

Performans Standartları

• 2000 - İç Denetim Faaliyetinin Yönetimi
• 2010 - Planlama
• 2020 - Bildirim ve Onay
• 2030 - Kaynak Yönetimi
• 2040 - Politika ve Prosedürler
• 2050 - Eş Güdüm (Koordinasyon)
• 2060 - Üst Yönetim ve Yönetim Kuruluna Raporlamalar
• 2100 - İşin Niteliği
• 2110 - Yönetişim/Kurumsal Yönetim
• 2120 - Risk Yönetimi
• 2130 - Kontrol
• 2200 - Görev Planlaması
• 2201 - Planlamada Dikkate Alınması Gerekenler
• 2210 - Görev Amaçları
• 2220 - Görev Kapsamı
• 2230 - Görev Kaynaklarının Tahsisi
• 2240 - Görev İş Programı
• 2300 - Görevin Yapılması
• 2310 - Bilgilerin Tespiti ve Tanımlanması
• 2320 - Analiz ve Değerlendirme
• 2330 - Bilgilerin Kayıtlı Hâle Getirilmesi
• 2340 - Görevin Gözetim ve Kontrolü
• 2400 - Sonuçların Raporlanması
• 2410 - Raporlama Kıstasları
• 2420 - Raporlamaların Kalitesi
• 2421 - Hata ve Eksiklikler
• 2430 - “Uluslararası İç Denetim Meslekî Uygulama Standartları’na Uygun Olarak Yapılmıştır” İbaresinin Kullanılması
• 2431 - Görevlendirmelerde Aykırılıkların Açıklanması
• 2440 - Sonuçların Dağıtımı
• 2500 - İlerlemenin Gözlenmesi
• 2600 - Yönetimin Artık (Bakiye) Riskleri Üstlenmesi

İç denetim faaliyetinin işletmelerde başlatılması için gerekli olan yaklaşımlar nelerdir?

Bu yaklaşımlar;

• İşletme içinde iç denetim birimi kurularak veya iç denetçi istihdam edilerek iç denetim faaliyetinin başlatılması (iç kaynak kullanılması),
• İşletme dışı profesyonel bir kurumdan iç denetim hizmeti alınması (dış kaynak kullanılması),
• İşletme içi ve dışı kaynakların birlikte kullanılması (eş kaynak kullanılması) dır.

Kurumsal yönetim ne demektir?

Kurumsal yönetim; bir şirketin hak sahipleri ve kamuoyunun menfaatlerine zarar vermeyecek şekilde, mali kaynakları ve insan kaynaklarını kendine çekmesini, verimli çalışmasını ve bu sayede de hissedarları için uzun dönemde ekonomik kazanç yaratarak istikrar sağlamasını mümkün kılan kanun, yönetmelik ve gönüllü özel sektör uygulamaları bileşimidir.

Kurumsal yönetimlerle ilgili düzenlemelerin ilkeleri nelerdir?

Kurumsal yönetimle ilgili düzenlemeler, dört temel ilkeye odaklanmaktadır: Adillik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk.

Adillik ilkesi nedir?

Adillik ilkesi, şirket yönetiminin bütün hak sahiplerine karşı eşit davranmasının ifadesidir. Bu ilke, azınlık hissedarlar ve yabancı ortaklar da dahil olmak üzere hissedar haklarının korunmasını ve yapılan sözleşmelerin uygulanmasını ifade etmektedir.

Şeffaflık ilkesi ne demektir?

Şeffaflık ilkesi; şirketin kamuoyu ile doğru, açık ve karşılaştırılabilir bilgi paylaşımını gerektirmektedir.

Hesap verebilirlik ilkesi ne demektir?

Hesap verebilirlik ilkesi, yönetim kurulunun tepe yönetim performansını bağımsız bir şekilde izlemesini ve tepe yöneticilerin hissedarlara karşı hesap verebilirliğinin temin edilmesini gerektirmektedir.

Sorumluluk ilkesi ne demektir?

Sorumluluk ilkesi, şirketlerin hissedarları için değer yaratırken toplumsal değerleri yansıtan kanun ve düzenlemelere uyum gösterecek şekilde faaliyet göstermesini ifade etmektedir.

Risk yönetimi ne demektir?

Risk yönetimini; şirketlerin faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek risklerin önceden belirlenmesi, tanımlanması, değerlendirilmesi, ölçülmesi ve bu riskleri azaltacak veya ortadan kaldıracak önlemler bütünü olarak tanımlamak mümkündür.

Etkin bir risk yönetiminin aşamaları nelerdir?

Etkin bir risk yönetiminin dört aşaması söz konusudur. Bunlar;

• Risklerin belirlenmesi,
• Risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi,
• Risklerin yönetilmesi ile risklerin kontrol edilmesi,
• Denetimi ve raporlanması olarak belirtilebilir.

İç kontrol ne demektir?

İç kontrolün anlatıldığı bölümde de tanımlandığı gibi iç kontrol; işletme organizasyonunda yönetim kurulu, yöneticileri ve çalışanları tarafından yönlendirilen, faaliyetlerin etkinliği ve verimliliğini, mali raporlama sisteminin güvenilirliğini, yasal düzenlemelere uygunluğunu sağlamayı amaçlayan ve bu konuda makul güvence sağlamak için tasarlanmış ve iş süreçleri içinde yer almasından ötürü bir sistem olarak nitelendirilen bir kavramdır.

İç kontrol sisteminin amaçları nelerdir?

Gerçekten de iç kontrol sisteminin üç temel amacı vardır. Birincisi, finansal raporlamanın güvenilirliğini sağlamaktır. Finansal tabloların güvenilir olması; yönetimin ticari konularda doğru kararlar alması, işletme içi herhangi bir yolsuzluğun önlenmesi veya tespitinde yardımcı olur. Bir diğer önemli amaç ise standartlaşmış süreçler yardımıyla faaliyetlerin etkinliğini ve verimliliğini artırmaktır. Bir organizasyonda kontrollerin varlığı; süreçlerin standart tanımları, görev tanımları, kuralların düzenlenmesi ve sonuç olarak işletme etkinliğinin ve verimliliğinin artırılmasında katma değer yaratır. Aynı zamanda kontrol faaliyetleri aracılığıyla işletmenin var olan varlıklarının korunmasını sağlar. Çünkü işletme büyüdükçe varlıklarını korumak sistemsel bir sorun hâline gelmektedir. Üçüncü temel amaç ise iç kontrol sisteminin gerek işletme içi gerekse yasal düzenlemelerin getirdiği kurallara uygunluğun sağlanmasında yardımcı olması, güvence sağlamasıdır. Diğer bir ifadeyle iç kontrol sisteminin bir işletmede var olmamasının olumsuz sonuçları; para ve mal kaybı, hatalı kararlar alınması, suistimal ve dolandırıcılıklarla karşı karşıya kalınması, gelir kaybı ve amaçlara ulaşılamamasıdır. Bu özellikleri ile iç kontrol sisteminin etki alanları; organizasyon yapısı ve yetkilendirme sistemi, politikalar ve yazılı yordamlar, insan kaynakları yönetimi, muhasebe sistemi ve mali kontrol, bütçe ve yönetim raporlama sistemidir.

Kamu mali yönetim ve kontrol sisteminde kaç tür denetim vardır? Bunlar nelerdir?

Kamu mali yönetim ve kontrol sistemi iki tür denetimi içermektedir. Söz konusu denetimlerden birincisi, idarelerin üst yöneticilerinin hesap verme sorumluluğu kapsamında görev yürüten iç denetim; ikincisi ise TBMM adına görev yürüten Sayıştay tarafından gerçekleştirilen dış denetimdir.

Kamu Yönetimi Kanunu’yla iç denetçilerin yerine getirmeleri gereken görevler nelerdir?

Kamu Yönetimi Kanunu’yla iç denetçilerin yerine getirmeleri gereken görevler, aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek,
• Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak,
• Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak,
• Kamu idaresinin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının; amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek,
• Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak,
• Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak,
• Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.

Kamuda iç denetçi olarak atanacakların hangi koşulları taşıması gerekmektedir?

Kamuda iç denetçi olarak atanacakların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki koşulları taşıması gerekir:

• İlgili kamu idaresinin özelliği de dikkate alınarak İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmak,

• Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen alanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak,

• Mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak,

• İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımak.

İç denetim faaliyetleri nelerdir?

Genelde iç denetim faaliyetleri, aşağıdaki faaliyetlerden birini veya birkaçını kapsar;

• Muhasebe ve iç kontrol sistemlerinin gözden geçirilmesi: Yeterli muhasebe ve iç kontrol sistemlerinin kurulması, işletme yönetiminin sorumluluğunda olup sürekli özen ve dikkat gerektiren bir faaliyettir. Bu çerçevede söz konusu sistemlerin gözden geçirilmesi, işlerliklerinin kontrol edilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılması da iç denetimin görev tanımı içinde yer alır.
• Finansal bilgiler ile faaliyet bilgilerinin incelenmesi: Bu süreç; finansal bilgilerin belirlenmesi, ölçülmesi, sınıflandırılması ve raporlanması için kullanılan yordamlar ile işlemlere, kayıtlara ve yordamlara ilişkin detay testleri de içeren münferit kalemlerin özellikle araştırılması amacıyla kullanılan yöntemlerin gözden geçirilmesini kapsar.
• İşletmenin, finansal nitelikli olmayan kontrolleri de dahil olmak üzere, faaliyetlerinin etkinliği ve yeterliliğinin gözden geçirilmesi,
• Kanunlar, diğer yasal gereklilikler ve düzenlemeler ile işletme yönetimi politikaları, kuralları ve diğer iç gerekliliklere uyumun gözden geçirilmesi.

İç denetim işlevlerinin anlaşılmasında ve ön değerlendirmesinde iç denetimin hangi özellikleri esas alınır?

İç denetim işlevlerinin anlaşılmasında ve ön değerlendirmesinde iç denetimin aşağıda belirtilen özellikleri esas alınır:

• Örgüt Yapısındaki Konumu: İç denetimin işletme içindeki özel konumu ve bunun tarafsızlığa etkisidir. Normal koşullarda iç denetim, çalışmalarını işletmenin en üst yönetim kademesine rapor eder ve işletme faaliyetlerine ilişkin olarak başka bir sorumluluk üstlenmez. İşletme yönetimi tarafından iç denetime getirilen her bir kısıtlama, titizlikle irdelenir. Özellikle iç denetçilerin her durumda bağımsız denetçilerle iletişim kurabiliyor olması gerekir.
• İç Denetim İşlevinin Kapsamı: İşletme içinde uygulanan iç denetim işlevinin içeriği ve kapsamıdır. Bağımsız denetçi; işletme yönetiminin iç denetimin önerilerini dikkate alıp almadığını, kanıtlayıcı bilgi ve belgeler üzerinden değerlendirir.
• Teknik Yeterlilik: İç denetimin teknik bakımdan yeterli, eğitimli ve uzman kişiler tarafından yapılıp yapılmadığı hususunun tespitidir. Bağımsız denetçi, iç denetim elemanlarının işe alınış ve eğitim yordamları ile tecrübe ve mesleki ehliyetlerini inceleyebilir.
• Mesleki Özen: İç denetimin planlama, denetleme, gözden geçirme ve belgeleme faaliyetlerinin uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususunun tespitidir. Denetim el kitapları, çalışma programları ve çalışma kâğıtlarının yeterliliği dikkate alınır.

İç denetim için yapılan ön değerlendirmede hangi hususlar göz önüne alınır?

Belirli bir iç denetim çalışmasının değerlendirilmesi; bu çalışmanın ve bunlara esas teşkil eden programların kapsamının, yeterliliğinin ve iç denetim için yapılan ön değerlendirmenin uygunluğunu koruyup korumadığının değerlendirilmesini kapsar. Bu değerlendirme, aşağıdaki hususların mevcut olup olmadığı dikkate alınarak yapılır:

• İç denetim çalışmasının yeterli teknik eğitimi ve ehliyeti olanlar tarafından yapılması ve çalışmada görev alan yardımcıların doğru bir şekilde yönlendirilip bu yardımcıların çalışmalarının uygun şekilde gözden geçirilmesi ve belgelendirilmesi,
• Ulaşılan sonuçların makul temellere dayanmasını teminen yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının toplanması,
• Ulaşılan sonuçların koşullara uygunluğunun ve hazırlanan raporun yapılan çalışmanın sonuçlarıyla tutarlılığının sağlanması,
• İç denetim tarafından açıklanan istisnai hususların uygun şekilde çözüme kavuşturulması.