Denetim Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Genel denetim planının oluşturulmasında denetçiler finansal tabloların gerçeğe uygun şekilde hazırlanıp hazırlanmadığını belirlemek için hangi denetim testlerini kullanırlar?

Genel denetim planının oluşturulması evrelerinde denetçiler, finansal tabloların gerçeğe uygun şekilde hazırlanıp hazırlanmadığını belirlemek için aşağıda belirtilen beş tür denetim testi kullanırlar. 1. Risk değerlendirme 2. Kontrol testleri 3. İşlemlere ilişkin tözel testler 4. Analitik yöntemler 5. Hesap kalanlarının detaylı incelenmesi

Denetçinin işletmenin iç kontrollerini anlaması ve kontrol riskini değerlendirmesi sürecinin aşamaları nelerdir?

Denetçinin işletmenin iç kontrollerini anlaması ve kontrol riskini değerlendirmesi sürecinin dört aşaması vardır. Bunlar: • İç kontrollerin yapısı ve işleyişi ile ilgili bilgi toplama ve belgelendirme, • Kontrol riskinin değerlendirilmesi, • Kontrollerin test edilmesi, • Planlanmış ortaya çıkarma riski ve ek denetim tekniklerine karar vermedir.

COSO’ya göre iç kontrol hangi bileşenlerden oluşmaktadır?

COSO’ya göre iç kontrol, kapsam itibarıyla birbiriyle ilişkili beş bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler; kontrol ortamı, risk değerlendirme, kontrol eylemleri, bilgi ve iletişim, izleme (gözlemleme)’dir. Bu beş bileşen, yönetimin işletmeyi çalıştırma/işletme tarzından çıkarılır.

Bulma riskini formülize ediniz?

Bulma riski=Kabul edilebilir denetim riski/Doğal risk X Kontrol riski

COSO’ya göre İç kontrol nedir?

İç kontrol; işletmenin yönetim kurulu, yöneticileri ve diğer personeli tarafından etkilenen ve aşağıda sınıflandırılmış olarak belirtilen işletme amaçlarını başarmak üzere makul bir güvence sağlamak için tasarlanan bir süreçtir: • Faaliyetlerin etkililiği ve verimliliği, • Finansal raporlamanın güvenilirliği, • İlgili yasalara ve düzenlemelere uygunluk.

İşletme örgütlerinin amacı nedir?

İster kâr amacı güden bir ticaret işletmesi ister bir yatırım fonu isterse üniversite ya da dernek olsun her türdeki işletme örgütünün üç temel amacı vardır. • Birinci temel amaç, o örgütün faaliyetlerinin etkin ve verimli (başarılı) olması, • İkinci temel amaç, o örgütün pay ve çıkar sahiplerine (paydaşlarına) güvenilir finansal bilgiler sunması, • Üçüncü temel amaç ise bütün bu faaliyetleri yasalara ve diğer düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirmesidir.

Denetim evrelerinden kontrol testleri ve tözel testlerin uygulanmasının ve analitik incelemenin amacı nedir?

Bu evrenin amacı risk değerlendirerek yeterli ve uygun denetim kanıtı toplamaktır.

Denetim süreci genel olarak hangi evrelerden oluşmaktadır?

Ön araştırma ve müşterinin kabulü, genel denetim stratejisinin ve planının oluşturulması, Kontrol testleri ve tözel testlerin uygulanması, Analitik inceleme yöntemlerinin uygulanması ve bakiyelerin detaylı test edilmesi, Denetim çalışmasının tamamlanması ve denetim raporunun hazırlanması.

Denetçinin dikkat etmesi gereken hileli finansal raporlama eylemleri neler olabilir?

• Finansal tablolarda sunulması gereken bilgilerin veya bu bilgilerle ilgili işlemlerin kasıtlı olarak atlanması veya yanlış yansıtılması, • Finansal işlemlerin kaydedilmesi, değerlemesi, sınıflandırılması, kayıt belge ile finansal tablolarda ve dipnotlarda sunulmasına ilişkin muhasebe ilkelerinin kasıtlı bir şekilde yanlış uygulanması, • Faaliyet sonuçlarının değiştirilmesi ya da başka amaçlara ulaşmak için özellikle hesap dönemi sonuna yakın bir tarihte aktif yevmiye kayıtları yapılması, • Hesap bakiyelerini tahmin etmede kullanılan varsayımların uygun olmayan biçimde oluşturulması ve kanaatlerin değiştirilmesi, • Raporlama döneminde meydana gelen işlem ve olayların finansal tablolara yansıtılmaması, zamanından önce yansıtılması veya ertelenmesi, • Finansal tablolarda yer alan tutarları etkileyebilecek bilgilerin gizlenmesi veya açıklanmaması, • İşletmenin finansal durumunu veya finansal performansını yanlış sunmak amacıyla karmaşık işlemlere girişilmesi, • Önemli ve olağandışı işlemlere ilişkin kayıtların ve koşulların değiştirilmesi.

Denetimin planlı bir şekilde yürütülmesinin temel nedenleri nelerdir?

Koşullara uygun yeterli kantı elde etmek, denetim maliyetlerini makul bir seviyede tutmak, müşteriyle sorun yaratacak yanlış anlaşılmaları önlemek.

Varlıkların kötüye kullanılması nedir?

Daha çok işletmenin çalışanları tarafından yapılan bu tür hile ve usulsüzlükler, varlıkların çalınması ya da amaç dışı kullanılması şeklinde gerçekleşir. Varlıkların kötüye kullanılmasında, genellikle, varlıkların kaybolması veya izin alınmaksızın rehin verilmesini gizlemek için yanlış veya yanıltıcı kayıtlar yapılması ve gerçeğe aykırı belge düzenlenmesi söz konusu olur.

Belge ve kayıtların iç kontroller açısından taşıması gereken genel niteliksel özellikleri nelerdir?

İster yasal gereklerle ister işletme içi ihtiyaçlar için olsun belge ve kayıtların iç kontroller açısından taşıması gereken genel niteliksel özellikler şunlardır: • Seri ve sıra numarası taşıması ve belgelerin bu numaralarla izlenmesi, • İşlem gerçekleştiği anda ya da en kısa sürede düzenlenmesi, • Çok sayıda farklı belge yerine mümkün olduğu yerde çoklu kullanıma imkân veren belge oluşturmak, • Belgeyi en doğru düzenlemeye imkân verecek şekilde tasarlamak.

ISA 200’e göre ortak baş denetçi hangi hususları değerlendirir?

• İşletme yönetiminde etkili olanlar ve yönetimden sorumlu kişiler ile ana ortakların dürüstlüğü, • Denetim ekibinin işlerin yapılması bakımından yeterliliği, gerekli zaman ve kaynağa sahip olup olmadığı, • Denetim kuruluşu ve ekibin etik ilkelere uyup uymadığı.

Hileli finansal raporlamayı teşvik eden koşullar nelerdir?

Baskı, fırsat ve bahane. Bu üç temel koşul hile üçgeni olarak da ifade edilirler.

Denetim evrelerinden müşterinin kabulü, denetim stratejisi ve planlama evresinin amacı nedir?

Bu evrenin amacı genel kabul görmüş denetim ilke ve standartlarına uygun, nitelikli bir denetim yapmaktır.

Finansal tabloların denetimi açısından hile kaça ayrılır?

Finansal tabloların denetimi açısından hile genel olarak iki gruba ayrılmaktadır. 1. Varlıkların kötüye kullanılması 2. Hileli finansal raporlama

Denetim çalışmanın planlanması ve tasarlanması aşamasında kritik önemi olan konular nelerdir?

Müşterinin kabulü ve ön planlama, müşteri işletmenin ve iş kolunun anlaşılması, işletme riskini değerlendirme, analitik incelemeler yoluyla ön incelemeler, önemliliğin belirlenmesi, kabul edilebilir denetim riski ve doğal riskin değerlendirilmesi, iç kontrollerin anlaşılması ve kontrol riskinin değerlendirilmesi, hile riskinin değerlendirilmesi için bilgi toplanması, genel denetim planı ve denetim programının oluşturulmasıdır.

ISA 240’a göre hileye sebep olabilecek olay ve koşullar (risk etkenleri) nelerdir?

ISA 240’a göre risk etkenleri şunlardır: • İşletmeye ilave öz sermaye sağlayacak olan üçüncü şahısların beklentilerini karşılama ihtiyacının doğuracağı baskılar, • Performansa bağlı prim ödemesi yapılan işletmelerde gerçekçi olmayan hedeflerin sebep olabileceği baskılar, • İç kontrollerin eksikliği veya etkisizliği.

COSO kontrol modelinin bileşenlerinden Kontrol Ortamı hangi unsurlardan oluşur?

COSO kontrol modelinin bileşenlerinden Kontrol Ortamı aşağıdaki unsurlardan oluşur; • Dürüstlük ve Etik Değerler • Yetkinlik • Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesinin Oluşumu • Yönetim Felsefesi ve Çalışma Tarzı • Örgütsel Yapı • Yetki ve Sorumlulukların Dağıtılması • İnsan Kaynakları Politikaları ve Uygulamaları

Denetimde işletme yöneticilerinin sorumlulukları nelerdir?

Denetime konu işletmenin bütün finansal işlemlerinin genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartları ile yasal gereklere ve düzenlemelere uygun şekilde kaydedilmesi, sınıflandırılması ve finansal tablolarda sunulmasından; o işletmenin yöneticileri sorumludur.

Denetimde denetçinin sorumlulukları nelerdir?

Denetime konu işletmenin bütün finansal işlemlerinin genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartları ile yasal gereklere ve düzenlemelere uygun şekilde kaydedilmesi, sınıflandırılması ve finansal tablolarda sunulmasından; o işletmenin yöneticileri sorumludur.

Finansal tabloların uygun sunumu nasıl tanımlanır?

Finansal tabloların uygun sunumu şu şekilde tanımlanır: • Seçilen ve uygulanan muhasebe ilkeleri genel kabul görmüş olmalı, • Koşullara uygun muhasebe ilkeleri olmalı, • Finansal tablolar; bunların kullanılmasını, anlaşılmasını ve yorumlanmasını etkileyebilecek konular hakkında bilgilendirici olmalı, • Sunulan bilgiler mantıklı biçimde sınıflandırılmalı ve özetlenmeli, • Ayrıntılı ve karmaşık olmamalı, • Finansal tablolar; ilgili işlem ve olayları, finansal durumu, faaliyet sonuçlarını ve kabul edilebilir sınırlar dahilindeki finansal tablolara koyacak kadar önemli ve sınırlar içindeki- nakit akımlarını yansıtmalıdır.

Denetim sürecinde en etkili yaklaşım olarak kabul edilen işlem döngüsü yaklaşımı nasıl uygulanır?

Bu yaklaşımda finansal tabloda sunulan bir hesap kalemi, bu hesap kalanının (bakiyesinin) kaynağını oluşturan işlemlerin ilgili olduğu diğer hesaplarla bağlantılı şekilde denetlenir. Yani bir hesap kalemi ve işlemleri ilgilendiren diğer hesaplar ile birlikte denetlenir.

İşletme riski nedir, hangi unsurlardan kaynaklanır?

İşletme riski, işletmenin faaliyet amaçlarını başaramama tehlikesidir. İşletme riski, müşteri işletmeyi ve onun faaliyette bulunduğu ortamı etkileyen unsurlardan kaynaklanır.

Denetçi işletme riskini değerlendirirken hangi bilgilerden yararlanır?

Denetçi, işletmenin riskini değerlendirmede işletme ve iş kolu hakkında topladığı bilgilerden yararlanır.

Uluslararası denetim standartlarına göre denetçinin bağımsız denetim çalışması başlangıcında yapması gerekenler nelerdir?

Müşteriyle olan ilişkinin ve bağımsız denetim çalışmasının devamına ilişkin işlemlerin gerçekleştirilmesi, Bağımsızlığı da içeren etik gerekliliklere uyumun ölçülüp değerlendirilmesi, Denetim çalışmasının koşullarında müşteriyle mutabakata varılması gerekmektedir.

Denetçi denetim metodolojisini hangi parametreleri göz önüne alarak belirler?

Denetime konu işletmenin bütün finansal işlemlerinin genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartları ile yasal gereklere ve düzenlemelere uygun şekilde kaydedilmesi, sınıflandırılması ve finansal tablolarda sunulmasından; o işletmenin yöneticileri sorumludur. Denetçi; denetlediği işletmenin faaliyet özelliklerini, işletmeyi çevreleyen ekonomik, politik ve teknolojik koşulları, zamanı ve fayda maliyeti göz önünde bulundurarak denetim metodolojisini belirler.

Denetim çalışmasının ülkemizde başlangıç prosedürü nedir?

Denetim çalışması, ülkemizde denetim talebinde bulunan müşterinin denetim şirketinden bir denetim teklif talebiyle başlar. Sermaye Piyasası Mevzuatı kapsamında bağımsız denetim hizmeti almak isteyen işletmeler, Sermaye Piyasası Kurulundan (SPK) denetim yapma onayı almış ve SPK’nin tebliğlerle ilan ettiği listede adı geçen denetim şirketlerine başvururlar. Denetim şirketinin müşteriyi uygun görerek teklif vermesi ve müşterinin de verilen teklifi kabul etmesini takiben standartlara uygun bir yazılı sözleşme imzalanarak denetim çalışması başlar. Ancak denetim şirketleri, sözleşme imzalamadan önce denetim işinin kabulü hâlinde hem üstlenecekleri riski değerlendirmek hem de denetimin kapsamını belirleyerek en uygun koşullarda sözleşme imzalayabilmek amacıyla ilgili müşteri hakkında ön araştırma yaparlar. Uluslarası denetim standartlarına göre işin kabulünden önce ön araştırma yapılması zorunludur. Bu konuyla ilgili esaslar ISA 210, ISA 220 ve ISA 300 no.lu denetim standartlarının çeşitli maddelerinde düzenlenmiştir.

Denetçiler hangi koşullarda dışarıdan uzman görüşüne başvururlar?

Denetçiler, yürüttükleri denetim çalışması kapsamında muhasebe ve denetim dışında bir alanda özel yetenek, bilgi ve deneyim gerektiren konularda; örneğin kıymetli taşların ya da madenlerin, sanat eserlerinin vb. değerlemesinde uzman görüşünden yararlanabilirler. Denetçinin hangi hâllerde ve uzman görüşünden nasıl yararlanması gerektiği uluslararası standartlarda ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. (Bakınız ISA 620). Uzman görüşünden yararlanma kararının verilmesinde uzmanın mesleki yetkinlik derecesi, deneyimi, bağımsızlık ve tarafsızlığı önemli bir konu olup bu kararın doğurabileceği önemli yanlışlık riskinin değerlendirilmesi gerekir.

Hileli finansal raporlama nedir?

Kasıtlı bir şekilde finansal tablolarda olması gereken tutarların veya açıklamaların yer almaması veya yanlış beyan edilmesi suretiyle finansal tablo kullanıcılarının yanıltılması şeklinde ve daha çok işletmenin muhasebe politikalarına yön ve karar veren, bunları uygulayan yöneticiler tarafından gerçekleştirilen hile eylemleridir.

Finansal tabloların denetçi tarafından denetlenmesinde temel amaç nedir?

Finansal tabloların denetçi tarafından denetlenmesinde temel amaç; finansal tabloların işletmenin finansal durumunu ve nakit akışları da dahil olmak üzere faaliyet sonuçlarını genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine (ve finansal raporlama standartlarına) uygun şekilde, tüm önemli yönleriyle, gerçeğe uygun gösterdiği konusunda bir görüş belirtmektir.

COSO yaklaşımına göre belli başlı kontrol eylemleri nelerdir?

COSO yaklaşımına göre belli başlı kontrol eylemleri şunlardır: • Görevlerin uygun şekilde ayrımlanması • Faaliyetler ve işlemlerle ilgili uygun yetkilendirmeler • Yeterli biçimde belgelendirme ve kaydetme • Varlıkların ve kayıtların fiziki kontrolleri • Yapılan işlerin bağımsız kişiler tarafından kontrol edilmesi

ISA 315’e göre denetçinin işletme ve faaliyet ortamını değerlendirebilmesi kapsamında yapması gerekenler nelerdir?

ISA 315’e göre denetçinin işletme ve faaliyet ortamını değerlendirebilmesi kapsamında yapması gerekenler şunlardır; • İşletme ve faaliyet ortamı hakkındaki bilgilerin kaynaklarını belirlemek • İşletmenin risk yönetimi, iç kontrolleri ve faaliyet ortamını değerlendirmek • İşletme riskinin boyutu, kaynakları ve gerçekleşme olasılıklarını dikkate almak • Değerlendirme sonuçlarını işletme yönetimi ve yönetimden sorumlu kişilerle görüşmek • Tüm aşamaları belgelendirerek çalışma kağıtlarıyla ilişkilendirmek

ACFE mesleki hile ve suiistimalleri nasıl sınıflandırır?

ACFE, mesleki hile (fraud) ve suistimalleri (abuse) üç ana gruba ayırmaktadır: Yolsuzluk (corruption), işletme varlıklarını zimmete geçirme (misappropriation) ve hileli finansal raporlama.

Denetim evrelerinden çalışmaların birleştirilmesi ve raporlamanın amacı nedir?

Bu evrenin amacı finansal bilgilerin gerçeğe uygun, doğru olduğuna ilişkin bağımsız görüş oluşturmaktır.

Tözel testler ne amaçla uygulanır, hangi gruplara ayrılır?

Tözel testler finansal tablo kalemlerinin parasal tutarlarının doğruluğunu anlamak amacıyla uygulanır, üç grupta toplanır: • İşlemlere ilişkin tözel testler • Analitik yöntemler • Hesap kalanlarının detaylı incelenmesi

Denetçi kontrollerin tasarımı ve işleyişi ile ilgili bilgi toplarken hangi teknikleri uygular?

Denetçi kontrollerin tasarımı ve işleyişi ile ilgili bilgi toplarken hangi teknikleri uygular: • Kontrol belgelerinin tespiti, • Kurum çalışanlarıyla görüşme, • Kontrol süreçlerini yürütenlerin gözlemlenmesi, • Başından sonuna kadar bir ya da birkaç işlemi izleyerek işi yeniden yapma.

Denetçi iç kontrollerin etkililiğine ilişkin değerlendirmeleri nasıl test eder?

Denetçi; kontrolleri uygulayan personelle görüşmeler yaparak, kontrol belgelerini, kayıtları ve raporları inceleyerek, seçilen anahtar niteliği taşıyan önemli kontrol eylemlerini gözlemleyip uygulamayı izleyerek ve seçilen anahtar niteliği taşıyan önemli kontrol eylemleriyle ilgili işlemleri süreci başından sonuna kadar ele alıp yeniden yaparak ya da yapılışı bire bir inceleyerek test edebilir.

Finansal tablo denetimi kapsamında hile nedir?

Finansal tablo denetimi kapsamında hile, finansal tabloların kasıtlı bir şekilde yanlış bilgi içermesi olarak ifade edilmektedir.

Denetim sürecinde en sık kullanılan denetim yaklaşımları nelerdir?

Denetim sürecinde en sık kullanılan denetim yaklaşımları; önemlilik yaklaşımı, sistem temelli yaklaşım, işlem döngüsü yaklaşımı, doğrudan inceleme yaklaşımı ve risk temelli yaklaşımdır.

SPK denetim standartlarına göre bir bağımsız denetim sözleşmesi kapsamında asgari olarak yer alması gereken maddeler nelerdir?

• Finansal tabloların denetiminin amacı ve denetim dönemi, • İşletme yönetiminin finansal tablolara ilişkin sorumluluğu, • Finansal tablolar düzenlenirken esas alınan finansal raporlama standartları, • Denetçinin uymakla yükümlü olduğu denetim standartlarına atıf da dahil olmak üzere denetimin kapsamı, • Denetim çalışması sonucunda sözleşme gereğince düzenlenecek diğer rapor türleri, • Denetimin örnekleme yöntemiyle yapılan testlere dayanması, muhasebe ve iç kontrol sistemleri ile denetimin doğasından kaynaklanan kısıtlamalar nedeniyle önemli yanlışlıkların ortaya çıkarılamaması gibi kaçınılmaz bir riskin söz konusu olduğu hususu, • Denetimle ilgili olarak istenen her türlü kayıt, doküman ve diğer bilgilere sınırsız bir şekilde erişimin gerekliliği, • Denetimden sorumlu ekibin unvanları, öngörülen çalışma süreleri ve her biri için uygun görülen ücret tutarının ayrıntılı dökümü ile toplam bağımsız denetim ücreti.

Uluslararası denetim standartlarına göre denetimi yürütecek ekipten beklenen yetenek ve yeterlilikler nelerdir?

Denetim standartlarına göre denetimi yürütecek ekipten beklenen yetenek ve yeterlilikler şunlardır: • Uygun eğitim almak, denetimlere katılım yolu ile benzeri nitelikte ve zorluktaki denetim işini anlayabilecek ve gerçekleştirebilecek deneyime sahip olmak, • Uluslararası denetim standartları ile hukuki ve yasal düzenlemeler konusunda yeterli bilgiye sahip olmak, • İlgili bilgi teknolojileri dahil uygun düzeyde teknik bilgi sahibi olmak, • Müşterinin faaliyette bulunduğu sektör hakkında yeterli bilgi sahibi olmak, • Mesleki karar verme yeteneğine sahip olmak, • Denetim kuruluşunun kalite kontrol politika ve yöntemlerini kavrama yeteneğine sahip olmak.

Denetim şirketinin müşteri hakkında yaptığı ön araştırmada hangi verilerin elde edilmesi beklenir?

Firmanın kuruluş ve gelişme süreci, hızlı ya da istikrarlı şekilde büyüyüp büyümediği, finansal durumu, başarısı, Piyasadaki itibarı, sektördeki konumu; vergi, sosyal güvenlik, kredi vb. kurumlarla ilişkilerinin firma ve ortaklar açısından durumu, Firmanın etik kodları, uygulamaları, müşteri ve satıcılarıyla ilişkileri, kamuya yansımış devam eden ya da sonuçlanmış önemli davalar, Önceki denetim firması ile ilişkileri, firma hakkında hazırlanmış önceki denetim vb. değerlendirme raporları, İşletmenin örgütsel yapısı, faaliyet birimleri, yabancı ülkelerdeki faaliyetleri, üstlenilecek denetim görevinin kapsamı, getireceği iş yükü ve denetim şirketinin kendi kapasitesi ile olası iş yükünün tutarlılığı.

Bu kapsamda denetçinin işletmeyi ve işletmenin faaliyet gösterdiği iş kolunu anlayabilmesinde yardımcı olacak genel stratejik yaklaşım nedir?

• Denetçinin işletmenin faaliyet gösterdiği sektör, yasal düzenlemeler ve diğer dış faktörler ile finansal raporlama esaslarını anlaması, • İşletmenin yapısını ve faaliyet süreçlerini anlaması, • İşletmenin amaç ve stratejileri ile bunlara ilişkin faaliyet risklerini anlaması, • İşletmenin finansal performansının ölçülmesi ve gözden geçirilmesi.

Muhasebe bilgi sistemi nedir?

İşletme içinde biçimsel anlamda oluşturulan tek bilgi sistemi, muhasebe bilgi sistemidir. Muhasebe bilgi sistemi; finansal işlemleri kaydeden, sınıflayan ve raporlayan bir süreç olup aynı zamanda varlıklar üzerinde koruyuculuk ve hesap verebilirlik görevi üstlenmiştir.

COSO kontrol modeline göre kontrol eylemlerini neye göre sınıflandırır?

COSO yaklaşımı, işletmenin kontrol eylemlerini işletmenin üç temel amacına göre sınıflandırır: Faaliyetlerle ilgili kontroller, finansal raporlamayla ilgili kontroller ve uygunlukla ilgili kontroller. Bu kontroller, ayrı kontroller şeklinde olabileceği gibi birbiriyle ilişkili kontroller de olabilir.

COSO kontrol modeline göre yönetimin risk değerlendirmelerinin süreçleri nelerdir?

COSO kontrol modeline göre yönetimin risk değerlendirmelerinin süreçleri; amaç belirleme, risk tanılama ve çözümlemedir.

Maliye Bakanlığı’na göre İç kontrol nasıl tanımlanmıştır?

İç kontrol, ‘İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür.

Kontrol testleri hangi yöntemlerden oluşur?

• Kontrolleri yürüten personelle görüşme yapılması • Belge kayıt ve raporların incelenmesi • Kontrollerin ilgili olduğu faaliyetin gözlemlenmesi • Seçilmiş kontrollerle ilgili uygulamanın başından sonuna kadar aynen yapılması

Denetim sürecinde en sık kullanılan denetim yaklaşımları; önemlilik yaklaşımı, sistem temelli yaklaşım, işlem döngüsü
yaklaşımı, doğrudan inceleme yaklaşımı ve risk temelli yaklaşımdır. nelerdir?

Denetim sürecinde en sık kullanılan denetim yaklaşımları; önemlilik yaklaşımı, sistem temelli yaklaşım, işlem döngüsü
yaklaşımı, doğrudan inceleme yaklaşımı ve risk temelli yaklaşımdır.

Daha etkili bir yaklaşım olarak kabul edilmekte olan İşlem Döngüsü yaklaşımında finansal tabloda sunulan bir hesap kalemi nasıl denetlenir?

İşlem döngüsü yaklaşımı, daha etkili bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Bu yaklaşımda finansal tabloda sunulan bir hesap kalemi, bu hesap kalanının (bakiyesinin) kaynağını oluşturan işlemlerin ilgili olduğu diğer hesaplarla bağlantılı şekilde denetlenir.

Denetçinin uygun bir denetim stratejisi ve metodolojisi oluşturmasının amacı nedir?

Denetçi, yönetimin savlarına yönelik denetim amaçlarını gerçekleştirebilmek ve bu amaçlar doğrultusunda yeterli ve uygun kanıt toplayabilmek için uygun bir denetim stratejisi ve metodolojisi oluşturmalıdır.

Denetimin planlı şekilde yürütülmesinin sayısız faydası yanı sıra temelinde yer alan nedenler nelerdir?

Denetimin planlı şekilde yürütülmesinin sayısız faydası olmakla birlikte temelde üç önemli nedeni vardır:
• Koşullara uygun yeterli kanıt elde etmek,
• Denetim maliyetlerini makul bir seviyede tutabilmek,
• Müşteriyle sorun yaratacak yanlış anlaşılmaları önlemek.

Finansal tabloların bağımsız denetim süreci ne gibi eylemleri kapsar?

Finansal tabloların bağımsız denetim süreci; müşterinin kabulüyle başlayan, genel denetim stratejisi çerçevesindeki plan ve programlar dahilinde yürütülen ve en sonunda raporlama ile sonuçlanan bir dizi eylemi kapsar.

Denetim süreci, genel olarak hangi evrelerden oluşmaktadır?

Denetim süreci, genel olarak aşağıdaki evrelerden oluşmaktadır:
• Ön araştırma ve müşterinin kabulü, genel denetim stratejisinin ve planının oluşturulması,
• Kontrol testleri ve tözel testlerin uygulanması,
• Analitik inceleme yöntemlerinin uygulanması ve bakiyelerin detaylı test edilmesi,
• Denetim çalışmasının tamamlanması ve denetim raporunun hazırlanması.

Bir denetim çalışmasının planlanması ve tasarlanması aşamasında kritik önemi konular nelerdir?

Bir denetim çalışmasının planlanması ve tasarlanması aşamasında kritik önemi olan birkaç önemli konu bulunmaktadır. Bu konular aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Müşterinin kabulü ve ön planlama,
• Müşteri işletmenin ve iş kolunun anlaşılması,
• İşletme riskini değerlendirme,
• Analitik incelemeler yoluyla ön incelemeler,
• Önemliliğin belirlenmesi, kabul edilebilir denetim riski ve doğal riskin değerlendirilmesi,
• İç kontrollerin anlaşılması ve kontrol riskinin değerlendirilmesi,
• Hile riskinin değerlendirilmesi için bilgi toplanması,
• Genel denetim plan› ve denetim programının oluşturulması.

Denetim şirketleri, müşterinin denetim teklifini yanıtlamadan önce genel stratejinin belirlenmesini kolaylaştırması adına hangi verileri elde etmek için ön araştırmalar yaparlar?

Denetim şirketleri, müşterinin denetim teklifini yanıtlamadan önce müşteri hakkında ön araştırmalar yaparlar. Bu araştırmalardan elde edilen şu veriler, müşteri hakkında önemli bilgi sağlayarak müşteriyle anlaşma yapılması ve standartlara göre hazırlanması zorunlu olan genel stratejinin belirlenmesini kolaylaştırır:
• Firmanın kuruluş ve gelişme süreci, hızlı ya da istikrarlı şekilde büyüyüp büyümediği, finansal durumu, başarısı,
• Piyasadaki itibarı, sektördeki konumu; vergi, sosyal güvenlik, kredi vb. kurumlarla ilişkilerinin firma ve ortaklar açısından durumu,
• Firmanın etik kodları, uygulamaları, müşteri ve satıcılarıyla ilişkileri, kamuya yansımış devam eden ya da sonuçlanmış önemli davalar,
• Önceki denetim firması ile ilişkileri, firma hakkında hazırlanmış önceki denetim vb. değerlendirme raporları,
• İşletmenin örgütsel yapısı, faaliyet birimleri, yabancı ülkelerdeki faaliyetleri, üstlenilecek denetim görevinin kapsamı, getireceği iş yükü ve denetim şirketinin kendi kapasitesi ile olası iş yükünün tutarlılığı.

Uluslararası denetim standartları, hangi unsurları denetçinin bağımsız denetim çalışmasının başlangıcında yapmasını gerekli görmüştür?

Uluslararası denetim standartları, denetçinin bağımsız denetim çalışmasının başlangıcında yapması gereken şu üç önemli unsura dikkat çekmektedir:
• Müşteriyle olan ilişkinin ve bağımsız denetim çalışmasının devamına ilişkin işlemlerin gerçekleştirilmesi,
• Bağımsızlığı da içeren etik gerekliliklere uyumun ölçülüp değerlendirilmesi,
• Denetim çalışmasının koşullarında müşteriyle mutabakata varılması.

Uluslararası denetim standardı ISA 200’e göre sorumlu ortak baş denetçi, müşterinin kabulü, müşteriyle olan ilişkinin devamı ve özellik arz eden bağımsız denetimlerle ilgili gerekli usul ve esasların izlendiğinden emin olmak ve ulaşılan sonuçları yazılı hâle getirmek zorunluluğunu yerine getirirken hangi hususları dikkate almalıdır?

Uluslararası denetim standardı ISA 200’e göre sorumlu ortak baş denetçi; aşağıda belirtilen hususları dikkate alarak müşterinin kabulü, müşteriyle olan ilişkinin devamı ve özellik arz eden bağımsız denetimlerle ilgili gerekli usul ve esasların izlendiğinden emin olmak ve ulaşılan sonuçları yazılı hâle getirmek zorundadır:
• İşletme yönetiminde etkili olanlar ve yönetimden sorumlu kişiler ile ana ortakların dürüstlüğü,
• Denetim ekibinin işlerin yapılması bakımından yeterliliği, gerekli zaman ve kaynağa sahip olup olmadığı,
• Denetim kuruluşu ve ekibin etik ilkelere uyup uymadığı.

Standartlara uygun bir denetim sözleşmesi hangi hükümleri kapsar?

Standartlara uygun bir denetim sözleşmesi; denetim şirketinin denetim görevini üstlenmeyi kabul ettiğini, denetimin amacını ve kapsamını, denetçinin müşteriye ve müşterinin denetçiye karşı sorumluluklarını ve denetim sonunda müşteriye verilecek olan denetim raporu türlerine ilişkin hükümleri kapsar.

Uluslararası denetim  standartlarıyla uyumlu SPK denetim standartlarına göre bir bağımsız denetim sözleşmesinin kapsamında asgari olarak yer alması gereken maddeler nelerdir?

Sözleşmenin taşıması gereken nitelikler, uluslararası denetim standartlarında düzenlenmiştir. Uluslararası denetim  standartlarıyla uyumlu SPK denetim standartlarına göre bir bağımsız denetim sözleşmesinin kapsamında asgari olarak yer
alması gereken maddeler aşağıda özetlenmiş olup bu koşullara uygun bir sözleşme tebliğin 2 no.lu ekinde verilmiştir (Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) 22 sayılı Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ).
• Finansal tabloların denetiminin amacı ve denetim dönemi,
• İşletme yönetiminin finansal tablolara ilişkin sorumluluğu,
• Finansal tablolar düzenlenirken esas alınan finansal raporlama standartları,
• Denetçinin uymakla yükümlü olduğu denetim standartlarına atıf da dahil olmak üzere denetimin kapsamı,
• Denetim çalışması sonucunda sözleşme gereğince düzenlenecek diğer rapor türleri,
• Denetimin örnekleme yöntemiyle yapılan testlere dayanması, muhasebe ve iç kontrol sistemleri ile denetimin doğasından kaynaklanan kısıtlamalar nedeniyle önemli yanlışlıkların ortaya çıkarılamaması gibi kaçınılmaz bir riskin söz konusu olduğu hususu,
• Denetimle ilgili olarak istenen her türlü kayıt, doküman ve diğer bilgilere sınırsız bir şekilde erişimin gerekliliği,
• Denetimden sorumlu ekibin unvanları, öngörülen çalışma süreleri ve her biri için uygun görülen ücret tutarının ayrıntılı dökümü ile toplam bağımsız denetim ücreti.

Uluslararası denetim standartlarına göre genel olarak işi yürütecek denetim ekibinden beklenen yetenek ve yeterlilikler nelerdir?

Denetim kalitesi açısından bir denetim işinde görevlendirilecek denetçilerin o denetim işini yürütmeye özgü niteliksel özellikleri önem taşımaktadır. Bu konuda ayrıntılı düzenlemeler içeren uluslararası denetim standartlarına göre genel olarak işi yürütecek denetim ekibinden beklenen yetenek ve yeterlilikler şunlardır:
• Uygun eğitim almak, denetimlere katılım yolu ile benzeri nitelikte ve zorluktaki denetim işini anlayabilecek ve gerçekleştirebilecek deneyime sahip olmak,
• Uluslararası denetim standartları ile hukuki ve yasal düzenlemeler konusunda yeterli bilgiye sahip olmak,
• İlgili bilgi teknolojileri dahil uygun düzeyde teknik bilgi sahibi olmak,
• Müşterinin faaliyette bulunduğu sektör hakkında yeterli bilgi sahibi olmak,
• Mesleki karar verme yeteneğine sahip olmak,
• Denetim kuruluşunun kalite kontrol politika ve yöntemlerini kavrama yeteneğine sahip olmak.

SPK denetim standartlarına göre bir denetim ekibinin kaç kişiden oluşması öngörülmüştür?

SPK denetim standartları, bir denetim ekibinin üç asil, üç yedek şeklinde en az altı kişiden oluşmasını öngörmüştür.

Denetçinin işletmeyi ve işletmenin faaliyet gösterdiği iş kolunu anlayabilmesinde yardımcı olacak genel stratejik yaklaşım ne şekildedir?

Denetçinin işletmeyi ve işletmenin faaliyet gösterdiği iş kolunu anlayabilmesinde yardımcı olacak genel stratejik yaklaşım, aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
• Denetçinin işletmenin faaliyet gösterdiği sektör, yasal düzenlemeler ve diğer dış faktörler ile finansal raporlama esaslarını anlaması,
• İşletmenin yapısını ve faaliyet süreçlerini anlaması,
• İşletmenin amaç ve stratejileri ile bunlara ilişkin faaliyet risklerini anlaması,
• İşletmenin finansal performansının ölçülmesi ve gözden geçirilmesi.

Denetçinin, yapacağı değerlendirmelerinde hem önemli yanlışlık riski doğurabilecek durumları hem de denetimde görevlendirilecek ekibin yeterli bilgi ve deneyime sahip olup olmadığını belirleyebilmesi için ne gibi konularda bilgi sahibi olması gereklidir?

Denetçinin; işletmenin hem içsel yapısı ve faaliyet özellikleri hem de dış rekabet koşulları, tedarikçiler ve müşterilerle ilişkileri, teknolojik gelişmeler, faaliyetler ve finansal raporlamayla ilgili yasal düzenlemeler, yasal ve politik koşullar ile sektör ve işletmeyi etkileyen çevresel zorunlulukları ve genel ekonomik durum vb. konularda bilgi sahibi olması gereklidir. Denetçi, bu bilgiler çerçevesinde yapacağı değerlendirmelerinde hem önemli yanlışlık riski doğurabilecek durumları hem de denetimde görevlendirilecek ekibin yeterli bilgi ve deneyime sahip olup olmadığını belirler.

Denetleme açısından 'işletme riski' ne demektir?

İşletme riski, işletmenin faaliyet amaçlarını başaramama tehlikesidir.

Denetçinin ne kadar kanıt toplaması gerektiği kararını hangi formülden faydalanarak verir? 

Denetçi; denetim tekniklerinin yapısını, zamanlamasını ve kapsamını belirlerken ve yanlışlıkların etkisini değerlendirirken önemlilik kavramını dikkate almak zorundadır. Bu çerçevede denetçi; denetimin başında hem finansal tabloların geneli açısından hem de her bir hesap kalanı, işlem türü ve dipnotlarda yapılan açıklamalar bakımından önemlilik düzeyi belirler. Önemlilik düzeyi ile kabul edilebilir denetim riski arasında ters bir ilişki vardır. Kabul edilebilir denetim riskinin planlanması, denetçinin ne kadar kanıt toplaması gerektiği kararında yardımcı olur. Planlanan kanıt miktarı ile tüm risk unsurları arasında ilişki bulunmakla birlikte asıl karar,
Kabul edilebilir denetim riski / Doğal risk x Kontrol riski
formülüyle bulunan “bulma” riskine göre verilir.

COSO, 1992 yılında yayımlanmış olan İç Kontrol - Bütünleşik Çerçeve Raporu’nda iç kontrolü nasıl tanımlamıştır?

COSO, 1992 yılında yayımlanmış olan İç Kontrol - Bütünleşik Çerçeve Raporu’nda iç kontrolü şu şekilde tanımlamıştır:
İç kontrol; işletmenin yönetim kurulu, yöneticileri ve diğer personeli tarafından etkilenen ve aşağıda sınıflandırılmış olarak belirtilen işletme amaçlarını başarmak üzere makul bir güvence sağlamak için tasarlanan bir süreçtir:
• Faaliyetlerin etkililiği ve verimliliği,
• Finansal raporlamanın güvenilirliği ve
• İlgili yasalara ve düzenlemelere uygunluk.

Her türdeki işletme örgütünün sahip olduğu üç temel amaç nedir?

En geniş ifadeyle ister kâr amacı güden bir ticaret işletmesi ister bir yatırım fonu isterse üniversite ya da dernek olsun her türdeki işletme örgütünün üç temel amacı vardır.
• Birinci temel amaç, o örgütün faaliyetlerinin etkin ve verimli (başarılı) olması,
• İkinci temel amaç, o örgütün pay ve çıkar sahiplerine (paydaşlarına) güvenilir finansal bilgiler sunması,
• Üçüncü temel amaç ise bütün bu faaliyetleri yasalara ve diğer düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirmesidir.