Kamu Yönetimi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yönetim kavramı ne demektir?

Yönetim, literatürde ve halkın dilinde çeşitli tanımlara konu olmaktadır. Yönetim kavramı, “ faaliyet/sevk ve idare”, “örgüt” ve “idari sistem” gibi çeşitli anlamlarda kullanılmaktadır. 

Yönetimin fonksiyonları nelerdir?

Yönetim Fonksiyonları: Planlama, örgütleme, bütçeleme, yönlendirme, koordinasyon ve
denetimdir. 

Yönetimin temel özellikleri nelerdir?

Yönetimin temel özellikleri şunlardır:

1. Yönetim, birden fazla kişinin yer aldığı bir grup içinde söz konusu olmaktadır.
2. Bir süreç olarak yönetim, yapılacak işleri belirleme ve planlama, örgütleme, gerekli kaynakları sağlama ve düzenleme, yönlendirme, koordinasyon ve denetim gibi faaliyet ya da ögelerden meydana gelir.
3. Yönetim, biçimsel örgütlerde hiyerarşik bir düzen içinde meydana gelir. Biçimsel
   örgüt, bir faaliyete katılanların, söz konusu işte yerine getirecekleri rollerin önceden belirtildiği ve düzenlendiği bir yapıdır.
4. Yönetim, düzenli faaliyetlerden meydana gelen bir olgudur.
5. Yönetim, belirli bir amacın veya amaçların gerçekleştirilmesine yönelmiş çeşitli faaliyetler bütününden oluşur.

Hiyerarşi nedir?

Hiyerarşi: Örgütte çalışanların, en üst yöneticiden başlayarak en alt düzeydeki iş görene kadar yetki ve görevler bakımından ast-üst biçiminde derecelenmesidir.

Kamu yönetimi kavramının temel dört yönü nelerdir? 

Kamu yönetimi kavramının temel dört yönü bulunmaktadır. Bunlar “işlev”, “yapı”,
“akademik disiplin” ve “meslek” yönüdür.

Kamu işletmeciliği kavramının ilk kullanıldığı ülkeler hangileridir?

Kamu işletmeciliği (public management) kavramının kullanılışı oldukça yenidir ve
1970’li yılların sonuna rastlar. İlk kullanıldığı yer, ABD ve İngiltere’dir.

Kimler kamu yönetimi mesleğinin elemanlarıdır?

Kamu politikalarını oluşturma ve bunları uygulama, planlama, örgütleme, yönlendirme, koordinasyon, denetim, sevk ve idare gibi eylem ve işlemler içinde idareci olarak
görev yapan mühendis, iktisatçı, planlamacı ve maliyeci gibi kişiler de kamu yöneticisi
olarak nitelendirilirler ve kamu yönetimi mesleğinin elemanlarıdır. 

Geleneksel kamu yönetimi anlayışı neye dayanır? 

Geleneksel kamu yönetimi anlayışının entellektüel temelleri, büyük ölçüde Woodrow Wilson, Max Weber ve Frederick Taylor’ın düşüncelerine dayanır.

1980’li yılların sonlarına doğru gelişmiş ülkelerde kamu sektörünün yönetiminde yeni bir yaklaşım hangi kavramlarla ifade edilmektedir? 

1980’li yılların sonlarına doğru gelişmiş ülkelerde ve özellikle Anglo-Sakson coğrafyada kamu sektörünün yönetiminde yeni bir yaklaşım ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu yaklaşım ya da anlayış, “işletmecilik” (manageralism), “yeni kamu işletmeciliği” (new public management) ve “piyasa temelli kamu yönetimi” (market-based public administration) ya da “girişimci idare” (entrepreneurial government) gibi kavramlarla ifade edilmektedir.

 Hood yeni kamu yönetiminin unsurlarını nasıl gruplandırır?

Yeni kamu yönetimi, geleneksel yönetimden farklı olarak yönetimin organizasyonu
ve işleyişinde piyasalar ve toplumla ilişkilerinde yeni bir yapılanma öngörür. Yeni kamu
yönetiminin temel unsurları konusunda çeşitli sınıflandırmalar yapılmıştır. Örneğin C.
Hood yeni kamu yönetiminin unsurlarını yedi grupta toplamıştır (Hood, 1991: 4-5):
1. Kamu sektöründe yöneticiye geniş yönetme serbestliğinin tanınması,
2. Performans ölçümü yapılması,
3. Sonuçlara, prosedürlerden daha çok önem verilmesi,
4. Kaynakların kullanımında disiplin ve tutumluluk,
5. Kamu sektöründe rekabetin artırılması,
6. Büyük yapılı organizasyonların, optimal büyüklükte yeni yapılara dönüştürülmesi,
7. Kamuda, özel sektör yönetim tekniklerinin uygulanması

Kamu yönetiminin elemanları nelerdir? 

Kamu yönetiminin birinci elemanı insanlardır; yani halktır. Kamu yönetiminin ikinci elemanı örgüttür. Kamu yönetiminin üçüncü elemanı, kamu politikasıdır. Kamu yönetiminin dördüncü elemanı, norm düzenidir. Kamu yönetiminin beşinci elemanı mali kaynaktır. Kamu yönetiminin altıncı elemanı, örgütü harekete geçiren ve işleten kamu görevlileridir. 

Yönetişim kavramı ne anlama gelmektir?

Yönetişim (governance), “yönetim” veya “yönetmek” (to govern) kavramından türetilmiştir. Bu kavramı ilk defa Dünya Bankası, 1989 tarihli raporunda kullanmıştır. Yönetişim, son otuz yıl içinde popüler hâle gelmiş, “yönetim” kavramının alternatifi olarak literatürde ve günlük hayatta yaygın olarak kullanılmaktadır. Yönetişim, toplum-devlet ilişkilerinde karşılıklı etkileşime dayalı yeni bir yönetim tarzını ifade etmektedir.

Kamu yönetimi ve özel yönetim arasında yapı ve işleyişten kaynaklanan temel farklılıklar nelerdir?

Birtakım benzerliklere rağmen kamu yönetimi ve özel yönetim arasında yapı ve işleyişten kaynaklanan temel bazı farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar, nitelik bakımından ve dönemler itibarıyla bazı değişikliklere uğrasa da azalma eğilimi göstermekle birlikte bir ölçüde devam edeceğe benzemektedir. Bu farklılıkları şöyle belirterek değerlendirmek mümkündür.

1. Siyasal çevre
2. Kamu yararı
3. Yasallık, tarafsızlık ve süreklilik
4. Hesap verme sorumluluğu
5. Yönetimin esnekliği
6. Olumsuz dışsallıklarla mücadele
7. Hakemlik
8. Kamu gücü
9. Yöneticilerin Motivasyonu

Kamu yararı ne demektir? 

Kamu Yararı: Kamu yönetiminin eylem ve işlemlerinde yöneldiği ve toplumun bir kesiminin ya da tümünün yararını kollamaya dönük, temel ve genel hedef. 

Ombudsman ne demektir? 

Ombudsman: Kamu yönetimini denetlemek için yasama organı tarafından görevlendirilen bağımsız kamu denetçisi.

Stratejik yönetim nasıl bir süreçtir? 

1970’lerden itibaren giderek büyüyen ve gelişen, karmaşık bir nitelik kazanan işletmeler, karşılaştıkları sorunları çözebilmek, rekâbet edebilmek ve gelişmek için stratejik yönetim anlayışına geçmişlerdir. Stratejik yönetim, zamanı ve fırsatları iyi kullanma, gelecek yönelimli olma, olumsuz çevre şartlarına karşı doğru mücadele etme ve değişime ayak uydurmanın adıdır. Stratejik yönetim; “planla”, “uygula” ve “izle-değerlendir” diyebileceğimiz üç aşamalı bir süreçtir. 

Bir toplum içinde en üst siyasi otorite ile donatılmış siyasi kurum hangisidir?

Devlet, insanlar arasındaki ilişkileri düzenleyen ve bu ilişkilerin normlara uygun olarak yürümesini sağlayan; anlaşmazlıkları çözümleyen; kamusal mal ve hizmetleri üreten veya yöneten en üst egemen meşru gücü temsil etmektedir. Bir toplum içinde en üst siyasi otorite ile donatılmış siyasi kurum devlettir.

Devletin hakemlik misyonu ne anlama gelmektedir? 

Devletin dördüncü fonksiyonu, piyasa ekonomisinin gelişmesiyle devreye girmiş
olan “hakemlik” misyonudur. Devlet çeşitli faktörlerin etkisiyle zamanla üstlenmiş olduğu ekonomik-ticari fonksiyonlarını ve oluşturduğu işletmelerini, 1980’li yılların başından itibaren, “devletin küçültülmesi” ve “özelleştirme” politikaları sonucu piyasaya, özel sektör firmalarına devretmek durumunda kalmıştır.

Devletin fonksiyonları hangi gruplarda toplanır? 

Devletin fonksiyonları, geçirdiği aşamalar dikkate alınarak “klasik”, “kaynakları harekete geçirici”, “sosyal” ve “hakemlik” olmak üzere dört grupta toplanabilir. Klasik fonksiyonlar; vergi toplama, adalet, güvenlik, savunma ve dış ilişkiler (diplomasi) gibi bir devletin varlığı için zorunlu olan işlevlerdir. Bunlar olmadan devletin varlığından söz edilemez. 

Sosyal devlet anlayışı neyi ifade eder? 

Devletin üçüncü fonksiyonu, toplumdaki bazı gruplara (yaşlılar, engelliler, öğrenciler,
çocuklar, yoksullar vb.) doğrudan veya dolaylı olarak yaptığı sosyal yardımlardır. Bu fonksiyon, “sosyal devlet” anlayışının etkisiyle son elli yılda önemli bir gelişme göstermiştir. Sosyal devlet, devletin ne yapmaması değil ne yapması gerektiğini ifade eden bir anlayışı ve eğilimi simgeler. Batı toplumlarında devletin işlevleri, klasik fonksiyonlardan, kaynakları harekete geçirici fonksiyonlara ve oradan da sosyal fonksiyonlara doğru bir gelişme göstermiştir.