İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Ve Etik Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

İşletmeler ürettikleri değere göre nasıl sınıflandırılmaktadır?

İşletmeler ürettikleri değere göre sınıflandırıldıklarında üretim işletmeleri, ticaret işletmeleri ve hizmet işletmeleri olmak üzere üç temel grupta toplanabilirler. Üretim işletmeleri analiz, sentez, yer altından çıkarma, yetiştirme gibi yollarla üretim yaparlar. İşletme tarafından para karşılığında takas edilecek değerler olarak ürünleri ortaya koymak esas uzmanlık alanlarıdır. İşletmelerden bir kısmı da üretilen bu ürünleri üçüncü kişilere satarak değer üretirler. Bu işletmelerin toptan veya perakende satış yapmalarına göre hedef kitleleri değişmektedir. Son grupta yer alan hizmet işletmeleri ise eğitim, turizm, sağlık, ulaştırma, eğlence gibi sektörlerde faaliyet gösteren ancak üretimleri somut olmayan işletmelerdir.

İşletmelerin temel fonksiyonları nelerdir?

İşletmelerin temel fonksiyonları; üretim, pazarlama, muhasebe, finans, insan kaynaklarıdır.

Asimetrik bilgi nedir?

Tüketicinin sahip olduğu bilgisizlik ya da işletmecinin sahip olduğu göreceli olarak daha fazla bilgi işletmenin lehine bir avantaj doğurmaktadır. Bilgi kaynaklarına sahip olma nedeniyle bir tür bilgi dengesizliği durumu oluşmaktadır. Asimetrik bilgi olarak isimlendirilen bu durum işletmeler tarafından kendi menfaatleri doğrultusunda kullanılabilmektedir.

Ürün nedir?

Pazarlamaya konu olan, ekonomik değeri olan şeylere ürün denmektedir. Mal, hizmet, fikir ve kişi gibi değeri olan şeylerin her birisi ürün olarak değerlendirilmektedir.

Ürün güvenliği nedir?

Pazara sunulan ürünlerin, insan sağlığı ve çevre temizliği bakımından risk taşımaması, ya da olan riskin minimum olmasıdır.

Mal ve hizmetler konusunda ahlaki bakımdan taklit kavramı ne anlama gelmektedir?

Bir ürünün yasal olarak korunmuş haklarının, izinsiz şekilde kopyalanarak bundan ticari kâr elde edecek şekilde çoğaltmak ve pazara sunmak o ürünün taklidi anlamına gelmektedir. Halk dilinde “çakma” olarak isimlendirilen bu ürünlerin pazarının büyük olması bu konudaki zaafın büyüklüğünün de bir göstergesidir.

Taklit ürün konusunda sorumluluk sahibi olan paydaşlar kimlerdir?

Burada işletme ve tüketici olmak üzere iki paydaş sorumluluk sahibidir. Ayrıca devlet bu ilişki de vergi alan ve düzenleyiciliği üstlenen üçüncü bir paydaş olabilmektedir. Ancak bu konunun işletmeleri ilgilendiren kısmı daha büyüktür. Giyim, kozmetik, elektronik, içecekler gibi pek çok alanda orijinalin aynısı gibi taklit ürünler pazara sürülmekte, esas hak sahibinin hakları, taklit yapan işletme tarafından gasp edilmektedir. Bu suça tüketiciler de satın alarak iştirak etmekte, hatta teşvik etmiş olmaktadırlar.

Mal ve hizmetlerle ilgili konumlandırmanın ahlaki zaafları nelerdir?

Konumlandırma büyük oranda marka ile yapılmaktadır. Marka ise farklılaştırma amaçlıdır. Farklılaşmak için ise kıyas ya da karşılaştırma gereklidir. Bu durumda markayı tanıtmak isteyen işletme “ürünümüz daha... dır” ya da “en....dir” ifadelerini görsel işitsel olarak kullanarak avantajlı bir konum elde etmeye çalışmaktadırlar. Burada önemli olan, yerlere konulacak her sıfat (büyük, yeni, hızlı vs..) diğer ürünleri üstü kapalı olarak çağrıştırmakta ve tüketicilerin zihninde bir karşılaştırma yapılması sağlanmaktadır. Bu durum iki bakımdan ahlaki zaaf taşımaktadır. Birincisi rakip ürünleri örtülü olarak kötüleme söz konusudur. Kötülemenin açık olanı yasalarla engellenmiştir. Ancak örtülü olması ayrı bir ahlaki zaafı göstermektedir. İkinci önemli boyut ise konumlandırmanın tüketicinin zihninde yapılıyor olmasıdır. Çoğu zaman tüketiciler farkında olmadan bu konumlandırmalar yapılmaktadır. Bu da bir tür bilinçaltına mesaj gönderme olarak düşünülebilir. Özellikle muhakeme yeteneği gelişmemiş çocuklar için bu tür mesajlar daha etkili ve kalıcı olmaktadır. Bu durum işletmenin markasının uzun sürelerde akılda hem de işletmenin istediği gibi kalacağı anlamına gelmektedir.

Konumlandırma büyük oranda marka ile yapılmaktadır. Marka ise farklılaştırma amaçlıdır. Farklılaşmak için ise kıyas ya da karşılaştırma gereklidir. Bu durumda markayı tanıtmak isteyen işletme “ürünümüz daha... dır” ya da “en....dir” ifadelerini görsel işitsel olarak kullanarak avantajlı bir konum elde etmeye çalışmaktadırlar. Burada önemli olan, yerlere konulacak her sıfat (büyük, yeni, hızlı vs..) diğer ürünleri üstü kapalı olarak çağrıştırmakta ve tüketicilerin zihninde bir karşılaştırma yapılması sağlanmaktadır. Bu durum iki bakımdan ahlaki zaaf taşımaktadır. Birincisi rakip ürünleri örtülü olarak kötüleme söz konusudur. Kötülemenin açık olanı yasalarla engellenmiştir. Ancak örtülü olması ayrı bir ahlaki zaafı göstermektedir. İkinci önemli boyut ise konumlandırmanın tüketicinin zihninde yapılıyor olmasıdır. Çoğu zaman tüketiciler farkında olmadan bu konumlandırmalar yapılmaktadır. Bu da bir tür bilinçaltına mesaj gönderme olarak düşünülebilir. Özellikle muhakeme yeteneği gelişmemiş çocuklar için bu tür mesajlar daha etkili ve kalıcı olmaktadır. Bu durum işletmenin markasının uzun sürelerde akılda hem de işletmenin istediği gibi kalacağı anlamına gelmektedir.

Etiket nedir?

Üzerinde bulunduğu ürünün, miktar, tür, fiyat, son kullanım tarihi, gibi temel niteliklerini tüketicilere gösteren kağıt ya da başka tür özet bilgidir.

Tüketicilerin etiketlerde bulmayı bekledikleri konular önem sırasına göre nelerdir?

Üretim ve son kullanma tarihi, fiyat, miktar, üretildiği yer, firma adı, ürün bileşimi, kullanma talimatı.

Ambalaj nedir?

Ürünü, taşımak, korumak ve tanıtmak için kullanılan, cam, kağıt, metal, plastik gibi maddelerden yapılan özel kaptır. 

Ambalajlarla ilgili olarak en sık yaşanan ahlaki problemler nelerdir?

Ambalaj için kullanılan hammaddelerin aşırı tüketimi, çevreye zararlı ambalajlar, fiyatı yükselten ambalajlar, aşırı tüketime teşvik edici, aldatıcı unsurların bulunması.

Planlı ürün eskitme nedir?

İşletmeler sürekli olarak mal ve hizmet satmak zorundadırlar. Bir tüketiciye yeni bir ürünü sunabilmek için tüketiciler tarafından zaten kullanılan ürünlerin eskidiği gerekçesiyle terk edilmeye teşvik edilmektedir. Buna planlı ürün eskitme adı verilmektedir. Örneğin, beyaz eşya firmaları beyaz eşyaların ömrünü 10 yıl gibi bir süre ile sınırlamaktadırlar. Bazı yazılım firmaları yeni versiyonlarını pazara sürdüklerinde eskilerine destek vermeyi bırakmakta ve tüketicileri yeni ürüne geçmeye zorlamaktadırlar.

Fiyat nedir?

Fiyat mal ve hizmetler için tüketicilerin ödediği parasal bedeldir. Fiyat tüketiciler açısından ürünün değerini göstermektedir. Aynı sektörde faaliyet gösteren işletmeler için ise bir rekabet silahıdır.

Ezici fiyatlandırma nedir?

Özellikle monopol piyasalarda pazardaki işletme, yeni giriş teşebbüsleri olması durumunda pazara yeni giren işletmeyi pazardan kovabilmek amacıyla geçici bir süre için, maliyetlerin altında bir fiyat belirleyebilmektedir. Ezici fiyatlandırma olarak isimlendirilen bu yöntemin sık sık şehirlerarası otobüs taşımacılığında sınırlı sayıda otobüs firmasının çalıştığı hatlarda uygulandığı görülmektedir.

Ayrımcı fiyatlandırma nedir?

Üretici ya da toptancı bir işletmenin dağıtım kanalında kendisinden sonra gelen işletmelere sattığı ürünlerde, haklı bir nedene dayalı olmaksızın endüstriyel müşterileri arasında bir ya da bir kaç işletmenin avantaj sağlaması için fiyat belirlemesine ayrımcı fiyatlandırma adı verilmektedir.

Dağıtım nedir?

Dağıtım, mal ve hizmetlerin üretildikleri yerden tüketicilere ulaşması işlemidir. Bu işlemi yaparken yardımcı olan kuruluşlara aracılar, tüketici ile üretici aracıdaki aracılarla birlikte oluşan sisteme de dağıtım kanalı denmektedir. Dağıtım tüketici ile üretici arasında mal ve hizmetlerin ulaştırılması bakımından bir tür köprü görevi görmektedir.

Kota nedir?

Aracı işletmelerin veya satış elemanlarının başarılarının bir göstergesi olarak kullanılan ve belirlenmiş bir zaman diliminde, belirlenmiş bir bölgede ulaşmayı hedeflediği satış miktarıdır.

Müşteri mahremiyeti nedir?

İşletmelerin müşterilerine ait özel sayılabilecek ya da başkaları ile paylaşmak istemedikleri bilgileri korumak ve gizli tutmaktır.

Reklam nedir?

Tüketicilerin bir ürün konusunda bilgilenmesini, daha çok satın almasını, o ürünü fark etmesini ve unutmamasını sağlamak amacıyla işletmeler tarafından özel olarak hazırlanmış mesajların medya aracılığıyla tüketicilere ulaştırılmasıdır.

Reklamlarla ilgili ahlaki konular nelerdir?

Bu olumsuzlukların ilki reklam sayısının fazlalığıdır. Reklamlarla ilgili ele alınması gereken ahlaki olmakla ilgili konulardan bir diğeri aldatıcı yanıltıcı reklamların yayınlanmasıdır. İçerik olarak verdiği mesajın tüketicilerde yanlış anlamalara yol açarak yanlış davranışlar oluşturmasına neden olan reklamlara her dönemde örnekler bulunabilmektedir. Dikkat çekici olması amacıyla reklamlarda kullanılan reklamda unsurlardan bir tanesi de cinsellik konusudur. Kadınların ya da erkeklerin cinsel obje olarak kullanılması ya da cinselliği çağrıştırıcı başka unsurların kullanılması sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Ahlaki olmayan içerik taşıyan reklamlardan kim sorumludur?

Reklam mesajının oluşturulması talebi reklam veren işletme tarafından reklam ajansına iletilerek reklam mesajı oluşturulmaktadır. Reklam verenin onayı olmaksızın bir reklam medyada yer almamaktadır. Reklam ajansı içeriğinde ahlak dışı unsurlara yer veriyor olsa da reklam verenin bunu denetleme hakkı ve yetkisi vardır. Medya kuruluşlarının da reklam ajanslarından gelen tüm reklamları olduğu gibi tüketicilere ulaştırılması gibi bir zorunluluğu yoktur. Başka bir deyişle medya da reklamları denetime tabi tutabilir. Tüm bunlara rağmen ahlaki olmayan unsurlar içeren reklamların tüketicilere ulaşması durumunda, reklam verenin, reklam ajansının, reklamı yayınlayan medya kuruluşunun ve yayınlandığında tepki göstermeyen tüketicilerin zincirleme sorumluluğu bulunmaktadır. Bu paydaşların hepsi birden ahlaki olmayan konulara prim vermedikçe tüketicilerin önüne ahlaki olmayan unsurlar içeren reklamlar çıkmayacaktır.

Pazarlamada internetin kullanım amaçları nelerdir?

Pazarlamada internet iki temel amaç için kullanılabilmektedir. Birincisi internet üzerinden dağıtılması mümkün olan hizmetlerin dağıtımında kullanılmaktadır. İkinci olarak da internet, tutundurma için tüketicilere ulaştırılmaya çalışılan mesajların yerine ulaşmasında kullanılan bir tür yeni medya olarak tutundurma amaçlı kullanılabilir.

İnternet üzerinden dağıtımda ve tutundurmada yaşanan başlıca ahlaki problemler nelerdir?

Alışveriş güvenliği, kişisel bilgileri amaç dışı kullanma, dürüst olmama, kopyalama, çalma, çocuklara uygun olmayan içerik, aşırı cinsellik kullanımı, saldırgan reklamlar (pop up), tıklamayı artırıcı ama içeriği boş unsurlar.

Ürün güvenliği konusunda kimlere sorumluluk düşmektedir?

Ürün güvenliği konusunda iki grup insana sorumluluk düşmektedir. Birinci grup üreticilerden ve satıcılardan oluşan gruptur. Bu grubun ürettiği ve sattığı ürünlerin güvenliğinden sorumlu olduklarının farkında olarak davranmaları gereklidir. İkinci grup ise tüketicilerdir. Tüketiciler de aldıkları ürünler konusunda bilinçli ve basiretli davranma sorumluluğundadır.

TÜRKAK’ın görevi nedir?

TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu, değişik alanlarda üretilen mal ve hizmetlerin uygunluğunu denetleme yetkisini vermektedir. Ayrıca üretimde kullanılan makine ve teçhizatın, muayene raporları, kalibrasyon sertifikaları, yönetim sistemi bilgileri, ürün belgeleri gibi “uygunluk belgesi”nin düzenleme yetkisi de aynı kuruluş tarafından verilmektedir.

İsraf nedir?

Kaynakların gereksiz yere kullanılması olarak tanımlanabilecek israf, iş dünyasında sıkça karşılaşılan bir olgudur. İsraf, daha çok girişimciler tarafından değil işgörenler tarafından yapılagelmektedir. Çünkü israf, hammadde, enerji, emek gibi üretim faktörlerinin gereksiz kullanımı demektir. Girişimci için israf, karşılığını ödediği emekten, hammaddeden yeteri kadar yararlanamamak demektir. Başka bir ifadeyle israf, girişimcinin perspektifinden verimsizlik demektir. İsraf, sadece işletme tarafından bedeli ödenmiş üretim faktörlerinin gereksiz kullanımı değildir. Aynı zamanda kamu kaynaklarının de uygunsuz kullanılması israf anlamına gelmektedir.

Ergonomi nedir?

Çalışanların daha sağlıklı ve verimli çalışmalarını sağlamak üzere çalışma yerlerinin, çalışılan makinelerin insan fizyolojisine ve psikolojisine uygun dizayn edilmesidir.

İş güvenliği nedir?

Bir işyerinde, çalışanların sağlık sorunlarını ve mesleki risklerini ortadan kaldıracak ya da en aza indirecek her türlü önlemin alınmasıdır.

Atık nedir?

Ürünlerin üretilmesi ya da tüketilmesi sonucunda ortaya çıkan, çevrede olumsuz değişime yol açabilen, sıvı, katı, gaz ya da radyoaktif maddelerdir.

Muhasebe ve finans arasındaki nasıl bir ilişki bulunmaktadır?

İşletmenin parasının yönetimi ile ilgili birimi finans birimi iken, gelen ve giden paraların kayıtlarının tutulduğu birimi muhasebedir. Çoğu kez işletmenin finans ile ilgili birimleri küçük ve orta ölçekli işletmelerde şirketin sahibinin doğrudan kontrol edebileceği bir alan olarak ayrılmaktadır. Büyük işletmelerde ayrı finans yöneticisi istihdam edilebilmektedir. Kayıtlardan hareketle hazırlanan mali tablolar finansal kararların özünü teşkil etmektedir. Bu nedenle finans ve muhasebe büyük ölçüde birlikte değerlendirilmektedir.

İşletmelerde muhasebe birimleri nasıl işletilmektedir?

İşletmeler, muhasebe birimlerini iki şekilde işletebilmektedirler. Birincisi işletme bünyesinde çalıştırılan muhasebe çalışanlarıyla bağımlı çalışan muhasebeciler denilmektedir. İkincisi ise Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir unvanını taşıyan profesyoneller tarafından kayıtları tutulmaktadır.

 “Muhasebe Meslek Mensubu için Mesleki Etik İlkeleri”ne göre tüm muhasebecilerin uymaları gereken genel ilkeler nelerdir?

• Dürüstlük-güvenirlilik
• Tarafsızlık-Bağımsızlık
• Mesleki yeterlilik ve özen
• Gizlilik-Mahremiyet
• Mesleki davranış -Sosyal Sorumluluk

 “Muhasebe Meslek Mensubu için Mesleki Etik İlkeleri”ne göre bağımsız çalışan muhasebecilerin uymaları gereken ilkeler nelerdir?

• Potansiyel anlaşmazlık
• Bilginin hazırlanması ve raporlanması
• Yeterli uzmanlıkla faaliyet gösterme
• Mali çıkarlar
• Teşvikler

 “Muhasebe Meslek Mensubu için Mesleki Etik İlkeleri”ne göre bağımlı çalışan muhasebecilerin uymaları gereken ilkeler nelerdir?

• Meslekî atamalar, müşteri veya sözleşme kabulü
• Çıkar çatışmaları
• İkincil görüşler
• Ücretler ve diğer gelirler
• Meslekî hizmetlerin pazarlanması
• Hediyeler ve ağırlama
• Müşteri varlıklarının muhafazası
• Tüm hizmetlerde tarafsızlık
• Güvence sağlama amaçlı sözleşmeler, bağımsızlık ve sözleşme dönemi

 “Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin Mesleki Faaliyetlerinde Uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmelik”e göre, serbest çalışan ya da bağımlı çalışan tüm muhasebe meslek mensuplarının uyması gereken temel etik ilkeler nelerdir?

• Dürüstlük
• Tarafsızlık
• Mesleki yeterlilik ve özen
• Gizlilik
• Mesleki davranış

Muhasebe bilgilerinin taşıması gereken özellikler nelerdir?

Muhasebe bilgilerinin özellikleri en azından şunlar olmalıdır: Bilgiler, paydaşların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, güvenilir, tarafsız, anlaşılır, zamanlı, tutarlı, karşılaştırılabilir olmalıdır. Tersinden söylemek gerekirse finansal raporlar ve belgeler, geçerli kanun ve standartlara uygun, eksiksiz, dürüst, gerçek, zamanında ve anlaşılabilir bilgiler içermelidir.

Finans nedir?

Bir işletmenin yapacağı işler için gerekli olan parayı bulması (fon bulma) ve kullanımı işidir.

Serbest piyasa ekonomisinin işlediği ülkelerde para bulmanın yolları nelerdir?

Para, ortakların işletmeye sermaye katması (özkaynaklarla), dış kaynaklardan borçlanma (dış kaynaklarla finansman) şeklinde ya da işletmenin kârının sermaye olarak işletmede bırakılması (otofinansman) ile sağlanabilmektedir.

Finans piyasasının en önemli aktörleri kimlerdir?

Finans piyasasının en önemli aktörleri bankalardır. Bankalar hem işletmeler hem de bireyle finans imkânı sunmaktadırlar.

Bankalardan finansman ile ilgili ahlaki sorunlar nelerdir?

Bankalar işletmeler ile ilgili yaptıkları “kredi verilebilirlik” değerlendirmelerinde işletmelere hak ettiklerinden az ya da fazla kredi verdiklerinde kendilerini ya da işletmeyi riske sokabilmektedirler. Özellikle işletmelerin ipotek karşılığında aldığı kredilerde ipotek olarak gösterilen varlıkların olduğundan fazla gösterilmesi önemli problemlere yol açabilmektedir. Bankalar sadece işletmelerle değil tüketicilerle de iş yapabilmektedirler. Tüketicilerle bankaların gücü karşılaştırıldığında milyonlarca tüketicinin finansal gücü bir banka ile yarışmaya yetmemektedir. Bu kadar güçlü olan bankalar tüketicilerle ilgili sözleşmelerinde ve işlemlerinde özellikle bankanın lehine çok sıkı tedbirler almaktadır. Bankanın lehine durumlar, her zaman olmasa da tüketicinin aleyhine olmaktadır. Tüketicilerin çoğu zaman okuyamayacakları kadar uzun sözleşme maddelerini tüketicilere imzalattırmak bankaların bir tür dayatmasıdır.

Yönetimde etik ilkeler nelerdir?

Adalet, eşitlik, dürüstlük ve doğruluk, tarafsızlık, sorumluluk, bağlılık, tutumluluk, açıklık, emeğin hakkını verme olarak sayılmaktadır. Bu ilkelerden herhangi birisinin ihlal edilmiş olması ahlaki problem anlamına gelmektedir.

İnsan kaynakları ile ilgili maddi sonuçlar doğuran ahlaki sorunlar nelerdir?

İşlerin yetişmesi için fazla mesai yapılması gerekebilmektedir. Fazla mesai ücretlerinin zamanında ve tam olarak ödenmesi çalışanların beklentileri arasındadır. Ancak yöneticilerden bazıları fazla mesai ücretlerini tam veya zamanında ödeme konusunda ihmalkâr davranabilmektedirler. Eşit işe eşit ücret ilkesi gereği aynı işte çalışanların benzer ücret almaları beklenmektedir. Bu ilkenin ihlali durumunda da ahlaki problem yaşanmış olmaktadır. Çalışanların sigortalılık, sendikalı olabilme gibi çalışma haklarının gözetilmesi de yöneticilerin sorumlulukları arasında yer almaktadır. Kayıt dışı işçi çalıştırarak sigorta masraflarını kısmaya çalışan aynı zamanda çalışanların özlük haklarını da eksik veren işletmelerin sayısı gün geçtikçe azalsa da varlığını sürdürmektedir. İşten çıkarma zamanında tazminatların ödenmesi işletmenin sorumluluğundadır. Ancak uygulamada tazminat ödemek istemeyen işverenler çalışanların kıdem tazminatı alamayacakları nedenlerle işten çıkararak tazminat ödemekten kaçınmaya çalışmaktadırlar. Bu durum daha önce belirtilen emeğin hakkını verme ilkesine aykırı bir durumdur.

Nepotizmden kaynaklanan ahlaki problemler nelerdir?

Nepotizm, özellikle akrabaları ve yakın arkadaflları kayırmayı anlatan, ayrımcılığın bir türüdür. Adam kayırma olarak da isimlendirilen bu durumda yöneticiler bazı nedenlerle çalışanların bazılarını diğerlerine tercih etmektedirler. Adam kayırmanın tersi de bir ahlaki problem oluşturmaktadır. Adam kayırmanın tersi olarak düşünülebilecek bir başka ahlaki problem, dil, din, ırk, cinsiyet, dış görünüş gibi unsurlardaki farklılıklar nedeniyle bazı çalışanlara daha az değerliymiş gibi davranmak ayrımcılık olarak isimlendirilmektedir. Nepotizm ve ayrımcılık davranışlarının ikisi birden yönetimde adalet ilkesinin çiğnenmesi anlamına gelmektedir.

Mobing nedir?

Yönetici koltuğunda oturanlar ya da yöneticilerden güç alan çalışanlardan bazıları, diğerlerini, yıldırma, korkutma, baskı altına alma, gibi yöntemlerle sindirmeye ve onlardan faydalanmaya çalışabilmektedirler. İş yerindeki her türlü taciz, aşağılama veya hakaretleri de içeren bu tür davranışlara genel olarak mobing denmektedir.

İşletmelerdeki insan kaynağının ahlaki sorumlulukları nelerdir?

Çalışanların işe gerekli özeni göstermek, işe zamanında gelip gitmek, işverenin haklarına riayet etmek, dışarıda işletmeyi temsil etmek gibi çok sayıda sorumluluğu bulunmaktadır. Özellikle hizmet veren işletmelerde, çalışanlar, müşterilere karşı işletmeyi temsil etmektedirler. En iyi şekilde temsil etme sorumluluğu çalışanların bir sorumluluğudur. İşten ayrılmadan önce zamanında haber verme, başka işte çalışmama, işletmenin kaynaklarını doğru, zamanında ve verimli kullanmak da çalışanın sorumlulukları arasında yer almaktadır.

En çok kullanılan halkla ilişkiler yöntemleri nelerdir?

Haber formatında medyada yer alma (duyurum), basın toplantıları, basın bültenleri, açılış, yıl dönümü kutlamaları, işletme ve çalışanları için özel günlerde düzenlenen törenler ve sponsorluklar şeklindedir.

İşletmeler ürettikleri değere göre nasıl sınıflandırılmaktadırlar? Açıklayınız.

İşletmeler ürettikleri değere göre sınıflandırıldıklarında üretim işletmeleri, ticaret işletmeleri ve hizmet işletmeleri olmak üzere üç temel grupta toplanabilirler. Üretim işletmeleri analiz, sentez, yer altından çıkarma, yetiştirme gibi yollarla üretim yaparlar. işletme tarafından para karşılığında takas edilecek değerler olarak ürünleri ortaya koymak esas uzmanlık alanlarıdır. işletmelerden bir kısmı da üretilen bu ürünleri üçüncü kişilere satarak değer üretirler. Bu işletmelerin toptan veya perakende satış yapmalarına göre hedef kitleleri değişmektedir. Son grupta yer alan hizmet işletmeleri ise eğitim, turizm, sağlık, ulaştırma, eğlence gibi sektörlerde faaliyet gösteren ancak üretimleri somut olmayan işletmelerdir. 

Asimetrik bilgi nedir? 

Mal ve hizmetlerin satılması durumunda üretici ve satıcı konumundaki işletme tüketiciye göre daha çok bilgiye sahiptir. Tüketicinin sahip olduğu bilgisizlik ya da işletmecinin sahip olduğu göreceli olarak daha fazla bilgi işletmenin lehine bir avantaj doğurmaktadır. Bilgi kaynaklarına sahip olma nedeniyle bir tür bilgi dengesizliği durumu oluşmaktadır. Asimetrik bilgi olarak isimlendirilen bu durum işletmeler tarafından kendi menfaatleri doğrultusunda kullanılabilmektedir.

Pazarlama karmasının elemanları nelerdir? 

Pazarlama karması, ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma uygulamaları öğelerinden oluşur. 

Ürün nedir? 

Pazarlamaya konu olan, ekonomik değeri olan şeylere ürün denmektedir. Mal, hizmet, fikir ve kişi gibi değeri olan şeylerin her birisi ürün olarak değerlendirilmektedir. 

Konumlandırma nedir?

Konumlandırma, Bir ürün ya da markasının tüketicinin zihninde rakip ürünlere kıyasla yeridir. 

Konumlandırmanın yarattığı ahlaki zaaflar nelerdir?

Konumlandırma iki bakımdan ahlaki zaaf taşımaktadır. Birincisi rakip ürünleri örtülü olarak kötüleme söz konusudur. Kötülemenin açık olanı yasalarla engellenmiştir. Ancak örtülü olması ayrı bir ahlaki zaafı göstermektedir. İkinci önemli boyut ise konumlandırmanın tüketicinin zihninde yapılıyor olmasıdır. Çoğu zaman tüketiciler farkında olmadan bu konumlandırmalar yapılmaktadır.

Tüketicilerin etiketlerde bulmayı bekledikleri konular nelerdir? 

Tüketicilerin etiketlerde bulmayı bekledikleri konular önem sırasına göre şu şekilde sıralanmaktadır: Üretim ve son kullanma tarihi, fiyat, miktar, üretildiği yer, firma adı, ürün bileşimi, kullanma talimatı. Bunların her birisinin eksikliği ya da gerektiği gibi bulunmaması işletme açısından ahlaki bir problem oluşturmaktadır.

Ambalajlarla ilgili en sık yaşanan ahlaki problemler nelerdir? 

Ambalajlarla ilgili olarak en sık yaşanan ahlaki problemler şu şekilde sıralanmaktadır: Ambalaj için kullanılan hammaddelerin aşırı tüketimi, çevreye zararlı ambalajlar, fiyatı yükselten ambalajlar, aşırı tüketime teşvik edici, aldatıcı unsurların bulunması.

Planlı ürün eskitme nedir? 

Tüketicilerin satın alarak kullandığı ürünlerin değerini düşürecek yenileri ürünleri geliştirme, fakat eski üründen yeteri kadar kazanç elde ettikten sonra yeni ürünün pazara sunulması düşüncesidir.

Pazarlamada mal ve hizmetler ile ilgili ahlaki konular nelerdir? 

Bu kapsamda işletmelerin ilk sorumluluğu ürünlerin yerine getirmeyi vaat ettikleri fonksiyonlara sahip olmalarını sağlamaktır. ikinci konu taklit konusudur. Bir ürünün yasal olarak korunmuş haklarının, izinsiz şekilde kopyalanarak bundan ticari kâr elde edecek şekilde çoğaltmak ve pazara sunmak o ürünün taklidi anlamına gelmektedir. Üçüncü konu konumlandırmadır. Konumlandırma büyük oranda marka ile yapılmaktadır. Ayrıca ürün içeriği ve fiyatı ile etiket ve ambalajlar ahlaki sorunlar yaratmaktadır. 

Aynı mal ve hizmeti sunan işletmelerin yaptıkları gizli fiyat anlaşmalarının amacı nedir?

Aynı mal ve hizmeti sunan işletmeler, yaptıkları gizli fiyat anlaşmaları ile fiyat konusunda kartelleşmeyi sağlamakta ve yeni işletmelerin pazara girmesini önlerken aynı zamanda tüketicinin muhtemel tepkisini (işletmeler arası kaymaları ya da daha ucuzu istemeyi) ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.

Dağıtım kanalı nedir?

Dağıtım, mal ve hizmetlerin üretildikleri yerden tüketicilere ulaşması işlemidir. Bu işlemi yaparken yardımcı olan kuruluşlara aracılar, tüketici ile üretici aracıdaki aracılarla birlikte oluşan sisteme de dağıtım kanalı denmektedir. 

Kota nedir? 

Aracı işletmelerin veya satış elemanlarının başarılarının bir göstergesi olarak kullanılan ve belirlenmiş bir zaman diliminde, belirlenmiş bir bölgede ulaşmayı hedeflediği satış miktarıdır.

Müşteri mahremiyeti kavramını açıklayınız. 

İşletmelerin müşterilerine ait özel sayılabilecek ya da başkaları ile paylaşmak istemedikleri bilgileri korumak ve gizli tutmaktır.

Reklamların yaratabildiği olumsuz sonuçlar nelerdir?

Bu olumsuzlukların ilki reklam sayısının fazlalığıdır. Dikkat çekmeye çalışan yüzlerce işletme, mesajlarını medya aracılığıyla vermeye çalışırken tüketiciler adeta bir reklam bombardımanına maruz kalmaktadır. Diğer bir durum, aldatıcı yanıltıcı reklamların yayınlanmasıdır. İçerik olarak verdiği mesajın tüketicilerde yanlış anlamalara yol açarak yanlış davranışlar oluşturmasına neden olan reklamlara her dönemde örnekler bulunabilmektedir. Çocukların reklamlara maruz kalmaları durumunda kullanılan mesajlar ve mesajın verme biçimleri çocukların bozuk davranışlar sergilemelerine yol açabilmektedir. Dikkat çekici olması amacıyla reklamlarda kullanılan reklamda unsurlardan bir tanesi de cinsellik konusudur. Kadınların ya da erkeklerin cinsel obje olarak kullanılması ya da cinselliği çağrıştırıcı başka unsurların kullanılması sıkça karşılaşılan bir durumdur. 

Pazarlamada internet hangi amaçlarla kullanılmaktadır? 

Pazarlamada internet iki temel amaç için kullanılabilmektedir. Birincisi internet üzerinden dağıtılması mümkün olan hizmetlerin dağıtımında kullanılmaktadır. İkinci olarak da internet, tutundurma için tüketicilere ulaştırılmaya çalışılan mesajların yerine ulaşmasında kullanılan bir tür yeni medya olarak tutundurma amaçlı kullanılabilir.

Ürün güvenliği nedir? 

Ürün güvenliği mal ve hizmetlerin üretimi ile ilgili olarak ele alınması gereken ilk standarttır ve üretim aşamasından başlayarak tüketiciye ulaşıncaya kadar ki aşamalarda ürünün insana, çevreye zarar vermeyen nitelikte olması anlamına gelir. 

TÜRKAK'ın yetkileri nelerdir? 

Türkiye’de akreditasyon verme yetkisi 2001 yılında kurulmuş bulunan TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu)'a verilmiştir. TÜRKAK, değişik alanlarda üretilen mal ve hizmetlerin uygunluğunu denetleme yetkisini vermektedir. Ayrıca üretimde kullanılan makine ve teçhizatın, muayene raporları, kalibrasyon sertifikaları, yönetim sistemi bilgileri, ürün belgeleri gibi “uygunluk belgesi”ni düzenleme yetkisi de aynı kuruluş tarafından verilmektedir.

İnsan kaynakları açısından ortaya çıkan etik konulardan biri olan nepotizm nedir? 

Adam kayırma olarak da isimlendirilen bu durumda yöneticiler bazı nedenlerle çalışanların bazılarını diğerlerine tercih etmektedirler. Özellikle akrabaları ve yakın arkadaşları kayırmayı anlatan, ayrımcılığın bir türüdür.