aofsoru.com

Hadis Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hadislerde İlim Ve Amel İlişkisi

1. Soru

İslâm’ın tarihi, nasıl bir medeniyetin tarihidir?

Cevap

İlim, bilgi ve amele dayalı bir medeniyet tarihidir.


2. Soru

İslam medeniyet tarihinde bilgi ne ile başlar?

Cevap

Vahiyle başlar


3. Soru

İslam vahyi Varlık tasavvurunun ve âlem yapısının merkezine neyi yerleştirir?

Cevap

Önce tevhîdi ve Allah inancını, sonra zorunlu olarak nübüvvet (peygamberlik) kurumunu yerleştiren İslâm vahyi, var olmanın kaçınılmaz sonu olan âhiret kavramını da nihâi hedef olarak belirler.


4. Soru

Müslümanların önüne bir öğreten/muallim olarak Hz. Peygamber (s.a.v.) neden konulmuştur?

Cevap

Akletmeye, düşünmeye ve bilmeye yönelik ilâhî teşviklerle başlayan öğrenme arayışının yanlış yöne sürüklenmemesi ve hedefinden sapmaması için.


5. Soru

İslâm medeniyetinin Bilgi ve Düşünce gelene- ğini özgün kılan üç önemli özelliği nedir?

Cevap

• İslâm inancı getirmiş olduğu gayet kapsamlı ve tutarlı bir varlık telakkîsi ile müslümanlara yeni bir ben-idrâki sunmuştur. • Bu idrâkin oluşturduğu özgün prototip, bilgi üretimini yönlendiren ve şekillendiren bir ilmî geleneğin inşası konusunda bir başka prototipin çıkışına zemin hazırlamıştır. İslâm ilim gelene- ğinin doğuşu ve düşünce sisteminin bir model ve dünyagörüşü (paradigma) haline dönüşmesi, âlim prototipinin ortaya çıkışı ile berraklık kazanmıştır. • Özgün ben-idrâki ve ilmî önderlik prototipi, hem o güne kadar ortaya çıkan bilgi birikiminin yeniden örgülendirilmesi sürecini başlatmış hem de yeni bilgi disiplinlerinin ortaya çıkışını sağlamıştır.


6. Soru

İlm hangi manada kullanılır?

Cevap

Sözlükte bilmek anlamına gelen ve genellikle bilgi, bilim karşılığında kullanılır.


7. Soru

Allah Teâlâ’ya izafe edilmiş olarak Kur’ân-ı Kerîm’de ilm kaç yerde geçer?

Cevap

Kur’ân-ı Kerîm’de 770’e yakın yerde geçer.


8. Soru

İnsanoğluna yönelik ilâhî mesajda hedeflenen kemâl/olgunluk basamakları nasıl gelişme gösterir?

Cevap

İman-ilim-amel - ihlâs şeklinde gelişme gösterir.


9. Soru

Hz. Peygamber bilginin bizzat kendisinden çok, yararlı olup olmadığı ile ilgilenmiş; bilgi sahibinde bulunması gereken hangi değerler üzerinde durmuştur?

Cevap

Niyet, edep, fazilet gibi itikâdî ve ahlâkî değerler üzerinde durmuştur.


10. Soru

Hadis ve Sünnet hangi dini bilgileri kapsar?

Cevap

İtikad, ibadet, muâmelât ve ukûbâta dair bütün dînî bilgileri kapsar.


11. Soru

İslâm’ın ilim anlayışını modern bilimin günümüzdeki bunalımlı duruşundan ayıran temel fark nedir?

Cevap

Bütün İslâmî ilimlerin birbirine son derece bağlı ve kenetlenmiş yapısıdır.


12. Soru

İslâm kültür ve medeniyetini diğer medeniyetlerden farklı ve üstün kılan taraf hangi hadisle ifade edilmiştir?

Cevap

İslâm peygamberinin ilim ile ibadeti aynı kefeye koyarak; İlim öğrenmek her müslüman üzerine farzdır’’ Mâce, Mukaddime 17, hadis no: 224) beyanında bulunmuş olmasıdır.


13. Soru

Anlayış ve kavrayışın (fıkh/tefakkuh) Hz. Peygamber (s.a.v.)’in sözlerinde karşımıza çıkan diğer bir ifadesi nedir?

Cevap

Hikmet’tir.


14. Soru

Hikmet nedir?

Cevap

Akıl, ilim, söz ve davranışta doğruya isabet’tir.


15. Soru

Hz. Peygamber (s.a.v.)’e verilen hikmetin nasıl bir ilim olduğunu anlamak lazım?

Cevap

Kavil ve fiillerini, tavsiye ve emirlerini (Sünneti ve Fıkhı) içine alan bir ilim olduğunu anlarız.


16. Soru

Dinî literatürde amel nasıl tanılanır?

Cevap

Emir, tavsiye ve yasaklara konu olan, sonunda ceza veya mükâfat bulunan tutum ve davranış olarak tanımlanır.


17. Soru

Amel için bir başka tanım nasıldır?

Cevap

Nitelikli fiil tanımlaması yapılabilir.


18. Soru

Amel’in faziletine ilişkin ayet örnekleri veriniz

Cevap

Allah yeri ve gökleri, dünya nimetlerini, hayatı ve ölümü, insanlar arasından kimin daha güzel amel işleyeceğini sınamak için yaratmış (Hûd 11/7; Kehf 18/7; Mülk 67/2).


19. Soru

İnsanın hesap gününde hak edeceği ceza ya da mükâfatın dünyadaki tavır ve davranışlarına bağlanması, hangi Kur’ânî kavramlarla öne çıkarmaktadır?

Cevap

Seyyie/amel-i seyyi’ (kötü iş) ve hasene/amel-i sâlih (iyi iş).


20. Soru

Sâlih amel hangi anlama gelir?

Cevap

‘’Allah’a ve elçisine iman ettikten sonra, O’nun rızası gözetilerek yapılan, her doğru, güzel, faydalı, hayırlı iş ve davranış anlamına gelir.


21. Soru

Peygamber Efendimizin, her birini birer kurtuluş vesilesi sayarak emir ve tavsiye buyurduğu sâlih ameller nelerdir?

Cevap

Farzlardan nâfilelere, geniş bir ibadet yelpazesidir.


22. Soru

İslâm’da bir amelin salih amel olabilmesinin ilk şartı nedir?

Cevap

Kâinatın yaratıcısına tam bir teslimiyetle boyun eğip iman etmektir.


23. Soru

Güzel davranışlar kadar güzel sözlerin de amel kapsamına girdiğini gösteren örnek bir hadis hangisidir?

Cevap

Allah’ın azâbından, Allah’ı anmak/zikrullah kadar kurtarıcı olan başka bir şey yoktur . (Tirmizî, Daavât 6, hadis no: 3377).


24. Soru

Allah’ı zikretmek; O’nun adını ve nimetlerini anmak ile birlikte başka hangi anlama gelmektedir?

Cevap

O’nun eseri olan her şeyin bilgisiyle meşgul olmak da demektir.


25. Soru

İlim öğretmenin, onunla başkaları amel ettiğinde, öğretenin de sevap hanesine yazılmaya devam eden hayırlı bir amel olduğu gösteren hadis hangisidir?

Cevap

İlim öğreten kimseye, onunla amel edenlerin kazandıkları sevabın aynısı ? (İbn Mâce, İman 20, hadis no: 240)


26. Soru

İlim ile amelin bütünlüğünü anlatan örnek hadislerden biri hangisidir?

Cevap

Bir rivâyette Üsâme b. Zeyd b. Hârise radiyallâhü anhümâ, Resûlullah sallallâhü aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken işittiğini haber vermektedir: Kıyâmet günü bir adam getirilir ve Cehennem ateşine atılır. Bağırsakları karnından dışarı çıkar ve onlarla birlikte değirmen döndüren merkep gibi döner durur. Cehennem halkı onun yanına toplanırlar ve: ‘Ey filân! Sana ne oldu? Sen iyiliği emredip kötülükten nehyetmez miydin?’ derler. O kişi de: ‘Evet, iyiliği (ma’rûfu) emrederdim, fakat kendim yapmazdım, kötülükten (münkerden) nehyederdim, fakat kendim yapardım’ diye cevap verir (Buhârî, Bed’ül-halk 10, hadis no: 3094; Müslim, Zühd 51, hadis no: 2989).


27. Soru

İslâm’ın dünya görüşüne göre bilginin hangi boyutları olmalıdır?

Cevap

Amele dönüştürülme zorunluluğunun yanı sıra, faydasız olmama, Allah rızası dışında başka bir gaye ile tahsil edilmeme ve kötüye kullanılmama boyutu olmalı.


28. Soru

İlmi gizlemekle ilgili bir ayet örnek veriniz?

Cevap

‘’İndirdiğimiz açık delilleri ve hidâyet yolunu - kitapta onu insanlara apaçık göstermemizden sonragizleyenler yok mu, işte onlara hem Allah hem de bütün lânet ediciler lânet eder! (Bakara 2/159)


29. Soru

İlmi gizlemekle ilgili bir hadis örnek veriniz?

Cevap

(Musannif Ebû Îsâ et-Tirmizî rahimehullah dedi ki:) Bize Ahmed b. Büdeyl b. Kureyş el-Yâmî el-Kûfî (ö. 258) tahdîs yoluyla bildirdi (ve şöyle dedi:), bize Abdullah b. Nümeyr (el-Kûfî, ö. 199)’in tahdîs ettiğine göre, ona Umâra b. Zâzân (es-Saydalânî el-Basrî), ona Ali b. elHakem (el-Bünânî el-Basrî, ö. 131), ona Atâ (b. Ebî Rabâh el-Mekkî, ö. 114), ona da Ebû Hureyre radiyallâhü anh’in bildirdiğine göre, Resûlullah sallallâhü aleyhi ve sellem şöyle buyurmuşlardır: Her kim bildiği bir ilimden sorulur da onu gizlerse, kıyâmet günü ağzına ateşten bir gem vurulur. Bu konuda Câbir b. Abdillah (r.a.) ve Abdullah b. Amr b. el-Âs (r.a.)’dan da rivâyet gelmiştir. Musannif Ebû Îsâ şöyle der: Ebû Hureyre hadisi hasen’dir (Tirmizî, İlim 3, hadis no: 2649).


30. Soru

İlim’in gizlenmesi ile ilgili hadislerden öğrendiklerimiz nelerdir?

Cevap

• İlim ehli olan kimsenin bilgisini gizlemesi câiz değildir. • Din âlimlerinin ilmi tebliğ edip başkalarına öğretmeleri şarttır. • Zarûrî dinî bilgileri başkalarından esirgeyip saklamak büyük günahlardan sayıldığı için âhiretteki cezası da ağırdır. • Ehl-i Kitab ulemâsının Kur’ân’da lânetlenmesi, Tevrat ve İncil’deki nice bilgileri insanlardan gizli tutarak dalâlette kalmalarına sebep olmalarındandır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email