aofsoru.com

İslam Sanatları Tarihi Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türk Çini Sanatı

1. Soru

Sır altı ve sır üstü tekniklerinin bir arada kullanılmasıyla çok renkli bir satıh elde etmeye yarayan tekniğe ne denir?

Cevap

Mînâî (Heft-reng) denir.


2. Soru

Türk çini sanatında yaygın olarak kullanılan en eski çini bezeme tekniği hangisidir?

Cevap

Çini mozaik tekniğidir


3. Soru

Perdahlı çini tekniği nasıl hazırlanır?

Cevap

Gümüş ve bakır oksidin kırmızı veya sarı toprak boyayla birlikte, sülfür karışımı ve sirkeyle halledilerek hazırlanır.


4. Soru

Çağdaş yayınlarda cuerda seca adıyla anılan, eski kaynaklarda ise lakabî denen renkli sır tekniği, ilk defa ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap

Timurlular döneminde ortaya çıkmıştır.


5. Soru

Mihrapları çini mozaik tekniğinin en iyi uygulandığı bazı Selçuklu eserleri hangileridir?

Cevap

Konya Alâeddin Camii (1220), Ankara Ahî Şerafeddin (Arslanhane) Camii (XIII. yüzyılın başı) Sivas Gökmedrese (Sahibiye)Mescidi (1271).


6. Soru

XVI. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlılar’da tamamlamış en yaygın çini tekniği hangisidir?

Cevap

Sır Altı Tekniği’dir.


7. Soru

Renkli sır tekniğinde üretilmiş çinilere Anadolu’da ilk olarak hangi eserde rastlanmaktadır?

Cevap

Bursa Yeşilcami’de (1419) ve Çelebi Mehmed Türbesi’nde (1421) .


8. Soru

Çini sanatında kullanılan renk hangisidir?

Cevap

Fîrûze (turkuvaz).


9. Soru

Osmanlı çinicilik sanatı tarihteki en yüksek seviyesine ne zaman erişmiştir?

Cevap

XVI. yüzyılın ikinci yarısında erişmiştir.


10. Soru

XVIII. yüzyıldan günümüze, ülkemizin çini ihtiyacını neresi karşılamaktadır?

Cevap

Kütahya merkezli çini atölyeleri karşılamaktadır.


11. Soru

Çini veya seramik yapımında kullanılan malzemeler nelerdir?

Cevap

Hamur , Boya , Sır.


12. Soru

Osmanlı’nın son devir çinilerine en güzel örnek hangisidir?

Cevap

Hafız Emin Usta’nın elinden çıkan Eyüp’teki Sultan Reşat Türbesi (1914) çinileridir.


13. Soru

Evânî yapımında kullanılan çini tekniği hangisidir?

Cevap

Mertabanî’dir.


14. Soru

Mînâî (Heft-reng) tekniğinin en çok görüldüğü yerler nerelerdir?

Cevap

Basra, Rakka ve Kâşân’dır.


15. Soru

Eski Malatya Ulucamii’nin (1224) kubbesi, eyvanı ve orta avlusunun duvarlarında görülen muhteşem çini mozaiklerde en çok dikkat çeken usta kimdir?

Cevap

Yâkub b. Ebûbekir elMalatî’dir.


16. Soru

Çini mozaik sanatında Selçuklular’ın ulaştığı yüksek seviyeyi gösteren eser hangisidir?

Cevap

Konya Karatay Medresesi (1251).


17. Soru

Anadolu’da en eski sayılabilecek çini eserler hangileridir?

Cevap

Siirt Ulucamii ve Minaresi (XII. yüzyıl), Divriği Kale Camii’nin (1180) taçkapısı ya da Konya II. Kılıçarslan Türbesi (1155-1192) sayılabilir.


18. Soru

Kâşî/çini sanatı Türkler’de ilk hangi devletten itibaren başlamıştır?

Cevap

İlk Müslüman Türk devletini kuran Karahanlılar’dan itibaren.


19. Soru

Perdahlı çinilerin en erken tarihli örneklerine hangi devirde , nerede rastlanmıştır?

Cevap

Abbâsîler devrinde (IX. yüzyıl) Sâmerrâ’da rastlanmıştır.


20. Soru

Beylikler dönemi mimarisinde de çini kullanımına örnek eserler hangileridir?

Cevap

Beyşehir’deki Eşrefoğlu Camii (1299) ve bitişiğindeki türbe (1301), Beylikler döneminin en gösterişli çini süslemelerine sahiptir. Birgi Ulucamii (1313) mihrabında, Selçuk Îsâ Bey Camii (1374) kubbe geçişinde, Konya Hasbey Dârülhuffâzı (1421) mihrabında ve kubbeye geçişte çini mozaiğin, Selçuklu dönemi özelliklerini devam ettirdiği görülmektedir. Ancak Karaman İbrâhim Bey İmareti’nin (1433) bugün İstanbul Çinili Köşk Müzesi’nde sergilenen renkli sırlı çini mihrabı.


21. Soru

Tümü killi topraktan yapılan veya yüksek oranda kil ihtiva eden ham maddelerden üretilmiş, yüzeyi parlakça ve en sert seramik grubuna ne ad verilir?

Cevap

Porselen adı verilmektedir.


22. Soru

Mimari yüzeyde günümüze kadar ulaşan çini kullanımı ilk olarak hangi eserde görülmüştür?

Cevap

Kayrevan’daki Sîdî Ukbe Camii’nin (670-862) mihrabında görülmektedir.


23. Soru

Levha halindeki çini üretiminin ilk defa nerede gerçekleşmiştir?

Cevap

Sâmerrâ’da.


24. Soru

Çini mozaik sanatının Osmanlı’da son defa görüldüğü yapılar hangileridir?

Cevap

ursa Murâdiye Camii ve Medresesi’nde (1425) mütevazı miktarda da olsa, tek renk sırlı levha, renkli sır ve çini mozaik tekniklerinin bir arada kullanıldığı görülmektedir. Edirne Şah Melek Camii’nden (1429) sonra İstanbul’da Fatih Sultan Mehmed’in Çinili Köşk’ü (1472) ve Mahmud Paşa Türbesi (1473).


25. Soru

Kâşî/çini sanatı Türkler’de hangi devlette yaygın hale gelmiştir?

Cevap

Anadolu Selçukluları zamanında.


26. Soru

Eski kaynaklarda çiniye ne ad verilmektedir?

Cevap

Sırç veya kâşî denilir.


27. Soru

Killi topraktan pişirilerek yapılan kullanım eşyasına ne denir?

Cevap

Keramik denir.


28. Soru

Killi topraktan pişirilerek yapılan , duvar kaplama malzemesine ne denir?

Cevap

Çini veya seramik denir.


29. Soru

Çelebi Mehmed’in yaptırmış olduğu çinileriyle meşhur Bursa’nın en iddialı yapılarından birisi olan Yeşilcami ve türbede Tebrizli ustalarla birlikte en çok dikkat çeken usta kimdir?

Cevap

Ali b. İlyâs Ali’dir.


30. Soru

Çini sanatında asıl heyecan verici gelişmeler hangi çinilerde yaşanmıştır?

Cevap

İznik çinilerinde yaşanmıştır.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email