aofsoru.com

İslam İbadet Esasları Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hac Ve Umre

1. Soru

Umre nedir?

Cevap

Sözlükte ziyaret etmek, mamûr bir yere gitmek gibi manalara gelen umre, belli bir takvime bağlı olmaksızın yılın herhangi bir gününde ihramlı olarak Kâbe’nin tavaf edilmesi ve ardından Safâ ile Merve arasında sa‘y yapılıp tıraşolunarak ihramdan çıkılmasışeklinde edâ edilen bir ibadettir.


2. Soru

İhrama girerken ne gibi hazırlıklar yapılır?

Cevap

İhrama girecek kişi başlayacak yasakları da dikkate alarak, ihramdan önce genel vücut bakımını yapar; tırnaklarını keser, tıraş olur, yıkanır, yıkanma imkânı yoksa abdest alır. Erkek ise üzerindeki bütün elbise ve çamaşırları çıkarır, daha önceden hazırladığı iki parçadan oluşan ihram elbisesine bürünür. Ayakkabı yerine üstü ve yanları mümkün olduğunca açık bir terlik giyer. Kadınlar için özel bir kıyafet yoktur. Onlar için kıyafetle ilgili tek şart yüzlerinin örtülmemesidir. Kerahet vakti değilse iki rekât namaz kılar. Eğer vakit namazının peşinden ihrama girecekse ihram için ayrıca namaz kılması gerekmez. Kılmış olduğu o namazın arkasından hac için mi umre için mi ihrama gireceğine niyet eder.


3. Soru

Hz. Peygamber’in son günlerini geçirdiği ev nerededir?

Cevap

Medine, Mekke’de müşriklerin zulmünden bunalan Hz. Peygamber’in ve Müslümanların hicret edip kısmen rahat nefes aldıkları şehirdir. Hz. Peygamber, ömrünün kalan kısmını orada geçirmiştir. Son nefesini, hanımlarından Hz. Âişe’nin ikametine tahsis edilmiş olup o zaman Mescid-i Nebevî’ye bitişik durumda olan evde vermiş ve oraya defnedilmiştir. Daha sonra Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer’in de defnedildiği bu kısım Mescid-i Nebevî’nin genişletilmesi sırasında cami içinde özel bir bölüm halinde kalmıştır.


4. Soru

Hac vekâleten yapılabilir mi?

Cevap

Hac, hem bedenî hem de malî bir ibadettir. Bu tür ibadetler, -asıl yükümlü tarafından edâ edilmesine mani bir mâzeret halinde- vekalet yoluyla başkası tarafından da yapılabilir.


5. Soru

Hz. Peygamber’in en faziletli ameller üzerine olan hadisinde hacc nasıl geçer?

Cevap

Hz. Peygamber “Amellerin hangisi daha faziletlidir?” sorusuna önce “Allah’a ve Peygamberine iman” diye cevap vermiş, “Sonra hangisi?” denince “Allah yolunda cihad” demiş ve “Sonra hangisi” denince de “Hacc-ı mebrûr” buyurmuştur (Buhârî, “Hac”, 4; Müslim, “İman”, 135). Bir başka gün de Hz. Âişe’nin, “Cihadı en faziletli amel sayıyoruz. Biz cihad etmeyecek miyiz?” şeklindeki sorusuna “Sizin için en faziletli cihad, hacc-ı mebrûrdur” diye cevap vermiştir (Buhârî, “Hac”, 4; Nesâî, “Menâsik”, 4).


6. Soru

Haccın kabul olması için yerine getirilmesi gereken ikinci grup şartlar nelerdir?

Cevap

Haccın edâ edilmesinin farz olması için gereken şartlardır. Bu şartlardan biri eksik olsa o sene hacca gitmesi farz değildir, şartların oluşmasını bekler. Daha sonra şartlar oluşunca gider veya gidemeden ölme ihtimaline karşı o da yerine başkasının gönderilmesi için vasiyette bulunur. Şartların oluşması ihtimal dâhilinde değilse (yaşlılık, iyileşme ümidi olmayan hastalık gibi) sağlığında vekil olarak başkasını gönderir. Bu şartlardan biri eksik olduğu halde hac yapan kimse bazı hallerde günah işlemiş de olabilir.


7. Soru

Uygulama bakımından hac çeşitleri hangileridir?

Cevap

Hac ibadeti üç şekilde yapılabilir: 1- İfrad Haccı 2- Temettu‘ Haccı 3- Kırân Hacc


8. Soru

Bedel haccı nedir?

Cevap

Vekâleten yapılan bu hacca bedel haccı denir.


9. Soru

Kabe ve hac ilişkisinin kısaca geçmişi nedir?

Cevap

Kâbe, bölgede yaşayan halklar tarafından İslâm’dan önce de kutsal sayılıyor, insanlar dinî duygularla onun etrafında dönüyorlardı. O zaman İslâm’ın benimsemeyeceği bir tarzda yapılan bu dönüşler (tavaf), aslında geçmiş peygamberlerin tebliğ ettikleri dinin zaman içinde bozulmuş kalıntıları idi. Kur’ân-ı Kerim’de Hz. İbrahim’in oğlu İsmail ile birlikte Kâbe’nin duvarlarını yaptığı anlatılır (el-Bakara 2/127). Allah, Hz. İbrahim’e “Tavaf edenler, kıyam edenler, rukû ve secde edenler için evimi (Kâbe’yi) temizle, insanlar arasında haccı ilan et” (el-Hac 22/26–27) diye emir verdiğini ifade eder. Bunlardan alaşılıyor ki Kâbe’nin ve haccın Hz. İbrahim zamanına kadar uzanan bir tarihî geçmişi vardır. Kur’ân-ı Kerim, ilk mübarek yapının Mekke’de olduğunu, orada Makâm- ıİbrahim’in de bulunduğunu bildirir (Âl-i İmrân 3/96). Hz. Peygamber de yeryüzünde yapılan ilk mescidin (ibadethane) hangisi olduğu sorusuna “Mescid-i Harâm” şeklinde cevap vermiştir (Müslim, “Mesâcid”, 1–2). Bazı kaynakların ifade ettiğine göre haccın tarihi de Hz. Âdem’e kadar uzanır.


10. Soru

Fevât nedir?

Cevap

Fevât, bir şeyin vaktinin geçmesi demektir. Hac için ihrama giren bir kişi arefe günü Arafat vakfesine yetişemezse o seneki haccın vaktini geçirmiş olur. Haccın vaktini geçiren ihramlı, umre menâsikini yerine getirir ve ihramdan çıkar. Gelecek sene haccını kazâ eder. Bundan dolayı bir ceza uygulaması yoktur.


11. Soru

Temettû haccı nasıl yapılır?

Cevap

Hacı adayı mîkatta sadece umre niyetiyle ihrama girer. Mekke’ye varınca umre ibadetinde istenen şekilde tavaf ve sa‘y yaptıktan sonra ihramdan çıkar. Arefe gününden önceki güne terviye denir. Umre ihramından çıktığı için ihramsız bir hayat süren hacı adayı terviye günü Mekke’de hac için tekrar ihrama girer ve bundan sonra da hac vazifesine başlar, onları bitirince ihramdan çıkar. Yapılan haccın temettu‘ sayılması için hacı adayının umre ihramına şevval ayının başından itibaren hacca kadar devam eden süre içinde girmesi ve umreden sonra memleketine dönmemesi gerekir. Çünkü temettu‘, hac mevsiminde tek yolculukla hem umre hem hac yapma ve bu ikisi arasında ihramsız bir hayat yaşama mutluluğunu ifade eder. Hac mevsimi de şevval ayı ile başlar. Bu haccı yapanın kurban kesmesi vaciptir.


12. Soru

İfrad haccı nasıl yapılır?

Cevap

Hacı adayı mîkatta sadece hac niyetiyle ihrama girer ve Mekke’ye varınca az sonra anlatılacağı şekilde tavaf, sa‘y, vakfe, şeytan taşlama gibi hacca ait uygulamaları vakti gelince yapar, ondan sonra ihramdan çıkar. İsteyen bundan sonra tekrar umre için ihrama girip umre yapabilir. İfrad haccı yapan Şâfiî mezhebi mensupları bu umreyi mutlaka yaparlar. İfrad haccı yapanın kurban kesmesi vacip değildir.


13. Soru

Haccın vacipleri nelerdir?

Cevap

Haccın aslî vacipleri şunlardır: 1- Sa‘y. Safâ ile Merve arasında yürümek 2- Müzdelife vakfesi 3- Cemrelere taş atmak (şeytan taşlama) 4- İhramdan çıkmadan önce saçların kazınması veya kısaltılması (tıraş) 5- Veda tavafı.


14. Soru

Kabe’yi ziyaret etmenin, dolayısıyla haccın farzın olduğu Kur’an’da ne şekilde geçer?

Cevap

“İnsanlar için, âlemlere kılavuz ve mübârek olarak tesis edilen ilk ev/mabet, Mekke’dekidir. Orada apaçık alâmetler, Makâm-ıİbrahim (İbrahim’in durduğu yer) vardır. Oraya kim girerse emniyettedir. O mâbedi/beyti ziyaret etmek, oraya gitmeye gücü yeten insanların Allah’a karşı görevidir. Kim bunu inkâr ederse bilsin ki Allah’ın hiçbir şeye ihtiyacıyoktur” (Âl-i İmrân 3/96–97).


15. Soru

Dem nedir?

Cevap

Küçükbaş hayvan yani koyun ve keçi anlamında kullanılır. Tıraşolup ihramdan çıktıktan sonra fakat ziyaret tavafını yapmadan önce cinsel ilişkide bulunan kişi keffâret olarak bir küçük baş hayvan kurban eder. Umre tavafının en azından dört şavtını yaptıktan sonra henüz ihramdan çıkmadan cinsel ilişkide bulunan kimse umresini tamamlar ve keffâret olarak bir küçük baş hayvan kurban eder. İhram esnasında giymemesi gereken elbiseyi en az bir gündüz veya gece süresince giyen, bu kadar süre başını veya yüzünü örten erkekler ile yine bu kadar süre yüzünü örten kadınlar ceza olarak bir dem kurban ederler.


16. Soru

İhrama nerede girilir?

Cevap

Mekke, yakın çevresi ile birlikte harem yani kutsal, saygın bölge kabul edilmiştir. Harem dâhilinde oturanlar hac için bulundukları yerde, umre için ise harem sınırlarının dışında ihrama girerler.


17. Soru

Kırân haccı nasıl yapılır?

Cevap

Tek yolculukla hem umre hem hac yapmanın farklı bir uygulamasıdır. Temettu‘dan farklı olarak bunda iki ibadet, aynı ihramla yapılır. Hacı adayı mîkatta hem hac hem umre niyetiyle ihrama girer. Mekke’ye varınca önce umre yapar ve ihramdan çıkmadan vakti gelince hac vazifesini de aynı ihram ile tamamlar. Arada ihramsız bir hayat yoktur. Kırân haccı yapanın da kurban kesmesi vaciptir.


18. Soru

Umrenin arkasından ne yapılır?

Cevap

Umrenin arkasından sa‘y yapılacağı için erkekler bu tavafın tamamında ıztıbâ‘ ve ilk üç şavtında remel yaparlar.


19. Soru

Haccın kaç farklı şartı vardır ve bunlar nelerdir?

Cevap

Birincisi haccın bir yükümlülük olarak farz olması için gereken şartlar, ikincisi haccın edâ edilmesinin farz olması için gereken şartlar ve üçüncüsü de yapılan haccın makbul, geçerli bir hac sayılması için gerekli olan şartlardır.


20. Soru

Haccın kabul olması için yerine getirilmesi gereken üçüncü grup şartlar nelerdir?

Cevap

Üçüncü gruptaki şartlar, yapılan haccın makbul, geçerli bir hac sayılması için gerekli olan şartlardır. Bunlardan biri eksik olduğu takdirde yapılan hac geçersizdir.


21. Soru

Hac ibadeti hüküm bakımından kaça ayrılır?

Cevap

Hac ibadeti hüküm bakımından farz, vacip ve nâfile kısımlarına ayrılır. Ayrıca bazı durumlarda hac yapmak mekruh hatta haram da olabilir.


22. Soru

Hac farizası esnasındaki “cinayet” nedir ve işleyenler hakkındaki hüküm nedir?

Cevap

Hac ve umrede ihram veya Harem sebebiyle uzak durulması gereken bir fiilin işlenmesine cinâyet denir. Bu manada herhangi bir cinâyet işleyen, bu günahından dolayı tövbe edip Allah’tan af dilemenin yanında ayrıca ceza veya keffâret olarak nitelenen bazı sorumluluklarla da karşı karşıya kalır.


23. Soru

Başkasına karşı sorumluluk taşıyan birisinin hacca gitmesiyle ilgili hüküm nedir?

Cevap

Başkasına karşı sorumluluk taşıyan birisinin, o şahsın izni olmadan veya hac esnasında bu sorumluluktan dolayı bir mağduriyet olmaması için gerekli tedbirleri almadan hacca gitmesi mekruhtur. Bir kişi hacca gidince alacaklıları veya nafakasından sorumlu olduğu bir yakını mağdur olacaksa bu durumda onun, ilgili tarafın izni olmadan veya gerekli tedbirleri almadan hacca gitmesi mekruh olur. Gösteriş için veya haram para ile hac yapmak da haramdır.


24. Soru

İhramlı kişinin uyması gereken başlıca yasaklar nelerdir?

Cevap

İhramlı her türlü davranışına, diğer zamanlara göre daha çok dikkat eder. Günahtan kaçınır, kavgadan, çirkin tartışmalardan, edep dışı konuşmalardan uzak durur. Tıraş olmak, başkasını tıraş etmek veya vücudun herhangi bir yerinden kıl almak, tırnak kesmek, ihram elbisesine veya vücudunun herhangi bir yerine güzel koku, parfüm sürmek, hatta temizlikte kokulu sabun kullanmak, her türlü makyaj yapmak kadın erkek herkese yasaktır. İhramlının eşi ile bile cinsel ilişkide bulunması, şehvetle ona dokunması, müstehcen konuşmalar yapması yasaktır. İhramlı kara avı yapamaz ve avcıya yardım da edemez.


25. Soru

Haccın sünnetleri nelerdir?

Cevap

Haccın sünnetleri şunlardır: 1- Kudûm (varış) tavafı 2- Hacıların zaman zaman bilgilendirilmesi (Üç hutbe) 3- Terviye günü Mina’ya gitmek ve geceyi orada geçirmek 4- Bayram gecesini Müzdelife’de geçirmek 5- Bayram günlerinde geceyi Mina’da geçirmek 6- Mina’dan dönerken Muhassab veya Ebtâh denen yerde bir süre dinlenmek


26. Soru

Haccın kabul olması için yerine getirilmesi gereken birinci grup şartlar nelerdir?

Cevap

Bu şartlar gerçekleşince o şahsa hac farz olur fakat ikinci gruptaki şartlar eksikse hemen ilk fırsatta hacca gitmesi gerekmez ve onu sonraya bırakması bir kusur olarak değerlendirilmez. Hac yapmadan ölürse başka birisinin onun adına hac yapması için vasiyette bulunması gerekir.


27. Soru

Bedene nedir?

Cevap

Büyük baş hayvan yani deve ve sığır anlamında kullanılır. Hac için ihramda olan şahıs, cinsel ilişki yasağını Arafat vakfesinden sonra tıraş olarak ihramdan çıkmadan önce ihlal ederse haccı bozulmaz fakat bunun cezası olarak bir bedene kurban etmesi gerekir. Ziyaret tavafını cünüp olarak veya âdet halinde (kadınlar için) yapan kimse de eğer bu tavafı yeniden yapmazsa ceza olarak bir bedene kurban eder. Tavafı usûlüne göre yeniden yaparsa bu ceza düşer.


28. Soru

Veda haccı ne zaman ve nasıl olmuştur?

Cevap

Hz. Peygamber’in bizzat katılıp edâ ettiği hac hicretin onuncu senesinde olmuştur (Müslim, “Hac”, 147). Onunla bir arada olmak isteyen çok sayıda Müslümanın katıldığı bu hac, Veda Haccı olarak bilinir. Önce Mekke’ye gelen ve haccın oradaki aşamalarını yerine getiren Hz. Peygamber zilhicce’nin sekizinci günü oradan ayrılarak Mina’ya gitti ve geceyi orada geçirdi. Cumaya rastlayan ertesi gün oradan Müzdelife yoluyla Arafat’a çıktı. Veda Hutbesi olarak meşhur olan konuşmasını o gün Arafat’ta toplanmış olan yüz bini aşkın Müslümana yaptı. İslâm’ın temel ilkelerini bir bütün halinde tekrar ilan etti: Can ve mal dokunulmazlığını vurguladı, âhirette herkesin bu dünyada yaptıklarından sorguya çekileceğini hatırlattı. Faizin ve kan davasının İslâm’da yeri olmadığını ilan etti. Kadınların ve erkeklerin birbirlerine karşı olan hak ve ödevlerine dikkat çekti, kadınlara karşı iyi davranılmasını istedi. Kendisinden sonra ayrılığa düşmemeleri için Allah’ın kitabına ve Peygamberinin sünnetine sarılmalarını tavsiye etti. Müslümanların kardeş olduğunu tekrarlayarak, birbirlerine karşı asla haksızlık yapmamalarını emretti.


29. Soru

Kutsal mekân kavramının dinle nasıl bir ilişkisi vardır?

Cevap

Kutsal mekân fikri hemen bütün dinlerde vardır. Din mensupları bu kutsal yerleri ziyaret ederler ve bundan derin bir huzur duyarlar. Bu ziyaretler kimi zaman bir hastalıktan şifa bulma, bir dertten kurtulma gibi maddi fayda beklentisiyle kimi zaman da o esnada inanılan dinin en büyük otoritesini memnun etmek gibi manevi hazlar yaşamak için yapılır.


30. Soru

Nafile hac nedir?

Cevap

Farz veya vacip olmadığı halde Allah rızası için yapılan haclar bu gruba girer.


31. Soru

Umrenin yapılışıyla hac arasındaki temele benzerlik ve farklar nelerdir?

Cevap

Umre yapmak isteyen, hacda olduğu gibi mîkat denilen yerde veya daha önce umre niyetiyle ihrama girer. İhram yasakları aynen hacdaki ihram yasakları gibidir. Mekke’ye gelince mümkünse gusül abdesti, değilse normal abdest alıp Kâbe’yi tavaf eder ve arkasından Safâ ile Merve arasında sa’y yapar. Sa‘yden sonra tıraş olarak veya saçlarını kısaltarak ihramdan çıkar. Umrenin farzları ihram ve tavaftır. İhram, şart; tavaf, rükündür. Sa‘y ile sonrasında tıraş olmak veya saçları kısaltmak da vaciptir. Bu farz ve vaciplerin ayrıntıları, daha önce hac konusu içinde anlatıldığı gibidir. Yalnız umrede tavafa başlanınca telbiyeye son verilir.


32. Soru

Haccın farzları nelerdir?

Cevap

Haccın biri şart, ikisi rükün olmak üzere üç farzı vardır. Bunların ayrıntıları hakkında ileride geniş bilgi verilecektir. 1- İhram (şart) 2- Arafat Vakfesi (rükün) 3- Ziyaret Tavafı (rükün)


33. Soru

Hil ve hillî nedir?

Cevap

Harem ile mîkâtlar arasında kalan bölge hil bölgesidir. Bu bölgede oturanlara hillî denir. Hillîler hac veya umre yapmak istediklerinde harem sınırlarına varmadan ihrama girerler. Hac ve umre dışında bir maksatla harem dâhiline ihramsız olarak girip çıkmaları serbesttir.


34. Soru

Haccın farz olarak ilan edildiği ilk seneki hac nasıl yapılmıştır?

Cevap

Bu sene Hz. Peygamber Hz. Ebû Bekir’i Hac Emîri olarak görevlendirdi. Hz. Ebû Bekir ve beraberindeki hacı adayları Medine’den hareket ettiler. Onlar yolda iken Tevbe sûresinin ilk ayetleri indi. Bunlar, Mekke’de İslâm hâkimiyetini ilan eden ve müşriklerle ilişkiler konusunda birtakım ilkeler tespit eden, bunların hac esnasında herkese ilan edilmesini isteyen ayetlerdi. O zamana kadar müşrikler Mekke’de kalmaya devam ediyordu ve onlar da kendi anlayışlarına göre hac (ziyaret) yapıyorlar, mesela içlerinden bir kısmı Kâbe’yi çıplak halde tavaf etmeye devam ediyordu. Bu uygulamaya artık son verilecek, dört ay sonra yeni ilkeler tatbik sahasına konacaktı. Hz. Peygamber bu yeni durumu duyurmak üzere Hz. Ali’yi görevlendirdi. O da Medine’den yola çıktı. Hz. Ebû Bekir’e ulaştığında onun yönetimindeki hac kafilesine dâhil oldu. Hz. Ali bayram günü Mina’da gerekli duyuruyu yaptı, gelecek seneden itibaren müşriklerin hac yapamayacaklarını, kimsenin Kâbe’yi çıplak olarak tavaf edemeyeceğini orada bulunan Müslüman ve gayri müslim herkese ilan etti.


35. Soru

Farz hac kimlere farzdır?

Cevap

Bazı şartları taşıyan kimselerin ömürlerinde bir defa hac yapmaları farzdır. Bu şartlardan birisi hac yolculuğu için gerekli maddi imkâna sahip olmaktır. Akıllı ve ergin bir Müslüman böyle bir imkâna sahip olmadığı halde herhangi bir şekilde hac yapma fırsatı bulmuşsa onun yaptığı hac da, farz olan hac yerine geçer.


36. Soru

Hac ne zaman farz kılınmıştır?

Cevap

Haccın hangi sene farz kılındığı hakkında değişik görüşler varsa da daha ziyade hicretin dokuzuncu yılında farz kılındığı kabul edilir.


37. Soru

İhram nedir?

Cevap

İhram, hac veya umre yapacak kişinin bu ibadete başlama işlemidir. İhrama giren kişiye normal hayatta helal olan bazı davranışlar ihramdan çıkana kadar yasaklamış hale gelir.


38. Soru

İslâm öncesi Mekke’de hac nasıl yapılırdı?

Cevap

Mekke ve çevresi, bilhassa Kâbe İslâm öncesi dönemde de Arabistan Yarımadası’nda yaşayanlar tarafından kutsal sayılıyor ve her sene aynımevsimde ziyaret ediliyordu. Zilhicce ayında olması gereken bu ziyaret, uygulamada olan kamerî takvime göre yılın bütün mevsimlerine rastlamasıbeklenirken iki-üç senede bir takvimde düzenleme ve değişiklik yapılarak devamlı ilk bahar aylarına denk getirilirdi. Hac mevsimi öncesinde birbirini takip eden üç panayır düzenlenir daha sonra Arafat’a çıkılırdı. Arefe günü burada geçirildikten sonra akşam Müzdelife’ye hareket edilir, ertesi gün oradan Mina’ya geçilirdi. Mina’da üç gün boyunca şeytan taşlanır ve ayrıca kurban kesilirdi. Sonra Mekke’ye gelinir Kâbe tavaf edilirdi. Kureyş ve müttefikleri kendi elbiseleri ile tavaf ederken diğer kabile mensupları -günah işledikleri elbise ile tavaf yapmamak için- ya daha önce kullanılmamış ya da birincilerden ödünç veya parayla alınmış bir elbise ile bu da mümkün olmazsa çıplak olarak tavaf ederlerdi. Safâ ile Merve arasında sa‘y yapılır, putlar adına kurban kesilirdi. Ayrıca bazı putlar ziyaret edilir, onların etrafında tavaf yapılırdı.


39. Soru

Vekâleten hac farizasını ifa etmenin şartları nelerdir?

Cevap

Başlıcaları şunlardır: 1- Adına hac yapılacak kişi ölmüş veya ömür boyu bizzat hac yapamayacak durumda olmalıdır. 2- Vekil tarafından yapılan hac, adın hac yapılacak kişinin isteği ile yapılmalıdır. 3- Vekil gönderilen kişi, Müslüman, akıllı ve ergin olmalıdır. 4- Hac masrafları, adına hac yapılan kişi tarafından karşılanmalı ve vekil, hac yolculuğunun gerektirdiği masrafları dışında ayrıca ücret talep etmemelidir. 5- Vasiyet üzerine yapılacak hacda terekenin vasiyete ayrılan kısmı yeterli ise vekil, vasiyet edenin yaşadığı şehirden hacca gitmelidir. 6- Hacca gönderen, hangi tür hac yapılmasını istemişse vekil buna uygun hareket etmelidir.


40. Soru

İfrâd, temettu‘, kırân haclarının hangisi daha faziletlidir?

Cevap

Bu hacların uygulaması ve fazilet sıralaması hakkında mezhepler arasında birtakım farklı değerlendirmeler vardır. Hanefî mezhebine göre en faziletlisi kırân, sonra temettu‘ sonra ifraddır. Şâfiî mezhebine göre sıralama ifrâd, temettu‘, kırân şeklindedir. Bu mezhebe göre hac gibi hayatta bir defa umre yapmak da farzdır ve ifrad haccından sonra tekrar umre için ihrama girilir ve umre yapılır.


41. Soru

İhsâr nedir?

Cevap

Arapça bir kelime olan ihsâr; tutmak/tutulmak, hapsetmek/ hapsedilmek, engellemek/ engellenmek, kuşatmak/ kuşatılmak gibi manalara gelir. İhsâr durumundaki kişiye de “muhsar” (engellenen) denir. İhrama girdikten sonra herhangi bir ebeple yoluna devam edemeyen veya yoluna devamı fiilen ya da dinen (mesela iddet, yolda mahremin ölmesi gibi) engellenen kimseler muhsar durumundadır.


42. Soru

Hz. Peygamber’in kabrini ziyaret etmenin Müslümanlar arasındaki önemi nedir?

Cevap

Müslümanlar Hz. Peygamber’e sağlığında olduğu gibi vefatından sonra da büyük değer vermiş, onun kabrini ziyaret etmeye özen göstermişlerdir. Kabir ziyareti ile ilgili genel ifadeler yanında Hz. Peygamber’in kabrini ziyaret ile ilgili özel teşvikler içeren ve genelde zayıf olarak değerlendirilen bazı rivayetlerin de bunda tesiri olmuştur. Bu rivayetlerden bazılarışunlardır: “Kim kabrimi ziyaret ederse ona şefaatim vacip olur” (Dârekutnî, Sünen, II, 278). “Kim vefatımdan sonra hacceder ve beni ziyaret ederse beni sanki sağlığımda ziyaret etmiş gibidir” (Dârekutnî, Sünen, II, 278).


43. Soru

Haccın farz olmasının (yükümlülüğün doğmasının) şartları nelerdir?

Cevap

Bir insana haccın farz olması için gerekli şartlar şunlardır: 1- Müslüman olmak 2- Akıllı olmak 3- Bâliğ (ergin) olmak 4- Yeterli maddi imkâna sahip olmak 5- Sağlıklı olmak 6- Vakit


44. Soru

Hac nedir?

Cevap

Hac kelimesi Arapça’dır ve sözlük anlamı “saygın bir yeri veya şahsı ziyaret etmek maksadıyla yola çıkmak”tır. İslâmî literatürde hac, senenin belli zamanlarında Kâbe’nin ve başta Arafat olmak üzere etrafındaki belli mekânların usûlüne uygun şekilde ziyaret edilmesi, anlamında kullanılır.


45. Soru

Vacip hac nedir?

Cevap

Bilindiği gibi adakların yerine getirilmesi vaciptir. Bu genel hükmün sonucu olarak hacca gitme adağı olan birisinin hac yapması da vacip olur. Ayrıca nâfile hacca başlayıp yarıda bırakanın başlayıp bırakmış olduğu haccı sonradan kazâ etmesi vaciptir.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email