Görüşme Teknikleri Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Problem ne anlama gelmektedir?

Problem stres verici, zihinsel karmaşıklığa yol açan, sıkıntılı, bıktırıcı ve baş edilmesi zor durum, düşünce, duygu ya da deneyimdir.

Güçlük ne anlama gelmektedir?

Güçlük, kendiliğinden oluşan, istenmeyen ve çoğu zaman sağduyu yoluyla çözülebilen durum, düşünce, duygu ya da deneyimdir.

Risk ne anlama gelmektedir?

Risk, bir zarara uğrama olasılığı ya da tehlikesi olarak düşünülebilir. Bu yönüyle risk, henüz gerçekleşmemiş, ancak önlem alınmazsa gerçekleşme potansiyeli taşıyan bir tehlikeyi ya da istenmeyen bir durumu ifade eder.

Yardım ve destek kavramı birbirinden farklı mıdır?

Bir kesinlik olmamakla birlikte yardım ve destek kavramlarını üç açıdan birbirinden ayırmak mümkündür:

• Yardım daha çok probleme yönelikken, destek daha çok riske yönelik görünmektedir. Yani, yardım bir problemin çözülmesini çalışma odağına alırken, destek problem ortaya çıkmadan verilen hizmeti daha çok kapsar.
• Problem ve güçlük ilişkisi anımsanırsa, yardım problemi çözmeye, destek güçlüğü gidermeye yönelik olarak sağlanan hizmet olarak düşünülebilir.
• Bireyin sınırlı, zayıf, sorunlu yönlerine yönelik yardım sağlanabilir; ancak bireyin güçlü, yeterli yönleri desteklenebilir.

Ölçme ve değerlendirme arasında fark var mıdır?

Çevredeki özelliklerin, niteliklerin, nesnelerin, yani değişkenlerin gözlenerek sembollerle, özellikle de sayı sembolleriyle ifade edilmesi ölçme olarak adlandırılır. Diğer bir anlatımla ölçme, niteliği nicelik haline getirme ve bir betimleme işlemidir. Ölçme sonucunda elde edilen veriyi bir ölçütle karşılaştırarak bir karara, yargıya, hükme, yoruma varma işlemi ise değerlendirmedir

Görüşme sonunda gerçekleştirilen değerlendirmenin ne gibi yararları bulunmaktadır?

• Görüşme başında konan hedeflere ulaşılma derecesi belirlenebilir.
• Görüşmecinin -ve katılmışsa başvuranın- kendi sınırlı ve güçlü yönlerini keşfetmelerini sağlayabilir.
• Yalnızca sonucun değil sürecin de etkililiği/etkisizliği ve bunların nedenleri ayrıntılı olarak saptanabilir.
• Görüşmeciye sonraki görüşmeleri için eğitici ve yol gösterici bir süreç olabilir.
• Süreçte gerçekleştirilen uygulamaların genel bir fotoğrafını sağlayabilir.

Yaklaşım ne anlama gelmektedir?

Yaklaşım, herhangi bir yapının ya da işleyişin biçimlenişi ve ögeler arasındaki ilişkilere bakış biçimleriyle birbirinden ayrılan ana doğrultulardan her biri olarak düşünülebilir. Yaklaşım bütüne yönelik genel bir bakış açısıdır.

Kuram ne anlama gelmektedir?

Kuram ise, bir olguyu açıklamaya, kestirmeye ya da kontrol etmeye yarayan ilişkili ilkeler bütünü olarak tanımlanabilir

Sistem yaklaşımına göre bireydeki problemin kaynağı nedir?

Sistem yaklaşımına göre, bireydeki sorunlar biyolojik, psikolojik ve toplumsal risk faktörlerinin birleşmesi ve etkileşmesi sonucunda oluşmaktadır.

Sistem yaklaşımının temel ilkeleri nelerdir?

Bütünlük ilkesi, ilişki ilkesi, denge ilkesi

Bütünlük ilkesi ne anlama gelmektedir?

Bütünlük ilkesine göre sistem farklı ögelerden ya da parçalardan oluşan bir bütündür. Ancak bu parçaların oluşturduğu bütün, sahip olduğu parçaların toplamından farklı ve fazla bir olgudur.

İlişki ilkesi ne anlama gelmektedir?

İlişki ilkesi, sistemi oluşturan parçalar arasındaki ilişkilerin en az sistemin kendisi kadar önemli olduğunu vurgular. Ayrıca basit düzey neden-sonuç ilişkilerine karşı çıkar. Çünkü sistem, basit bir neden-sonuç ilişkisinin ötesinde, oldukça karmaşık ilişkiler ve bu ilişkilerin oluşturduğu örüntülerin sonucudur.

Denge ilkesi ne anlama gelmektedir?

Denge ilkesi, yaşayan sistemler kendilerini dengede tutma yönünde davranırlar. Örneğin, aileye yeni bir bireyin katılması, ailenin var olan dengesini bozacaktır; ancak sistem kendini uyum yapma yönünde zorlayarak dengeyi sağlayacaktır.

Psikososyal yaklaşımın temel odak noktası nedir?

Yaklaşım, birey-çevre etkileşimine odaklanır. Bireyin sorunları ile ilgilenilirken temel odak noktası birey ve bireyin içinde bulunduğu durumdur. Burada psiko ile bireyin kişilik özellikleri ve ruhsal dünyası, sosyal ile kişinin etkileşimde bulunduğu sosyal çevresi vurgulanmaktadır.

Psikososyal yaklaşımın görüşme uygulamalarına ne gibi yararları bulunmaktadır?

• Görüşmecinin bireyin içsel dünyası kadar çevreyle ilişkilerinin de önemli olduğunu anımsatarak özellikle değerlendirme aşamasında çevresel faktörlerin yeterince sorgulanmasını sağlar.
• Bireyde hedeflenen değişimin gerçekleşmesi için sosyal çevresinin de olabildiğince değişime yardımcı olacak biçimde düzenlenmesini öngörür.
• Görüşmecinin kendisinin de başvuranın sosyal çevresinin bir unsuru olabileceğini, dolayısıyla bireydeki değişimde kendisinin hem çevresel bir faktör hem profesyonel bir destekçi olarak önemli katkı yaptığını içselleştirmesine yardımcı olur.

İşlevsel yaklaşımın odak noktası nasıldır?

İşlevsel yaklaşım, sorunlardan çok bireysel değişmeye odaklanır. Soruna yol açan sosyal ögeler önemsenir. İşlevsel yaklaşıma göre; insanlar, onurlu ve değerli varlıklardır, her bireye potansiyellerini geliştirme ve bu yolla topluma katkıda bulunma fırsatı verilmelidir, toplumdaki sosyal refah kurumları, bireyin sahip olduğu potansiyeli kullanmasına destek olmalıdır.

Problem çözme yaklaşımının temel aşamaları nelerdir?

• Problemin olabildiğince açık bir biçimde tanınması ve tanımlanması
• Alternatif çözüm önerilerinin geliştirilmesi
• Çözüm önerilerinin ayrıntılı biçimde değerlendirilmesi
• Önerilerden seçim yaparak bu doğrultuda amaçların belirlenmesi
• Çözüm önerilerinin uygulamaya geçirilmesi
• Çözüm önerilerinin işleyip işlemediğinin izlenmesi ve değerlendirilmesi

Ekolojik yaklaşım insanları nasıl betimlemektedir?

Ekolojik yaklaşım, içsel ve dışsal (çevresel) faktörleri birlikte ele alır. Yaklaşıma göre, insanlar çevresel etkilere edilgen tepkiler veren varlıklar değil, fiziksel ve sosyal çevresi ile aktif, dinamik ve karşılıklı bir etkileşim içinde olan varlıklardır.

Ekolojik yaklaşımın görüşme açısından yararları nelerdir?

• Sistem yaklaşımına benzer biçimde görüşmenin bir iç-dış bütünlüğü içinde ele alınmasını sağlar. Görüşmeciye, başvuranın çevresinden bağımsız düşünülemeyeceği gerçeğini hatırlatır.
• Bireyi çevresiyle birlikte ele almanın yanında, asıl etkin rolü başvurana biçerek onu değişim sürecinin baş aktörü konumuna yerleştirir.
• Çevre kavramının “sosyal çevre” yönüne vurgu yaparak bireyin ilişkide olduğu diğer insanları da hesaba katar.

Psikodinamik kuram ruhsal sorunların kaynağını nasıl açıklamaktadır?

Sigmund Freud (1856-1939) tarafından geliştirilen psikodinamik kuramın temel sayıltısı, ruhsal sorunların bilinçaltı çatışmalardan kaynaklandığıdır. Freud, bir yandan çocuklarda ruhsal sorun gelişebilmesi için belli bir yaşa gelmeleri gerektiğine inanmakta; öte yandan, yetişkinlerde görülen ruhsal sorunların çocukluk döneminde yaşanmış travmalarla ilgili olduğunu öne sürmektedir.

Davranışçı kuram hangi açıdan önemlidir?

Kurama göre, bütün davranışlar gibi sorunlu davranışlar da öğrenilmiştir. Özellikle korku, kaygı gibi duygu durumları öğrenme süreciyle gerçekleşir. Davranışçı yaklaşım, bireyin yaşadığı sorunların nedenlerini açıklamaktan çok, sorunlu davranışın değiştirilmesi açısından önemlidir.

Bilişsel kuram insan davranışlarını nasıl açıklamaktadır?

bilişsel kurama göre, bireyin yaşamında önemli olan yaşanan olayın, gerçeğin ne olduğu değil, o olay ya da gerçeğin birey tarafından nasıl algılandığı ve değerlendirildiğidir. İnsanın duyguları ve davranışlarını düşünceleri belirler.

İnsancıl kuramın temsilcilerinden Maslow’a insan gereksinimleri nasıldır?

Maslow’a göre insan gereksinimlerinin bir hiyerarşisi vardır. Bu hiyerarşinin en alt basamağında fizyolojik gereksinimler vardır. Fizyolojik gereksinimleri sırasıyla güvenlik, ait olma, saygınlık, bilme, estetik ve kendini gerçekleştirme gereksinimleri izler. Herhangi bir gereksinimin giderilmesi, bir önceki basamaktaki gereksinimin giderilmiş olmasına bağlıdır. Bunun görüşmeci açısından doğurgusu şudur: Bireyin bütün gereksinimleri gözden geçirilmeli, soruna yol açtığı düşünülen gereksinim giderilmeye çalışılırken, hiyerarşide ondan öncekilerin doyurulmuş olup olmadıkları incelenmelidir.

İnsancıl kuramın temsilcilerinden Rogers’a göre sorunların kökeni nedir?

Rogers’a göre bireyin sorunlarının çoğu gerçek benlik ile ideal benlik arasındaki farktan kaynaklanmaktadır. Gerçek benlik hâlihazırda kim olduğumuzdur. İdeal benlik kim olmak istediğimizdir. Olduğumuz ile olmak istediğimiz arasındaki fark bize sorun olarak dönmektedir

Görüşme alanyazınına ve uygulamalarına en çok etkiyi hangi kuram yapmıştır?

Görüşme alanyazını ve uygulamalarını en çok etkileyen bilgiler insancıl kuramdan gelmiştir.

Sosyal hizmet uygulamaları açısından görüşme tekniğinin kullanılma gerekçeleri nelerdir?

• Bazı özel durumlar dışında -örneğin dosya incelemesi- tüm yöntemler içinde ve diğer tekniklerle birlikte kullanılmak durumundadır.
• Sosyal hizmetin doğası insanın sosyal yönüne, yani diğer insanlarla ilişkilerine dayandığından görüşmenin kullanımı kaçınılmazdır.
• Görüşme etkililiği kanıtlanmış bir tekniktir.

Sorun sahibi açısından görüşme nedenleri nelerdir?

• Kişiler arası çatışmalar
• Sosyal ilişkilerde doyumsuzluk
• Resmi kurumlarla sorunlar
• Performans güçlükleri
• Kararlarda güçlük
• Stres verici olaylar
• Yetersiz kaynaklar
• Psikolojik ve davranışsal sorunlar
• Sınıflanamayan/diğer sorunlar

Sosyal hizmet görüşmeleri hangi ortamlarda gerçekleştirilmektedir?

• Doğrudan sosyal hizmet sağlayan kurumlar (örneğin, Çocuk Esirgeme Kurumu)
• Merkezler (örneğin, evlat edinme merkezleri/evleri)
• Yatılı kurumlar (örneğin, yatılı okullar, huzur evleri)
• Ceza ve tevkif evleri
• Okullar
• Hastaneler
• Gündüz bakımevleri (örneğin, kreşler)
• Halk merkezleri
• Sorun sahibinin evi, ofisi
• Enformel ortamlar (örneğin, kafeteryalar, parklar)