aofsoru.com

Mikro İktisat Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Üretim Kuramı

1. Soru

Tüketim kuramı ile üretim kuramı arasındaki temel fark nedir?

Cevap

Tüketim kuramı piyasanın talep cephesine odaklanıp tüketici tercih ve davranışlarını incelerken üretim kuramı piyasanın arz cephesine odaklanıp firma (üretici) tercih ve davranışlarını incelemektedir.


2. Soru

Sabit-oranlı üretim fonksiyonu ve mükemmel tamamlayıcılar arasındaki ilişki nedir?

Cevap

İkame esnekliği sıfır olan üretim fonksiyonlarına sabit-oranlı üretim fonksiyonu denir. Bir birim çıktıyı elde etmek için birbiriyle sadece tek bir oranda bir araya gelen girdiler mükemmel tamamlayıcılardır ve dolayısıyla sabitoranlı üretim fonksiyonlarında girdiler mükemmel tamamlayıcıdırlar.


3. Soru

Sabit ikame esnekli üretim fonksiyonuna ait eş ürün eğrisinin görünümü nasıldır?

Cevap

Sabit ikame esnekli üretim fonksiyonuna ait eş ürün eğrisi, doğrusal eş ürün eğrisi ile dik-kenarlı eş ürün eğrisi arasında herhangi bir şekli alabilir.


4. Soru

Üretimde uzun dönem ne anlama gelmektedir?

Cevap

Üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerinin tamamının miktarının değiştirilmesini mümkün kılan dönemdir. Diğer bir ifadeyle uzun dönemde tüm girdilerin miktarları istenildiği gibi değiştirilebilmektedir.


5. Soru

Marjinal fiziki ürün nedir? Nasıl gösterilir?

Cevap

Üretimde kullanılan diğer girdiler sabit iken sadece bir girdinin kullanılan miktarındaki bir birimlik artış veya azalış yönündeki değişimin toplam fiziki üründe meydana getirdiği değişime marjinal fiziki ürün denir ve MPP ile gösterilir.


6. Soru

Emeğin sermayeye göre marjinal teknik ikame oranı eş ürün eğrisi üzerinde yukarıya doğru gittikçe azalır mı?

Cevap

Eş ürün eğrisi üzerinde aşağıya doğru gittikçe eğrinin eğiminin azaldığını ve eğrinin eğiminin negatif değerine eşit olan emeğin sermayeye göre marjinal teknik ikame oranının da azaldığını hatırlayalım. Eğri üzerinde aşağıya doğru gitmek yerine tersi yönde yukarıya doğru gidersek eğrinin eğimi artacağından eğrinin eğiminin negatif değerine eşit olan emeğin sermayeye göre marjinal teknik ikame oranı da artacaktır


7. Soru

Teknolojik olarak etkin üretim tekniği nedir?

Cevap

Eğer üretimde kullanılan girdilerden birinin miktarını azaltıp diğerinin miktarını artırmadan aynı çıktı düzeyini gerçekleştirmek mümkün değil ise bu üretim sürecinde kullanılan üretim tekniği teknolojik olarak etkin bir üretim tekniğidir. Diğer bir ifadeyle, iki girdinin kullanıldığı bir üretim sürecinde, aynı çıktı düzeyini sağlayan iki farklı üretim tekniğinden biri diğerine göre iki girdiden de daha fazla kullanmayı gerektiriyor ise söz konusu üretim tekniği teknolojik olarak etkin olmayan üretim tekniğidir.


8. Soru

Mal ve hizmet üretimi ne anlama gelmektedir?

Cevap

Üretim faktörlerinin (girdilerin) belli bir teknolojinin kullanılması sonrasında nihai ürünlere (çıktılara) dönüştürülmesi işlemidir. Belli bir miktar ürünü farklı girdi bileşenlerini kullanarak üretmek mümkün olabilir ve aynı miktar ürünü elde etmeye imkan tanıyan bu farklı girdi bileşenlerinin her biri de ayrı bir üretim tekniğini oluşturmaktadır.


9. Soru

Kısa dönemde üretim sürecinde emek-sermaye oranı neden sabit değildir?

Cevap

Kısa dönemde değişken girdi L emek ve sabit girdi K sermayedir. Bundan dolayı da kısa dönemde firmanın üretimini artırabilmesinin tek yolu üretimde kullanılan emek miktarını artırmaktır. Dolayısıyla emeksermaye oranı sabit kalmamaktadır


10. Soru

Uzun döneme ilişkin üretim kuramının kısa döneme ilişkin üretim kuramından farkı nedir?

Cevap

Kısa döneme ilişkin üretim kuramı analizimizde sermaye girdisi sabit iken emek girdisi değişken girdiydi. Kısa dönemden farklı olarak uzun dönemde hem sermaye hem de emek girdisi değişken olduğundan, firma uzun dönemde aynı ürün miktarını (çıktı düzeyini) emek ve sermayenin çok sayıda farklı kombinasyonunu kullanarak gerçekleştirme şansına sahiptir. Yani uzun dönemde firma daha fazla emek daha az sermaye girdisi kullanarak veya daha fazla sermaye daha az emek girdisi kullanarak ya da her ikisinden de makul miktarlarda kullanarak aynı çıktı düzeyini elde etme imkânına sahiptir. Dolayısıyla uzun dönem firmanın bir girdiyi diğeriyle ikame edip aynı üretim düzeyini gerçekleştirmesine müsaade eden bir dönemdir


11. Soru

Bir firmanın üretimi artırmaya hemen karar vermesini engelleyen neden nedir?

Cevap

Üretimde kullanılan girdilerin bazılarının miktarlarını hemen artırmak mümkün iken bazılarının miktarlarını artırmak belli zaman gerektirebilir. Mesela firmanın vasıfsız iş gücü miktarını oldukça kısa bir sürede artırması mümkün iken vasıflı iş gücünü (mühendis, mimar, yönetici gibi) bulup istihdam etmesi veya yeni bir fabrika planlayıp inşa etmesi ya da makine sipariş edip montajını gerçekleştirmesi oldukça uzun bir zaman dilimini gerektirebilmektedir. Bu uzun zaman dilimi bir yıl veya daha uzun bir süre olabilmektedir. Bu nedenle üretimi artırma kararı hemen verilememektedir.


12. Soru

Eş ürün eğrisi nedir?

Cevap

Aynı çıktı düzeyini sağlayan tüm teknolojik olarak etkin emek-sermaye kombinasyonlarını gösteren eğriye eş ürün eğrisi denir. Bu bağlamda eş ürün eğrisi, aynı çıktı düzeyini veren girdi bileşenlerinin geometrik yerinden başka bir şey değildir. Bir eş ürün eğrisi bir firmanın belli bir çıktı düzeyini gerçekleştirebilmedeki esnekliğini göstermektedir.


13. Soru

Azalan marjinal teknik ikame oranı nedir?

Cevap

Bir eş ürün eğrisi boyunca emek miktarını artırdıkça emeğin sermayeye göre marjinal teknik ikame oranının sürekli azaldığı duruma azalan marjinal teknik ikame oranı denir.


14. Soru

Toplam fiziki ürün eğrisi üzerindeki her bir noktada ortalama fiziki ürün miktarı sabit midir?

Cevap

oplam fiziki ürün (TPP) eğrisi üzerindeki her bir nokta, farklı girdi düzeylerine ilişkin farklı toplam ürün miktarlarını gösterdiğinden ve ayrıca her bir girdinin üretime katkısı aynı olmadığından TPP eğrisi üzerinde ortalama fiziki ürün miktarı sabit kalmayıp değişmektedir. Bu durum orijinden TPP eğrisine çizilecek olan doğruların eğimlerinin aynı kalmayıp değişmesinden de görülmektedir.


15. Soru

Azalan marjinal getiriler kanunu ne söylemektedir?

Cevap

Azalan marjinal getiriler (verimler) kanununa göre; diğer girdiler sabit iken tek bir girdinin üretimde kullanılan miktarını artırdığımızda söz konusu girdinin marjinal fiziki ürünü belli bir noktaya kadar artar ve bu noktadan sonra azalmaya başlar.


16. Soru

Teknolojik gelişme ne demektir? Kaça ayrılır?

Cevap

Firmaların aynı girdi bileşeni ile daha fazla çıktı elde etmelerine veya aynı çıktı düzeyini daha düşük bir girdi bileşeni ile elde etmelerine imkân tanıyan üretim sürecindeki değişikliklere teknolojik gelişme (ilerleme) denir. Teknolojik gelişmeler yansız (nötr) ve yanlı teknolojik gelişmeler olmak üzere iki gurupta incelenebilir.


17. Soru

Üretimin ekonomik olmayan bölgelerinde marjinal teknik ikame oranı negatif midir?

Cevap

Öncelikle marjinal teknik ikame oranının eş ürün eğrisinin eğiminin negatif değerine eşit olduğunu hatırlayalım. Üretimin ekonomik olmayan bölgelerinde eş ürün eğrisi pozitif eğimli olduğundan, bunun negatif değerine eşit olan marjinal teknik ikame oranı bu bölgelerde negatif değer alacaktır.


18. Soru

Yanlı teknolojik gelişmeler kaça ayrılır? Açıklayınız

Cevap

Sermaye-tasarruflu (emek-kullanımlı) teknolojik gelişme ve emek-tasarruflu (sermaye-kullanımlı) teknolojik gelişme şeklinde ikiye ayrılır. Emeğin marjinal fiziki ürününe göre sermayenin marjinal fiziki ürününün daha fazla artmasına yol açan teknolojik gelişmeye emektasarruflu (sermaye-kullanımlı) teknolojik gelişme denir. Sermayenin marjinal fiziki ürününe göre emeğin marjinal fiziki ürününün daha fazla artmasına yol açan teknolojik gelişmeye sermaye-tasarruflu (emek-kullanımlı) teknolojik gelişme denir.


19. Soru

Üretimde kısa dönem ne anlama gelmektedir?

Cevap

Üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerinden sadece bir tanesinin miktarının değiştirilmesini ve diğerlerinin sabit miktarlarda kullanılmasını mümkün kılan dönemdir.


20. Soru

Firmaların teknolojik olarak etkin olan üretim tekniğini seçmelerinin nedeni nedir?

Cevap

Teknolojik olarak etkin olmayan üretim teknikleri girdi israfına yol açtığından, firmalara ilave maliyetler yüklemektedir. Bundan dolayı tamamen kâr maksimizasyonu güdüsü ile hareket eden firmalar bu amacını gerçekleştirmek için üretim faaliyetlerinde teknolojik olarak etkin olan üretim tekniklerini tercih etmektedirler.


21. Soru

Sabit ve değişken girdi hangi dönemlerde mevcuttur?

Cevap

Sabit girdi sadece kısa dönemde mevcut iken değişken girdi hem kısa hem de uzun dönemde mevcuttur.


22. Soru

Ölçeğe göre getiri ne demektir?

Cevap

Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında çıktı düzeyinin ne oranda arttığını gösteren orandır.


23. Soru

Eş ürün eğrilerinin özellikleri nelerdir?

Cevap

i. Orijinden uzaklaştıkça her bir sonraki eş ürün eğrisi bir öncekine göre daha yüksek bir üretim düzeyini temsil etmektedir. ii. Eş ürün eğrileri negatif eğimlidir. iii. Eş ürün eğrileri birbirlerini kesmezler. iv. Orijine göre dışbükeydirler (konvekstirler). v. Eş ürün eğrisi üzerindeki her bir nokta aynı üretim düzeyini gösterir.


24. Soru

Cobb-Douglas üretim fonksiyonu nedir?

Cevap

İkame esnekliği değeri bir olan üretim fonksiyonlarına Cobb-Douglas üretim fonksiyonu denir


25. Soru

Üretim fonksiyonu nedir?

Cevap

Üretim fonksiyonu, teknoloji veri iken her bir spesifik girdi bileşeni için firmanın üretebileceği maksimum çıktı düzeyini gösteren matematiksel ifadedir (fonksiyondur). Yani herhangi bir üretim fonksiyonu, teknoloji veri iken üretimde kullanılan girdi miktarları ile üretilebilecek maksimum çıktı düzeyi arasındaki ilişkinin matematiksel biçiminden başka bir şey değildir


26. Soru

Doğrusal üretim fonksiyonu ve mükemmel ikame arasındaki ilişki nedir?

Cevap

İkame esnekliği sonsuz olan üretim fonksiyonlarına doğrusal üretim fonksiyonu denir. MRTS’nin sabit olması iki girdinin sabit bir oranda birbiriyle mükemmel bir biçimde ikame edilebilir olduğu anlamına gelir. Marjinal teknik ikame oranı (MRTS) sabit olan girdiler birbiriyle mükemmel ikamedir ve dolayısıyla doğrusal üretim fonksiyonlarında girdilerin birbiriyle mükemmel ikame olduğu söylenebilir.


27. Soru

Üretimin ekonomik ve ekonomik olmayan bölgesi ne demektir?

Cevap

Eş ürün eğrisinin negatif eğimli olduğu aralıkta emek girdisini arttırdığımızda aynı üretim düzeyinde alabilmek için sermaye girdisini azaltmak zorundaydık. Eş ürün eğrisinin negatif eğimli olduğu bu bölge üretimin ekonomik bölgesi olarak adlandırılır. Her iki girdinin marjinal fiziki ürününün pozitif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin negatif olduğu bölgeye üretimin ekonomik bölgesi denir. Bununla birlikte eş ürün eğrilerinin pozitif eğimli olduğu bölgeler de vardır fakat bu bölgeler üretimin ekonomik olmayan bölgeleridir. Girdilerden birinin marjinal fiziki ürününün negatif olduğu ve eş ürün eğrisinin eğiminin pozitif olduğu bölgeye üretimin ekonomik olmayan bölgesi denir.


28. Soru

Bir üretim fonksiyonunun kapalı grafiği olan Q=f(L,K,D,T) ifadesinde yer alan Q, L, K, D, T harfleri neleri temsil etmektedir?

Cevap

Bu üretim fonksiyonunda; Q üretim düzeyini, L emek girdisini, K sermaye girdisini, D doğal kaynak girdisini ve T teknoloji girdisini temsil etmektedir


29. Soru

Toplam fiziki ürün nedir? Nasıl gösterilir?

Cevap

Üretim sürecinde kullanılan değişken girdi miktarının artırılması sonucu elde edilen toplam ürün (çıktı) miktarına toplam fiziki ürün denir. TPP ile gösterilmektedir.


30. Soru

Yansız (nötr) teknolojik gelişme nedir?

Cevap

Marjinal teknik ikame oranını değiştirmeksizin aynı çıktı düzeyini elde etmek için gerekli sermaye ve emek girdisi miktarını azaltan teknolojik gelişmeye yansız (nötr) teknolojik gelişme denir


31. Soru

Kısa ve uzun dönemin kısalık veya uzunluğu neye göre değişmektedir?

Cevap

Söz konusu dönemlerin kapsadığı zaman aralıklarının genişliği tamamen firmanın faaliyet gösterdiği alanlara göre değişmektedir. Örneğin bir meyve suyu firması için bir ay kısa dönem iken bir yıl uzun dönemdir. Çünkü firmanın üretimi artırmak için gerekli meyveyi tedarik edebilmek için ürünün yetişmesi için gerekli bir yıllık süreyi beklemesi gerekir. Ya da bir otomobil üreticisi için 1 yıl kısa dönem iken 3 yıl uzun dönem olabilir çünkü yeni bir arabanın prototipinin ARGE tarafından oluşturulması daha sonra test sürüşlerinde başarılı olması ve pazarlanması birkaç yılı alabilmektedir.


32. Soru

Doğrusal, sabit-oranlı ve Cobb-Douglas üretim fonksiyonlarını içine alan ve ikame esnekliği olarak sıfır ve sonsuz arasında herhangi bir değer alan üretim fonksiyonuna ne ad verilir?

Cevap

İkame esnekliği olarak sıfır ile sonsuz arasındaki herhangi bir değeri alabilen üretim fonksiyonlarına sabit ikame esnekli üretim fonksiyonu denir.


33. Soru

Azalan marjinal getiriler kanununu hatırlatan üç farklı getiri durumunu belirterek bunları açıklayınız.

Cevap

Bu üç farklı getiri durumları şunlardır: Emeğe göre artan marjinal getiri (verim), emeğe göre azalan marjinal getiri (verim) ve emeğe göre azalan toplam getiri (verim). Diğer girdiler sabit iken emek miktarındaki her bir birim artış karşısında toplam fiziki ürün artarak artıyor ise bu durumda emeğe göre artan marjinal getiri var demektir. Diğer girdiler sabit iken emek miktarındaki her bir birim artış karşısında toplam fiziki ürün azalarak artıyor ise bu durumda emeğe göre azalan marjinal getiri (verim) var demektir. Diğer girdiler sabit iken emek miktarındaki her bir birim artış toplam fiziki ürün azalıyor ise bu durumda emeğe göre azalan toplam getiri (verim) var demektir.


34. Soru

Ölçeğe göre artan getiri, ölçeğe göre azalan getiri ve ölçeğe göre sabit getiri kavramlarını açıklayınız.

Cevap

Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında eğer çıktı düzeyi bu orandan daha büyük bir oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre artan getiri var demektir. Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında eğer çıktı düzeyi bu orandan daha düşük bir oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre azalan getiri var demektir. Üretimde kullanılan tüm girdiler aynı oranda artırıldığında eğer çıktı düzeyi de aynı oranda artıyor ise o zaman ölçeğe göre sabit getiri var demektir.


35. Soru

Mal ve hizmet üretimi süreci nasıl gerçekleşir?

Cevap

Mal ve hizmet üretimi, üretim faktörlerinin (girdilerin) belli bir teknolojinin kullanılması sonrasında nihai ürünlere (çıktılara) dönüştürülmesi işlemidir.


36. Soru

Üretim tekniği kavramı nedir?

Cevap

Belli bir miktar ürünü farklı girdi bileşenlerini kullanarak üretmek mümkün olabilir ve aynı miktar ürünü elde etmeye imkân tanıyan bu farklı girdi bileşenlerinin her biri de ayrı bir üretim tekniğini oluşturmaktadır.


37. Soru

Üretim teknolojisi nedir?

Cevap

Bir ürünü üretmeyi mümkün kılan üretim tekniklerinin tamamı üretim teknolojisini oluşturur.


38. Soru

Üretim sürecindeki "girdi" ve "çıktı" kavramları nasıl tanımlanır?

Cevap

Bir malı üretmek için bir araya getirilip üretim sürecinde kullanılan kaynaklar (işgücü, sermaye malı, ham madde, ara malı, makine vb.) girdilerdir (üretim faktörleridir) ve üretim süreci sonrası elde edilen ürün miktarı da çıktıdır.


39. Soru

Bir malı üretmek için bir araya getirilip üretim sürecinde kullanılan girdiler nelerdir?

Cevap

Üretim faktörleridir. Bunlar:işgücü, sermaye malı, ham madde, ara malı, makine şeklinde olabilir.


40. Soru

Bir üretim sürecinde kullanılan üretim tekniğinin teknolojik olarak etkin bir üretim tekniği olabilmesinin koşulu nedir?

Cevap

Eğer üretimde kullanılan girdilerden birinin miktarını azaltıp diğerinin miktarını artırmadan aynı çıktı düzeyini gerçekleştirmek mümkün değil ise bu üretim sürecinde kullanılan üretim tekniği teknolojik olarak etkin bir üretim tekniğidir.


41. Soru

Teknolojik olarak etkin olmayan üretim tekniklerinin yarattığı en önemli olumsuzluk nedir?

Cevap

Teknolojik olarak etkin olmayan üretim teknikleri girdi israfına yol açarak firmalara ilave maliyetler yükler.


42. Soru

Üretim fonksiyonu nedir?

Cevap

Üretim fonksiyonu, teknoloji veri iken her bir spesifik girdi bileşeni için firmanın üretebileceği maksimum çıktı düzeyini gösteren matematiksel ifadedir.


43. Soru

Üretim fonksiyonunun matematiksel olarak ifade edilişi nasıldır?

Cevap

Q = f (L, K, D, T)

Bu üretim fonksiyonunda: Q üretim düzeyini, L emek girdisini, K sermaye girdisini, D doğal kaynak girdisini ve T teknoloji girdisini temsil etmektedir.


44. Soru

İktisatta kısa dönem nasıl tanımlanır?

Cevap

Kısa dönem, üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerinden sadece bir tanesinin miktarının değiştirilmesini ve diğerlerinin sabit miktarlarda kullanılmasını mümkün kılan dönemdir.


45. Soru

İktisatta uzun dönem nasıl tanımlanır?

Cevap

Uzun dönem, üretim sürecinde kullanılan üretim faktörlerinin tamamının miktarının değiştirilmesini mümkün kılan dönemdir.


46. Soru

Üretim sürecindeki "değişken girdi" kavramı nedir?

Cevap

İlgili dönemde üretimde kullanılan miktarı kolaylıkla değiştirilebilen girdiye değişken girdi denir.


47. Soru

Toplam fiziki ürün (TPP) nedir?

Cevap

Üretim sürecinde kullanılan değişken girdi miktarının artırılması sonucu elde edilen toplam ürün (çıktı) miktarı bize toplam fiziki ürünü verir ve TPP ile gösterilmektedir.


48. Soru

Marjinal fiziki ürün (MPP) nedir?

Cevap

Üretimde kullanılan diğer girdiler sabit iken sadece bir girdinin kullanılan miktarındaki bir birimlik artış veya azalış yönündeki değişimin toplam fiziki üründe meydana getirdiği değişime marjinal fiziki ürün denir ve MPP ile gösterilir.


49. Soru

Ortalama fiziki ürün (APP) nedir?

Cevap

Bir birim girdi başına elde edilen ürün miktarına ortalama fiziki ürün denir ve ve APP ile gösterilir. APP girdi başına üründen başka bir şey değildir ve TPP’nin girdi miktarına oranlanması sonucu bulunur. 


50. Soru

Emeğe göre artan marjinal getirinin olması için hangi koşulun gerçekleşmesi gerekir?

Cevap

Diğer girdiler sabit iken emek miktarındaki her bir birim artış karşısında toplam fiziki ürün artarak artıyor ise bu durumda emeğe göre artan marjinal getiri (verim) var demektir.


51. Soru

Emeğe göre azalan marjinal getiri (verim) hangi durumda gerçekleşir?

Cevap

Diğer girdiler sabit iken emek miktarındaki her bir birim artış karşısında toplam fiziki ürün azalarak artıyor ise bu durumda emeğe göre azalan marjinal getiri (verim) var demektir.


52. Soru

Azalan marjinal getiriler (verimler) kanunu nedir?

Cevap

Azalan marjinal getiriler (verimler) kanununa göre; diğer girdiler sabit iken tek bir girdinin üretimde kullanılan miktarını artırdığımızda söz konusu girdinin marjinal fiziki ürünü belli bir noktaya kadar artar ve bu noktadan sonra azalmaya başlar.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email