Türk İdare Tarihi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Eski Türk devletleri, birçok boy ve bodunun bir araya gelmesiyle kurulan konfederasyon özellikli organizasyonlardır. Teşkilatın çıkarları bileşkesini en açık biçimde gözler önüne seren unsur ise bir nevi danışma/istişare kurulu şeklinde hizmet gören yönetim birimidir. Bu yönetim birimi hangisidir?

Toy.

M.Ö. 210-174 yılları arasında Hun imparatorluğunu kuran Mete’nin hükümdarlığı altında; kabile veya boya değil de kişiye/hanedana sadakat ekseninde bir araya gelen ilk siyasi örgütlerin en önemli özelliği olarak hangisi değerlendirilmektedir?

Bu dönemde bir araya gelen ilgili ilk siyasi örgütlerin en önemli özelliği, yüksek bir disiplin ve tamamen askeri bir yapıya sahip olması olarak değerlendirilmektedir. Ancak; başına buyruk ve kayda değer ölçüde eşitlikçi bir tarzı olan boyların bir liderin sancağı altında hiyerarşik ve merkezi bir sisteme geçişi uzun ve kanlı bir süreç içerisinde gerçekleşmiştir.

Döneme ait coğrafi koşullar göz önüne alındığında, mesafelerin uzaklığı, anlık hava değişimleri ve düşman kabilelerin baskınlarının bir sonucu olarak hangisi ortaya çıkmıştır?

Mesafelerin uzaklığı, anlık hava değişimleri ve düşman kabilelerin baskınları nedeniyle at kullanımında üstün bir yetenek sergileyen bozkır toplulukları, yine aynı gerekçelerle hayatlarına hiçbir şekilde uymayan ev tipinden uzak kalarak çadır ve at arabalarını kendilerine yuva belirlemiştir.

Dönemin göçebe insanı için at üstünde geçen hayatın, beslenme tarzı üzerindeki etkileri nasıl olmuştur?

Dönemin göçebe insanı için et ve süt temel besin maddesi olmuş, kurutulmuş et, pastırma, yoğurt ve kısrak sütünün mayalanması ile elde edilen kımız öğünlerin demirbaşları arasında yerini almıştır.

Eski Türklerde Yönetim Yapısı göz önüne alındığında, bozkır toprakların tarım yapılmaya elverişsiz olmasının bir sonucu olarak hangi durumdan söz edilebilir?

Bozkır toprakların tarım yapmaya elverişsiz bir yapıda olmaları, coğrafya insanının hayvancılıkla uğraşmasını kaçınılmaz kılmıştır. Dolayısıyla tarımdan elde edilemeyen gelir ve yaşam kaynaklarını elde edebilmek için yöre insanı hayvancılık üzerine girişimlerde bulunmaya yönelmiştir.

İmparatorluk İdaresinin yöneticileri hangileridir?

İmparatorluk İdaresinin yöneticileri, 1. Kut’lu Kağan 2. Toy (Kurultay – Meclis) 3. Buyruk (Kağan’ın Yardımcıları – Bakanlar) 4. Hatun 5. Tigin (Şehzade)

Uygurların kurulması süreci nasıl gerçekleşmiş ve gerçekleşme sürecine etki eden önemli durum hangisi olmuştur?

Bilge’nin meşruiyetinin gerek ülke içinde gerek ülke dışında sorgulandığı dönemde, bakanlarından biri tarafından zehirlenerek öldürülmesi ile üçüncü Türk devletinin de sonuna gelinmiştir. Çocuklarının, babalarının dirayeti ve Tonyukuk’un bilgeliğinden yoksun olması, 741’de farklı karakteriyle tarih sahnesine çıkan diğer bir Türk İmparatorluğu olan Uygurların kurulmasına yol açmıştır.

Boyun kendine has sembolünü hangi terim ifade etmektedir?

Uran.

Ordunun başkomutanı kimdir?

Kağan.

Göktürklerde ordu yapılanması nasıl şekillendirilmiştir?

Göktürklerde de Hunlara benzer şekilde ordu, on boydan oluşmakta ve sağ-sol olmak üzere beşer boa bölünmüş bir yapıdadır.

Dönemin coğrafi koşulları göz önüne alındığında atların göçebe hayatın vazgeçilmezleri arasında yer almasını sağlayan en önemli etkenlerden biri hangisidir?

Atlar, mücadele alanının genişliği nedeniyle göçebe hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Özellikle iri kemikli Taki ile küçük ama hareketli Torpan cinsi atlar, Orta Asya’dan Avrupa’ya dek Türklerin kaderine damga vurmuştur.

İdam cezasının yegâne infaz şekline gelmesinin altında yatan sebep hangisidir?

Göçebe yaşam tarzı göz önüne alındığında hapsetme gibi bir cezanın imkânsız olarak değerlendirilmesi sonucunda, idam cezası yegâne infaz şekline dönüşmüştür.

Yargıda son merci hangisidir?

Kağan.

İmparatorluk İdaresinin ilkeleri hangileridir?

İmparatorluk İdaresinin ilkeleri şunlardır: 1. Oksızlık (Bağımsızlık) 2. Uluş (Ülke) 3. Kün (Halk) 4. Töre (Kanun)

Dönemin insanları ve coğrafi koşulları dikkate alındığında, mülkiyet duygusunun kısa süre içerisinde gelişmesi hangisi ile sonuçlanmıştır?

Mülkiyet duygusunun kısa süre içerisinde gelişirken bozkıra hâkim olan düzensizlik ortamı, aileleri kabilelere, kabileleri de boylara doğru sürüklemiştir.

Döneme ait coğrafi koşullar ve yöre insanının düşünce yapısı göz önüne alındığında, bozkır üzerinde kalıcı devletler kurulmasının neredeyse imkânsız hale gelmesinin nedeni olarak hangisi belirtilebilir?

Özellikle göçebe insanların ayakta kalabilmelerinin sürü sahibi olmalarına ve sürülerini koruyabilmelerine bağlı olması, dolayısıyla otlak ve sürünün korunması ya da tam tersine komşu kabilenin otlak ve sürülerinin yağmalanması gerekçeleri ile bir araya gelen aileler arasında birliklerin çok uzun süreli olmadığı dikkat çekmektedir. Bunun da doğal sonuçları arasında amaçların yok olması veya daha kârlı beraberliklerin aileleri farklı tutumlara sevk etmesi ile birlikte sonu gelmeyen beklentilerin oluşması, kitlelerin uzun soluklu yapılar oluşturmasını engellemiş ve konfederasyon tipindeki devletlerde karşımıza çıkan kalıcı devletler kurma düşüncesi neredeyse imkânsız hale gelmiştir.

M.Ö. 210-174 yılları arasında Hunların lideri Mete, çevre boy ve klanları kendi liderliği altında toplayarak imparatorluğunu ilan etmiştir. Hunların lideri Mete’nin, imparatorluğunu ilan ederken hangi etmenlerden yararlandığı söylenebilir?

M.Ö. 210-174 yılları arasında gerçekleşen kuraklık, boylar arası bitmek bilmez çatışmalar ve Çin’in istila hareketleriyle kesiştiği bir zamanda tüm bu etmenlerden faydalanarak Hunların lideri Mete imparatorluğunu kurarak çevre boy ve klanları da kendi liderliği altında toplamayı başarmıştır.

Dövme ve yaralama gibi suçların karşılığında verilen ceza hangisidir?

Dönemin şartları göz önüne alındığında dövme ve yaralama gibi suçlar karşılığında küçük veya büyükbaş hayvan vererek bedel ödettirme yani mali tazminat uygulanmasına yönelik girişimlerde bulunulmuştur.

Hırsızlık eyleminin cezası hangisidir?

İdam.

Türk devlet teşkilatının temeli hangi üniteye dayanmaktadır?

Aile (aul) ünitesine dayanmaktadır.

Yazın daha bağımsız hareket eden ailelerin, kışın yaklaşmasıyla birlikte sürüleri beraber korumak için bir araya gelmeleri göz önüne alındığında hangi sonuca ulaşmak mümkündür?

Devlet teşkilatının toplumsal kökenleri bağlamında ailelerin yazın daha bağımsız hareket ederken, kışın yaklaşması ile beraber sürüleri birlikte koruyabilmek için bir araya gelmeleri, Türk devlet teşkilatının temeli olan ailelerin birbirleriyle ilişkilerinin mevsime göre değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşmak mümkündür.

Dönemin coğrafi koşulları dikkate alındığında, göçebe insanların birçok olumsuzluk karşısında ayakta kalabilmeleri hangi etkene bağlıdır?

Göçebeler için ilgili dönemde coğrafi koşullar kadar diğer etmenlerin de birçok olumsuzluk yaratmasına karşın, göçebelerin ayakta kalabilmeleri ancak sürü sahibi olmalarına ve sürülerini koruyabilmelerine bağlıydı.

Kutluk Devleti’nin sonunu hazırlayan iç ayaklanmalarda öne çıkan üç Türk boyu hangisidir?

Karluk, Basmil ve Uygur Türkleri.

Boylarda başladığı söylenen ve İmparatorluğa karakterini veren yapılanma hangisidir?

Federatif yapılanma.

Uygur Alfabesi’nin gelişme süreci nasıl gerçekleşmiştir?

Uygurların, Maveraünnehir Bölgesi’nde İranlılardan gördükleri yazıyı kendi dil yapılarına uygun bir biçimde değiştirmeleri sonucu Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesi gerçekleşmiştir.

Mani dininin Türkler arasında popüler hale gelmesinde ve bir süre sonra da resmi din konumuna gelmesinde en önemli etken hangisi olmuştur?

Uygurlarda değişim sadece devlet adabında değil aynı zamanda inanç sisteminde de gerçekleşmiştir. Özellikle Uygur hükümdarlarının Çin kültürü ile kurdukları doğrudan ilişkiler, Mani dininin Türkler arasında popüler hale gelmesine, bir süre sonra da resmi din olarak kabul edilmesine yol açmıştır.

Mani rahiplerinin hükümdarlığın karar alma organlarına dâhil edilmelerinin sonucu olarak hangisi gerçekleşmiştir?

Mani rahiplerinin karar alma organlarına dâhil edilmeleriyle Mani dininin devlet teşkilatına etkisi gün geçtikçe daha da artış göstererek etkisini artırmıştır.

Bilge Kağan’ın “Bu çağda tahta oturdum: Bu kadar ağır (saygıdeğer) törelerle dünyanın dört köşesindeki milletleri düzenledim.” şeklinde dile getirdiği ifadelerle anlatılmak istenen durum nedir?

Bilge Kağan’ın dile getirdiği bu ifade ile törenin önemine dikkat çektiği anlaşılmaktadır.

Çin imparatoru gibi “Göğün Oğlu” olarak kendini nitelendiren, aynı zamanda o kadar etkili ve inandırıcı bir biçimde İslamiyet’e kadar beylikten imparatorluğa kadar tüm yöneticilerin başlıca referans noktası olarak değerlendirilen hükümdar hangisidir?

Hun kağanı

Hun toplumu kaç kavimden oluşmaktadır?

Hun toplumu, sağ ve sol olmak üzere iki kanada ayrılan toplam yirmi dört kavimden oluşmaktaydı.

Hun imparatorluğunun sonunu getiren olaylar hangi döneme denk gelmektedir?

Hunların sonunu getiren olaylar M.S. 40’lı yılların yaşandığı döneme denk gelmekte, aynı zamanda o döneme ait imparatorluğu oluşturan kavimlerin merkezi yönetime isyanı ile yıkım sürecinin ivme kazandığı belirtilebilir.

Bumin Kağan’ın Moğolistan’a hâkim Avarlar’ı tarihten silmesinin önemli görülmesinin nedeni nedir?

Bumin Kağan’ın Moğolistan’a hâkim olan Avarlar’ı tarihten silmesi, Türkler’in yeni adreslerini tayin etmesi bakımından önem arz etmektedir.

Hunların merkezi “ejderler şehri”, Göktürklerin “Ötügen”i, Uygurların “Ordu-balıg”ı’nın ortak noktası olarak hangi durumdan söz etmek mümkündür?

Orhon nehirlerinden beslenen dağlık ve ormanlık alana, “Kutlu Ötügen Ormanı”, havzaya ise “Ötügen yeri” adı verilmiştir. Hunların merkezi “ejderler şehri”, Göktürklerin “Ötügen”i, Uygurların “Ordu-balıg”ı hep bu havza içerisinde kurulmuş ve yükselmiştir.

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması hangi olayın gerçekleşmesine neden olmuştur?

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması iç savaşın ortaya çıkmasına neden olmuştur.

“İl gider, töre kalır” ifadesinin günümüzdeki karşılığı hangisidir?

Eski Türklerdeki “il gider, töre kalır” ifadesinin karşılığı günümüzde mahkeme salonlarında görmüş olduğumuz, “Adalet mülkün temelidir” atasözüdür.

Gerek görüldüğü takdirde ülke içindeki anarşiye son vermek amacıyla da toplanan yönetim birimi hangisidir?

Toy.

Kutluk İmparatorluğu’nun kuruluşu hangi sancılı dönemde gerçekleşmiştir?

İkinci Gök-Türk veya orta öğretim kitaplarında geçtiği ismiyle Kutluk İmparatorluğu’nun kuruluşu, o dönemde taşlara kazınan umutsuzluk ağıtlarının ortasında gerçekleşmiştir.

Coğrafya insanının göçebeliği yaşam tarzı olarak benimsemesine yol açan etken hangisidir?

Dönemin iklimsel koşullarının değişkenliği ve hayvanlar için gerekli çayırlı alanların sınırlılığı, coğrafya insanının göçebeliği hayat tarzı olarak belirlemesine yol açan etkendir.

Eski Türklerde Yönetim Yapısı göz önüne alındığında coğrafyanın sertliği ve kaynakların kısıtlılığı hangisine neden olmuştur?

Coğrafyanın sertliği ve kaynakların kısıtlılığı, paylaşım mücadelesinin ortaya çıkmasına, bu durum ise dolaylı olarak dönemin insanları ve devletleri arasında savaşçı karakterin oluşmasına davetiye çıkarmıştır.

Göktürk Kağanı Kapgan’ın oğlu İnel’in verdiği hatalı kararlar üzerine “kut taplamadı” denilerek görevden uzaklaştırılması, hangisinin göstergesi olarak değerlendirilmektedir?

Kağanların taht sürelerinin başarılarına bağlı olduğunu göstergesi olarak değerlendirilmektedir.

Bu döneme ait olarak mübadele kadar devlet yapısı üzerindeki en önemli belirleyici hangisidir?

Mübadeleye kadar devlet yapısı üzerindeki en önemli belirleyici, coğrafyaydı. Yaklaşık üç bin kilometrelik bir alan boyunca uzanan bozkır, yine de pek çok yerde yerini farklı ama daha az çetin olmayan yer şekillerine bırakmaktaydı. Bunun da dolaylı olarak mübadeleye kadar devlet yapısı üzerinde en önemli belirleyici olarak rol aldığını söylemek mümkündür.

Mübadeleye kadar devlet yapısı üzerinde etkisi olan coğrafya ile ilgili olarak Ural-Altay dağ silsileleri, Takla Makan ve Gobi çölleri hakkında hangi yargıya ulaşmak mümkündür?

Ural-Altay dağ silsileleri, Takla Makan ve Gobi çölleri sadece insanların değil devlet gibi büyük organizasyonların dahi imkânlarını kısıtlar konumda yer almaktadır. Dolayısıyla coğrafi konumun etkisi dikkat çekmektedir.

Eski Türklerin hem yaşam biçiminin hem de geçim kaynağının esası olarak değerlendirilen etmen hangisidir?

Eski Türklerin hem yaşam biçiminin hem de geçim kaynağının esasını “göçebe çobanlık” oluşturmaktaydı.

Göçebelerin Çin sınırlarını aşıp yağma seferlerinde bulunmaları veya tam tersi şekilde Çinlilerin göçebeler içindeki çatışmalara müdahaleleri hangi etkenden kaynaklanmaktadır?

Göçebelerin Çin sınırlarını geçerek yağma seferleri girişimlerinde bulunmaları ya da tam aksi şekilde Çinlilerin göçebeler içerisinde cereyan eden çatışmalara doğrudan müdahaleleri hep maddi kültürdeki farklı algılanmalardan kaynaklanmaktaydı.

Göçebelerin ve Çinlilerin yaşam biçimlerinin taban tabana zıt olması hangisine yol açmaktadır?

Çinlilerin ve göçebelerin yaşam biçimlerinin taban tabana zıt olması doğrudan mekânsal farklılaşmaya, bu da dolaylı olarak yönetim sistemlerinin ayrışmasına yol açmıştır.

Asya’da zaman içerisinde ortaya çıkan iş bölümü hangisinin ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır?

Asya’da zaman içerisinde ortaya çıkan iş bölümü, Sanayi Devrimi öncesi dünyanın gördüğü en büyük ticari mübadelenin etnik gruplar arasında paylaştırılmasıyla sonuçlanmıştır.

“Evren ve insanın yaratılışı ile devletin kuruluşu arasında sebep sonuç bağlantısı kuran inanış” olarak tanımlanan ifade hangisidir?

Türk Kozmogonisi.

680-691 tarihleri arasında, Türkleri bir kez daha Moğolistan’ın hâkimi kılma hedefiyle muzaffer seferlere çıkan hükümdar hangisidir?

Türk tarihinde sık sık karşılaşılacak karizmatik hükümdarlar eksenli anlatılara örnek olarak sunulabilecek şekilde İlteriş, 680-691 yılları arasında kendisine kağan unvanı kazandırıp, Türkleri bir kez daha Moğolistan’ın hâkimi kılacak muzaffer seferlere çıkmıştır.

Dönemin koşulları dikkate alınarak cezaların yöneticilere uygulanması hakkında hangi yargıya ulaşmak mümkündür?

Dönemin şartları göz önüne alındığında cezaların hepsi bir töreye karşılık gelmekte ve kağandan itibaren boy beylerine kadar tüm yöneticiler törenin icrasından sorumlu tutulmaktadır. Aynı zamanda yargıda son karar merci kağandır. Devlet düzeninin tehdit eden veya boy ileri gelenlerinin karıştığı olaylar kağan tarafından incelenerek hükme bağlanırdı. Son olarak belirtilmesi gereken bir diğer durum ise, yönetici zümrenin dönemin şartlarına uygun olarak gerçekleştirilen cezalandırılmalardan neredeyse muaf konumda olmaları veya çok hafif bir biçimde cezalandırılmalarıdır.

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması ve Çin’in Doğu Gök-Türklerine destek vermesi ile meydana gelen olaylar sırasıyla nelerdir?

Mugan’ın varisi Taspar’dan sonra tahta geçen kağanları, Batı yabgularının onaylamaması ile iç savaşa doğru sürüklenme ve iç savaşın ortaya çıkışı gerçekleşirken, Çin’in Doğu Gök-Türklerine destek vermesi ile de uluslararası savaşın çıkmasına zemin hazırlamıştır.

“Ucuna çeşitli renklerle boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başı, hilal) konulan mızrak” olarak tanımlanan terim hangisidir?

Tuğ.

Yılda üç defa olmak üzere toplanan toy’un, İlkbahar toy’una katılma şartının ihlali hangi durumla bir tutulmaktadır?

İlkbahar toy’una katılım şarttı ve aksi durumda, devlete ihanetle bir tutulmaktadır.

Bilge’nin 734 yılından ölümüne kadar geçen süreç içerisinde sürekli olarak Oğuzlar, Karluklar ve Çinliler ile mücadele içerisinde bulunması hangisinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir?

Bilge’nin 734 yılından ölümüne kadar sürekli olarak Oğuzlar, Karluklar ve Çinlilerle mücadele içerisinde olması, meşruiyetinin sadece ülke içinde değil, ülke dışında da sorgulandığını göstermektedir.

İlteriş’in seferleri sonucunda Oğuzlar ve Çinlilere boyun eğdirilmiştir. Bunun sonucu olarak hangisi gerçekleştirilmiştir?

Oğuzlar ve Çinlilere boyun eğdirilmesiyle birlikte, Ötüken ormanları bir kez daha imparatorluğun merkezi haline getirilmiştir.

Göçebe çobanlık nasıl tanımlanmaktadır?

Göçebe çobanlık, ilk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanların evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eşzamanlı şekilde beliren üretim ve yaşam biçimi olarak tanımlanmaktadır.

Kağan’ın bulunmadığı dönemlerde toy, hangi unvan sahibi danışmanların başkanlığında toplanabilmektedir?

Aygucı ve üge unvanlı danışmanların başkanlığında toplanabilmektedir

Uygurları kendinden önceki Türk devletlerinden ve zamane çoban imparatorluklardan ayıran başat özellik olarak hangisinden söz edilmektedir?

Uygurların yerleşik hayata geçmiş olmaları.

Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesinin sonucu olarak hangi önemli durum gerçekleşmiştir?

Uygur Alfabesi’nin geliştirilmesinin sonucu olarak çevre ve eski uygarlığa ait yazılı hazineler Uygurcaya çevrilirken, Türkçede ilk özgün ürünler verilmeye başlanmıştır. Özellikle yeni alfabe o kadar benimsenmiştir ki Altaylardan Orhon’a tüm Türk-Moğol kavimlerine –ve kuşkusuz Cengiz Han Devleti’ne- mensup “bitigçiler” yani kâtipler yazışmalarını bu alfabeyi kullanarak yürütmüşlerdir.

Uygarcada geçen “bilge töriçi” günümüzde hangi kavramın karşılığı olarak kullanılmıştır?

Yargıç.

İlk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanlar›n evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eş zamanlı şekilde  beliren üretim ve yaşam biçimine ne denir?

Göçebe Çobanlık, ilk olarak Neolitik Dönem’de (M.Ö. 8000-5000) hayvanlar›n evcilleştirilmesiyle beraber yerleşik toplumun ortaya çıkışı ile eş zamanlı şekilde  beliren üretim ve yaşam biçimidir.

Tarım nasıl bir üretim şeklidir?

Tarım, yoğun (entansif) üretim şeklidir.

Çobanlık nasıl bir üretim türüdür?

çobanlık yaygın (ekstansif) üretimdir.

Ekonomik olarak kendi kendine yeterli olma hâline ne ad verilir?

Ekonomik olarak kendi kendine yeterli olma hâline otarşi denir.

Türkçe'nin M.Ö. hangi yıllar arasında konuşulmaya başlandığı düşünülmektedir?

Türkçenin M.Ö. 3000-500 arasında konuşulduğu bilinmektedir.

Hun toplumu kaç kavimden oluşmaktaydı?

Hun toplumu, sağ ve sol olmak üzere iki kanada ayrılan toplam yirmi dört kavimden oluşmaktaydı.

Asena ne için kullanılırdı?

Asena: Göktürk kurucu hanedanı “Aşena” boyuna mensuptu ve aile mensupları kendilerinin mitolojide anlat›lan dişi kurttan yani “Asena”dan geldiklerini iddia ediyordu.

Türkler, Orhon nehrinden beslenen dağlık ve ormanlık alana ne isim vermişlerdi?

Türkler, Orhon nehrinden beslenen dağlık ve ormanlık alana, “Kutlu Ötügen Ormanı”, havzaya da “Ötügen yeri” adını vermişlerdi.

224-651 tarihlerinde hüküm sürmüş, ikinci Pers imparatorluğu da denen İran Devleti'ne ne ad verilir?

Sasaniler:224-651 tarihlerinde hüküm sürmüş, ikinci Pers imparatorluğu da denen İran Devletidir.

İlk Türk-Bizans görüşmeleri ne zaman başlamıştı?

İlk Türk-Bizans görüşmeleri, Gök-Türk elçilerinin 576’da geldiği İstanbul’da başlamış ve bir dizi elçi alışverişinden sonra sa¤lam bir ittifakın zemini yaratılmıştı.

Hz. İsa, Zerdüşt ve Buda’nın öğretilerini harmanlayan, MS. III. asırda Pers İran’ında yaşayan Mani’nin geliştirdiği inanç sistemine ne ad verilir?

Maniheizm: Hz. İsa, Zerdüşt ve Buda’nın öğretilerini harmanlayan, MS. III. asırda Pers İran’ında yaşayan Mani’nin geliştirdiği inanç sistemidir.

Hangi yılda Uygurlar Kırgızlar önünde başarısızlığa uğramıştır?

840'ta Uygurlar Kırgızlar önünde başarısızlığa uğramıştır.

Küçük örgüt veya devletçiklerin bir araya gelmesiyle oluşturulan birliğe ne ad verilir?

Federasyon: Küçük örgüt veya devletçiklerin bir araya gelmesiyle oluşturulan birliktir.

Devlet nedir?

İktidar , mevki ve güç anlamlarına gelen Arapça kelimedir.

Uluş ne anlama gelmektedir?

Uluş, ülke anlamında kullanılmaktaydı.

 Ucuna çeşitli renklere boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başlı, hilal gibi) konulan mızrağa ne ad verilir?

Tuğ: Ucuna çeşitli renklere boyanan at kuyruğu, tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol (kurt başlı, hilal gibi) konulan mızraktır.

Türk Kozmogonisi nedir?

Türk Kozmogonisi: Evren ve insanın yaratılışı ile devletin kuruluşu arasında sebep sonuç bağlantısı kurulan inanış. Tanrılar arasında hiyerarşi olduğu gibi insanlar arasında da benzer farklılıklar vardır. 

Göktürkler, iç buyruklarını nasıl adlandırırlardı?

Göktürkler, iç buyruklarını sebeg olarak adlandırırlardı.

Hatun kelimesinin anlamını açıklayınız.

Kağanın eşini ifade eden ve önceleri “yen-shih” olarak kullanılan kelime, zamanla yerini “hatun” veya “ulu¤ hatun”a bırakmıştı.

Göktürklerde ise “sübaşılık” (ordu komutanlığı), kimlere bırakılmıştı?

Göktürklerde ise “sübaşılık” (ordu komutanlığı), şadlara yani kağanların küçük kardeşlerine bırakılmıştı.