Tüketici Hukuku Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

İş yeri dışında yapılan sözleşmeler kaç şekilde ortaya çıkmaktadır? 

İş yeri dışında yapılan sözleşmeler üç şekilde ortaya çıkmaktadır:

1. Teklifin tüketici veya satıcı veya sağlayıcı tarafından yapılmasına bakılmaksızın tarafların fiziksel varlığında, satıcı veya sağlayıcının iş yeri dışında örneğin tüketicinin işyerinde veya bir konutta sözleşme kurulmasıdır. 

2.  Tüketiciyle, satıcı veya sağlayıcının iş yeri dışında görüşülmesinin hemen sonrasında satıcı veya sağlayıcının işyerinde veya uzaktan iletişim araçları kullanılarak kurulan sözleşmeler biçiminde ortaya çıkar. 

3. Tüketicilerin bir gezi çerçevesinde aniden belirli sözleşmeler kurma yönünde icaplarla karşılaşmasıdır. 

İş yeri dışında yapılan sözleşmelerin temel özelliği nedir? 

İş yeri dışında yapılan sözleşmelerin temel özelliği, tüketicilerin tahmin etmediği ve hazır olmadığı bir anda satıcı, sağlayıcı veya onun temsilcileriyle karşı karşıya kalarak, agresif satış koşulları altında bir sözleşme yapmayı kabul etmesidir.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerin hukuki niteliği nedir? 

Tüketici Kanunundan kaynaklanan bir geciktirici mutlak iradi şarta bağlı ve bu niteliği bakımından sadece tüketici yönünden askıda geçersiz, özel bir tüketici işlemi niteliği taşımaktadır.

Yetki belgesi nedir? 

İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında faaliyette bulunan satıcı veya sağlayıcılara merkezlerinin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından verilen belgedir.

Yetki belgesinin süresi ne kadardır? 

İl müdürlüğünce verilen yetki belgesinin geçerlilik süresi iki yıldır.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerin şekli nasıl olmalıdır? 

İş yeri dışında kurulan sözleşmeler yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. 

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde cayma hakkı nasıldır? 

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde tüketicinin korunması için cayma hakkı verilmiştir. Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir

Doğrudan satış nedir? 

Doğrudan satış; herhangi bir doğrudan satış şirketi tarafından istihdam edilsin ya da edilmesin satış temsilcisi, dağıtıcı, distribütör ve benzeri adlarla hareket edenlerin bir mal veya hizmeti kendi evlerinde ya da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin ev veya iş yaşantısını sürdürdüğü mekânlar gibi iş yeri dışında, tek veya çok katmanlı satış yöntemleriyle tüketicilere sunulmasını öngören pazarlama sistemidir.

Doğrudan satış şirketi neyi ifade eder? 

Doğrudan satış şirketi, mal veya hizmetlerin pazarlanması için doğrudan satış sistemini kullanan satıcı veya sağlayıcıyı; doğrudan satıcı ise bu sistem içerisinde satış temsilcisi, dağıtıcı, distribütör ve benzeri adlarla hareket edenleri ifade eder.

Mesafeli sözleşme nedir? 

Mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir. 

Ne tür sözleşmeler mesafeli sözleşme olarak kabul edilemez? 

Bir sözleşme uzaktan iletişim araçlarıyla başlatılırsa, fakat sonunda satıcı veya sağlayıcının işyerinde kurulursa bu da mesafeli sözleşme olarak kabul edilmez. Benzer şekilde mesafeli sözleşme kavramı bir profesyonelden hizmet almak amacıyla tüketici tarafından uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla rezervasyon yapılması durumunu kapsamaz.

Mesafeli sözleşmenin hukuki niteliği nedir? 

Tam iki tarafa borç yükleyen rızai sözleşmedir.

Mesafeli sözleşmelerde şekil nasıldır? 

TKHK m.48’de, şekil zorunluluğundan bahsedilmemektedir. Bunun nedeni mesafeli sözleşmelerin yapısından kaynaklanmaktadır. Sözleşmenin şekli tercih edilen uzaktan iletişim aracına göre değişebilecektir.

Uzaktan iletişim aracı neyi ifade eder? 

Uzaktan iletişim aracı; mektup, katalog, telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik posta mesajı, kısa mesaj, internet gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkan veren her türlü araç veya ortamı ifade etmektedir.

Mesafeli sözleşmelerin türleri nelerdir? 

Mesafeli sözleşmelerin türlerini kullanılan uzaktan iletişim aracının türüne göre; yazılı iletişim araçları ile yapılan sözleşmeler, telefonla yapılan sözleşmeler, teleshopping yolu ile yapılan sözleşmeler, elektronik iletişim araçları ile yapılan sözleşmeler ve diğer iletişim araçları ile yapılan sözleşmeler olarak ayırmak mümkündür.

Yazılı iletişim araçları yapılan sözleşmeler ne anlama gelir? 

Yazılı iletişim araçları ile yapılan sözleşmeler gazete ve dergi ilanları, kataloglar ile el ilanları, broşür gibi diğer yazılı iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler anlamına gelir. 

Telefon aracılığıyla yapılan sözleşmeler ne şekillerde ortaya çıkar?  

Telefon aracılığı ile yapılan sözleşmeler temelde iki grupta ortaya çıkar. Bunlardan birincisi, belli bir mal veya hizmetin tanıtılması ve pazarlanması maksadıyla arama merkezleri tarafından tüketicilerin aranarak sözleşmenin gerçekleştirilmesidir. Diğeri ise tüketicinin kendiliğinden bir mal veya hizmete ulaşmak maksadıyla sözleşme yapmak üzere belirtilen telefon numarasını aramasıdır.

Mesafeli sözleşmelerde cayma hakkının süresi nedir? 

Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilir.

Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme nedir? 

Finansal hizmetler, her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatırım ve ödeme ile ilgili hizmetleri ifade eder. Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme, finansal hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, sağlayıcı ile tüketici arasında uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir. 

Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde cayma hakkının süresi nedir? 

Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir.