aofsoru.com

Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

İnsan Haklarının İç Hukukta Korunması

1. Soru

İnsan haklarının iç hukuklarda yer almasının ilk örnekleri nelerdir?

Cevap

İnsan haklarının iç hukuklarda yer almasının ilk örnekleri, 1776 tarihli Virginia Haklar Bildirgesi, 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve 1791 Birleşik Devletler Anayasası Değişikliğidir.


2. Soru

Temel hak ve hürriyetlerin güvence altına alınması için başvurulacak ilk yol nedir?

Cevap

Temel hak ve hürriyetlerin güvence altına alınması için başvurulacak ilk yol, bunların, kolayca değiştirilemeyecek olan (katı) anayasalarda sayılması ve düzenlenmesidir.


3. Soru

İnsan haklarının Anayasa’da yer almasının amacı nedir?

Cevap

İnsan haklarının Anayasa’da yer almasının amacı, insan haklarıyla ilgili çağdaş norm ve standartların iç hukuka aktarılmasıdır.


4. Soru

1924, 1961 ve 1982 Anayasalarında temel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasında kanunilik ilkesi benimsenmiştir. Ancak hangi anayasada Cumhurbaşkanına olağanüstü hâlin gerekli kıldığı konularda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma ve temel hak ve özgürlükleri düzenleme yetkisi verilmektedir?

Cevap

1982 Anayasası


5. Soru

Kanunların anayasaya uygunluğunun bağımsız bir yargı organı tarafından denetlenmesinin sebebi nedir?

Cevap

Kanun koyucunun temel hak ve hürriyetlere aşırı bir şekilde müdahale etmesinin ve idareye temel hak ve özgürlüklere dokunma konusunda Anayasa’ya aykırı yetkiler vermesinin engellenmesi için kanunların anayasaya uygunluğunun bağımsız bir yargı organı tarafından denetlenmesi gerekir.


6. Soru

TBMM’de “Dilekçe Komisyonu” hangi amaçla oluşturulmuştur?

Cevap

AY m. 74’e göre, vatandaşların ve karşılıklılık esası gözetilmesi şartıyla yabancıların dilekçe hakkını kullanarak “TBMM İçtüzüğü hükümlerine göre” TBMM’ye verdikleri dilekçelerini incelemek amacıyla TBMM’de bir “Dilekçe Komisyonu” oluşturulmuştur.


7. Soru

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu ne zaman kurulmuştur?

Cevap

5 Aralık 1990 tarih ve 3686 sayılı Kanunla (RG: 05.12.1990-20719) TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu kurulmuştur.


8. Soru

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ne zaman kurulmuştur?

Cevap

06.04.2016 tarih ve 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve Eşitlik Kanunu (RG: 30.06.2012-28339) ile kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip ve özel bütçeli, düzenleyici ve denetleyici kurum niteliğinde Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kurulmuştur (m. 8).


9. Soru

Paris Prensipleriyle ilgili bilgi veriniz?

Cevap

Paris Prensipleri ile ulusal insan hakları kurumlarına yönelik ortak ilkeler belirlenmiş olmakla birlikte, herhangi bir kurumsal model önerilmemiştir. Bu nedenle, ülkelerin ihtiyaçlarına uygun kurumsal yapıyı belirlemeleri kendi tercihlerine bağlıdır. Ancak, uluslararası standartlara uygun
olmayan kurumlar, uluslararası insan hakları sisteminde ulusal insan hakları kurumu olarak kabul görmemektedir.


10. Soru

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu kaç üyeden oluşur?

Cevap

Kurumun karar organı olan ve görev ve yetkilerini kendi sorumluluğu altında, bağımsız olarak yerine getiren Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu, biri Başkan, biri İkinci Başkan olmak üzere Cumhurbaşkanı tarafından atanan on bir üyeden oluşur.


11. Soru

Türkiye insan hakları ve eşitlik kuruluna üyelik şartları nelerdir?

Cevap

Kurula üye olabilmek için; Türk vatandaşı olmak, kamu haklarından mahrum bulunmamak, DMK m. 8/5’teki suçlardan mahkum ve askerlikle ilişkisi olmamak ve görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak, herhangi bir siyasi partinin yönetim ve denetim organlarında görevli veya yetkili bulunmamak, en az dört yıllık lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olmak gerekir.


12. Soru

Türkiye insan hakları ve eşitlik kurulunda gündeme yeni madde eklenebilmesi için ne gerekir?

Cevap

Gündeme yeni madde eklenebilmesi için toplantıda üyelerden birinin öneride bulunması ve önerilen maddenin Kurul tarafından kabul edilmesi gerekir. 


13. Soru

Türkiye insan hakları ve eşitlik kurulunda başkanlık nelerden oluşur?

Cevap

Başkanlık, Başkan Yardımcıları, hizmet birimleri ve çalışma gruplarından oluşur.


14. Soru

Türkiye insan hakları ve eşitlik kuruluna başvuru ile ilgili bilgi veriniz?

Cevap

Ayrımcılık yasağı ihlalinden zarar gördüğü iddiasında bulunan her gerçek ve tüzel kişi Kuruma başvurabilir. Kuruma başvuru, illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da yapılabilir. Başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz (m. 17/1).


15. Soru

İnsan hakları il kurulunun başkanlığını kim yapar?

Cevap

İnsan Hakları İl Kurulu; vali veya valinin görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında idare edilir.


16. Soru

İnsan Hakları İlçe kurulu kimlerden oluşur?

Cevap

İnsan Hakları İlçe kurulu; kaymakamın başkanlığında; ilçe belediye başkanı veya yardımcısı, İl Genel Meclisinin ilçeden seçilen üyeleri arasından seçeceği bir temsilci, TBMM’nde grubu bulunan siyasi partilerin ilçe başkanları veya görevlendirecekleri bir  176 İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri temsilci, fakülte veya yüksekokulun bu konuda görevlendirecekleri bir öğretim elemanı,
bir avukat veya hukuk fakültesi mezunu bir kamu görevlisi, ilçede görev yapan avukat ve doktorlardan, meslek odalarından veya sendikalardan, mahalli televizyon, gazete, radyo gibi kuruluşlardan kaymakamlık tarafından belirlenecek birer temsilci, Muhtarlar derneği başkanı, yoksa mahalle muhtarlarından, okul-aile birliklerinden başvuranlar arasından kaymakamlık tarafından belirlenecek birer temsilci, sivil toplum kuruluşlarından başvuranlar arasından kaymakamlık tarafından belirlenecek en az iki temsilciden oluşur.


17. Soru

“Bağımsız idari otoriteler” ya da “düzenleyici ve denetleyici kurullar nelerdir?

Cevap

Teknolojik gelişmelere son derece açık olmaları, toplumsal yaşamda özel bir öneme sahip olmaları ve ayrıca özel girişim özgürlüğü, haberleşme ve bilgi alma hakkı, mülkiyet hakkı gibi temel hak ve özgürlüklerle doğrudan ilgileri nedeniyle duyarlı sektörler olarak kabul edilen iletişim, medya, ekonomik rekabet, bankacılık ve finans sektörü gibi alanların siyasetin ve siyasetçilerin etkisinden arındırılmalarının sağlanması amacıyla bu kurumlar ortaya çıkmıştır.


18. Soru

Bağımsız idari otoriteler ya da düzenleyici ve denetleyici kurulların bu şekilde adlandırılmasının nedeni nedir?

Cevap

Klasik idari yapılanmadan farklılığını ifade etmek için bu kurumlar bağımsız idari otoriteler ya da düzenleyici ve denetleyici kurullar olarak adlandırılmıştır.


19. Soru

Kamu denetçiliği kurumunun amaçları nelerdir?

Cevap

Kamu denetçiliği idarenin; yaptığı haksızlıkları ortaya çıkarmak, takdir yetkisinin kötüye kullanılmasını önlemek, hukuk kurallarına saygılı olmayı ve uygun hareket etmeyi sağlamak, icraî niteliklerde olmayan önerilerde bulunmak, kamu hizmetlerinin hakkaniyete uygun ve daha iyi görülmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması önerisinde bulunmak amaçlarını güden bir kurumdur.


20. Soru

Ombudsman kurulu ne zaman ve nasıl kurulmuştur?

Cevap

Ülkemizde, 12.09.2010 tarih ve 5982 sayılı Kanunla AY m. 74’e eklenen fıkra ile, kamu denetçiliğine başvurma hakkı düzenlenmiş, 14.06.2012 tarih ve 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu (RG: 29 Haziran 2012-28338) ile de TBMM Başkanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli ve merkezi Ankara’da bulunan Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmuştur.


Yukarı Git

Sosyal Medya'da Paylaş

Facebook Twitter Google Pinterest Whatsapp Email